In de gewone pers valt weinig te lezen over de ingrepen van de ECB. Wellicht heeft dit te maken met het feit dat de materie ter ver weg staat van de lezer, dat de biljoenen euro's niet meer in te beelden zijn en dat men geheel niet doordrongen is van het gevaar van een dergelijk monetair beleid. Het onderwerp verdient de aandacht van de pers, maar blijkbaar zijn standbeelden, straatnamen, gapers, een stofzuigende Gordon (Gordon is overigens een goede naam voor een zakloze kruimeldief), Jort Kelder, knielers, een vermiste Glee-actrice, een Ferrari in het IJ en dergelijke onderwerpen het nieuwe brood en spelen. 

De reden van het ECB-ingrijpen was natuurlijk de economische crisis die is veroorzaakt door Covid-19 en de lockdowns. Dit is althans de gangbare verklaring, maar die klopt niet helemaal. Zoals in de afbeelding hieronder is afgebeeld, heeft de ECB al eind vorig jaar haar opkoopprogramma weer opgestart. 

Het feit dat dit gebeurde terwijl economisch (op het eerste gezicht) alles op rolletjes liep, is al zorgwekkend. Blijkbaar was er ergens in het financiële systeem toch gevaar en moesten de spreekwoordelijke geldpersen weer worden aangezet. Het tweede markante feit is dat de ECB haar noodsteun eigenlijk nooit heeft afgebouwd. In de afbeelding zijn de netto aankopen te zien en, op een paar miniblipjes na, zijn deze altijd boven de nul geweest. Wellicht dat de economische groei sinds 2014 grotendeels gebaseerd is op lucht; alsof de economie een onderdeel uitmaakt van een financiële Matrix waar iedereen voor de blauwe pil heeft gekozen.  

Kijkend naar de monetaire stimulatie sinds de Covid-19-uitbraak mag worden vastgesteld dat zowel de grootte als het tempo enorm zijn toegenomen. Wat normaal een kwestie van een jaar was, wordt nu in enkele maanden gedaan. 

De grafiek laat alleen maar QE en PEPP zien, maar de ECB doet meer dan dat. In tegenstelling tot de Fed heeft de ECB de liquiditeit in de markt nu juist verhoogd via LTRO (zie afbeelding hieronder).

Dit is deel 39 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

 2010 – 2011

Vanaf midden 2009 tot maart 2010 ben ik bezig geweest met het slopen van de wetgeving waarmee Ketenmanager Franke "onze" polisadministratie wilde vereenvoudigen herbouwen. Het heeft mij geen goed gedaan. Ik moet bekennen dat ik mijn achterbakse lobbyactiviteiten erg leuk vond. Ik had daarna in alle openheid de strijd kunnen beslechten, maar ondertussen was ik permanent bezig met het aanspreken van negatieve energie. En totdat eind 2010 het verlossende bericht kwam dat de Ketenmanager zou vertrekken bleef ik ook in de vechtstand staan voor een volgend rondje matten. Ik werd er geen fijner mens door.

Ondertussen is ons contract met het UWV begin 2010 overgegaan naar Corduroy BV, het door ons op verzoek van het UWV opgezette softwarebeheerbedrijf. Ik bezit ruim een kwart van de aandelen, maar heb door mijn geblunder bij de oprichting nul zeggenschap. Bij het UWV, waar men beschikt over een onuitputtelijke hoeveelheid negatieve energie, is zoiets een garantie voor diepe frustratie.

Die ellende begint meteen. Corduroy kan niet zomaar met een nieuwe ploeg net geworven medewerkers de beheerklus overnemen. Dat is geen probleem, want de kennis van mijn ervaren collega's en mijzelf blijft beschikbaar via Corduroy. Bij het UWV zitten ze daar anders in. Twee inhuurkrachten die via ons werken aan de polisadministratie krijgen te horen dat het UWV ze direct wil inhuren. Dat is niet alleen zakelijk onfatsoenlijk,maar ook onrechtmatig omdat de contracten een deugdelijk relatiebeding bevatten. Dat gaat dus niet gebeuren.

