NRC doet er nog een boosaardig complotsausje overheen

Daar waar Dilan Yesilgöz zaterdag een tipje van de sluier over de formatie oplichtte - "Er is een goede kans op samenwerking. Die kans laten wij niet voorbijgaan." – is er een andere kracht die de formatie probeert te frustreren door twijfels te scheppen over het proces. Voor de tweede keer beklaagde Frans Timmermans zich afgelopen week over de onderhandelingen geleid door partijgenoot Ronald Plasterk. De PvdAGroenLinkser wilde een tussenverslag over de stand van zaken. Plasterk maakte korte metten met die wens maar het is opvallend hoe verschillende partijen (en media) het hele proces in een kwaad daglicht proberen te stellen door de suggestie te wekken dat er iets onoorbaars gebeurt.

Speech & discussie

Eigenlijk moet het op het 157ste VVD-congres in Noordwijkerhout gaan over de Europese verkiezingen (hoi Malik Azmani) maar de achterban maakt zich meer zorgen over het gepruts rond de Dwangwet, het formatiegedoe (meedoen, gedogen?) en het leiderschap van Dilan Yeşilgöz in het bijzonder. Maar dat zijn kiezers, wat vinden de leden? Pak bier en bitterballen, nu toespraak en discussie met de VVD-leidster.
UPDATE - Ze blijft in ieder geval: “Ik geef nooit op”, zegt Yesilgöz. De VVD moet niet te veel met zichzelf bezig zijn, zegt ze over de Dwangwetprerikelen. Daardoor is een ‘onbedoeld beeld’ ontstaan dat de Tweede Kamerfractie tegenover de Eerste zou staan, tegenover de eigen Eric van der Burg. “Wij zijn de laatst overgebleven volkspartij”, zegt ze. Progressief en conservatief liberalen maken samen de VVD: “Beide vleugels zijn nodig om te kunnen vliegen.” Wel schrok ze van de ‘boosheid en onrust’ toen ze zei niet met de PVV aan tafel te willen. Yesilgöz snapt nu dat ze te weinig gericht was op wat wel mogelijk is. “Dat is niet goed en dat betreur ik oprecht.” Maar dat wil niet zeggen dat ze er al uit zijn qua formatie. “Op onderdelen zijn onze gesprekspartners zo links, daar kan de club van Timmermans nog van leren.”
UPDATE - Over de formatiegesprekken zegt ze: "Er is een goede kans op samenwerking. Die kans laten wij niet voorbijgaan."
UPDATE - Mark Rutte is er ook.
UPDATE - De leden mogen wat zeggen, zo ook Frans Weisglas: "Doe het niet, werk niet samen met de PVV, gedoog zo’n kabinet niet." Hij wil dat Yesilgöz samen met NSC afkoerst op een 'extraparlementair kabinet met bewindslieden die verder af staan van de politiek en dualisme in de Kamer'.
UPDATE - Yesilgöz zegt tegen ‘mijn Twittervriend Frans Weiglas’ dat ze eerst wil kijken wat ze inhoudelijk kan bereiken op basis van de VVD-waarden.
UPDATE - De borrel is begonnen.

Dan gaan we dat regelen

Er lijkt zowaar enig schot te zitten in de formatie, die wij inmiddels zo goed kennen. Verkenner/informateur/columnist des vaderlands Ronald Plasterk liet gisteren weten dat hij verwacht dat er nog voor het Voorjaarsreces (toe maar, is het Kerstreces al afgelopen dan?, red.) een debat komt, dat de gesprekken in "een opbouwende sfeer" plaatsvinden, maar dat het er af en toe ook "stevig aan toe" kan gaan. Gooi dat maar in onze pet, maar het Algemeen Dagblad is ondertussen druk met de cijfertjes en wat blijkt? Ook in de Eerste Kamer heeft een kabinet waar rechts Nederland zijn vingers bij aflikt een meerderheid. 

Van JA21 en de SGP hadden wij dat eerlijk gezegd wel verwacht, maar nu blijkt ook FvD (2 zetels) bereid steun te verlenen. Fractievoorzitter Johan Dessing: "We hebben altijd de benaming dat we pragmatisch en constructief zijn". Pragmatisch, constructief en de ideologisch zuivere lijn van Idaveld natuurlijk. Ondertussen heeft 50PLUS-eenling Martin van Rooijen al dollar euro gulden-tekens in zijn ogen: "De komende vier jaar kan ik vaak de doorslaggevende stem hebben", zegt hij glimmend." In ruil daarvoor is het enige wat 50PLUS vraagt dat alle werkenden hun complete toekomstige pensioen afdragen aan de bejaarden, de thermostaten overal op 22 worden gezet en er alleen nog maar programma's met Janny van der Heijden op de NPO mogen worden uitgezonden, maar verder stelt hij zich constructief op. 

