Landgenoten, het is met gepaste trots en zonder enige bescheidenheid dat wij een nieuwe topicreeks aankondigen op GeenStijl, te weten 'UWV: Kroniek van een faalfabriek'. Als u deze website de afgelopen jaren heeft gelezen, dan weet u dat het op ICT-gebied bij het UWV een grote soepzooi is. Als u deze website de afgelopen jaren nog beter heeft gelezen, dan bent u in de UWV-topics regelmatig de naam van criticaster René Veldwijk tegengekomen. Database doctor René heeft met zijn ICT-bedrijf Ockham van binnenuit meegemaakt hoe het UWV werkt, en gaat daar voor ons een uitgebreid digitaal boekje over opendoen.

Speciaal voor alle Kamerleden die willen weten waarom het toch zo vaak misgaat bij uitvoeringsorganisaties van de overheid, en speciaal voor alle belastingbetalers die willen weten waar ze eigenlijk belasting voor betalen, duikt René in de (recente) ICT-geschiedenis van het UWV. Want van alles wat er vandaag misgaat bij het UWV is direct terug te voeren op de 'schitterende ongelukken' op ICT-gebied in de jaren ‘00. In deze serie gaat René van binnenuit laten zien hoe het UWV werkt en dat wat van buitenaf op domheid en falen lijkt, voor de organisatie en de UWV’ers persoonlijk juist goed uitpakt. En dat alles zonder complottheorieën en met heel veel Darwin.

Na de breek een introductie door René, metinclusief een handig nazoekbaar en iedere week geüpdateerd personenregister.

Het UWV feitenfeuilleton vertelt het verhaal van hoe UWV omgaat met ICT, bezien door mijn ogen. Het UWV is berucht om zijn niet werkende systemen en mislukkende ICT projecten. Hoe UWV rolt en hoe logisch alles wat er gebeurt eigenlijk is, wordt in dit feuilleton in detail beschreven.

Het feuilleton is tegelijk subjectief en feitelijk. Wat u leest is echt gebeurd en door mijzelf waargenomen of uit de eerste hand verkregen. Ik ga niet speculeren over wat er gebeurt in de bestuurskamers van het UWV of over wat de minister denkt. Als u straks leest over bordeelbezoek in Bangalore, de afkoop door UWV van Capgemini of hoe IBM UWV het mes op de keel zet dan is duidelijk wat de status van die beweringen is en waarom ze relevant zijn om te begrijpen wat er bij UWV gebeurt. Wat ik opschrijf is bewijsbaar, relevant en is soms nog leuk ook. En gelukkig is er ook nog eens een overvloed aan bewijsstukken, ook publieke.

Behalve de lezer interessant leesvoer voor te schotelen wil ik duidelijk maken hoe grote overheidsorganisaties en hun bestuurders in Nederland te werk gaan. De meeste mensen – ook Kamerleden – begrijpen nauwelijks hoe de ambtelijke hazen lopen. Ze lezen voortdurend over dingen die in de soep lopen en reageren dan boos, verontwaardigd of berustend. Als het over ICT gaat wordt ook vaak beweerd dat ambtenaren niet slim genoeg zijn. Niets is minder waar. Dit feitenfeuilleton laat zien hoe overheidsorganisaties als het UWV er van profiteren wanneer er zaken in het honderd lopen. UWV is daarin kampioen maar beslist niet uniek. Denk bijvoorbeeld ook aan de Belastingdienst, de SVB, de NVWA, het CBR, de Politie, Defensie, DUO, de KvK, de Gemeenten, en…zo…voorts.

Dat het bij het falen zo vaak over 'computers' gaat is ook geen toeval. ICT is met name bij de overheid schrikbarend duur. Bij elk groot ICT-project komt er extra geld uit Den Haag en stelt niemand vragen als het misloopt, want ICT is zóóó moeilijk. In werkelijkheid is wat er mis gaat vaak niet eens ICT en moeilijk te begrijpen is het al evenmin. 

Het gaat mij er dus om te laten zien hoe de 'ICT faalindustrie' bij de overheid werkt en niet om UWV of individuele personen aan de schandpaal te nagelen. Er zijn in dit verhaal een handvol helden en schurken, maar de meeste betrokkenen zijn weinig meer dan pionnen op een schaakbord waarvan ze vaak zelf de spelregels niet kennen. Vandaar dat niet van iedereen de volledige naam wordt gepubliceerd.

Dit UWV-feuilleton gaat uit een flink aantal afleveringen bestaan en beschrijft een complexe organisatie. Een lijst met afleveringen en namenregister biedt hopelijk houvast.

René Veldwijk

Personen

Hans Tromp: In 2007 manager van de afdeling UWV Gegevens Services (UGS) en verantwoordelijk voor het leveren van gegevens uit de polisadministratie aan afnemers.

Cees B.: ZZP’er die tussen 2003 en 2007 als projectleider een centrale rol vervulde bij ontwerp en aanbesteding van het polisadministratie systeem en na oplevering bij UWV het beheer ervan feitelijk aanstuurde. 

