Een van de bezwaren van centralistisch beleid is dat het leidt tot onbedoelde bijwerkingen. In de economie staat met name de Oostenrijkse school bekend als tegenstander van centraal aangestuurd (economisch) beleid. Met name Hayek hield zich er veel mee bezig door zijn onderzoek naar spontane complexe systemen. Een van de gevolgtrekkingen was dat de economie een systeem is dat (n beginsel) van onderaf door individuen wordt bepaald. Wat het individu koopt, voor welke prijs, wanneer en waar zijn keuzes op individueel niveau. Maar helaas gooien de meeste economen dan alles op een hoop (aggregeren) en zodoende raakt alle waardevolle informatie verloren. Erger nog, door het aggregeren ontstaat er de waan dat dit complexe systeem van bovenaf aan te sturen valt. Echter, juist door de complexiteit van het economische systeem, valt vooraf nooit te voorspellen welke effecten een dergelijk beleid zal sorteren. Deze onbedoelde bijwerkingen kunnen dermate schadelijk zijn, dat het medicijn erger is dan de kwaal.

Nationale luchthaven GESLOTEN voor zakenjets, nachtvluchten & lawaaitoestellen

De blauwe vogel is door de klimaatkerk: Nationale Luchthaven Schiphol Airport gaat binnenkort 's nachts op slot. En passagiers van zakenjets pakken maar lekker een Easyjetje of nog beter: de trein. De interim directeur van Schiphol, Ruud Sondag, is duidelijk niet van Sky Team, maar is er wel eentje van Tempo Team qua doorpakken in een tijdelijke bijbaan (hij begon in november en vertrekt in augustus). Schiphol wil geen vluchten meer tussen middernacht en vijf. Vooral vakantievluchten van Transavia gaan daar last van hebben, evenals intercontinentale overstappers van KLM. Vertrekkende vlucht vertraagd tot na middernacht? Jammer dan, zoek maar een bankje in de vertrekhal, morgenvroeg ben je de eerste. Wind mee gehad en 's ochtends wat vroeger de daling richting Kaagbaan ingezet? Nope, graag tot na vijven rondjes cirkelen rond een baken buitengaats graag. Het 13e drukste vliegveld van de wereld wil RUST, ook voor de omwonenden. Mede daarom zijn zakenjets per 2025 helemaal niet meer welkom. Nou, dan zetten we onze babbelbox (een Delfts blauw huisje) vanavond maar eens bij Gate D66 en vragen we de frequent reaguurder: wijkt u uit naar Eindhoven, Zaventem of Düsseldorf?

Nederland ontloopt recessie, economie groeide in Q4

We hebben een asielcrisis, een wooncrisis, een energiecrisis, een bouwcrisis, een stikstofcrisis, een visserijcrisis, een brandstofcrisis, een vertrouwenscrisis, een gendercrisis, een inflatiecrisis en een gigantische koopkrachtcrisis. Maar desalniettemin gaat het GEWELDIG GOED met Nederland! Aldus het Centraal Bureau der Statistiek, zeg maar een soort van Staatsomroep, maar dan voor Cijfertjes. Als CBS-bobo Peter Hein van Mulligen nu niet wordt uitgenodigd voor de Koningsdaglunch eten wij onze schoen op!

We betalen ons BLAUW, en dat is te zien

Wat is het geheim?

Amerika, het land van onbegrensde mogelijkheden, zowel in positieve als negatieve zin. Dit land zit vol eigenaardigheden, vriendelijkheden (Nord Stream 2), en economische mysteries. Nee, dit wordt geen column over Jekyll Island in 1913; het zal gaan over twee economische mysteries die nu spelen. En hoewel de mogelijke verklaringen niet per se geheel dekkend zijn, is het in ieder geval een mooie grondslag voor een discussie voor de reaguurders.  

Het eerste mysterie is hoe het kan zijn dat de werkgelegenheid zo goed blijft liggen terwijl er zwaar weer is voorspeld. De rentes op hypotheken zijn omhooggeschoten net als de huren; huisvesting is dus flink duurder geworden. Daarnaast heeft de inflatie, in met name voedsel en energie, een verdere aanslag gepleegd op de Amerikaanse consument. Ook zijn de spaartegoeden flink geslonken en lijkt consumentenkrediet nu steeds minder beschikbaar te zijn. Daarnaast hebben bedrijven zoals Amazon, Google, Yahoo, veel ontslagen aangekondigd. Verder zijn de voorraden van duurzame goederen erg hoog wat weinig goeds voorspelt. Maar toch blijft de werkloosheid laag; hoe kan dat nou?

