Dit is deel 51 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

November 2011 – januari 2012

Het is een hele worsteling geweest, maar uiteindelijk komt er een gesprek tussen de UWV-subtop en mij. Ik heb voldoende zelfkennis om te weten dat dit geen koele, zakelijke sessie gaat worden. Ik ga dit gesprek sowieso doen met mijn zakelijke partner en significant other in privé; Marjan is de enige van ons zonder UWV-ervaringen en een scherpe waarnemer.

Een afspraak met twee UWV-hotemetoten, Chief Information Officer annex divisiedirecteur Frans Haverkamp en directeur UWV-Gegevensdiensten Melanie Maatman, moet vanzelfsprekend plaatsvinden op het hoofdkantoor van het UWV. Haverkamp en Maatman vinden een gaatje in hun agenda's, wij gaan akkoord en de afspraak staat.

Maar dan belt de assistent van CIO Haverkamp. Datum en tijd van de afspraak zijn oké, maar de locatie wordt Grand Café Hermes, op kruipafstand van het UWV-hoofdkantoor. Mijn collega's vinden het hilarisch. Hermes is de laatste plek waar je moet afspreken, zo vol zit het daar altijd met UWV'ers. Ik ga echter over de rooie: no f***ing way dat ik als een soort melaatse met het UWV om de tafel ga. Ik laat de assistent van Haverkamp ondubbelzinnig weten dat ze de boom in kunnen. Het is een dwaze, door emotie gedreven actie die echter goed uitpakt. Mohammed komt naar de berg. De twee UWV-directeuren komen naar ons kantoor in Vianen. Het is een belangrijk signaal: het UWV wil de lijnen weer open hebben.

De kennismaking op ons kantoor duurt bijna drie uur en is totaal bizar. Er wordt vrijwel geen woord gewijd aan de polisadministratie en alle gedoe er omheen met Cees B., Capgemini, IBM, Diantha C., Cor Franke en David Jongen. Het onderwerp van gesprek is vooral het korte en heftige verleden van Haverkamp en mij bij ons beider voormalige werkgever RAET. De door Haverkamp en mij opgelopen trauma's worden ter plekke verwerkt. Collega Marjan en UWV-directeur Melanie Maatman kijken zowel geamuseerd als verbijsterd toe. Melanie beëindigt het gesprek uiteindelijk omdat ze een dringende vervolgafspraak heeft, maar ze baalt er zichtbaar van. Uiteindelijk kunnen we maar één ding doen: een vervolgafspraak maken.

De opvolging van Ginsburg. Deel 3

Nieuw in deze serie? Lees deel 1 hierrr en deel 2 daarrr.

Terwijl Trump een hoestje doet en Amy Coney Barrett wacht op haar hoorzittingen die een stúk interessanter worden dan de presidentiële debatten, bevinden we ons in de stilte voor de SCOTUS-storm. Dat geeft gelegenheid voor wat eenvoudig weg te happen achtergrond en een voorspelling over Kamala.

Wat boeit dat SCOTUS nou?
Zo groot als de invloed van het Amerikaans Hooggerechtshof is in de VS, zo klein is die in Nederland. Waarom hier dan toch een hele serie over? Behalve gewoon, interessant, maakt een aantal punten SCOTUS ook relevant voor ons. We lichten er drie uit:

Eén: met elke justice kun je het eens zijn of niet, maar stuk voor stuk zijn ze briljant. De best and brightest uit hun generatie, daar kunnen we allicht wat van leren. Twee: De Amerikaanse grondwet en hun juridisch systeem werken heel anders dan de onze. Welke inzichten biedt dat? Kunnen wij een constitutioneel hof gebruiken? Juryrechtspraak? Rechters die pas later in het leven vanuit diverse achtergronden worden aangesteld? Een blik op een land waar het anders werkt is goed vergelijkingsmateriaal.

Drie: de polarisatie van zowel de Amerikaanse als onze eigen samenleving escaleert steeds verder, en wie de geschiedenis kent weet dat het met sterk gepolariseerde samenlevingen vaak niet goed afloopt. De justices zijn het regelmatig hartgrondig oneens over zeer beladen onderwerpen, maar werken toch uitstekend samen. Hoe doen ze dat?

Sinds de intrede van Covid-19 is het gepeupel zo bang om zelf na te denken, dat ze zelfs incompetent leiderschap belonen. 

