Geenstijl

Dit is deel 3 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

12 tot 30 Maart 2007

Op 12 maart, vijf dagen na ons eerste gesprek, mogen we na kantoortijd onze aanpak komen presenteren. Hans Tromp is er samen met Anno Maring, zijn baas en medestander. Marings baas is er ook: Paul Dirix is de directeur van de divisie UWV Gegevensdiensten die begin 2006, tegelijk met de fake invoering van de polisadministratie, is opgezet om dit systeem te exploiteren. Dirix’ divisie van circa 200 medewerkers heeft als kerntaak het beheren van een spooksysteem.

Dirix komt van Tennet en is nog geen 40 – een jonkie. We begrijpen dat hij pas een halfjaar binnen is bij het UWV, ruim nadat het liegen tegen de buitenwereld al was begonnen. Zijn voorganger Millecam heeft tijdig de benen genomen en Dirix heeft bij zijn sollicitatie duidelijk niet de goede vragen gesteld. De ex-militair Dirix is binnengehaald als bestuurlijk kanonnenvoer. Voor het eerst kom ik bij het UWV iemand tegen wiens hoofd op het hakblok ligt. (Opmerkelijk: Dirix is nu de baas van het geplaagde Amsterdamse afvalverwerkingsbedrijf AEB.)

Ik ben opgelucht dat Cees B. er niet is. Er zit wel een andere, nors kijkende en zwijgzame externe adviseur: Erik Ruiterman heeft naam gemaakt door een tijdelijke noodvoorziening voor de polisadministratie te bouwen. Deze 'Operational Data Store' (ODS) is alleen van nut binnen het UWV en heeft geen banen vernietigd.  Toch is het een knappe prestatie. Voor het eerst kom ik bij het UWV een automatiseerder tegen die echt iets heeft gepresteerd. Tromp heeft er niets over gezegd, maar ik vrees dat Ruiterman in het kamp van Cees B. zit.

Samen met mijn collega Frido van Orden heb ik een presentatie in elkaar gedraaid over onze voorgenomen aanpak. Het is flinterdunne consultancy-bluf. Wij weten niet waar en waardoor gegevens uitvallen. Wij hebben geen kennis van de herstartbak, het berichtenarchief dat de sleutel zou zijn tot het terugvinden van de verloren gegane data. We hebben via-via wel gehoord dat Cees B. dezelfde aanpak wil volgen als wij, maar dan met kennis van zaken en een team van insiders. We weten gewoon te weinig om ons te kunnen onderscheiden. Gelukkig lijken onze gesprekspartners ook niet veel ideeën te hebben.

De houding van Dirix en Ruiterman is niet constructief en al helemaal niet oplossingsgericht. Niemand stelt inhoudelijke vragen. In plaats daarvan klaagt Dirix dat iedereen die oplossingen aandraagt van buiten het UWV komt. Inhuurkracht Erik Ruiterman zwijgt. Ik niet. Hier kunnen we ons onderscheiden. Ik zeg afgemeten dat ik wel een paar briljante ict’ers bij het UWV ken en dat ik die mensen graag bij ons project zou halen. Dat treft doel. Ik noem meteen een naam.

Hans van der Meer is een ietwat excentrieke held. Vóór de komst van het UWV had zijn grootste voorganger, het GAK, een automatiseringsproject uitbesteed aan het bedrijf Logica (Logica heet nu CGI en is nog steeds huisleverancier van het UWV). Na met een legertje automatiseerders miljoenen guldens te hebben opgebrand werkte er nog niets. Hans van der Meer zag het aan, vroeg drie weken verlof en kwam terug met een werkend systeem. (Voor de liefhebbers: 'Reflex'.) Een huzarenstukje. Hij had een schouderklopje gekregen en Logica kreeg, zoals die dingen bij de overheid gaan, keurig betaald. Ik stel Dirix ter plekke voor om deze man vrij te maken van wat hij nu ook doet en aan ons ter beschikking te stellen.