De overheid wil de complete economie overnemen en gebruikt een groen sausje om het voor elkaar te krijgen

Voor Covid-19, was al duidelijk dat de meeste Westerse overheden allemaal gingen voor een Green New Deal. Deze moest dan gefinancierd en gestimuleerd worden met groen monetair beleid en groene regelgeving. Covid-19 heeft nu in ieder geval de monetaire sluizen volledig open doen gaan. Mijn verwachting is dat zodra Covid-19 geen probleem meer is, er naadloos wordt overgegaan op de Green New Deal. De overheid heeft dan via haar ingrijpen al een groot gedeelte van de economie in haar macht en zal dan met groot gemak de Groene Revolutie kunnen doorvoeren. Één van de pilaren die daarbij moet helpen is regulering. 

Zo is van het gas af gaan een goed voorbeeld waar burgers en bedrijven in een bepaalde richting worden geforceerd. De bijkomende kosten worden ook door deze partijen gedragen en zouden eigenlijk als een verborgen belastingen moeten worden meegeteld in het bepalen van de belastingdruk. Dat dit milieutechnisch niet een goede beslissing is (net zo als de idiote biomassa projecten), laat alleen maar zien dat de overheid helemaal niet uit is op een vergroening van de economie; de overheid wil de complete economie overnemen en gebruikt een groen sausje om het voor elkaar te krijgen. 

Maar de overheid zou de overheid niet zijn als zij niet ook zou gaan voor één de slagaders van de economie: de financiële sector. Als er één sector is die zwaar gereguleerd is, dan is het de financiële sector wel. Dat er regels nodig zijn moge duidelijk zijn, maar de overheid laat keer op keer zien dat het de verkeerde regels instelt voor de verkeerde problemen (MiFID 2 bijvoorbeeld). Maar wederom betreft het hier om een overname en niet de bescherming van burger en bedrijf. In dat licht moeten ook de regels omtrent ESG worden bezien.

De politiek is een teek die parasiteert op vrijheid

Zoals u weet is omkopen verboden. Smeergeld mag in sommige gevallen, maar echt daadwerkelijk omkopen dus niet. In de economische context is de reden hiervoor heel simpel: als er geen omkoping plaatsvindt, dan “wint” het beste bedrijf/product met de beste prijs. Mocht er een ander bedrijf of product zijn wat meer waarde geeft voor dezelfde prijs (of zelfde waarde tegen lagere prijs), dan zal de klant deze snel vinden. Dit geeft elk bedrijf weer de stimulans om te blijven letten op kosten (en dus prijs) en om het product een hogere waarde mee te geven (branding, innovatie, en zo verder). Door omkoping, wordt dit hele proces stilgelegd en hoe langer deze situatie voortduurt, hoe disproportioneel hoger de gemiste economische voorsprong. Dit is ruwweg wat er bedoeld wordt met een vrije markt (economische vrijheid). Het vrijemarkt-denken zou eigenlijk ook moeten gelden voor de politiek, maar helaas is dat niet het geval. De politiek hanteert een systeem die niks moet hebben van de “vrije markt” gedachte. Sterker nog, de politiek parasiteert op vrijheid in brede zin.

Dit is deel 38 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Niet lang nadat het UWV besluit om het probleem van "instabiele" uitkeringen onder de mat te vegen en daarmee haar clientèle over te laten aan het lot en aan sjoemelende werkgevers is er breaking news: Ketenmanager Cor Franke vertrekt per eind 2010. Natuurlijk ben ik blij. Cor Franke is een inventieve doorbijter. Ik ben al tweemaal verrast en nu komt er geen derde ronde. Mijn white paper, een voor bestuurders en politici "technische" verhandeling die vermoedelijk beperkt is gelezen, is voor de Ketenmanager de doodklap geweest. Ik ben trots en opgelucht tegelijk. Alleen wil ik nu graag weten hoe het allemaal is gelopen.

