Geen woord Spaans bij

"Ik begrijp dat u de namen noemt, dat is op zich niet nodig."

"Ik vind het op dit moment wel een keer nodig, dat het een keer benoemd wordt."

Aan het woord is klokkenluider Pierre Niessen (GS-topic uit 2019 hier) die vandaag werd ondervraagd door de Parlementaire Enquêtecommissie over hoe hij erachter kwam dat de Belastingdienst Toeslagen tienduizenden bezwaarschriften in strijd met de wet niet als bezwaarschrift behandelde. Dat mag niet en is een schending van de rechten van de burger. Een schandaal met de toeslagen, zeg maar (en het overlapte dan ook flink met het toeslagenschandaal dat wij inmiddels allemaal zo goed kennen). Niessen sprak over zijn bevindingen met Leo Doetjes, Gerard Blankestijn, Hans Leijtens (man van ex-D66-Kamerlid Monica den Boer die na wat gedoe inmiddels de baas is bij Frontex, red.), Ronald Gerritsen, Harry Groothuis en Marcel de Graaf. Wat Er Daarna Gebeurde (spoiler: niets) kunt u terugluisteren in HET COMPLETE VERHOOR (helemaal uitkijken voor emotionele uitsmijter). "Men voerde het gewoon uit."
OOK VANDAAG: Lodewijk Asscher die heel gewetensvol de vvd er de schuld van gaf dat hij vier jaar lang als verantwoordelijk minister geen poot uitstak.

OM niet bepaald bloeddorstig 

Maar natuurlijk. Dit soort excuses hadden die duizenden ouders die, zonder dat ze iets kwaads hadden gedaan, jarenlang kapot zijn gemaakt, moeten gebruiken. Jaap Uijlenbroek wordt niet vervolgd voor het misleiden van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag, omdat hij zelf heus niet wist dat hij de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag heeft misleid, en dan is het geen meineed. "Bij de POK heeft hij verklaard dat hij pas via de media kennis heeft kunnen nemen van het memo en dat die hem niet op andere wijze bereikt heeft. Uit onderzoek is gebleken dat de memo wel ter sprake is gekomen in overleggen waaraan hij deelnam en dat er in mails wel naar de memo is verwezen, maar niet onder de titel 'Palmen' en dat deze memo niet door hem is ontvangen. Tegenover de Rijksrecherche heeft de voormalig directeur-generaal verklaard dat hij met zijn verklaring bij de POK over 'kennisnemen' en 'bereiken' bedoelde dat hij de memo nooit eerder zelf heeft ontvangen, gelezen of bestudeerd." En dat smoesje is voor het OM voldoende om niet tot vervolging over te gaan. Klap op de vuurpijl, zout in de wonde, kers op de taart vol poep en pis, in dit persbericht is "het feit dat de memo volgens meerdere getuigen in de betreffende periode niet de betekenis had die het later kreeg". De tering hee OM. Dat was precies het probleem, en daar waren mensen zoals Jaap Uijlenbroek voor verantwoordelijk. Ook de twee andere verdachten gaan vrijuit, en zo is het aantal vervolgde ambtenaren (de echte slachtoffers in dit bloeddorstige klimaat) nog steeds NUL. 

Informatiechoas is compleet

Honderdtien extra medewerkers (110 (!)) had de Belastingdienst afgelopen jaar nodig om in de eigen archieven te graven naar de informatie die in het kader van de Parlementaire Enquete Fraudebestrijding en Dienstverlening was opgevraagd en dat zegt eigenlijk alles over de informatieverwerking aldaar. Het is een puinzooi alsook een chaos. Of zoals het onderzoek naar het ministerie van Financiën concludeert: "De informatiehuishouding is versnipperd vormgegeven. Het ministerie van Financiën heeft daardoor geen centrale grip op de informatiehuishouding en het is onbekend waar specifiek welke relevante informatie wordt bewaard en beheerd. (...) Het verzamelen van informatie rondom een thema of dossier is daardoor zeer ingewikkeld en erg arbeidsintensief. Daarbij is er geen zekerheid te geven over de compleetheid van de informatie." Een onderzoeksrapport dat overigens al een maandje online staat, maar nog steeds niet naar de Tweede Kamer is gestuurd. Door dit belabberde archief verloopt het werk inefficiënt, traag en voldoet het ministerie niet aan de archiefwet (bekend van de sms'jes van Rutte, red.). Naar aanleiding van de toeslagenaffaire werd beterschap beloofd, maar dat bleek niets meer dan een loze verkiezingsblofte. De diensten willen alles van u weten, maar hebben vervolgens geen idee waar ze die informatie laten. Data staat her en der opgeslagen en als antwoorden nodig zijn is een mkb-bedrijf aan extra personeel nodig om deze speld in de informatiehooiberg te vinden. Hoogste tijd dat Kaag haar bezem eens door haar ministerie haalt en als dat niet lukt, is het misschien tijd voor een grotere politieke schoonmaak. 

Problemen houden niet op, niet vanzelf...

