Of niet

Poging twee van de lijsttrekkers om tot een verkenner te komen, Gom wordt naar verwachting ingeruild voor ome Roon. Ronald Plasterk en Geert Wilders kennen elkaar natuurlijk uit krant & Kamer maar een ontmoeting op Bonaire afgelopen juli maakte de band hechter. De fractievoorzitters i.o. mogen bezwaar maken (DENK was de enige vorige week die Van Strien afwees), Trouw is daar alvast mee begonnen: deze verslaggever betwist de neutraliteit van Plasterk. Een bizar verwijt daar niemand heeft gezegd dat de verkenner neutraal moet zijn, hij of zij hoeft slechts 'met voldoende draagvlak' te inventariseren welke coalitiemogelijkheden er zijn. Enfin, het spektakel begint vanaf 11.00, straks meer.
Update 11:04 - Het hele spul is binnen. Voorafgaand zei Rob Jetten (D66) geen fan van de columns van Plasterk te zijn, Caroline van der Plas (BBB) maakt zich geen zorgen of de PvdA'er onafhankelijk zijn taak zal vervullen en volgens NSC-voorman Pieter Omtzigt is de opdracht van de verkenner helder.
Update 11:35 - Persconferentie van Kamervoorzitter Vera Bergkamp over tien minuten.
Update 11:45 - Het is zoals verwacht Plasterk. Alleen Esther Ouwehand (PvdD) en Stephan van Baarle (DENK) zijn tegen. Planning van de gesprekken volgt later. De deadline voor het rapport van Plasterk is dinsdag 5 december, donderdag 7 december debat.
Update 12:11 - DENK gaat de gesprekken met de PVV-verkenner boycotten. Van Baarle in een perscommuniqué: "DENK gaat niet in gesprek met de boodschapper van extreemrechts. De PVV van Wilders ondermijnt de rechtsstaat en wil Nederlandse moslims discrimineren. Wij geloven in een weerbare democratie. Daarom willen wij dat de heer Wilders het initiatief ontnomen wordt en zullen wij deze verkenning boycotten."
Update 12:29 - De VVD blijft bij het standpunt niet in een kabinet te willen stappen maar is wel bereid mee te onderhandelen. Dilan Yesilgöz tegen De T.: "We zijn geen plucheplakkers!"
Update 12:46 - Diezelfde T. boycot de komende tijd de columns van Plasterk.
Update 15:01 - Plasterk zal om 16:00 uur de natie toespreken.
Update 16:21 - Persconferentie afgelopen. Plasterk werd gisteren gebeld door Wilders met de vraag of hij beschikbaar was en naar eigen zeggen verrast: hij was bezig ‘vaccins tegen kanker aan het ontwikkelen’. Met Frans Timmermans heeft hij al jaren niet meer gesproken, zegt Plasterk desgevraagd. Wel is hij nog lid van de PvdA. De verkennende gesprekken beginnen morgenochtend in volgorde van de grootte van partijen. De gespreksverslagen worden naderhand openbaar.
Update 17:57 - Agenda bekend. Plasterk ontvangt morgen eerst de grote vier: Geert Wilders, daarna Frans Timmermans, Dilan Yeşilgöz en als laatste Pieter Omtzigt.

Kabinet Leon de Winter I

Jahaa nu al een gamechanger in de formatie. Volgens RTL Nieuws heeft Wilders niemand minder dan De T.-columnist Prof. Dr. R.H.A. Plasterk op het oog als nieuwe verkenner, na het vertrek van Gom van Strien. Plasterk is ook lekker druk bezig met bedrijfjes en universiteiten maar heeft voor zover bekend nog geen aangifte van een half jaar geleden wegens oplichting aan zijn broek. Of, zoals ze dat in PVV-kringen noemen: een beetje overgekwalificeerd. Mooi toch, een verkenner uit de PvdA die dan van zijn oude kameraad Frenske ('Timmermans deed een half jaar niks') gaat horen waarom die niks te maken wil hebben met de PVV.
UPDATE: Fractievoorzitters morgen om 11:00 uur bij elkaar om kandidatuur Plasterk te bespreken

