Uitgebreide reconstructie van FALEND statistiek bureau
Zo. Gaat u er maar eens even lekker voor zitten, want hier volgt een uitgebreide reconstructie, in twee delen, van hoe het toch kan dat bestuurlijke elite in Nederland jarenlang dacht en verkondigde dat de gemiddelde Nederlander veel groter woont (en dat het dus wel een tikkie kleiner kan) dan de gemiddelde Belg of Duitser. Zoals u, trouwe lezer van GeenStijl, inmiddels weet, is de gemiddelde woonoppervlakte per Nederlander namelijk een stuk kleiner dan het CBS jarenlang heeft beweerd en is het getal van 65 vierkante meter per persoon compleet onjuist.
Maar! Wij van GeenStijl zouden wij van GeenStijl niet zijn als we niet een beetje dieper zouden graven. En dankzij documenten die wij met beroep op de Wet Open Overheid hebben opgevraagd, blijkt dat een oplettende onderzoeker het CBS er al in augustus 2021 op wees dat het cijfer van 65 vierkante meter onmogelijk kon kloppen. Het statistiekbureau hield echter ondanks aandringen en keurige e-mails keer op keer vast aan de eigen, onjuiste, cijfers. Op de laatste mail van de onderzoeker, waarin uitgebreid werd voorgerekend dat het CBS ernaast zat, werd überhaupt niet gereageerd "doordat deze aan de aandacht van de ontvanger is ontsnapt".
Niet zomaar een foutje
Het cijfer van 65 vierkante meter per persoon dook de afgelopen jaren op allerlei plekken op in het debat over het woningtekort in Nederland. Zo schreef ambtenarenbijbel De Correspondent op 17 mei 2021: "Gemiddeld hebben we hier 65 vierkante meter huis per persoon (klopt niet, GS). Daarmee wonen we een stuk ruimer dan Duitsers, die zo’n 46 vierkante meter per persoon hebben. Een Brit moet het gemiddeld met 44 vierkante meter doen. Dit simpele feit (dat dus onjuist is, GS) veranderde mijn kijk op het woningdebat compleet. Daarin gaat het namelijk altijd over aantallen woningen. Zoals de miljoen huizen die er volgens het kabinet tot 2030 bij moeten komen."
De gesubsidieerde denktankers van Platform31 schreven zelfs een 84 pagina's tellend rapport getiteld 'Beter benutten bestaande woningbouw' waarin het cijfer van 65 vierkante meter per persoon als uitgangspunt werd genomen. In het Staatsblad werd door het ministerie van Binnenlandse Zaken aan het onjuiste CBS-cijfer gerefereerd. Ook bij de NOS, de Volkskrant (hier, hier, hier, hier en hier), NRC (hier en hier) en Cobouw dook het onjuiste cijfer op in discussies over het woningtekort in Nederland. Het was dan ook niet verwonderlijk dat hoogleraar Helga de Valk (lid van de Staatscommissie Demografische ontwikkelingen) het in Nieuwsuur als algemeen geaccepteerde kennis aanhaalde dat Nederlanders gemiddeld veel ruimer wonen dan inwoners van de ons omringende landen.
Geen onbelangrijk cijfertje dus. Toch zegt het CBS, dat het volgens de eigen website mogelijk maakt "dat maatschappelijke debatten gevoerd kunnen worden op basis van betrouwbare statistische informatie" dat de afhandeling van de fout "gegeven de beschikbare mensen en middelen en de zorgvuldigheid die in acht genomen moet worden", "het meest haalbare was". GeenStijl vroeg aan het CBS of het bekend was met bovenstaande publicaties, maar dat is volgens het statistiekbureau "niet relevant".
Wij zouden zeggen: dat is wel relevant, en het CBS heeft opzichtig gefaald als nationale data-scheidsrechter door dit onjuiste en misleidende cijfer veel langer dan noodzakelijk was rond te laten zweven in het publieke debat. Maar oordeelt u zelf! Deel 1 van de CBS FILES na de breek.