Dit is deel 19 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2008

Niet alleen voor mij maar ook voor het UWV is de stressfase eind 2007 voorbij. De aangiften over 2006 zijn – niet zonder schade – verwerkt. De belangrijkste afnemers hebben hun data en ze horen dat de bouw en de vulling van de nieuwe polisadministratie snel vordert. Het sein ‘brand meester’ is voor het UWV het signaal om de bakens te verzetten. De hoop is vervlogen dat de overdracht van werk naar de Belastingdienst wordt afgeblazen door een mislukt project. Maar de redenen om de divisie UWV Gegevensdiensten op afstand te zetten en te laten leiden door katvangers van buiten zoals divisiedirecteur Dirix is nu ook verdwenen. Gegevensdiensten moet terug in het UWV-gareel.

Onbedoeld wordt de eerste stap gezet door diezelfde directeur Dirix. Eind november 2007 stuurt hij zijn tweede man, Jop van Breugel, abrupt de laan uit. Van Breugel is verantwoordelijk voor de polisadministratie en was de baas van Cees B. en GAIA. Er waren spanningen, maar dit verrast. Het is ook verschrikkelijk 'on-UWV'. In deze organisatie waar het intern altijd oorlog is, is het ophouden van de schijn van harmonie een kernwaarde. Maar Paul Dirix is geen UWV'er, maar een ex-militair. En die leren dat besluiteloosheid levens kost.

De sleutel tot het weer onder controle krijgen van de divisie Gegevensdiensten is machtsoverdracht naar de automatiseringsdivisie. Deze divisie, Concern ICT genaamd, heeft het laatste woord op de terreinen waar bij het UWV iets met computers en software gebeurt – bijna overal dus. De mensen van Concern ICT hebben vóór de gunning aan Capgemini ook gedetailleerde en onwerkbare technische voorschriften meegegeven. Tijdens de daaropvolgende bouwfase lag de verantwoordelijkheid bij de divisie Gegevensdiensten en was Concern ICT uit beeld. Nu de faalfase voorbij is moet de controle weer terug. Dat UWV Gegevensdiensten zelf óók een automatiseringsdivisie is, doet er niet toe.

Nieuwe bankblogger van GeenStijl ziet het somber in

Voor mijn werk, lering en vermaak, hou ik zowel de politiek alsmede de centrale banken in de gaten. Voor mij is het al een lange tijd geleden duidelijk geworden dat dit niet twee aparte entiteiten zijn; de zogenaamde onafhankelijkheid van centrale banken is een lachertje. Maar waar ik vroeger met een soort mozaïekbenadering moest bewijzen dat die onafhankelijkheid ver te zoeken was, wordt dat nu gewoon open en bloot gedaan door de centrale banken zelf! U zou kunnen denken dat dit wat technocratisch geneuzel is wat nooit en te nimmer relevant voor u zal zijn, maar dan komt u bedrogen uit.

De Bank of International Settlements (BIS), ook wel de Banco di Tutti Banci genoemd, heeft de woorden van de kersverse ECB-voorzitter Lagarde wat kracht bij gezet. Zoals u hieronder kunt zien is de BIS niet alleen begaan met onze natuur, maar heeft het een narratief gevonden om voortaan ook monetair beleid in te gaan zetten om groene doelen te verwezenlijken.

Dit is deel 18 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2007-2008 en oktober-november 2012

Eind 2007 is de stressfase voorbij. Voor mij dan want mijn teamleden zijn hard aan het werk. De nieuwe database is ontworpen en iedereen is data aan het laden, koppelsoftware aan het bouwen (technoterm: webservices) of gegevensbestanden voor afnemers aan het produceren. Mijn 'bufferbaas' de GVR en zijn secretaresse verzorgen het administratieve handwerk. Ik vind het niet erg. Het geeft mij tijd om het UWV beter te doorgronden. Participatief organisatieonderzoek is harde noodzaak maar ook fascinerend. Jammer dat ik al eens ben gepromoveerd.

Ik ben speciaal geïntrigeerd door de extreme kosten, het bedrag van 270 miljoen euro dat als tussenstand aan de Kamer is gemeld. Zelfs als ik dat deel door onze uurtarieven van 135 tot 170 euro per uur en de BTW meereken zit ik al op duizend mensjaren. En er gaan veel Indiase Capgemini-uren in één uur van ons. De UWV-vingers wijzen echter ook naar IBM. 