En: Kamer kiest verkenner - Update: VVD NIET in nieuw kabinet

Terug in 2021 reed Caroline van der Plas met een trekker het Binnenhof op en dat herhaalt ze nu geheel spontaan middels een embargo-persbericht gisteravond "De 7 kamerleden van BBB zullen per trekker om 08:30 uur entree maken bij de personeelsingang van de Tweede Kamer aan de Bezuidenhoutseweg." Dat betekent dus Mona Keijzer in een trekker en dat ziet er zo uit. Later deze ochtend alle fractievoorzitters met Vera Bergkamp om de tafel om een verkenner uit te kiezen vooralsnog niet zijnde Kees van der Staaij. Die wordt vervolgens rond lunchtijd aan het volk getoond door Bergkamp. Alles te volgen op dit kanaal.
Trekkerwatch - BBB zit op Amerikaanse DUITSE trekkers merk CLAAS, vanwege de groene BBB-kleur. New Holland-trekkers was mooier geweest, maar die zijn blauw.
Update - Die verkenner gaat de komende tijd met alle partijen praten over hun voorkeuren om vervolgens met een voorstel te komen. Uiterlijk een week na het aantreden van de nieuwe Kamer (dat is op woensdag 6 december) volgt dan een debat waarna de onderhandelingen kunnen beginnen. Baudet ziet alvast een helft plus 1 combinatie van PVV, VVD, SGP, JA21, BBB en FvD voor zich.
Update - Dilan Yesilgöz (VVD) zegt dat haar partij NIET in een kabinet zal stappen in verband met het zetelverlies (-10). Wel zal de VVD een 'kabinet van winnaars' steunen als een soort gedoogpartner. Oók als Geert Wilders premier wordt.

OH TOCH NIET.

Nou Geert (37), je had ons bij 'Vanmiddag'. En natuurlijk is Kees de staatsman die we nooit verdienden en daarom ook nooit kregen, maar nu krijgen we 'em toch een beetje. En mogelijk krijgt hij NSC (20) en margepartij VVD (24) enthousiast en dan volgen BBB (7), z'n eigen SGP (3), JA21 (1) heus wel en dan heb je 92 zetels en kan de rest lekker hand in hand rond het gemeentehuis gaan staan. Succes Kees.

UPDATE: GEERT ONTKENT, account is geen echt PVV-account.

Wij van WC Eend

De Raad van State, het eerbiedwaardige instituut dat vooral eerbiedwaardig wordt gevonden door halfalfabete politiek journalisten die zo druk zijn met koffiedrinken en/of rondneuken zijn dat ze nog nooit een compleet advies hebben gelezen, heeft weer iets bedacht. Na het "debacle" met de Functie Elders, wat geen debacle was, maar juist liet zien hoe vies en vunzig het er aan toe gaat onder de Haagse kaasstolp, moet het helemaal anders met de formatie. Er moet een vaste verkenner komen, verbonden aan een functie, vindt de Raad van State. Vijf functies komen daarvoor in aanmerking: de baas van de Algemene Rekenkamer, de Nationale Ombudsman, de voorzitter van de Eerste Kamer, de voorzitter van de Tweede Kamer en de vice-voorzitter van de Raad van State. Die eerste twee zijn volgens de Raad niet politiek genoeg, de andere twee zijn juist te politiek, dus wie blijft er dan nog over? Juist ja! De vice-voorzitter van de Raad van State. Wij van de Raad van State adviseren de Raad van State, de Raad van State komt ook onder de rand. Terwijl: de Raad van State moet kapot.

Laatste ronde, zelfde kansen

Het is alweer de laatste ronde van de sollicitatiegesprekken voor Rutte IV en dat betekent dat het laatste restje koffie wordt opgewarmd voor de overgebleven potentiële staatsecretarissen en ministers. Vandaag melden veel oude bekenden zich voor een nieuw plekje in de nationale poppenkast, maar zien we ook een paar nieuwe gezichten die op auditie komen voor het vierde seizoen van de grote Rutte-show. We stellen ook de laatste batch weer aan u voor.