Peter Millecam: Topman van UWV Werkgeverszaken en naderhand UWV Gegevensdiensten. Extern aangetrokken manager verantwoordelijk voor het polisadministratie project. Vertrekt bij UWV voordat de wantoestanden zichtbaar worden.

Wim Hasenbos: Hoge manager ICT bij het Sociaal Fonds Bouwnijverheid (SFB). Het SFB is een veel kleinere partij dan het GAK en eveneens gevestigd in Amsterdam.

Gerrit Alblas: Leider van het ontwerpteam van de polisadministratie. Draagt onbedoeld bij aan de ramp in 2007 doordat hij ook werkt voor een pensioenfonds en dit overhaalt om de administratie op te hangen aan de UWV polisadministratie.

Anno Maring: Manager Markt en Ontwikkeling van de Divisie UWV Gegevensdiensten. Baas en medestander van Hans Tromp. Lid van directieteam en rapporterend aan Paul Dirix. Tegenwoordig bij UWV WERKbedrijf verantwoordelijk voor de ict-vernieuwing.

Paul Dirix: Directeur van de Divisie UWV Gegevensdiensten. Binnengehaald nadat de polisadministratie officieel al in productie was genomen maar niet werkte. Tegenwoordig directeur bij het geplaagde Amsterdamse afvalverwerkingsbedrijf AEB.

Erik Ruiterman: Als externe inhuurkracht verantwoordelijk voor een geslaagde noodvoorziening voor de niet werkende polisadministratie voor gebruik binnen UWV. Nadien in dienst getreden bij UWV. Nu werkzaam als 'Ketenregisseur UWV voor de Loonaangifteketen'.

Frido van Orden: Collega. Een van de meest begaafde ict-architecten en programmeurs die in Nederland rondloopt. Meer dan wie ook de ontwerper en bouwer van de UWV-polisadministratie.

Hans van der Meer: UWV-medewerker. Om onbegrijpelijke redenen ge-outsourced naar Capgemini. Mede-bouwer van de noodvoorziening voor de belangrijkste leveringen in 2007. Nadien weer in dienst genomen door UWV. Nu gepensioneerd.

Remo van R.: Seniore GAIA-projectmedewerker. Verantwoordelijk voor de GAIA-'winkels'.

Johan E.: Seniore GAIA-projectmedewerker. Verantwoordelijk voor de GAIA-'fabriek'.

Maarten van Nijnanten: Database-specialist werkzaam bij ingehuurd door IBM. Informeel onmisbaar parttime teamlid.

Jeroen Schaay: Collega. Zet een administratie op waarmee precies wordt vastgelegd welke data niet aan de regels voldoen.

Paul van Zon: Collega. Programmeert de software om data op maat te leveren aan de afnemers en rijdt rond met cd’s.

Freek Arnoldus: Hoogste verantwoordelijke manager bij het CBS voor de loonstatistieken.

Pieter Omtzigt: Deskundig en kritisch Kamerlid (CDA). Stelt lastige vragen aan minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ook CDA) en speelt daarmee met vuur. 

Peter van Dalen: Rechterhand van Cees B. binnen Team GAIA. Doet op eigen initiatief of gestuurd door Cees B. een poging om tot samenwerking te komen die door mij wordt afgewezen.

Frank van der Eijden: Ingehuurde projectleider verantwoordelijk voor een systeem dat zijn gegevens krijgt vanuit de polisadministratie. Mede aanleiding tot de teloorgang van GAIA als hij constateert dat er miljoenen loonaangiften niet terug te vinden zijn in de GAIA database.

José van Aerle: Eindverantwoordelijk manager voor de loonaangifteketen bij de 'blauwe' Belastingdienst.

Jop van Breugel: Manager van Cees B. en verantwoordelijk voor beheer van de polisadministratie. Vormt samen met Anno Maring de directie van de divisie UWV Gegevensdiensten.

Martin van R.: Interim directeur bij UWV voorganger GUO, de kleinste van de vijf fusiepartners. In 1994 directeur bij het toenmalige RAET en daar ontslagen na beschuldigingen van fraude.

Jan de J.: Directeur Faciliteiten en Inkoop bij het jonge UWV. Wordt na een conflict ontslagen en vecht dit ontslag voor de rechter aan middels een verweerschrift waarin hij de het naar zijn mening corrupte gedrag van UWV bestuurders aan de kaak stelt.

Theo F.: UWV-bestuurder van bepaald niet onbesproken gedrag en met sterke banden met Capgemini. Eindverantwoordelijk voor de gunning van het polisadministratie project aan Capgemini.

Herbert H.: Adviseur bij Capgemini. Toehoorder bij allerlei vergaderingen. Staat bekend als de spion van Theo F.

Rogier B.: Aanbestedingsspecialist bij Capgemini en secretaris van het projectteam dat de Europese aanbesteding voor het polisadministratie project uitvoerde.

Joop Groen: Theoloog. Eerst als medewerker werkzaam bij het UWV en naderhand als zzp’er en “onafhankelijk” projectleider werkzaam bij de Sociale Verzekeringsbank. Werkt evenals Cees B. feitelijk voor Capgemini. Leidt een groot automatiseringsproject dat volledig ontspoort. Wordt vrijgepleit door staatssecretaris Jetta Klijnsma en acteert sindsdien als zzp'er in de hoogste regionen.