Dan zou je zeggen: dat zijn bij elkaar 38 zetels, klaar is Geert. Maar ja. Weet u welke 10 zetels ook bij die 38 zetels horen? Juist ja. De 10 van de fractie van de VVD. En we hebben allemaal gezien hoe die fractie denkt over plannetjes van PVV, VVD, NSC en BBB. Mijn hemel.

Maar de formatie leeft nog

We hebben nog steeds een probleem dankzij Dilan Enerzijds-Anderzijds en Geert Wilders heeft het zojuist opgeplust naar een serieus probleem. Maar de formatie leeft nog want Ronald Plasterk laat tegelijkertijd in een perscommuniqué weten dat donderdag de hele club weer in een ochtend- en middagsessie bijeenkomt 'voor vervolggesprekken in het formatiegebied van de Tweede Kamer'. En dat moet ook wel want het alternatief kán nieuwe verkiezingen zijn maar ook Timmerfrans I. Want als het de winnaar niet lukt kan ook de nummer twee het initiatief nemen en dat is PvdA/GroenLinks en aangezien Yesilgöz toch zwabbert is alles mogelijk met termen als het land moet toch bestuurd worden en we niet willen weglopen voor onze verantwoordelijkheid. En Timmermans in het Torentje is een nog veel groter probleem.

Plasterk Effect!?

Hee kijk nou. Er gebeurt iets in de formatie. Tenminste, wij kregen vanochtend opeens persbericht van de PVV over een brief van Geert Wilders van de PVV aan Martin Bosma van de PVV. Daarin kondigt die eerste (Wilders) aan dat hij drie wetsvoorstellen intrekt, te weten de Wet administratieve detentie, het Verbod van bepaalde islamitische uitingen (w.o. 'moskeeën' en de koran) en de Wet strekkende tot uitbreiding van uitsluitingsgronden van het kiesrecht en een verbod op meervoudige nationaliteit bij bepaalde ambtsdragers. Oftewel: Wilders trekt drie anti-rechtsstatelijke keutels in, en stuurt de pers ook nog een berichtje zodat iedereen weet dat Wilders drie anti-rechtsstatelijke keutels intrekt. Het lijkt wel of er schot zit in de onderhandelingen!

Nederland eerst

Afzwaaiend Commandant Landstrijdkrachten Martin Wijnen en voorganger Mart de Kruif waarschuwden rond de feestdagen in verschillende media voor een oorlog met Rusland. Dat kan altijd: als de Rus Finland, puntje Noorwegen of de Baltische staten binnenvalt wordt het NAVO-bal en dat zal pijnlijk aflopen voor Moskou. Mits de lidstaten zich houden aan de NAVO-normen, Wijnens woorden zijn natuurlijk ook een terecht pleidooi voor investeringen in Defensie. Als één en ander maar niet wordt aangegrepen om mee te vechten met Kiev. Het mag in 2024 namelijk wel wat minder met Oekraïne.

De formatie struikelt verder

Ze stemden op een nieuwe bestuurscultuur; we gaven ze Gom van Strien. Ze kozen voor Geert Wilders; we vervingen Gom van Strien door Ronald Plasterk. Ze vroegen zich af of het niet een beetje kon opschieten met de formatie; we zoomden met een camera in op het woord 'ondergrens'. Ze lazen een column over een korte formatie; we gaven ze een rapport over vier partijen die aan tafel moeten over drie struikelblokken. Ze gingen maar gewoon weer aan het werk; we gaven ze net een paar minuten gehakkel van verkenner Plasterk die zei dat we op pagina 5 van zijn rapport moeten kijken en zitten nu al de hele tijd kabinetsformatie2023.nl te F5'en.
UPDATE: Complete pdf's DAARRRR (mirror)
UPDATE: Hierrr het concept-'fractievoorzittersmanifest' dat BBB heeft opgesteld (screenshot na de breek)

Belangrijker: Gaat ome Roon de boel vlot trekken?