Paul Dirix, de directeur van UWV Gegevensdiensten, heeft dichtbij het vuur gezeten. Net als Cor Franke is ook hij op weg naar een exit, in zijn geval richting ProRail. Hij heeft de loonaangiftecrisis overleefd dankzij ons. En omgekeerd zie ik Dirix als iemand die fundamenteel deugt, in mijn ogen een zeldzaamheid op directieniveau bij het UWV. Voor het eerst hebben we een uitgebreid en openhartig gesprek. Een ding interesseert mij boven alles: wat bezielde Cor Franke om de hele wereld te belazeren met zijn Eenduidige Loonaangifte "stabilisatieplan"? 

Dirix zegt dat hij niet zeker weet, maar hij schat in dat de Ketenmanager werd gedreven door de ambitie om eigenhandig de loonaangifteketen tot stand te brengen. Toen hij bij zijn aantreden merkte dat die keten al grotendeels op orde was, zou dat een grote teleurstelling zijn geweest. Dirix zegt het niet maar de implicatie is duidelijk: Frankes plan om de polisadministratie te verherbouwen was een poging van een eerzuchtige eenling en geen keuze van een doordacht bestuurlijk proces. One ego to rule them all. Iedereen – ook Paul Dirix – is erin meegegaan. Wat een wereld.

Graties geld voor de banken

Toen de kredietcrisis uitbrak in 2008, hebben vele centrale banken allerlei onorthodoxe monetaire maatregelen genomen om banken en overheden te redden van de ondergang. Zo ook de ECB. Veel van deze maatregelen zijn onbekend bij het grote publiek. Wat ook onbekend is, is dat veel van deze programma’s nog actief zijn. Dus jaren na de crisis waarin de eurozone-economie een (bescheiden) herstel liet zien, zijn de onorthodoxe maatregelen nooit echt teruggedraaid. Zo werd het QE-programma na een korte pauze (dus er was niet eens sprake van afbouw) weer aangezet. 

En dit was nog voor Covid-19 een echt probleem werd. Blijkbaar had de financiële sector, ondanks de goede economische omstandigheden toentertijd, toch extra steun nodig. Op zich zelf al een veeg teken. En toen werd begin dit jaar de economische depressie ingeluid door de lockdownmaatregelen. Dus u raadt het al: als de financiële sector al hulp nodig had in goede tijden, dan heeft hij nu enorm veel hulp nodig. En zo geschiedde.

Afgelopen donderdag was het zover: het nieuwe LTRO-programma van de ECB werd opengesteld. LTRO, ofwel Longer Term Refinancing Operations, is een faciliteit van de ECB waar banken kunnen aankloppen voor geld. In ruil daarvoor moeten zij onderpand verlenen aan de ECB. Nu liep een oude LTRO (looptijd tot 4 jaar) af en als de ECB niets zou doen, dan zou dat vele banken in de liquiditeitsproblemen hebben kunnen brengen. Daarom kwam er een nieuwe LTRO zodat de banken hun oude LTRO positie konden 'doorrollen'. Maar de ECB was zo vriendelijk (of zag de noodzaak...) om de onderpandregels te verruimen; waar bepaalde bankbezittingen eerst niet van voldoende kwaliteit waren om te dienen als onderpand, is dat nu ineens wel OK. 

Dit is deel 37 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2010 en 2018

Na de succesvolle lobby in 2009 en de door de Kamer omarmde white paper in maart 2010 sta ik met 2-0 voor op Ketenmanager Franke en het UWV. Het UWV vertikt het om weerwoord te geven op de white paper. Franke en zijn Ketenbureau moeten het zelf doen, maar toe nu toe heeft Franke alleen geacteerd via proxies. Zo gek is dat overigens niet. Bij Nederlandse topambtenaren is maximale onzichtbaarheid een harde norm. Dat Cor Franke al een tijdje geen topambtenaar meer is, maar directeur van zijn eigen Interim Management BV, weet nagenoeg niemand.