Efim R.: Database beheerder van Team GAIA die zich, benaderd om kennis over te dragen, uitgesproken vijandig opstelt.

Henny van S.: Manager bij UWV Gegevensdiensten die de ingevulde tijdverantwoordingen van alle GAIA Teamleden voor de komende kalendermaand aftekent en daarmee de werkweigering van Team GAIA faciliteert.

Eric van Rhenen (alias de GVR): zzp'er die permanent door het UWV wordt ingehuurd en wordt ingezet als projectleider/buffer tussen ons en de directie van UWV Gegevensdiensten.

Xiaolin Song: Door ons ingehuurde programmeur (Java-web services).

Mehdi Mana: Door ons ingehuurde programmeur (Java-web services).

Marcel Heemskerk: Door ons ingehuurde software-architect/programmeur (Java-web services).

Henk Sweere: Analist-ontwerper uit de stal van Capgemini.

Walter Verkuil: Junior programmeur (Oracle) uit de stal van Capgemini.

Cor Franke: Ketenmanager-met-doorzettingsmacht voor alles bij Belastingdienst en UWV dat betrekking heeft op de loonaangifteketen. Competent, gezaghebbend, machtig maar ook wraakzuchtig aangelegd.

Norbert van der H.: Interim manager, tot begin 2002 ingezet als proxy manager van het toekomstige CWI door de Veranderorganisatie SUWI. Initiator van het systeem CWIntake dat als gevolg van een strijd tussen Van der H. en zijn  opvolger Franke door de laatste werd geëlimineerd.

Peter-Paul Feijen: Hoofd Informatiemanagement bij de Divisie UWV Gegevensdiensten en houder van duizenden ontwerpdocumenten waarmee naar zijn mening niets te beginnen valt. 

Daniël T.: Projectleider bij de divisie Uitkeren, verantwoordelijk voor de software die op basis van informatie uit de polisadministratie de hoogte en de duur van UWV-uitkeringen berekent.

Kees de Boer: Controller bij de divisie Gegevensdiensten.

Bruno Bruins: Vanaf 1 januari 2012 voorzitter van de Raad van Bestuur van het UWV.

Edward E.: Medewerker van de automatiseringsdivisie. Betrokken bij contracten met IBM.

Diantha C.: Vanaf maart 2008 directeur bij de divisie gegevensdiensten “onder” directeur Paul Dirix.

Robert van W.: Formeel "Programma manager Complexiteitsreductie Polisdomein". Valt onder de automatiseringsdivisie maar rapporteert aan Diantha C. Doet het tegenovergestelde van wat zijn functietitel suggereert.

David Jongen: Lid van de Raad van Bestuur van het UWV en verantwoordelijk voor alle automatisering.

Joop Bezembinder: Manager bij UWV Gegevensdiensten verantwoordelijk voor content management van de polisadministratie. Beoogde afdeling van 400 mensen komt er nooit.

René G.: Manager bij Informatievoorziening UWV Gegevensdiensten. Bewaart brieven van burgers die inzage willen in hun persoonsgegevens. Wil frauduleuze dienstbetrekkingen uit de polisadministratie, wat niet gebeurt.

Harry E.: Manager bij de automatiseringsdivisie van het UWV. Komt met het ongebruikelijke verzoek voor een presentatie over hoe de polisadministratie door ons is gebouwd. 

Bart-Jan T.: Manager bij UWV Gegevensdiensten. Vertelt dat Capgemini UWV per brief heeft gemeld dat de polisadministratie vanwege ontwerpfouten niet zou gaan werken.

Karin B.: Vanuit Sogeti (ook Capgemini) verantwoordelijk voor de aansturing van jonge Sogeti-mensen zonder enige vakdeskundigheid die onze programmatuur moeten testen. Doet met zelfvertrouwen uitspraken over technische aangelegenheden die bij nadere beschouwing nergens op slaan en staat hoog aangeschreven bij het UWV.

Bert de Bock: Directeur van een klein softwarebedrijfje dat op eigen initiatief een werkende uitkeringsmachine had gebouwd en aan het UWV wilde slijten. Werd na een overtuigende presentatie doorverwezen naar de officiële softwarebouwer (CGI) die liever doorging met werken op uurbasis.

Jan Moggré: Software-architect uit de UWV-automatiseringsdivisie. Betrokken – de term “verantwoordelijk” in de tekst is betekenisloos – bij het project dat de drie oude uitkeringssystemen zou moeten vervangen door een nieuw systeem dat ook uitkeringen zou moeten kunnen herberekenen.

Allard K.: Bij Capgemini uitvoerend betrokken bij de overname van de polisadministratie. Junior automatiseerder en hard werkend. Krijgt echter geen toegang tot de systemen, niet van ons, maar van IBM/UWV.

Jaap Dwarshuis: Bij Capgemini verantwoordelijk voor de overname in beheer van onze polisadministratie. Stugge, procedurele man. Precies wat je niet nodig hebt als je medewerking wilt.