Ik sta op scherp als een IBM-manager vertelt dat ons datagebruik van kwaad tot erger gaat. De stand is 26,3 terabytes ofwel dik 26.300.000 megabytes. Ik kan het niet geloven en sla weer aan het rekenen: bijna 2 megabytes per geregistreerde burger voor twee jaar aan aangiften – zeg maar een lijvig leesboek per persoon 

Met onze data opslag-vretende noodvoorziening (plus onze veel zuiniger opvolger daarvan) zijn wij slechts verantwoordelijk voor een fractie van die 26 terabytes. De rest wordt gebruikt door overbodige systemen of is gewoon nooit opgeruimd. Van veel systemen bestaan ook meerdere kopieën en dan gaat het heel hard. Ik denk even dat zelfs IBM het kostenniveau gênant vindt, maar hoor later dat IBM de data-explosie nauwelijks kan bijbenen.

Dit is deel 17 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Oktober 2007 – maart 2008

In zijn ik-vertrek mail heeft Hans van der Meer geschreven dat de polisadministratie geen complex systeem is. Zelf heb ik geleerd dat het UWV het wel best vindt dat er voor miljoenen aan specificaties zijn geproduceerd die nu in de prullenbak kunnen. Dat weerhoudt de directie er niet van om het systeem dat wij gaan bouwen de naam “Polis Plus” te geven. Het is geen passende naam voor het Spartaanse systeem dat wij van plan zijn te bouwen.

Niettemin staan we voor een forse uitdaging. Onze noodvoorziening is niets anders dan een stapel aangifteberichten en correcties daarop. Maar wat iedereen wil zien zijn standen; antwoorden op vragen als "hoeveel uren en tegen welk salaris werkte burger X bij werkgever Y in de maand oktober 2008?". Omdat, zoals we zagen, werkgevers massaal eerdere aangiften corrigeren, moet er nog iets bij. Je kunt niet volstaan met vragen naar 'oktober 2008'. Je moet ook aangeven voor welk tijdstip de vraag wordt gesteld. Door correcties achteraf kunnen gegevens immers altijd veranderen, zelfs over eerdere jaren. En omdat de loongegevens worden gebruikt voor het berekenen van uitkeringen, kun je foutieve gegevens ook niet overschrijven. Een correctie achteraf op een aangifte moet leiden tot herberekening van uitkeringen door het UWV, van toeslagen door de Belastingdienst, tot intrekken van een onterecht afgegeven verblijfsvergunning door de IND, enzovoorts. De polisadministratie heeft een perfect geheugen. Het is een Total Recall systeem.

Total Recall systemen zijn een nachtmerrie voor software-ontwikkelaars (en voor politici). Ze komen daarom buiten de wereld van salarissen en pensioenen weinig voor. De software voor een Total Recall systeem is namelijk extreem complex en elk programmeerfoutje leidt tot fouten in de gegevensopslag en daarmee tot verkeerde berekeningen. Veel Total Recall systemen zijn vaak veredelde kaartenbakken vol met foutieve, vaak onbestaanbare gegevens. (Bij pensioensystemen is dit probleem sinds kort ook bekend geworden.)

Dit is deel 16 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Oktober 2007 – medio 2008

Terwijl ketenmanager Franke bij de Belastingdienst de kwaliteitscontroles weer aanzet en ons noodsysteem zijn werk doet, moeten wij nieuwe afnemers aansluiten op dat noodsysteem en tegelijk een nieuw duurzaam systeem ontwerpen, bouwen en vullen met twee jaar aan loonaangiften. Maar wat moet er eigenlijk allemaal worden gebouwd? We weten dat er veel meer is ontworpen dan een simpel systeem dat alleen aangiftes inleest, uitkeringen berekent en gegevens doorstuurt. Capgemini is met tweehonderd man twee jaar bezig geweest om te bouwen wat er allemaal was ontworpen. Het is niet dat we op extra werk zitten te wachten, maar je wilt toch weten wat voor eindproduct de klant wenst.

De chef documentatie is Peter-Paul Feijen, Hoofd Informatiemanagement. Feijen is heel duidelijk. “Ik heb hier ongeveer tweeduizend ontwerpdocumenten liggen. Er zit geen enkel systeem in. Begin er niet aan.” Hier zit iemand die weet dat hij in een open inrichting werkt, een lachende cynicus. Opvallend veel UWV-medewerkers, ook het intelligente type, weten dat niet. Weken later vertrekt Feijen naar een nieuwe werkgever: Capgemini.

Ik besluit om het initiatief verder aan mijn UWV-opdrachtgevers te laten, maar ik ben ook geïntrigeerd. Hoe kun je jarenlang met honderden mensen een berg specificaties zonder samenhang produceren plus software die niet werkt? Hoe organiseer je zoiets? Waarom doen zoveel mensen eraan mee? Hoe groot kan zo’n software-gezwel groeien voordat iemand ingrijpt?