We leven al een poos in knotsgekke tijden. Negatieve rentes, liegende ministers, criminele belastingdienst, vrijelijk printende centrale banken, pepernootverpakkingen zonder Zwarte Piet, afschaffing referendum, financieren van Palestijnse terroristen met overheidsgeld, van gas los, verbod op diesel- en benzine-auto’s, en nog veel meer zijn ons al ten deel gevallen. Het jaar 2020 heeft dat alles samengeraapt en het tot de derde macht verheven. Nu kunnen we hopen dat dit jaar een climax in negatieve zin is en dat de toekomst er beter (dan wel minder slecht) zal uitzien. Echter, de steeds luider wordende roep om een sterke leider doet mij anders vermoeden.

Sinds de intrede van Covid-19 is het gepeupel zo bang om zelf na te denken, dat ze zelfs incompetent leiderschap belonen. Het maakt hen namelijk niet zoveel uit of het nu goed of slecht leiderschap is, als er maar 1)  besloten wordt en 2) de verantwoordelijkheid door iemand anders wordt gedragen. Verantwoordelijkheid nemen voor eigen geest en lijf is namelijk iets zeer beangstigend voor tweebenige grazers. Maar er is ook een groep die niks moet hebben van de Covid-19 maatregelen. Voor zeer steekhoudende of uiterst onzinnige redenen, vechten zij tegen de restricties die het Corona-beleid opleggen. Dit lokt dan weer reacties uit van “de stok moet er over” en “opsluiten die handel” of “die clubs verbieden” en van zulks. Zelfs mensen die rationeel en zachtaardig zijn, doen nu dit soort uitspraken. Het forceren van de eigen mening op anderen (met behulp van, justitie, politie en leger), is dat nou een kenmerk van een gezonde democratie? 

Dit is deel 50 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

November 2011

Het ongeveer gelijktijdige vertrek van ketenmanager Cor Franke en UWV-topman David Jongen is natuurlijk een enorme opluchting. Dat ik de eerste bijna eigenhandig heb uitgeschakeld en de tweede het finale zetje heb gegeven, geeft een grimmig gevoel van tevredenheid. Het zijn echter gevoelens waar ik niets mee kan. Ik werk niet meer voor het UWV en met het 'UWV-goedvolk' heb ik weinig contact. De directeuren van Corduroy doen hun best om het UWV zo goed mogelijk te bedienen en geloven oprecht dat ze daarvoor erkenning gaan krijgen van directeur Diantha. Mijn acties richting Franke en Jongen hebben hun goede relatie met het UWV alleen maar beschadigd, vinden ze.

De meeste van mijn collega's lijkt het ook niet veel te boeien. Ook zij werken nauwelijks nog (via Corduroy) voor het UWV. Collega Marjan, behalve collega ook mijn significant other, heeft een enorme hekel aan conflicten. Als ze ziet hoe ik David Jongen in het mes heb laten lopen, is ze woedend over wat zij ziet als een achterbakse truc – wat het natuurlijk ook was. 

Ik merk pas nu dat het armpje drukken met de UWV-machthebbers mij niet in de koude kleren is gaan zitten. Deels is dat mijn eigen schuld. Ik heb mijn kaarten tegen de borst gehouden, ook voor mijn collega's. Als de UWV-wantoestanden tijdens een overleg ter sprake komen komt collega Paul van Zon onverwacht uit de hoek: "Het is goed dat het corrupte UWV-gajes niet overal mee weg komt". Drie jaar lang heb ik niet geweten hoezeer een van mijn collega's achter mij staat. Ik voel mij opgelucht en beroerd tegelijk.

Natuurlijk heb ik ook bij het UWV een paar echte vrienden en supporters, maar die zitten onder de knoet van directeur Diantha. Bovendien is er de ongeschreven maar bij de betrokkenen bekende oekaze dat contacten van UWV'ers met René Veldwijk moeten worden gerapporteerd aan David Jongen persoonlijk. Maar ook hier heb ik fouten gemaakt. UWV-manager Hans Tromp vindt dat ik contact moet opnemen met de opvolger van divisiedirecteur Dirix. Ik heb er weinig zin in. Die nieuwe directeur, Melanie Maatman, komt uit het Haagse netwerk van David Jongen en lijkt op papier net zo'n figurehead als haar voorganger Dirix. En Dirix had tenminste nog verstand van automatisering. Deze mevrouw is volgens LinkedIn zelfs vergeleken met Diantha C. een digibeet.