Goed nieuws zolang u niet eet

Social

Meevaller zo vlak voor de feestdagen: de inflatie lijkt over zijn hoogtepunt heen. Het leven werd afgelopen maand 11,2 procent duurder dan een jaar eerder, terwijl dat in oktober nog 16,8 procent was op jaarbasis, maar als we vergelijken met een maandje terug zijn de prijzen juist gedaald en is het weer feest in de portemonnee. U kunt nog steeds heel veel minder voor uw euro's kopen dan twaalf maanden geleden, maar er zit nu wel een daling in de waardedaling van uw vermogen. Energie is weliswaar nog steeds duur, alsook onbetaalbaar ten opzichte van een jaar geleden, maar wel goedkoper alsook betaalbaarder dan een maand eerder, dus er is goedkoper brandend licht aan het eind van de tunnel. De domper op de feestvreugde komt deze keer uit de keuken: de prijzen van voedsel gaan door het dak. Fabrikanten berekenen de hogere energiekosten nu snoeihard door in uw frikandelbroodje, biefstuk en gourmetschotel en dat zult u met het kerstdiner voor de deur merken aan het eind van de loopband, in de bakker of bij uw thuisbezorgdburger. Dat wordt toch weer kale toastjes en een blik soep deze kerst, het kan tenslotte niet altijd feest zijn. 

Riemen: vast

Het nieuws dat iedereen al in zijn portemonnee kon voelen heeft nu ook de Excel-sheets van 's lands rekenmeesters bereikt. De Nederlandse economie krimpt en niet zo'n beetje ook een beetje. "Wij" waren in het tweede kwartaal van 2022 nog 0,2 procent groter dan in het derde kwartaal en als dat het vierde kwartaal (oftewel: nu, op dit moment, right now, heden ten dage) nog erger wordt, dan hebben we een RECESSIE. Dat is heel erg, vraag maar aan Raisa Blommestijn, die heeft er voor gestudeerd. Dat wordt bloembollen vreten, waxinelichtjeskachels bouwen en op houten banden fietsen naar de boer voor een boterham met spek. Sterkte makkers!

De inflatie zal permanent hoog en de economische groei permanent laag blijven.

Recent kwam ik in het bezit van een interessant rapport van Zoltan Pozsar, de macrostrateeg van Credit Suisse en ex-werknemer van de Fed. Zoltan is niet de minste en staat bekend om zijn markante opinies. Met zijn meest recente rapport was het niet anders; de wereld zal niet terugkeren naar hoe het was voor de inflatie begon op te lopen en de wereld moet zich voorbereiden op deze nieuwe realiteit.

Pozsar stelt dan ook dat we echt in een nieuwe situatie verkeren. De drijvende krachten achter het einde van de lage inflatie periode zijn nativisme, protectionisme en geopolitiek.

Anti-immigratie beleid heeft geleid tot een tekort aan arbeiders (vond dit overigens een zwak argument want voor de EU gold dit niet, terwijl zij dezelfde problemen kent). Deze tekorten leiden tot een rem op het aanbod en tot stijgende lonen wat dus aan de inflatie heeft bijgedragen.

Het protectionisme argument van Zoltan is dat met name Amerika (onder Trump) importheffingen oplegde aan China. Overigens werd deze aanpak gesteund door de Democraten. En wat begon als een handelsoorlog is nu veranderd in een technologieoorlog. De Chinezen mogen van de Amerikanen bepaalde technologieën niet in handen krijgen om zo te voorkomen dat de VS haar technologische voorsprong verliest, waarmee het eigenlijk een geopolitiek punt is geworden. Tezamen met de strenge lockdowns in China heeft dat tot haperende aanvoerlijnen, overbelaste havens en zo verder geleid. Dus in tegenstelling tot voorheen, werkt de import van Chinese goederen nu inflatoir.