Capgemini begrijp ik nog. Capgemini heeft een misselijke praktijk geperfectioneerd waarbij slecht ontworpen softwareprojecten tegen een vaste prijs worden aangenomen om daarna te worden omgezet in een uurtje-factuurtje-orgie. De overheid is het ideale slachtoffer. De ontwerpen zijn vaag en moeten van “Europa” door een andere partij dan de softwarebouwer zijn gemaakt. Kamer en Kabinet stellen wetgeving bijna nooit uit als een project ontspoort. Een leverancier dumpen is een garantie voor grote vertraging en rechtszaken. Kortom, gunning van een groot softwareproject door de overheid betekent kiezen door wie je wilt worden gegijzeld. Heel vaak valt die keuze op Capgemini. Naar verluidt heeft Capgemini de polisadministratie verworven voor ongeveer acht miljoen euro, een bedrag dat ondertussen misschien wel tienmaal over de kop is gegaan.

Op de valreep (en dat zeggen we echt niet omdat ie dik gedoneerd heeft)

Al meer dan tien jaar lees ik GeenStijl, sinds een paar jaar reaguur ik sporadisch, en met 2020 voor de deur hoop ik nog minstens tien jaar van jullie toetsenbordschrijfsels te mogen genieten. Om de kans daarop te vergroten lijkt zo’n Premium lidmaatschap de gewezen weg, maar een tienjarig lidmaatschap zie ik zo gauw niet tussen de opties, en eerlijk gezegd: lid worden van iets is best een ding zeg maar voor deze mensenschuwe reaguurder op drie hoog in zijn roze onesie. Een kroontje hoef ik niet voor mijn naam (leve de republiek!), andere reaguurders blocken zou ik niet willen kunnen (je zou sommige hoogstandjes tussen het geraaskal maar missen), korting op een koe hoef ik niet (de vriezer puilt al uit met veel te verantwoord natuurvlees dat ik niet fatsoenlijk kan klaarmaken), en wat moet ik met (nog meer) lego in mijn drukke schema met andere schizotypische zolderkamerhobbies? En die advertenties, daar kijk ik dan maar langs (of ik klik er eens lukraak op), de perfecte wereld bestaat niet, dat heb ik op jullie roze website al eerder geleerd.

Lang verhaal kort, ik heb zojuist dus maar het equivalent van tien jaar lidmaatschapsgeld overgeboekt. Doe er mee wat jullie goeddunkt, verbras het desnoods direct op de nieuwjaarsborrel, zolang het de muze kietelt om artikelen als “Flatgebouw Nederland (nu met glasvezel)” te blijven maken is alles geoorloofd.

Ongezien allemaal … een dikke knuffel? (niet van dat pubergefrunnik in een te koud fietsenhok, niet van dat vastklampen in klimaatrouwcirkels, maar zo’n lodderige arm die je impulsief maar welgemeend om de nek van je laatst overgebleven drinkebroeder in de kroeg slingert, haastig weer terugtrekt, veinzend dat je hem met spoed moest attenderen op toch nog binnenwandelend vrouwelijk schoon wat er toch niet bleek te zijn, gevolgd door die onvermijdelijke ongemakkelijke stilte die alleen verbroken kan worden met een vertwijfeld “Biertje?”).

En ik ook niet van jullie.

Goede jaarwisseling!
Wetenschopper

'schopper! Fijne mail. We roepen wel eens heel stoer en luid 'we doen lekker wa we zelluf willuh en als je dat stom vindt dan begin je maar lekker je eigen blog'. Maar hier doen we het natuurlijk nog veel meer voor. Dingen schrijven, is pas echt blijven, als die dingen ook gelezen worden. Door een, elf of elfendertig mensen doet er dan niet toe - maar als er ook maar eentje blij mee is, of van wordt, dan heb je wel gewonnen. Gelukkig maken we op die manier miljoenen mensen blij. En als ze dan, zoals jij, ook nog een dikke duit in het doneerbakje droppen, dan hebben we een handig haakje voor een collectetopic dan kunnen we er ook in het komende decennium stug mee door gaan. Want wij van GeenStijl, vinden GeenStijl ook best geoorloofd.

Dank en een goede jaarwisseling,
De Redactie

Dit is deel 15 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2008

Cor Franke treedt eind 2007 aan als ketenmanager en is dan de baas over alles wat er bij de Belastingdienst en het UWV aan de loonaangifteketen gebeurt. Tot onze verbazing en opluchting merken we tot ver in 2008 niets van zijn aanwezigheid. Onze angst dat Franke dezelfde stunt uithaalt als eerder bij het CWIntake systeem verdwijnt.