Ik heb reden om te hopen dat wijzelf nu in beeld komen om de problemen op te lossen, want het UWV zit met een serieus probleem. Uiteindelijk is het onacceptabel dat een uitkeringsgerechtigde de verkeerde uitkering krijgt als zijn (ex-)werkgever een eerdere loonopgave corrigeert, nadat er een uitkering is berekend. En het is onverteerbaar dat dit komt door een mislukt automatiseringsproject – het zoveelste. 

Het UWV is niet in staat om uitkeringen achteraf te corrigeren, althans niet op enige schaal. De berekening van een uitkering krijgt zo een casinokarakter: wie zich een dag eerder of later aan het UWV-loket meldt kan een hogere of lagere uitkering krijgen. Het is dan aan de uitkeringsgerechtigde om aan de bel te trekken. Veel mensen missen de kennis en de overigen zullen doorgaans niet reageren wanneer de fout in hun voordeel uitvalt.

Bovenop het casinokarakter van uitkeringen ligt de weg ook open voor gesjoemel en keiharde fraude door werkgevers. Zolang je het als werkgever niet te bont maakt kun je risicoloos sjoemelen. Je geeft bijvoorbeeld als werkgever een werknemer die je wilt ontslaan een extra hoog loon, dat je weer terugdraait nadat de werknemer bij het UWV is langs geweest. (Dat extra loon hoef je niet eens uit te betalen.) Zo kun je als werkgever sociaal beleid voeren op kosten van het UWV. Alle administratieve fouten gesjoemel en fraude zijn terug te vinden in de polisadministratie, maar niemand bij het UWV die daarnaar kijkt. Het heeft ook geen zin. Eerlijke fouten worden door de uitkeringsdivisie niet doorberekend in uitkeringen. En gesjoemel en fraude door werkgevers mogen niet door het UWV worden aangepakt, maar door de Belastingdienst, die dat vertikt. Ignorance is bliss.

Zelfs bij de VVD worden kreten gebezigd in de trant van “de vrije markt, dat kan echt niet meer hoor”

Het was weer een roerige week met BLM, KOZP, voetenwassers, kniebuigers, beeldenstormers, Antifa en zo verder. U zegt niet hardop dat u voor BLM bent? Dan bent u een racist! Dit anti-intellectuele proces is nu ook al een tijd gaande op gebied van economisch denken. Als het zo doorgaat, dan is een Den Uyl-achtige uitkomst nog het best case scenario. Kapitalisme ligt namelijk onder vuur; het krijgt de schuld van alles.

De term kapitalisme wordt te pas en onpas gebruikt in allerlei discussies, artikelen, en politieke debatten. Zelfs de BLM-club ziet in kapitalisme één grote racisme-machine. Toen de kredietcrisis in 2008 zijn intrede deed, kwam kapitalisme niet alleen door randfiguren en organisaties onder vuur te liggen; het gehele politieke spectrum en de burgerij waren er klaar mee. Nu we weer in een crisis terecht zijn gekomen, zal kapitalisme wederom onder vuur komen te liggen. 

Dit is deel 36 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Januari – maart 2010

Dat de CDA-toppers Donner en De Jager kritisch CDA-Kamerlid Omtzigt onder druk zetten om zijn verzet tegen de nieuwe loonaangiftewet te staken komt bij mij hard binnen. Die wet gaat er komen. Wat ik met mijn geheime lobbywerk heb bereikt is een jaar uitstel. Over een paar maanden zit er een nieuwe Kamer en een nieuw Kabinet (Rutte I) met nieuwe, niet ingewerkte bewindslieden die worden geadviseerd door dezelfde ambtenaren en dezelfde Ketenmanager. En als Omtzigt al overleeft, dan belandt het loonaangiftedossier gewoon bij een ander, meer meegaand CDA-fractielid.