Dit is deel 49 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

  Woensdag 6 t/m vrijdag 8 juli 2011

De "Ambtenaar K.-affaire" laat eens temeer zien dat automatiseringsfiasco's of een UWV dat adresfraudeurs faciliteert veel minder impact hebben dan een geval van ambtelijke corruptie. Verspil 100 miljoen euro aan niet werkende software of faciliteer grootschalige adresfraude en er wordt wat gemopperd, maar een ambtenaar met een BV'tje die zijn eigen mensen inhuurt, dat is onacceptabel.

Zoals steeds staan mijn vingerafdrukken ook op deze nieuwe affaire. En dus gebeurt het onvermijdelijke: UWV-topman David Jongen, van wie ik weet dat hij onder druk domme dingen doet, heeft wéér een emotioneel incontinent moment. Het gebeurt in een vergadering met een aantal UWV-managers. Tijdens die vergadering doet topman Jongen een bijzondere uitspraak: "Kan iemand er alsjeblieft voor zorgen dat er een vrachtwagen over René Veldwijk heen rijdt!"

Er zijn branches waar grof, oorlogszuchtig, of zelfs dit soort maffioos taalgebruik door de beugel kunnen. De overheid is niet zo'n branche, integendeel. Laat niemand denken dat de ambtelijke subcultuur vrij is van machismo of een teveel aan testosteron, maar een oproep tot moord, ook als zo'n oproep een uiting van frustratie is, is ondenkbaar. Terughoudendheid is de norm, zeker bij een topman in vergadering met zijn onderdanen (ook bij de echte maffia overigens).

Een van de aanwezigen is Jan Blaauw, secretaris van de divisie gegevensdiensten. Blaauw is binnen het UWV een van de dragers van de ambtelijke cultuur en de normen en waarden, goed en slecht. Blaauw en ik hebben met elkaar te maken gehad en mogen en respecteren elkaar, zonder dat we bevriend zijn. Directiesecretaris Blaauw is nog meer geschokt dan de andere aanwezigen. Natuurlijk informeert hij mij niet, maar hij is voldoende geschokt om de gebeurtenis met anderen bij het UWV te delen. En zo bereikt het bericht van de gebeurtenis mijn oren.

Iene miene mutte

In november moeten de Amerikanen naar de stembus. De opiniepeilingen lieten steevast een voorsprong zien voor Biden, maar Trump is nu bezig met een flinke opmars. Nu hebben de peilingen een trackrecord waar zelfs een gemiddeld politicus zich voor zou schamen, dus of dat nu veel houvast kan geven is de vraag. Gezien de BLM en Antifa-protesten de Amerikanen alleen maar verder hebben gepolariseerd en er een grote groep twijfelaars is (was), lijkt het mij dat Trump weer gaat winnen. Net als de vorige keer, hoeft hij eigenlijk geen campagne te voeren voor deze twijfelaars; dat doen de Democraten c.s. voor hem. Volledigheidshalve zal ik grofweg uiteenzetten wat de impact zal zijn van Biden of Trump als president voor de komende vier jaar. De Amerikanen zullen het verschil echt merken, maar of dat ook voor de rest van de wereld zal gelden?

Voordat de verschillende gevolgen besproken worden, is het goed om te weten dat zowel in de Senate alsmede the House of Representatives verschuivingen kunnen plaatsvinden. Mocht de nieuwe President in beide een meerderheid krijgen, dan kan hij zijn verkiezingsbeloftes makkelijker uitvoeren. Mocht dat niet het geval zijn (iets wat Trump dus heeft meegemaakt), dan wordt het allemaal veel gecompliceerder, want dan moeten er veelal akkoorden met de tegenpartij worden gesloten. Met veto’s en executive powers kan de president het één en ander, maar het is verre van ideaal. Het nu volgende is gebaseerd op een meerderheid in beide “Houses” voor de nieuwe president. 

Waar de EU-werkeloosheid op een diepterecord stond van 6,4% in maart, staat de teller nu al op 7,2%

Toen meer en meer landen in lockdown gingen, zag het er erg slecht uit voor de economie en het financiële stelsel. Door de ervaringen in 2008, hebben centrale banken nu erg snel ingegrepen en een systeemcrisis vooralsnog kunnen voorkomen. Ook overheden hebben ingegrepen, maar de relatieve grootte en snelheid van de hulpprogramma’s verschillen per land aanzienlijk. Langzaam lijkt het erop dat de economie weer opkrabbelt en er zijn tekenen dat de impact van Covid-19 niet zo groot is als verwacht. Ziet er goed uit, toch? Of toch niet?