De verklaring hiervoor is dat Franke het UWV ongemoeid laat. Hij richt eerst op de Belastingdienst – en met reden. Het is immers de Belastingdienst die alle ellende heeft veroorzaakt door de controles op de gegevens in de loonaangifte uit te zetten. Die controles moeten nu weer worden aangezet, maar de reden om ze uit te zetten bestaat nog steeds: elk minimaal foutje in de aangifte van een werkgever leidt tot uitval van diens complete aangifte. En geen aangifte betekent geen belastinginning. Cor Franke heeft bijna dictatoriale bevoegdheden, maar zelfs hij kan de inning niet zomaar in gevaar brengen.

En dus worden de controles op de loonaangifte heel omzichtig aangezet. De Belastingdienst behandelt werkgevers op een manier waarvan de gemiddelde belastingbetaler slechts kan dromen. Wij zien het vanuit onze positie bij het UWV met toenemende verbazing aan. Die verbazing komt omdat de kwaliteit van de loonaangiften al ruim vóór Frankes aantreden enorm is verbeterd. Ook dat is logisch. Die loonaangiften komen namelijk vanuit salarispakketten, zoals die van AFAS, Exact of RAET. Als de software van Exact foute aangiften uitspuwt en Exact daar wat aan doet, dan zijn opeens de aangiften van alle klanten van Exact op orde. Er bestaan pakweg 200 salarispakketten, dus het is niet gek dat verreweg de meeste aangiften eind 2007 al correct zijn. Wij zien de rapportages van Frankes ketenbureau langskomen. Van ons mag Cor Franke zo lang als hij wil bij de Belastingdienst blijven sleutelen aan zijn laatste 0,1 procent.

Dit is deel 14 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Flashback 2000 - 2005

Hoe krijg je de machtigste ambtenaar van Nederland, de loonaangifte-eindbaas over de Belastingdienst en het UWV, tot vijand? Niet door iets te doen of na te laten. Een gevecht tussen twee alfamannetjes topmanagers en een totaal gebrek aan zakelijkheid volstaat.

Het begint in 2000 in Den Haag. Daar zetelt de Veranderorganisatie SUWI in een Regus-pand in de Parkstraat. De wet SUWI voorziet in de oprichting van het UWV maar ook in die van het CWI, het Centrum voor Werk en Inkomen. Anders dan het UWV is het CWI een voortzetting van de arbeidsbureaus. De kerntaak van het CWI wordt mensen aan werk helpen. Het UWV moet keuren en uitkeren. De twee clubs krijgen bijna hetzelfde logo. 

In de Parkstraat zetelen de toekomstige bestuurders van de nieuwe organisaties, onder wie Cor Franke. Het pand komen ze niet uit. Vanaf 2002 zijn zij de baas, maar tot dat moment zijn ze persona non grata. Zo werkt ambtenarenland. Daarom wordt als buffer een topconsultant van Deloitte ingehuurd. Ook deze blijft binnen en trekt wéér een onderknuppel aan, interim-manager Norbert van der H. Die richt zich op de arbeidsbureaus, het toekomstige CWI, waar hij al snel de feitelijke directie voert.

Van der H. had ons eerder als dataspecialisten ingehuurd voor een kolossaal veranderprogramma voor het GAK, genaamd 'Aansluiting'. Wij hadden als taak om de nieuwe databases te ontwerpen en de data uit de oude systemen over te tanken. 'Aansluiting' was hard op weg naar een kolossale mislukking, onze eerste ervaring met zoiets. Iedereen werd gered door een plotselinge beslissing van Paars 2 om het beleid 180 graden om te gooien en via de wet SUWI het GAK en zijn broertjes te nationaliseren onder het UWV-label. Honderden miljoenen (guldens) aan automatiseringswerk werden afgeschreven en niemand vroeg waar het geld was gebleven. Ik bleef weliswaar een stuk rijker maar ook geschokt achter. Nóóit meer zou ik zoiets meemaken. Mijn aanvaring met Cees B. in 2003 was een direct gevolg deze ervaring.

Dit is deel 13 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

September – oktober 2007

De verwijdering van Team GAIA heeft een gapend gat in de UWV-organisatie geslagen dat moet worden gevuld. Wij zijn nu de hoop in bange dagen en in normale omstandigheden zou ik nu rapporteren aan de divisiedirectie. Even lijkt dat ook te gebeuren. De deur van adjunct-directeur Jop van Breugel, tot voor kort de manager van Cees B. en eindverantwoordelijk voor het beheer van de polisadministratie, gaat open. Het probleem is dat Van Breugel een beheerder is en ik een softwarebouwer ben. Software-beheerders en -bouwers zijn met hetzelfde bezig – software – maar verschillen verder als dag en nacht. Beheerder Van Breugel moet zonder een systeem om te beheren kansloos zijn geweest tegenover Capgemini en Cees B.