Ik heb in mijn gesprekken met Kamerleden en met lobbyist Marcel Kummel veel opgestoken. Het is zwaar deprimerend: in onze democratie heeft de volksvertegenwoordiging een extreem slecht geheugen. Dat geheugen zit bij lobbyisten, bij activisten en vooral bij ambtenaren. En die ambtenaren zouden onder leiding van Ketenmanager Cor Franke de gong slaan voor een nieuwe poging om de polisadministratie te 'stabiliseren'.

Ik worstel met dezelfde vraag als een jaar eerder: vechten of vluchten? Vluchten zal neerkomen op de boel de boel laten, mij volledig op betere opdrachtgevers richten en nog enkele jaren dividend opstrijken van onze beheer-BV Corduroy. Vechten zal vermoedelijk neerkomen op het praten met nieuwe Kamerleden en hopen dat VNO-NCW zich niet zal laten afkopen met een voor werkgevers waardevoller cadeautje. Doorvechten wordt een kansloos achterhoedegevecht.

Ik heb de eerste ronde gewonnen door het element van verrassing, maar het blijft een eenmansguerilla tegen een veel sterkere partij, een klassiek asymmetrisch gevecht. Als ik wil doorvechten moet ik inspelen op een andere zwakheid van mijn tegenstander. Ik kan er maar één bedenken: de hele eenduidige loonaangifte is gebaseerd op een leugens en misleiding afkomstig van één man, Ketenmanager Franke. Iedereen bij het UWV, de Belastingdienst, de ministeries van SZW en Financiën, tot aan minister Donner en staatssecretaris De Jager toe, loopt uiteindelijk mee met Cor Franke. Iemand moet roepen dat de keizer Ketenmanager geen kleren aan heeft. Ik heb gezien dat Franke zelf niet op de voorgrond treedt en ik zie niemand die op inhoud het gevecht met mij wil aangaan.

Je zou het de roof van de eeuw kunnen noemen...

Er is een belangrijk gevecht gaande binnen de eurozone. Het hoogste rechtsorgaan van Duitsland, het Bundesverfassungsgericht (BvG), heeft een van de opkoopprogramma’s van de ECB bestempeld als zijnde in strijd met de verdragen. Dit terwijl het Europese Hof van Justitie, het hoogste rechtsorgaan in de EU, heeft bepaald dat dit niet het geval is. Het EHvJ heeft een hogere rang (primacy) dan het BvG, waardoor, los van de inhoud van de uitspraak van het BvG, hier allereerst sprake is van een juridisch gevecht wie waar staat in de pikorde. Maar het ligt allemaal iets gecompliceerder en laat een manco zien binnen het EU/EMU gestel wat de eurofielen maar al te graag willen rechtzetten. Maar voor dit gevecht is beslecht, is het BvG al in de rug gestoken door Angela Merkel. Daarmee gaat Merkel definitief de boeken in als een sleutelfiguur in Europese verhaal. Ik betwijfel echter of dit verhaal een goede afloop zal kennen.

De ECB heeft donderdag haar pakket aan noodmaatregelen (PEPP) uitgebreid met EUR 600 miljard en de looptijd verlengd tot minimaal juni 2021. Daarmee komt het totale noodpakket uit op EUR 1,35 biljoen. Het feit dat iedereen gevoelloos is geworden voor dit soort getallen zegt eigenlijk al genoeg. Vanuit de optiek van de ECB maar goed ook, want de verwachting is dat nog dit jaar de ECB over de brug gaat komen met een extra EUR 500-750 miljard. Je zou het de roof van de eeuw kunnen noemen, en ook de meest gladde, want niemand zegt wat, niemand doet wat.