Januari – maart 2010

Dat de CDA-toppers Donner en De Jager kritisch CDA-Kamerlid Omtzigt onder druk zetten om zijn verzet tegen de nieuwe loonaangiftewet te staken komt bij mij hard binnen. Die wet gaat er komen. Wat ik met mijn geheime lobbywerk heb bereikt is een jaar uitstel. Over een paar maanden zit er een nieuwe Kamer en een nieuw Kabinet (Rutte I) met nieuwe, niet ingewerkte bewindslieden die worden geadviseerd door dezelfde ambtenaren en dezelfde Ketenmanager. En als Omtzigt al overleeft, dan belandt het loonaangiftedossier gewoon bij een ander, meer meegaand CDA-fractielid.

Ik heb in mijn gesprekken met Kamerleden en met lobbyist Marcel Kummel veel opgestoken. Het is zwaar deprimerend: in onze democratie heeft de volksvertegenwoordiging een extreem slecht geheugen. Dat geheugen zit bij lobbyisten, bij activisten en vooral bij ambtenaren. En die ambtenaren zouden onder leiding van Ketenmanager Cor Franke de gong slaan voor een nieuwe poging om de polisadministratie te 'stabiliseren'.

Ik worstel met dezelfde vraag als een jaar eerder: vechten of vluchten? Vluchten zal neerkomen op de boel de boel laten, mij volledig op betere opdrachtgevers richten en nog enkele jaren dividend opstrijken van onze beheer-BV Corduroy. Vechten zal vermoedelijk neerkomen op het praten met nieuwe Kamerleden en hopen dat VNO-NCW zich niet zal laten afkopen met een voor werkgevers waardevoller cadeautje. Doorvechten wordt een kansloos achterhoedegevecht.

Ik heb de eerste ronde gewonnen door het element van verrassing, maar het blijft een eenmansguerilla tegen een veel sterkere partij, een klassiek asymmetrisch gevecht. Als ik wil doorvechten moet ik inspelen op een andere zwakheid van mijn tegenstander. Ik kan er maar één bedenken: de hele eenduidige loonaangifte is gebaseerd op een leugens en misleiding afkomstig van één man, Ketenmanager Franke. Iedereen bij het UWV, de Belastingdienst, de ministeries van SZW en Financiën, tot aan minister Donner en staatssecretaris De Jager toe, loopt uiteindelijk mee met Cor Franke. Iemand moet roepen dat de keizer Ketenmanager geen kleren aan heeft. Ik heb gezien dat Franke zelf niet op de voorgrond treedt en ik zie niemand die op inhoud het gevecht met mij wil aangaan.

Dat ik zelf het open gevecht met Franke zal moeten aangaan is duidelijk. Ik ben de bedenker en de bouwer van de UWV-polisadministratie. Ik schrijf artikelen in vakbladen. En zoals elke consultant kan ik aan managers en andere leken moeilijke onderwerpen begrijpelijk uitleggen. En daarbij zijn mijn collega's en ik nu onderaannemer geworden van Corduroy, onze beheer-BV. Zelf werk ik nauwelijks nog voor het UWV. Na drie jaar buffelen voor het UWV ben ik grotendeels een free agent.

Over het wapen waarmee ik de strijd ga voeren hoef ik niet lang na te denken. Ik ga een white paper produceren waarin ik uitleg waarom de wet op de eenduidige loonaangifte een dwaling is hoe het onderliggende probleem van "niet stabiele" uitkeringen wel kan worden opgelost. Die white paper moet natuurlijk te begrijpen zijn door leken zoals journalisten en Kamerleden. Ook belangrijk is de toon: niet die van een verbeten softwarenerd maar van een bedroefde expert. Vooral dat laatste is een uitdaging.