Ik vind het daarom niet erg dat het gat in de ondertussen bekende UWV-stijl wordt opgevuld door een inhuurkracht. De boomlange Eric van Rhenen (onderling noemen we hem al snel de GVR) is extern, maar hoort bij het UWV-meubilair. De GVR kent iedereen, heeft verstand van automatisering en lijkt niet achterbaks – de beste buffer money can buy. De GVR werkte eerder bij het UWV voor een adviesbedrijf. Met hulp van bevriende UWV-managers en een foutje in zijn arbeidscontract kon hij als zzp’er overstappen en zelfs zijn top-uurtarief van 138 euro behouden. Het is onzakelijk en pervers, maar wat ons betreft is de GVR elke cent van de kwart miljoen die hij jaarlijks mee naar huis neemt waard.

De GVR gaat aan de slag met het regelen van ruimte en mensen. Een aantal UWV'ers – nu eens geen inhuur – gaat onder zijn leiding aan de slag met 'dingen' rond de polisadministratie. Wij mogen met dank aan onze SwSl-noodvoorziening voor verleende diensten een nieuw, solide systeem opzetten. Voor de herbouw van de gedumpte GAIA software-koppelingen mag ik drie gespecialiseerde programmeurs aantrekken: de Chinese Xiaolin, de Belgisch-Algerijnse Mehdi en de oer-Hollandse Marcel. Onder de dik duizend automatiseerders in de automatiseringsdivisie van het UWV zijn geen programmeurs, dus het is weer eens inhuren. Ons kamertje verlaten we nu ook. We krijgen een halve L-vormige travee op de 10e etage van UWV Toren A. De GVR zetelt met zijn secretaresse in de hoek van de L. Met de GVR als buffer, mijn drie collega’s, drie nieuwe programmeurs, IBM-inhuur database-genie Maarten, berichtenbak-held Hans van der Meer en de krachtige computerserver uit de GAIA-boedel moeten we de oorlog kunnen winnen.

Hartenkreet van verpleegkundige met hart voor de zorg. Lees en huiver.

Eind jaren zeventig ging ik als jonge knul de gezondheidszorg in. Een tijd waarin je ’s morgens eerst met waskommen de zalen opliep om mensen te wassen. Na de opleiding een specialisatie gevolgd en gewerkt als leidinggevende om uiteindelijk weer terug te komen bij mijn eerste specialisatie. In dat vakgebied heb ik de zorg met grote stappen zien veranderen. Van de verpleegkundige die eerst naar de patiënten toe ging zie ik nu mijn collega’s eerst een tijd achter de computer zitten zodat ze duidelijk krijgen wat ze bij welke patiënt moeten doen. Scorelijsten bijhouden, toe te dienen infusen en/of andere medicatie enz. Het wassen van de patiënt wordt niet meer gedaan, of je moet de natte doekjes die je opwarmt in een magnetron waarmee de patiënt opgefrist wordt wassen willen noemen.

Werkdruk neemt hand over hand toe waarbij we steeds minder tijd hebben voor patiënten, er moet productie gedraaid worden. De tijd waarin een patiënt opgenomen is, moet verkort en resterende zorg moet overgenomen worden door of huisartsen of thuiszorg die op hun beurt het ook niet meer kunnen bijbenen. Van veel verpleegkundigen wordt verwacht dat ze lid zijn van werkgroepen op de afdeling waar zij werken. Dingen die er allemaal maar bij horen, er staat geen compensatie in wat voor zin dan ook tegenover. Ik zie mijn jonge collega’s opbranden en doe maar een paar stappen meer om al het werk gedaan te krijgen maar eerlijk gezegd, ik hou het op de manier waarop het nu gaat ook niet meer vol. Ik kijk om me heen wetend dat als ik óók de pijp aan Maarten geef de collega’s die wél blijven nóg harder moeten lopen. Kortom, de zorg zit in een spagaat.

Zorgverzekeraars sluiten contracten af met zorgverleners, er mag zo en zoveel zorg worden verleend tegenover zus en zoveel geld. Maar ziekenhuizen hebben hun zorgplicht. Meer verleende zorg dan overeengekomen met de zorgverzekeraar moet uit eigen middelen worden betaald. De ziekenhuizen zitten in een spagaat.