Zat tussen 2010 en 2019 al voor het CDA in de Tweede Kamer waarin ze zich onder meer druk maakte over bangalijstjes en werd daarna gedeputeerde in de provincie Utrecht. Was voorafgaand aan haar politieke carrière beroepsmilitair en leidde onder meer een detachement van de pantserhouwitsers in het Afghaanse Tarin Kowt en komt nu dus niet op Defensie te zitten, want dit kabinet gooit qua inhoud alle logica het raam uit. Nee, zij wordt minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties waar ze samen met Hugo de Jonge (zie hieronder) de huizenmarkt mag fixen. Leuk, maar wist u dat ze in 2005 landskampioen indoorhockey werd? Nou, dan weet u het nu.

Koekje bij de koffie?

De koffie vloeit weer rijkelijk in Den Haag, want ook vandaag bezoekt een groep nieuwe circusartiesten dompteur Rutte voor een goedkeuringsgesprekje over een plekje in het centrum van de politieke arena. Haast is geboden, want als de club komende maandag niet op het bordes staat tikt de formatieteller de mijlpaal van driehonderd dagen aan en dat wil de voormalige-huidige-toekomstige premier kosten wat het kost voorkomen. We zetten de daggasten even voor u op een rijtje.

Klimaatdrammer, mede-indiener van de Klimaatwet en nu Minister voor Klimaat en Energie. Jetten verscheen op het politieke toneel als de meest onwaarschijnlijke opvolger van Alexander Pechtold als fractieleider van D66, kon niet overtuigen in de media, liet het lijsttrekkerschap over aan koningin Kaag en huppelde vanaf daar mee in de schaduw van haar succes. Krijgt nu als bedankje zijn eigen ministerspost vanwaar hij gaat vertellen wat u allemaal niet meer mag doen vanwege het klimaat. Houdt niet van fruitmandjes, maar wel van vliegen.

Econoom en eurocraat. Beheerde een tijdje de schatkist en werd in januari 2020 samen met Van Huffelen staatssecretaris van Financiën. Zij nam de toeslagenaffaire voor haar rekening, hij de belastingdienst. Voerde een luchtvaarttaks in op alle vliegtickets die inging op het moment dat de complete luchtvaartbranche instortte als gevolg van corona. Wordt nu voor D66 staatssecretaris Mijnbouw, maar dat is natuurlijk voorlichterspraat voor 'chef gasbevingen'. Een pittige klus, want er loopt nog een parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen waarvan het eindrapport in het voorjaar van 2023 wordt verwacht.

Nieuwe dag, nieuwe koffie

Mark Rutte trok ook vandaag weer zijn beste mediagrijns aan om nieuwe clowns te ontvangen in hetzelfde circus. Liefst acht nieuwe kabinetsleden bezoeken hem vandaag, dus we hopen dat hij een extra pakje biscuitjes heeft ingeslagen. Daarna zullen de nieuwe kabinetsleden buiten bij de nationale pers in wat algemene termen aangeven dat ze er zin in hebben, maar alle moeilijkere, inhoudelijke vragen ontwijken met het simpele argument dat ze nog niet beëdigd zijn. Maar wie zijn deze nieuwe marionetten aan Rutte's touwtjes? We stellen ze even aan u voor.

Was voor D66 al wethouder in Rotterdam en lid van de Eerste Kamer en volgde in januari 2020 de afgetreden Menno Snel op als staatssecretaris van Financiën, waardoor ze verantwoordelijk werd voor de afwikkeling van de toeslagenaffaire. Ondertussen weten we dat dit voor geen meter liep. Van Huffelen kwam met het plan om alle slachtoffers minimaal 30.000 euro te geven ongeacht de geleden schade. Hield verder delen van een rapport over hoe cruciale informatie jarenlang werd achtergehouden opnieuw achter en toonde hiermee haar nieuwe elan. Nu mag ze het nog een keer proberen als staatssecretaris van de random verzamelportefeuille Koninkrijksrelaties en Digitalisering. Fijn dat Den Haag in 2022 eindelijk eens het belang van digitalisering inziet, jammer dat het terecht komt bij iemand die geen enkele achtergrond in die sector heeft.