Roland D.: Automatiseerder werkzaam bij Sogeti (zusterbedrijf Capgemini) en als ambtenaar (niet bij het UWV). Vertelt in de marge van een vergadering dat Capgemini de polisadministratie uit handen heeft gegeven na een betaling van130 miljoen euro door het UWV.

Ambtenaar W.: Ex medewerker van Capgemini en het UWV. Voor zover bekend geen relatie van Roland D. Vertelt op hoofdlijn hetzelfde verhaal als deze.

Ruud Leether: Bedrijfsjurist bij het ministerie van J&V. Vertelt in 2014 aan de onderzoekscommissie Elias dat Capgemini zich na een mislukt project heeft laten uitkopen door de opdrachtgever. 

Pierre Bankras: UWV inkoopbaas. Geeft, voorafgaand aan onderhandelingen over de betaling door het UWV van software van ons, naar verluidt intern aan dat deze software (High~T) vermoedelijk door ons is bij het UWV (en dus op kosten van het UWV) is gebouwd. Vergiftigt zodoende de sfeer al voor dat de gesprekken beginnen.

Frans Kleipool: Registeraccountant, ex-directeur bij grote bedrijven en partner in ons bedrijf. Uitmuntend onderhandelaar met daarbij als enige zwakheid de hartenwens om zaken te doen op het allerhoogste niveau bij het UWV.

Mark Bevers: Door Frans Kleipool aangetrokken ervaren software beheer manager. Beoogd directeur van een nieuw op te zetten beheerbedrijf (Corduroy BV) dat het UWV na de exit van Capgemini graag wenst.

Paul Peltzer: Partner bij ons bedrijf. Ex militair met daarna lange carrière bij het Gak. Ook werkzaam bij het UWV maar in het gedoemde WIA-programma (nieuw uitkeringssysteem, als rechterhand van de programmamanager, Cora van der S. Peltzer staat op voet van oorlog met Chris P. die, nadat Cora van der S. uitvalt, het WIA-programma overneemt. Het gerucht (zoniet publiek geheim) dat Cora en Paul ook privé een relatie hebben krijgt naderhand grote gevolgen.

Cora (van der) S.: Programmamanager van het gedoemde WIA-programma. Valt uit door een beroerte.

Chris P.: Ingehuurde manager bij het UWV en directeur van klein ict bedrijf (Conspect). Onderhoudt zeer goede relatie met UWV bestuurder David Jongen. Houdt er een zeer brutale en zichtbare “kijk mij een fout stijl” stijl op na. Brengt onder meer mensen van Conspect voor wie geen werk is tijdelijk betaald onder bij het UWV.

Jan K.: Evenals Chris P. een ingehuurde manager bij het UWV en directeur van klein ict bedrijf (A2B). Onderhoudt eveneens een zeer goede relatie met UWV bestuurder David Jongen. Heeft zijn complete bedrijf ondergebracht bij het UWV en stuurt deze namens het UWV aan. Opereert subtieler dan Chris P. door zijn mensen aan UWV te verhuren via IBM.

Marjan Schnetz: Juriste. Partner bij mijn bedrijf en ook in privé voor mij een significant other. Werkt in 2009 voor het ministerie van VWS.

Ronald W.: Jurist. Veroordeeld (naderhand in hoger beroep vrijgesproken) voor oplichten van gemeente Den Haag waar UWV bestuurder David Jongen op dat moment gemeentesecretaris is. Part time ingehuurd door het UWV. Ontmoeting bij een vertrouwelijke vergadering bij ministerie van VWS buiten het UWV leidt direct tot een waarschuwing vanuit UWV-hoek aan VWS om geen zaken met ons te doen omdat wij corrupt zouden zijn.

Afleveringen

1. Redden wat er te redden valt (8 maart 2007) Gesprek met Hans Tromp van UWV. Uitleg door Tromp dat er een ramp op komst is en verzoek om te hulp te schieten.

2. Buffers, Hufters en Vluchters (Flashback juni 2002 – maart 2003) Voorgeschiedenis van het inmiddels ontspoorde project om een groot nieuw systeem, de ‘polisadministratie’, te bouwen. Beschrijft de centrale rol daarin van extern ingehuurde manager Cees B, de praktijk bij UWV om verantwoordelijkheid te delen en af te schuiven en de dramatische rol die het ministerie bij dit alles speelt. 

3. Een Salomonsoordeel in UWV-stijl (12-30 maart 2007) Presentatie aan de directie van UWV Gegevensdiensten over “onze” aanpak van hun problemen. Zero goodwill. Introductie van competente  “interne” UWV medewerker Hans van der Meer. Ontdekking van een wantoestand m.b.t. outsourcing. Besluit van de directie: drie projecten tegelijk.

4. Data verneukt, met de groeten van de Belastingdienst (maart-april 2007) Collega Frido en 'UWV’er' Van der Meer gaan zonder mij aan de slag maar krijgen eerst faciliteiten. Cees B. zet tegelijk project ‘Gaia’ op. Ondertussen barst in de buitenwereld de bom. Als de faciliteiten ter beschikking komen vinden we een berg aan onnodige complexiteit. Het ergste is echter dat data onherroepelijk zijn uitgevallen en dat data die wel zijn doorgekomen niet aan de regels voldoen. De Belastingdienst blijkt uit eigenbelang de aangiften niet te controleren. Het verwerken van de goede data gaat bovendien maanden vergen – veel te lang. 