Op dag 3 van de verkenningen trekt de definitieve dwergenparade met Mirjam Bikker (CU), Laurens Dassen (VOLT), Joost Eerdmans (JA21) en na de lunch Chris Stoffer (SGP) voorbij het bureau van Ronald Plasterk (DENK ontbreekt, die zien de PvdA'er als 'de boodschapper van extreemrechts'). Na dit soepie moet ome Roon echt aan de slag: dinsdag moet hij zijn verslag inleveren, donderdag debat. Probleem is dat het niet wil vlotten tussen en met Wilders, Omtzigt en Yesilgöz. Status tot nu toe: Lientje wil het hele spul aan tafel en daar Geert zijn Italiaanse trip dit weekeinde heeft afgezegd is hij in het land. Developing derhalve.
Ondertussen bij de Kiesraad - SP pakt vijfde zetel, D66 blijft steken op 9 zetels: Tjeerd de Groot komt 160 stemmen tekort. proces-verbaal hier.

Update 10:34 - Nu zwart op wit: de ChristenUnie verkiest hoe dan ook de oppositie.
Update 11:49 - Wilders gaat ook niet naar Argentinië. De PVV-leider was uitgenodigd om de inauguratie van president Javier Milei bij te wonen.
Update 12:20 - Het is doodstil op de socials van VOLT dus onduidelijk wat Dassen heeft voorgesteld. JA21 laat wel van zich horen na Eerdmans' gesprek met Plasterk: met zijn ene zetel past DJ Jopie naar eigen zeggen bescheidenheid, wel is de partij bereid met de 3 zetels in de senaat een centrumrechtse coalitie te steunen.
Update 12:49 - Omtzigt is Omtzigt-dingen aan het doen; de NSC-leider buigt zich over een rapport over de vuurwerkramp in Enschede.
Update 12:56 - Plasterk geeft zo een ongeplande persconferentie.
Update 13:14 - Plasterk geeft toch geen ongeplande persconferentie.
Update 14:08 - SGP wil kabinet van winnaars PVV, NSC en BBB aangevuld met VVD, met wijsheid en Gods zegen.
Update 14:48 - Plasterk heeft meer tijd nodig. Debat volgende week gaat niet door.
Update 16:08 - Ome Roon gaat vervolggesprekken houden met een deel van de fractievoorzitters. "Ik heb een heleboel heel interessante ideeën gehoord."

Geen tijd voor spelletjes

Dag twee van de verkenning. De volgorde van vandaag: Rob Jetten, Caroline van der Plas, Henri Bontenbal, Lilian Marijnissen, Thierry Baudet en als laatste Esther Ouwehand op bezoek bij Ronald Plasterk in de Schrijfkamer. Tussenstand tot nu toe: Wilders wil het liefst praten over een kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB, Yesilgöz wil centrumrechts gedogen, Timmerfrans gelooft het wel en Omtzigt doet moeilijk. En daar wringt de schoen want dat wekt Wilders' woede. Vandaag vooral even letten op Lientje die al eerder heeft gezegd te willen bemiddelen. Spannend hoor.