Een echte politieke tijger uit de gelederen van het CDA. Ruziede al in 2001 (!) als partijvoorzitter met Jaap de Hoop Scheffer om een hoge plek op de kieslijst en verloor, waardoor uiteindelijk ene JP Balkenende de kar trok. Verliet de politiek een tijdje om goed geld te verdienen bij Ernst & Young, maar liet zich door het CDA overhalen om tussen 2015 en 2019 in de Eerste Kamer te gaan zitten. Werkte sinds de verkiezingen als interim-partijvoorzitter en is medeverantwoordelijk voor het uit de partij werken van Omtzigt, waarna de partij in de peilingen in een vrije val raakte. Mag zich nu gaan bewijzen als staatssecretaris Fiscaliteit.

Iedereen in zijn beste pak op sollicitatie

Toekomstig missionair premier Mark Rutte gaat vandaag veel koffieleuten, want hij ontvangt het eerste deel van zijn nieuwe kabinet. Één voor één paraderen de toekomstige ministers en staatssecretarissen voorbij aan de draaiende camera's van de vaderlandse pers alsof het de rode loper van een nieuwe bioscoopfilm is (in een wereld waar bioscopen open zijn dan). Het enthousiasme is ver te zoeken bij de biosbezoekers, want dit wordt alweer het vierde deel in een uitgekauwde filmreeks die beter kon stoppen. Maar we ontkomen er niet aan, dus wie zien we vandaag voor de camera?

We beginnen met de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken en viceminister-president Wopke Hoekstra. Lijsttrekker van het CDA, maar alleen nadat Hugo de Jonge deze functie neerlegde en Omtzigt werd gepasseerd. Speelde hiervoor minister van Financiën in Rutte III, waarbij hij in een economisch gunstige periode met geld kon smijten. Kocht een groot belang in KLM zonder de Kamer te informeren en deed zaken in belastingparadijzen, dus met dat nieuwe elan en die transparante bestuurscultuur zit het meteen goed.

Na een korte demissionaire invalbeurt als Staatsecretaris van Economische Zaken en Klimaat mag de van oorsprong Turkse vvd'er Dilan Yeṣilgöz nu haar tanden zetten in het ministerie van Justitie en Veiligheid. Daarmee wordt ze de eerste minister van Justitie en Veiligheid die geen rechterstudie afrondde en dat zorgt in de juridische wereld wel voor de nodige gefronste wenkbrauwen. Met de uit de klauwen gelopen drugscriminaliteit en een overwerkte politiemacht krijgt ze in ieder geval een zwaar departement in haar maag gesplitst en dat voor iemand die als Kamerlid meestal niet wist waar ze over stemde. Dat verklaart misschien waarom ze tijdens haar invalbeurt als staatssecretaris dacht dat ze haar kamerzetel kon behouden voordat ze werd teruggefloten door de Raad van State.

Sinds 1814 is de minister van Veiligheid en Justitie een jurist

De ministersposten van Rutte4 geven inzage in een onwerkbaar formatieproces. Elke politieke partij heeft een (vice-)premier op basis van behaalde zetelaantallen. Ministersposten worden verdeeld op de omvang van een partij, niet op basis van ideologie of beschikbaarheid van een geschikte kandidaat. We missen nog zeven bewindspersonen, maar hun partij staat al vast!

Hier onderhandelen politieke partijen eerst over hoeveel bewindspersonen iedereen krijgt, en verzinnen desnoods posten zonder portefeuille om tot een compromis te komen. Dit keer vier extra ministers en een extra staatssecretaris! Of een politieke partij überhaupt iemand in haar midden heeft die geschikt is voor de functie zien ze later wel. Letterlijk het paard achter de wagen.

Sinds 1814 is de minister van Veiligheid en Justitie een jurist, nu is zelfs de nieuwe minister van Rechtsbescherming dat ook niet. (die laatste ministerspost werd in 2017 verzonnen) Prof & ingenieur Robbert Dijkgraaf en hoogleraar & dokter Ernst Kuipers zijn welkome verademingen ten opzichte van -Heel Holland Bakt- Henk Staghouwer. Sommige nieuwelingen zijn te jong voor ervaring.

De man-vrouw verdeling gaat richting de 50/50, dan zijn vrouwen tegenover de helaas kleine groep vrouwelijke bestuurders met de juiste ervaring zwaar oververtegenwoordigd. De huidige opstelling is ook een volledig blank feestje. (Franc Weerwind is vlak na het zomerreces blanker dan het halve kabinet, die vlieger gaat als excuustruus hier niet op, hij zat samen met de Koning op Minerva).