5. Survival of the Fattest? (april - mei 2007) Cees B. is aan de slag met de beoogde eindoplossing: project GAIA. Onze tijdelijke noodoplossing dopen wij SwSl – 'Samen Werken, Samen Leveren'. Uit informele gesprekken met GAIA technici leren wij dat het GAIA systeem, net als het al mislukte systeem van Capgemini véél te complex is opgezet. Jammer genoeg kan onze noodoplossing hooguit tijdelijk soelaas bieden.  

6. Laden, lossen, nachtlampjes en data-wildwest (april - juni 2007) Een database specialist werkzaam bij ingehuurd door IBM zorgt ervoor dat we de deadline voor dataleveringen net kunnen halen. Voor 24x7 gegevens laden is zijn de IBM computers te onbetrouwbaar. Het blijkt bij UWV ook niet mogelijk om bestanden te verzenden naar onze afnemers. En dus rijden we bij nacht en ontij rond met cd's met de inkomensgegevens van 14 miljoen mensen. 

7. Uitslaande brand in een Haagse doofpot (19 – 20 juni 2007) Tot onze totale verbijstering schetst minister Donner een inktzwart en totaal onjuist beeld van de situatie bij het UWV. We hebben geen idee wat er is misgegaan in de communicatie – of wordt er door iemand een spel gespeeld? Donner maakt het allemaal extra erg door een brand inhet rekencentrum bij IBM aan te voeren als mede-oorzaak. Kamerlid Omtzigt weet meer maar blijkt monddood gemaakt. 

8. De Misleide minister en de troefkaart van Tromp (juni – juli 2007) Binnen twee weken na het Kamerdebat blijkt dat toch maar een klein deel van de werkgevers de aangiften over 2006 overnieuw moet doen. Het is een raadsel wat er is gebeurd, maar opeens worden wij overspoeld met leveringen voor nieuwe afnemers. Veel later wordt duidelijk dat het UWV er nog niet aan toe was om afscheid te nemen van GAIA en daarom minister Donner had misleid. Het is weer Hans Tromp die een ramp heeft voorkomen.

9. Een besmettelijk vergiftigd sfeertje (juni – oktober 2007) Het niet tot resultaten komen van Team GAIA leidt tot toenaderingspogingen vanuit Team GAIA die door ons worden afgewezen. Terwijl de druk o[ Team GAIA oploopt en wij steeds zichtbaarder worden terwijl GAIA officieel nog steeds de eindoplossing moet leveren verziekt de sfeer zienderogen. Ondertussen leren we om heel voorzichtig om te gaan met de extreem privacygevoelige loonaangiftedata.

10. De uitdrijving uit het paradijs (juli – december 2007) Cees B. meldt per e-mail dat hij over ruim twee maanden vertrekt en doet een kansloze poging om zijn GAIA database gevuld te krijgen vanuit onze database die ondertussen wél alle aangiften bevat. Ikzelf beland met permissie van het UWV aan tafel bij de top van de Belastingdienst en vertel daar hoe de wereld er bij het UWV uitziet. Het GAIA kaartenhuis stort echter pas ineen nadat een steekproef op last van Hans Tromp aantoont GAIA grote aantallen loonaangiften mist. Team GAIA wordt de wacht aangezet en Cees B. wordt beschuldigd van fraude en seksueel wangedrag. Daarna gebeurt het ondenkbare: Cees B. treedt in dienst bij Capgemini.

11. The French connection... en de Haagse (flashback 2002 – 2004) De overgang van Cees B. naar Capgemini maakt eens temeer duidelijk dat Capgemini het UWV vergaand in haar greep heeft. En eigenlijk was had dat voor al lang duidelijk moeten zijn voor iedereen die rond de Europese aanbesteding in 2004 de ogen open had. Het werken met mollen als Cees B. blijkt bij Capgemini bij de overheid staande praktijk.

12. Staken, uithuilen en opnieuw beginnen (24 - 28 september 2007) Het abrupte beëindigen door UWV van het werk van Team GAIA leidt tot een staking. Omdat er miljoenen euro’s in de GAIA software zitten en een deel van deze software bruikbaar kan zijn willen medewerking van enkele mensen van Team GAIA. Met dank aan sponsoring van Team GAIA door vrienden van Cees B. in het UWV management wordt deze medewerking niet gegeven. Het gevolg is dat alle software, ook die van onszelf, opnieuw zal moeten worden ontwikkeld.

13. Nieuwe ronde, nieuwe bedreigingen (september - oktober 2007) GAIA is eindelijk exit en wij mogen overnieuw beginnen met een betere polisadministratie dan onze noodvoorziening. Voor het eerst worden wij nu aangestuurd, maar uiteraard via een inhuurkracht als buffer. Ons team wordt uitgebreid, maar tegelijk vertrekt Hans van der Meer uit onvrede over de (bedrijfs)politiek. Onder druk van Capgemini wordt hij vervangen door twee Capgemini-medewerkers. Het besluit valt om boven Belastingdienst en UWV een ‘ketenmanager’ aan te stellen. Deze machtige functie valt toe aan Cor Franke, een competente bestuurder maar ook iemand die ons haat.