In een volledig donker boek is het soms moeilijk om de duisterste pagina te kiezen, maar we kunnen wel stellen dat de toeslagenaffaire één van de zwartste bladzijden van Rutte's premiergeschiedenis is. Een affaire die nog niet is afgehandeld en waar nog steeds Kamervragen over binnendruppelen. En dat mede dankzij een toeslagensysteem dat dusdanig moeilijk in elkaar steekt dat ieder jaar zo'n 150.000 huishoudens de fout ingaan met alle financiële gevolgen en ambtelijke lasten van dien. De problemen liggen volgens Bart Snels - door het kabinet aangesteld als inspecteur-generaal belastingen, toeslagen en douane, dus met enige zeggenschap hier - niet bij de gebruikers of de ambtenaren. "Het probleem zit in het toeslagenstelsel zelf. We vragen het onmogelijke van mensen, en hebben alle financiële risico’s bij de burgers neergelegd." Ah ja, het bekende Rutte-beleid waarbij we vooral naar elkaar moeten omkijken, maar de overheid de eigen burgers zelden een blik waardig gunt. Het advies van Snels is simpel: afschaffen dat toeslagensysteem. "We kunnen wel blijven uitbreiden in betere dienstverlening, maar dat lost het probleem niet op." Hij staat overigens niet alleen in het afschafadvies: de Kamer wil van het toeslagenstelsel af en zelfs de coalitie is het systeem zat, maar ondanks deze ambitieuze woorden zitten we nog steeds met deze bureaucratische hel opgescheept. Toeslagenstas Aukje de Vries belooft voor de zomervakantie een plan voor een nieuw systeem naar de Kamer te sturen, maar dergelijke woorden geloven we pas als het voorstel in de digitale inbox verschijnt. In de tussentijd suddert het probleem door, zoals zoveel crisissen die door deze regering wel worden benoemd, maar niet opgelost. 

"Je gaat méér belasting betalen, als je mínder verdient"

Op zich mag het niemand nog verbazen dat een overheid die het verschil tussen een banaan en een krop veldsla niet kan vaststellen en daarom de btw op beiden voor de zekerheid maar zo hoog mogelijk houdt, terwijl ze van havermelk met één pennenstreek een "frisdrank" maken om daarop óók de belasting te kunnen verhogen, geen idee meer heeft op onder welke omstandigheden op welke gezinnen overmatig gecompliceerde belastingregels als heffingskorting nog een (nadelig) effect hebben. Dan eindig je dus met tienduizend gezinnen die onder het bestaansminimum belast worden. Foutje, bedankt. Nog eentje voor de 'grote verbeterdossiers' van Premier Pinokkio. Maar op exact het kantelpunt waar de duidingstirade van Omtzigt wil omslaan in een paar kritische vragen aan het kabinet, grijpt de voorzitter in. Sorry, uw tijd is op..."Wat zitten we te dóen hier!?"

Nou ja!? In Nederland!?

Schokkende conclusie van RTL Nieuws voor iedereen die nog nooit van de Toeslagenaffaire heeft gehoord. "De Belastingdienst houdt soms informatie achter voor de rechter, terwijl de wet voorschrijft dat alle relevante stukken in een zaak moeten worden overlegd." Dat mag dus niet en is ook nogal vervelend als je als argeloze burger door het machtigste apparaat van de overheid wordt aangepakt. Maar! Volgens staatssecretaris Van Rij gaat het echter om 'incidenten', en iedereen gelooft de staatssecretaris natuurlijk meteen want als we de afgelopen jaren iets hebben geleerd, dan is het wel dat de staatssecretaris van Financiën altijd uit-ste-kend geïnformeerd wordt over de problemen die er spelen bij de Belastingdienst. Van Rij vindt dat we het "niet groter moeten maken dan het is." Maar natuurlijk, en daarna lekker Kamerleden die hier lastige vragen over gaan stellen sensibiliseren.

Wat een aanfluiting

Welkom bij onze terugkerende rubriek 'goh' waarin we al lang niet meer verbaasd zijn over chronisch falen. Met deze keer de computersystemen van de Belastingdienst die blijkbaar niet de zoekopdrachten van medewerkers opslaan, waardoor het onmogelijk is om te zien welke informatie corrupte arbeiders opvragen. Best lastig als één van je werknemers een waterpijpbuddy van Taghi blijkt die waarschijnlijk informatie verkocht aan de maffiakoning. Het meest schokkende getal uit de onthulling van het NRC is 900. "Het blijkt technisch onmogelijk om voor iedereen die bij de Belastingdienst werkt bij te houden welke informatie ze opzoeken. Dat komt mede omdat de dienst met zo’n 900 verschillende systemen werkt, die meestal niet aan elkaar zijn gekoppeld." Negenhonderd (900!) veelal ongekoppelde systemen. [Zouden ambtenaren voor ieder systeem een nieuw wachtwoord moeten verzinnen?, red.] Het is wonder dat ze überhaupt ooit voldoende informatie bij elkaar kregen voor die illegale zwarte lijsten van ze. De computersystemen van de belastingdienst waren, zijn en blijven een met noodgrepen in leven gehouden clusterfuck en zijn dus extreem gevoelig voor misbruik door criminelen. Want leuker kunnen ze het niet maken, maar beter ook niet. 
UPDATE: Database doctor René Veldwijk: bullshit!