Verschillende economische indicatoren geven reden tot optimisme. Zo werd 12% van alle vrachtschepen aan de ketting gelegd gedurende de lockdown fall-out, terwijl dat nu nog maar 3,4% bedraagt. Amerikaanse havens lopen dan ook over van de activiteit. Deze positieve ontwikkeling is goed te zien in de tarieven voor zeevracht; die schieten nu pijlsnel omhoog. Verder bewijs zijn de goede industriecijfers uit de VS (ISM); deze index staat nu op het hoogste niveau in 16,5 jaar. Ook de economische krimp in sommige EU landen lijkt mee te vallen. Zo verwacht Duitsland nu een economische krimp van 5,8% in plaats van 6,3%. 

Echter, er valt het één en ander op deze cijfers af te dingen. Zo is een deel van de stijging in zeevervoertarieven te danken aan een aanstaande Chinese vakantieperiode. Tevens zijn de goede cijfers voor een groot deel een gewone inhaalslag op de dramatische val in volumes gedurende de lockdowns. Dit zijn eenmalige effecten. Verder hebben overheden grote steunpakketten uitgerold, waardoor de negatieve impact van de lockdowns op de consument is uitgesteld. De consumentenbestedingen zijn daarom, gezien de omstandigheden, nog redelijk goed te noemen (wel grote verschillen tussen sectoren en tussen online versus offline). 

Dit is ook deels terug te zien in de werkloosheidscijfers van bijvoorbeeld de EU. De toename tot dusverre, betrof vooral lager geschoold en tijdelijk werk. Met name de jeugd is hier de dupe van. 

Dit is deel 48 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Juni - juli 2011

In de periode 2007-2009, bij het UWV in huis werkend, ervaar ik voor het eerst hoe het is om in een in wezen vijandige omgeving te moeten werken. Die stille vijandigheid, die passief-agressieve grondhouding, wordt belichaamd en aangemoedigd door directeur Diantha, maar heeft dat niet nodig. Tien mensen die het werk doen van honderd UWV'ers is een dagelijks dreigement voor alle vage para- en pseudo-automatiseerders om ons heen.

Juist vanwege de onprettige sfeer geniet ik van persoonlijke contacten met enkele UWV'ers die zich van de bedrijfscultuur niets aantrekken. Mijn favoriet onder deze UWV'ers is Els Jak, een onbevangen Amsterdamse UWV/Gak-oudgediende. Ergens in een gesprek over iets onbenulligs onderbreekt ze zichzelf: "Ik begrijp niet waarom ze hier zo bang voor jou zijn. Jij doet geen vlieg kwaad". En natuurlijk is dat ook zo. Ik ben gewoon een ingehuurde ambachtsman, geen bedrijfssaneerder van McKinsey.

Maar dat was 2008. Nu is het 2011 en ben ik getekend door alle UWV-vuiligheid. En RTL-journalist Sietsma is op mijn aanwijzingen aan het graven in de dirt. Het eerste dossier dat hij oppakt is dat van Jan K. Jan is directeur van het bedrijfje A2B en verhuurt al zijn mensen, een man of 10 à 15, aan het UWV. Het verdienmodel van Jan K. is jaloersmakend: een bijna virtueel bedrijf (bijvoorbeeld geen kantoor, nauwelijks vaste kosten), iedereen permanent ingezet op uurbasis met IBM als tussenpersoon en zelf je eigen mensen aansturen. Ik schat de bottom line van A2B op minstens een half miljoen per jaar.

De A2B-constructie is bij het UWV allerminst uniek, maar alleen weggelegd voor goede vrienden van de UWV-top. Wel bijzonder is dat Jan K. en zijn mensen echt nuttig werk doen. Jan is verantwoordelijk voor het officieel als 'groot en risicovol' aangemerkte programma "Killen en Migreren" dat als doel heeft om de oude pre-UWV-systemen uit te faseren. Dat programma loopt jarenlang door, niet alleen omdat systemen uitschakelen werkgelegenheid kost, maar ook omdat uitkeringen in gevaar komen als er fouten worden gemaakt. De A2B-mannen zijn onmisbaar voor het UWV. A2B is de uitzondering op de regel dat corrupte constructies altijd samengaan met mislukkingen.