14.De vrienden van mijn vijanden… (flashback 2000 – 2005) Legt uit wat de achtergrond is van de animositeit van ketenmanager Franke jegens ons. De oorsprong ligt bij het ontstaan van het UWV en het CWI. Franke was vanaf 2002 bestuurder van het CWI en verantwoordelijk voor de automatisering. Franke kwam bij zijn aantreden in conflict met interim-directeur Norbert van der H. en besloot daarna alles te elimineren waaraan Van der H. had gewerkt. Dat gold helaas ook voor mensen en bedrijven die door Van der H. waren aangetrokken om te werken aan de CWI organisatie. Ook wij waren geëlimineerd. Nu, ruim twee jaar later, komen we Franke weer tegen.

15. Liegen en bedriegen voor de Belastingdienst (2008)Tot onze verbazing en vreugde richt ketenmanager Franke zijn energie een jaar lang op de Belastingdienst. Uiterst voorzichtig worden de door de Belastingdienst uitgeschakelde controles (zie aflevering 4) weer aangezet. Aan het eind van 2008 is de kwaliteit van alle aangiften op orde en vallen aangiften niet meer uit. Wanneer dat het geval is bedriegt Franke de politiek door te beweren dat alle noodzakelijke controles nu worden uitgevoerd. Noch de Belastingdienst noch het UWV voert echter enige serieuze controle uit op de aangiften. In het belang van de Belastingdienst krijgen sjoemelende en criminele werkgevers tot de dag van vandaag alle ruimte. Pas sinds kort komt de waarheid bovendrijven, zonder dat dit tot op heden tot actie leidt.

16. Falen, falen, falen om te overleven (oktober 2007 – medio 2008) Met de nieuwe polisadministratie die onze noodvoorziening moet vervangen moet het UWV ook allerlei andere taken uitvoeren. Bij navraag blijkt dat er stapels aan specificaties zijn geproduceerd, maar dat die totaal ongeordend en feitelijk ontoegankelijk zijn. Omdat het UWV ook niets speciaals lijkt te willen besluiten we om het nieuwe systeem dan maar naar eigen inzicht te bouwen. Ondertussen wordt pijnlijk duidelijk dat het uit de hand lopen van automatiseringsprojecten direct in het belang is van het UWV. Als belangrijke projecten uit de hand lopen komt er immers extra geld uit Den Haag. Bedrijven. Software bouwers als Capgemini hebben het UWV in hun macht en het UWV op zijn beurt Den Haag. We begrijpen nu beter waarom Capgemini goed licht bij het UWV en wij bepaald niet, ook omdat zowel links als rechts in de Tweede Kamer het UWV vergaand willen uitkleden. Mislukkende softwareprojecten staan die plannen in de weg.

17. Witgewassen info uit een Total Recall systeem (oktober 2007 – maart 2008) De vervanging van onze noodvoorziening door een robuuste polisadministratie verloopt sneller dan gedacht. Het is geen kleine klus want het nieuwe systeem moet een perfect geheugen krijgen: informatie – ook foutieve – mag nooit worden overschreven en moet eenvoudig toegankelijk zijn voor deskundige UWV-medewerkers. Helaas wil het UWV zelf juist dat die medewerkers zo min mogelijk informatie krijgen. Zodoende worden we gedwongen om informatie die naar buiten gaat wit te wassen.

18. Het Korsakov-contract met IBM (2007-2008 en oktober-november 2012) Het contract met IBM blijkt vijf keer duurder dan gebruikelijk. Hoewel het niet mijn verantwoordelijkheid is trek ik aan de bel en kom met een suggestie om de kosten fors te verlagen. Dan blijkt dat de prijzen van IBM nét zijn verlaagd, maar mijn goedkopere oplossing juist duurder is geworden. In 2012 gebeurt hetzelfde. Een voorstel om bestanden op te schonen blijkt nét niet meer te kunnen. Minder van IBM afnemen wordt opeens bestraft met een malus. Het heeft er alle schijn van dat IBM het UWV vergaand in haar macht heeft.

19. De comeback van het echte UWV (2008) Als duidelijk wordt dat het polisadministratie programma toch gaat slagen moet de divisie Gegevensdiensten weer in het UWV-model worden ingepast. Directeur Paul Dirix met intern de macht overdragen aan Diantha C, een UWV-oudgediende zonder kennis van automatisering. Diantha blijkt inderdaad het vleesgeworden UWV. Ze zorgt voor een complexere en veel grotere organisatie en legt zo de basis voor de stagnatie die de Belastingdienst en het UWV zelf wensen.

20. Data. Data. Data voor iedereen (Eerste halfjaar 2008) Met de komst van de polisadministratie zit het UWV opeens op de inkomensdata van bijna heel Nederland. Voor de bescherming van die data ontbreekt alle interesse. Iedereen kan overal bij. Omdat wij ongevraagd alle raadplegingen registreren kunnen we gemakkelijk aantonen dat ambtenaren hun nieuwsgierigheid niet kunnen bedwingen. Wanneer dat wordt aangekaart werpt directeur Diantha C. tegen dat wij door raadplegingen te loggen de privacy van UWV-medewerkers schenden. 