Update 09:47 - Staatssecretaris Mediazaken en ON-beschermvrouwe Gunay Uslu (D66) wacht de ontwikkelingen niet af en wordt topvrouw van haar familiebedrijf Corendon. D66 zoekt naar een vervanger en tot die tijd neemt onderwijsminister Robbert Dijkgraaf waar, meldt het paleis zojuist. AFSCHEIDSBRIEF.
Update 10:24 - Jetten vindt dat PVV, VVD, BBB en NSC - 'conservatief rechts en extreemrechts die een overduidelijke meerderheid hebben in de Kamer' - verder moeten praten. Het idee van Omtzigt om een informateur met alle partijen te laten praten ziet de D66'er niet zitten. In zijn aanvullende  brief aan Plasterk wijst Jetten er fijntjes op dat het de schuld van de VVD is dat de PVV de grootste is geworden.
Update 10:28 - Het paleis deelt mede: Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp (van het monarchie-kritische D66) heeft een afscheidsbezoek aan de moedige vorst gebracht.
Update 11:01 - Nog een wisseling in het kabinet: zwangere vrouw (40) wordt vervangen door een topadviseur van Mark Rutte.
Update 11:14 - Wilders blaast zijn reis naar Italië af zodat hij zijn handen kan vrijhouden voor de verkenning. De Italiaanse vicepremier Matteo Salvini had hem uitgenodigd voor een rechtse top in het land. De PVV in een perscommuniqué: "Geert Wilders zou dit weekend een conferentie van de ID-party bijwonen in Florence, Italië. Deze activiteit is gecanceld. Geert Wilders wil zijn handen vrijhouden voor de verkenningsfase van de formatie."
Update 11:39 - Caroline van der Plas heeft geen zin in politieke spelletjes, die zijn volgens haar voor aan de keukentafel. Ze wil een combinatie van PVV, VVD, NSC en BBB. Wel begrijpt de BBB-voorvrouw de zorgen over rechtstaat en grondwet. Daar wil ze afspraken over maken in een 'fractievoorzitters-manifest'. BRIEF.
Update 14:35 - De dwergenparade is begonnen met Henri Bontenbal voorop. Het is een pijnlijke dag voor de CDA'er, vandaag werd bekend dat de christendemocraten voor het eerst in hun bestaan hun prominente plek vooraan in de Nationale Vergaderzaal verliezen en de dagen zullen moeten slijten in de achterste regionen.
Update 16:18 - Marijnissen ziet in de nieuwe Tweede Kamer meerderheden voor onder meer een hoger minimumloon, meer zorg in het basispakket en zorgbuurthuizen en wil graag met haar SP daar een bijdage aan leveren, schrijft ze. "Zonder een dichtgetimmerd regeerakkoord wordt hiervoor ook ruimte aan de Tweede Kamer gelaten." Plus: als de partij dat wil, stapt Marijnissen op.
Update 17:47 - Thierry Baudet die dankzij de voor FvD tegenvallende verkiezingsuitslag straks toch wat oud-Kamerleden op wachtgeld heeft, denkt even mee met Plasterk: "Mocht er behoefte zijn aan onze ruimschootser dan zetels aanwezige expertise om bijvoorbeeld een of meerdere ministersposten te vervullen, dan zullen we daar evenmin voor terugdeinzen."
Update 18:30 - Afgaande op haar brief heeft een leidende rol voor PvdAGroenLinks en NSC de voorkeur van Esther Ouwehand (PvdD). En dat is dan gelijk einde werkdag voor Plasterk. Morgen de laatste fractievoorzitters zijnde Mirjam Bikker (CU), Laurens Dassen (VOLT), Joost Eerdmans (JA21) en Chris Stoffer (SGP).

Verkennen, verkennen, verkennen

Woensdag Plasterkdag. Geert is vanmorgen als eerste bij de verkenner langs geweest (Wilders' wens: PVV, BBB, NSC en VVD om de tafel). Om 11:30 volgt Timmerfrans, na de lunch Dilan en als laatste Pieter. Plasterk en Timmermans hebben elkaar al jaren niet meer gezien dus dat wordt gezellig (of niet). Yesilgöz gaat vanavond bovendien in gesprek met haar eigen VVD-leden over haar weigering aan een nieuw kabinet deel te nemen. En wellicht dat Omtzigt wat meer van het achterste van zijn tong laat zien. Stay tuned.
Update 11:55 - Wilders: Geen taboes en tijd voor redelijkheid 
Update 12:53 - Timmermans: Ik wil de volgende verkiezingen winnen. Verder ziet de PvdAGroenLinks-leider geen rol voor zijn club weggelegd. Het staat volgens hem de rest vrij om met Wilders om de tafel te gaan zitten. Hele brief van Timmerfrans hier (FvD hoef ook niet bij hem aan te kloppen, LOL)
Update 14:23 - Bij Yesilgöz geen verandering: de VVD is bereid een PVV, NSC en BBB-kabinet vanuit de Kamer te gedogen. Een linkse combinatie lacht ze uit wegens geen logisch gevolg van de verkiezingsuitslag
Update 17:53 - Pieter Omtzigt wil nog niet met PVV onderhandelen: "In de ogen van de NSC-fractie moet er eerst helderheid komen over de vraag of en hoe de PVV een verbindende rol gaat spelen in de samenleving en in een mogelijk samenwerkingsverband. Wij vinden het van belang dat de PVV eerst ondubbelzinnig aangeeft welke omstreden punten uit haar verkiezingsprogramma niet langer actueel zijn en vanuit welke bestuurscultuur en uitgangspunten de partij de komende jaren een constructieve bijdrage wil leveren aan het landsbestuur". Hele brief hierrr
Update 18:01 - Morgen verder met Rob Jetten, Caroline van der Plas, Henri Bontenbal, Lilian Marijnissen, Thierry Baudet en Esther Ouwehand
Update 20:49 - Ome Roon allang naar huis, Geert en Lientje verkennen nog even door op Twitter