Na een paar dagen schrijven en een paar weken schaven is de white paper, getiteld 'Hoe stabiel wilt u het hebben?', gereed. Lobbyist Kummel is er blij mee. Hij gaat het inschieten bij journalisten, Kamerleden en iedereen die hij verder kan bedenken. Dat is essentieel. Apolitieke longreads over technische onderwerpen worden zelden gelezen door mensen die er toe doen. Kummel draait een kleine bliksemcampagne in elkaar: op donderdag 18 maart gaan wij toeslaan. Kummel gaat de white paper persoonlijk overhandigen bij de Kamer, de twee ministeries, VNO-NCW en een aantal geselecteerde journalisten. Zelf ga ik in het naast de Kamer gelegen café Luden tekst en uitleg geven aan individuele journalisten.

Op de grote dag gaat het bijna mis. Ik heb vanzelfsprekend mijn collega’s inclusief Corduroy-directeur Frans Kleipool op de hoogte gehouden. Niet iedereen is enthousiast, maar niemand heeft bezwaar aangetekend. Halverwege Twente en Den Haag belt Kummel mij, duidelijk in paniek. Hij is gebeld door Frans Kleipool, die hem heeft gesommeerd om rechtsomkeert te maken. Ik zeg hem dat ik zijn opdrachtgever ben en dat hij gewoon moet doorrijden. Het is duidelijk dat Kleipool zo dwaas is geweest om mensen bij het UWV – vermoedelijk directeur Diantha – te vertellen wat er te gebeuren stond, vermoedelijk om een wit voetje te halen. Dat is een ernstige inschattingsfout. Hij kon immers geloofwaardig vertellen dat meneer Veldwijk rogue was gegaan en hijzelf van niets wist. Anders dan ik is hij als directeur van Corduroy wel chanteerbaar. Nu brandt hij bij het UWV af en van mij zal hij niets meer horen.

De white paper blijkt een meesterzet, vooral bij de Kamer. Of iemand buiten Pieter Omtzigt het document leest weet ik niet, maar dat doet er nauwelijks toe. De commissie SZW voegt de white paper officieel (zoek op 'Ockham') toe aan het loonaangiftedossier en draagt het UWV en de Belastingdienst op het mee te nemen in de verdere afwegingen. Kummel vertelt mij dat het geen lege woorden zijn en dat Franke & Co. hier niet aan voorbij kunnen gaan. Ik twijfel.

Mijn twijfel verdwijnt wanneer ik vanuit het UWV hoor hoe de white paper is aangekomen. Ketenmanager Franke is in een vergadering met de top van het UWV en de Belastingdienst volledig over de rooie gegaan en heeft geëist dat het UWV een officiële weerlegging ervan naar de Kamer stuurt. Weer blijkt dat Cor Franke, formeel de baas boven het UWV en de Belastingdienst, als het erop aankomt anderen de kolen uit het vuur laat halen. Maar dat gebeurt niet. Het UWV vertikt het. Hordes UWV'ers zijn bezig geweest met het dossier maar uiteindelijk is er maar één UWV'er die alle ins en outs kent. Maar ook deze Leo Smeets is ongeloofwaardig. De goede man heeft zich eerder tegenover de salarissoftware-bedrijven laten ontvallen dat hij Frankes wetgeving nooit had verdedigd als hij eerder had begrepen hoe die zou uitwerken. Smeets' ontboezeming is doorgebriefd aan de Kamer en heeft zelfs geleid tot een Kamervraag. Leo Smeets heeft geen zin om in het strijdperk te treden voor Cor Franke en directeur Dirix steunt hem.

Ketenmanager Franke staat er dus alleen voor. Zijn uithalen tegen de top van het UWV en Belastingdienst bevestigen dat zijn gezag tanende is. En ik heb voor de tweede keer de slag gewonnen, zo niet de oorlog. "Wie wil er vechten met de beer?", heb ik tegen mijn UWV-vrienden gezegd. Ketenmanager Franke in elk geval niet. Die moet nu gaan denken over een tactische terugtocht. Voor de tweede keer heb ik zijn plannen met de polisadministratie geblokkeerd. Maar als ook dit onvoldoende blijkt, ben ik door mijn munitie heen.