21. Het datalek en de katvanger (2008 – 2009) Niet alleen UWV-medewerkers maar tienduizenden andere ambtenaren hebben via tussenpersoon BKWI inzage in de inkomensgegevens. SUWInet-Inkijk heet deze voorziening. Niet het UWV maar het BKWI moet controleren of er geen onrechtmatige raadplegingen plaatsvinden door nieuwsgierige of criminele ambtenaren. Het UWV blijkt er echter voor te hebben gezorgd dat het BKWI haar controlewerk nauwelijks kan doen. SUWInet-Inkijk is daardoor een permanent datalek.

22. De incassovrienden en de brievenbuspisser (2008 – 2010) Niet alleen echte ambtenaren, maar ook de incassobranche krijgt van het UWV inzage in de polisadministratie, gratis zelfs. De rol van tussenpersoon annex katvanger wordt hier gepleegd door de brancheclub van gerechtsdeurwaarders. Net als bij SUWInet-Inkijk gaat dat mis, maar ook hier kijkt iedereen de andere kant op. Er blijkt zelfs zoiets te bestaan als een belastingdeurwaarder waaraan die anders dan een gerechtsdeurwaarder niet de ambtelijke status heeft. Incassobureau Cannock Chase heeft een speciaal plekje in het hart van het UWV-bestuur en mag zelfs complete bestandsdumps uit de polisadministratie opvragen.

23. Van basisadministratie naar no-go area (2008) De polisadministratie staat op de nominatie om te worden verheven tot basisadministratie. Omdat dit betekent dat alle overheidsorganisaties er dan gebruik van moeten maken en geconstateerde fouten moeten terugmelden aan het UWV en de Belastingdienst die daarna moet corrigeren moet dit beslist worden voorkomen. Een grote controle-afdeling wordt geruisloos opgeheven. Zelfs gegevens waarvan het UWV zelf vaststelt dat ze frauduleus zijn, blijven ongewijzigd geregistreerd. Doordat het voor de basisregistraties verantwoordelijke ministerie van BZK zwak is en de Kamer slaapt slagen Belastingdienst en UWV in hun opzet om de polisadministratie buiten het stelsel van basisregistraties te houden. Controle op fraude en misbruik door werkgevers verworden definitief tot een wassen neus.

24. 'Of course persons' of wappie UWV'ers? (2004-2005, 8 mei 2008) Managers van de UWV automatiseringsdivisie willen graag weten hoe wij de polisadministratie hebben opgezet, na de eerdere mislukkingen van Capgemini en GAIA. Een groot deel van dat succes komt voort uit de kansloze opzet van Capgemini om door de software te laten ontwikkelen in India zonder deugdelijke en leesbare specificaties. Bij de voorbereiding van de  presentatie aan de managers komt echter ook boven dat er een dodelijke en voor iedereen zichtbare ontwerpfout is gemaakt. Een aanwezige manager komt met de voor iedereen schokkende mededeling dat Capgemini dat ook aan het UWV heeft gemeld maar UWV dat heeft genegeerd.

25. De geheime bevolkingsadministratie van het UWV (2008 - heden) Het UWV voert binnen de polisadministratie een complete persoonsadministratie. De bedoeling daarvan was om deze informatie te vergelijken met de informatie in de bevolkingsadministratie en zodoende fraude tegen te gaan. Omdat het UWV niet controleert zijn beide persoonsadministraties overbodig en mogelijk zelfs in strijd met de privacywetgeving. Ondertussen blijkt het UWV wel als enige te beschikken over de adresinformatie van arbeidsmigranten, maar uiteraard houdt het deze informatie onder de pet.

26. Dolce far niente for dummies (2008-2010) Onze polisadministratie (Polis+) is een blijvertje. Daarom moeten er veel meer mensen aan werken dan de huidige groep van een man of tien. Invoering van de werkwijze die het UWV ook elders hanteert lost dat  probleem op. Het blijkt mogelijk om met tientallen mensen minder werk te verzetten dan met tien, terwijl de betrokkenen toch de indruk hebben dat ze werk verzetten. Het geheim bestaat uit twee elementen: ‘clueless sandwiching’ en ‘no feedback’.

27. Van faalproject naar faalfabriek (circa 2005 - medio 2008) Naast de polisadministratie loopt er nóg een groot automatiseringsproject, gericht op het vervangen van de stokoude uitkeringssystemen. Ook dit project mislukt volledig. Dat is de opmaat voor een ramp, want deze systemen zijn niet goed in staat om uitkeringen opnieuw te berekenen wanneer de werkgever eerdere aangiften corrigeert, wat massaal gebeurt.