Dit is deel 47 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Eind 2010, eerste helft 2011

Het besluit om de politieke route op te geven en druk op het UWV te zetten via de journalistiek blijkt een gouden greep. RTL-journalist Siebe Sietsma is al een tijd lang aan het spitten in de wereld van de bevolkingsadministratie en heeft ontdekt wat insiders al weten: die bevolkingsadministratie is voor wat betreft de adressen een puinhoop. Moeilijk te begrijpen is dat niet. De overheid baseert van alles dat te maken heeft met uitkeringen en belastingen op huishoudens. Het begrip 'huishouden' loopt nagenoeg één-op-één met het begrip 'adres', dus daarmee rommelen loont behoorlijk. Sietsma's timing is perfect, want het verschijnsel adresfraude explodeert door twee oorzaken.

Allereerst is daar het Burgerservicenummer (BSN) dat na de invoering in 2007 nu overheidsbreed wordt gebruikt. Met het BSN halen overheidsorganisaties hun persoonsgegevens direct uit de bevolkingsadministratie en niet meer bij de burger zelf. Dat is ook uitdrukkelijk de bedoeling van het BSN, want dat is moderne service voor de burger betekent minder werk voor de overheid. Natuurlijk moeten overheidsorganisaties nu wel vaststellen of de gegevens kloppen, maar veelal wordt dat gezien als een exclusieve taak van de gemeenten. Voor de meest luie organisaties is het BSN ideaal: minder werk, en als het fout gaat kun je vingerwijzen naar de gemeenten. De wettelijke verplichting dat geconstateerde onjuistheden moeten worden teruggemeld aan de gemeente wordt veelal gezien als een wassen neus. Het UWV meldt nooit een onjuistheid terug, ongeveer nul keer per jaar (controleer zelf). Geloof het of niet, maar het UWV heeft zelfs bij wet geregeld dat het fraudesignalen niet terug hoeft te melden. 

De tweede oorzaak waarom spookburgerfraude explodeert heet "Vrij Verkeer van (EU-)Personen". Nederlanders die naar het buitenland vertrekken verdwijnen uit de bevolkingsadministratie, maar houden wel hun BSN. Een veel omvangrijker groep wordt gevormd door niet-Nederlanders, veelal Oost-Europeanen, die in Nederland werken. Deze mensen krijgen een BSN van de Belastingdienst, maar blijven buiten de bevolkingsadministratie. De constructie is een open uitnodiging voor grootschalige fraude. Ex-Nederlanders en legal (EU-)aliens die de Nederlandse overheid willen gamen of tillen kunnen met een minimale pakkans frauderen.

Nieuwe naam. Zelfde column. Volgende week nieuw plaatje

Van de week gaf Klaas Knot een Schoo-lezing en verschillende interviews, waarin de president van De Nederlandsche Bank uiterst markante uitspraken deed. Sommige van deze uitspraken waren gewaagd, andere verbazingwekkend en soms zelfs ronduit tegenstrijdig. Wat in ieder geval kristalhelder naar voren kwam, is dat Knot bereid is alles te offeren op het euro-altaar. 

Laat ik beginnen met de markante uitspraken. Zo stelt de heer Knot dat de EU ons 6 à 9 procent van het BBP oplevert . Nu is mij niet geheel duidelijk hoe hij dit bedoelt; waarschijnlijk dat zonder de EU de Nederlandse economie tot 9 procent kleiner zou zijn geweest; iets wat strookt met die 1500 a 2200 euro per gemiddeld inkomen van EU-populist Pechtold. Laatstgenoemde presenteerde het anders (iedere burger in plaats van per inkomen) en claimde dat het CBS de cijfers had geraamd. Klopte niks van, maar daar zijn al de nodige columns over geschreven. Knot doet hier echter hetzelfde, want die 6 tot 9 procent worden nergens gestaafd. Dit soort claims dienen met de nodige korrels zout genomen worden, want er is geen bewijs van hoe het er zonder de EU uit zou hebben gezien. Verder bedienen onderzoekers zich (noodgedwongen) van losse interpretaties van de cijfers, waardoor de foutmarge dermate hoog is dat de onderzoeksresultaten bijna waardeloos zijn.