De vergadering eindigt zonder besluiten. We praten nog na met onze sponsors Tromp en Maring. Ik heb blijkbaar iets verkeerds gezegd. Van der Meer werkt niet meer bij het UWV maar bij Capgemini, de andere huisleverancier die net de mislukte polisadministratie had gebouwd. In 2004 had het UWV iedereen die kon programmeren gedumpt bij Capgemini en daarmee alle greep op het automatiseringshandwerk uit handen gegeven. Daarom kon Dirix dus niemand vinden die op de loonlijst van het UWV stond en ook iets kon met software. Maar het ging er nu om of Dirix voor Cees B. zou kiezen, of voor ons. Sowieso zou iedereen moeten worden ingehuurd.

Een soort van besluit valt dezelfde dag nog. We mogen voorlopig aan het werk. Omdat ik de volgende dag vertrek voor een off the grid vakantie moet er nu snel worden gehandeld. Direct de volgende ochtend vergaderen we met Tromp op Schiphol over de uitvoering van ons aanvalsplan. Collega Frido moet de kar trekken. Hans van der Meer is ook opgetrommeld. Hij is verrast maar ook enthousiast. Op onze vraag of hij beschikbaar is en of zijn werkgever zou instemmen reageert hij luchtig. Hij is niet vrijwillig bij het UWV vertrokken. Het UWV heeft hem de deur uitgezet en hij wil zo min mogelijk met Capgemini te maken hebben. Het enige verschil met vroeger is dat hij veel duurder is geworden voor het UWV. Collega Frido en ik zijn opgelucht. We zijn Capgemini nog niet tegengekomen maar ze kunnen als bouwers van de officiële polisadministratie niet blij zijn met ons. In elk geval halen we geen Capgemini-mol in huis.

Als ik eind maart van vakantie terugkom hoor ik dat er een enorm duw-en-trek gevecht heeft plaatsgevonden tussen Tromp en Maring enerzijds en Cees B. en diens supporters anderzijds. Het resultaat is een Salomonsoordeel: zowel Cees B. als wij mogen de problemen oplossen. Wij krijgen als taak om eenmalig de meest urgente leveringen de deur uit te krijgen: die voor de Belastingdienst, het CBS en het horeca-pensioenfonds. Daarna zouden we moeten vertrekken. Cees B. krijgt als opdracht een permanente oplossing te realiseren, voor het UWV zelf en voor de buitenwereld. Het Capgemini-project is definitief beoordeeld als kansloos en afgeschreven, maar gaat voor de Haagse bühne gewoon doorlopen. Er lopen vanaf maart 2007 dus drie projecten tegelijk, één kansloze en kostbare façade voor de politiek en twee op de achtergrond die resultaten moeten leveren. Er zou in Den Haag geen haan naar kraaien. Aan het façadeproject van Capgemini werken alleen al zo’n 200 Capgemini-mensen. Cees B. zou het met ruim vijfentwintig zelf uitgezochte inhuurkrachten doen en wij met vijf – een mini- en een microproject vergeleken met de Capgemini-operatie. "Van 3 naar 2 naar 1" is de marsorder van Directeur Dirix. Eerst jullie eruit, daarna Capgemini en verder met het systeem dat Cees B. en zijn team gaan bouwen.

Minister Donner is ondertussen nog niet zo ver om de Kamer te informeren dat ze al vijftien maanden zijn voorgelogen door zijn voorganger. Het kon echter niet lang meer duren voordat de bom zou barsten. En de kans dat wij of Cees B. deze tijdig zouden kunnen demonteren was nihil.

Naschrift: Ruitermans tijdelijke systeem ODS is nooit uitgezet. Bij het UWV geldt dat voor veel meer systemen. Ook nadat het UWV een kleine half miljard euro extra heeft gekregen om zijn systemen te moderniseren, blijven als tijdelijk bedoelde systemen gewoon in de lucht. Soms halen deze wantoestanden de algemene pers en de vakpers. Ondertussen draait het UWV nog steeds voor bijna alle uitvoerende automatiseringsactiviteiten op inhuurkrachten.