28. De exit (of gouden handdruk?) van Capgemini (2008 - 2010 - 2011 - 2014 - 2020) We horen van UWV-zijde dat we 'illegaal' zijn. Het blijkt het startschot voor het overdragen van ons werk aan Capgemini. Een project verprutsen blijkt bij de overheid niet te betekenen dat je contract wordt beëindigd. De wijze waarop Capgemini dat aanpakt is zo amateuristisch dat ze op een dag plotseling zijn verdwenen. Later krijgen we uit de markt te horen dat Capgemini zich door het UWV heeft laten uitkopen en dat dit bij andere mislukte projecten ook gebeurt. De bedragen die daarbij worden genoemd zijn in eerste instantie ongeloofwaardig hoog maar worden naderhand bevestigd uit onafhankelijke bron.

29. Het UWV draait zichzelf een poot uit (2008 - 2009) Onze polisadministratie is deels gebaseerd op software (High~T) die door onszelf is ingebracht. Daarover moeten nu licentie-afspraken worden gemaakt. Dit precaire proces ontspoort in eerste instantie doordat er wordt beweerd dat wij het UWV oplichten. Gelukkig beschikken wij in de persoon van Frans Kleipool over een toponderhandelaar. Ook fijn is dat het UWV, nu Capgemini weg is, graag zaken doen met een door ons op te zetten bedrijf dat de polisadministratie software gaat beheren. Na bijna een jaar onderhandelen komen beide afspraken tot stand. Omdat het UWV om politieke redenen onze software in eigendom wil verwerven wordt er uiteindelijk een bizar hoog bedrag betaald.

30. De meeste mensen deugen (... meestal dan) (2009 - 2010) Onze nieuwe beheer BV (Corduroy BV) gaat in 2010 van start met Kleipool en Bevers aan het hoofd. Dan blijkt dat alle afspraken die niet hard zijn vastgelegd anders worden geïnterpreteerd dan afgesproken. Het is mijn eigen schuld, want ik heb zitten slapen en sukkels  worden in de wereld van Frans Kleipool genadeloos afgeserveerd. Omdat Corduroy goed wordt gemanaged en zeer winstgevend is, is het probleem niet zozeer financieel maar beleidsmatig. Kleipool en Bevers geloven oprecht dat zij door goed werk te leveren bij het UWV een gewaardeerde leverancier te worden. Ik weet helaas wel beter.

31. Op de dodenlijst van de UWV-top? (februari 2009, juni 2010) Volstrekt onverwacht belanden we in een situatie waarbij vanuit UWV een andere overheidsorganisatie, het ministerie  van VWS, wordt gewaarschuwd om geen zaken met ons te doen omdat wij corrupt zouden zijn. Het spoor lijkt te leiden naar UWV-topbestuurder David Jongen. Hoewel nooit duidelijk wordt wat er precies is gebeurd, lijkt er sprake te zijn van een actie vanuit de vriendenkring van Jongen waar iemand een slechte verhouding heeft met een andere partner van ons. Wat ook de verklaring is, het bepaalt hoe ik vanaf dat moment aankijk tegen het UWV. Het wordt niet  beter wanneer naderhand blijkt dat Ronald W., de man die aan de basis staat van het incident, veroordeeld is voor fraude en tegelijk is ingehuurd door bestuurder David Jongen, destijds bestuurder van de organisatie die door Ronald W. zou zijn opgelicht.

32. Op de dodenlijst van de Ketenmanager In 2009 is Ketenmanager Cor Frank weer in beeld. In 2008 heeft hij er bij de Belastingdienst voor gezorgd dat de loonaangiften niet meer uitvallen. Nu gaat hij zich met het UWV bemoeien. Zijn doelstelling is om de loonaangifteketen ‘stabiel’ te maken. Wat dat betekent weten wij eerst niet, want er is niets meer instabiel. Net op tijd blijkt wat Frankes plan is: werkgevers mogen straks geen correcties op eerdere aangiften meer insturen. De consequentie volgens Franke is dat de polisadministratie veel eenvoudiger kan worden, wat wij interpreteren als ‘herbouw door Capgemini’. Wat Cor Franke er niet bij vertelt is dat ook uitkeringen na invoering van zijn ‘eenduidige loonaangifte’ (ELOA) niet meer goed worden berekend. 

33. Van burgemeester in oorlogstijd naar guerrillastrijder Iedereen bij het UWV lijkt verrast door Ketenmanager Franke z’n ‘stabilisatieplan’. Er komt ook een pilot om de haalbaarheid te bewijzen die niets meer is dan een kostbare poppenkast. Ik concludeer dat wat er te gebeuren staat met de volledig en alleen uit de koker komt van de Ketenmanager en dat er hier sprake is van grove misleiding, tenminste van de Tweede Kamer maar wellicht ook van meer partijen. Na alle eerdere ervaringen met Franke en het UWV is dit voor mij de druppel. Ik neem het besluit om de politici in Den Haag op de hoogte te gaan stellen van wat er hier gaande is. Om de kans te vergroten dat ik serieus word genomen zoek ik eerst contact met bedrijven die salarissoftware maken. Die bedrijven moeten immers hun software aanpassen en moeten weten dat dit overbodig is. Dat blijkt geheel correct. Men heeft zelfs al geprotesteerd maar is de deur gewezen. Dat is slecht nieuws, maar ik weet nu wel dat ik medestanders heb.