Actieve donorregistratie op basis van een opt-out systeem dat van iedereen een 'ja, tenzij' donor maakt, raakt aan diepe en goed verankerde fundamenten van onze liberale grondwet. Maar het debat wordt verziekt door anekdotes en empathie.

De Staat mag haar burgers niet als lijfeigenen beschouwen en dat doet de ADR van Dijkstra wél, omdat er van burgers een actieve handeling verlangd wordt om niet automatisch orgaandonor te zijn, in plaats van een handeling om het wel te worden. Daarmee is de fysieke integriteit van de burger geen staatsvrij gebied meer en dat druist in tegen de liberale principes waar onze rechtsstaat op gebouwd is: de burger is vrij, de Staat niet zijn bezitter.

In de praktijk wordt door D'66 te weinig rekenschap afgelegd voor de effecten van actieve donorregistratie op een grote groep onverschillige, laaggeletterde en/of teruggetrokken levende burgers. Dat nog los van de misschien nog wel grotere groep van mensen die überhaupt niet eens na wil denken over orgaandonatie, of er simpelweg in de strijd tussen hart en hoofd, tussen geweten en principes, niet goed uit komt en daarom een besluit uitstelt. Al die mensen worden wat D'66 betreft gedwongen om toch een keuze te maken. Sommigen voorstanders noemen dat juist een vorm van zelfbeschikking. Los van de vraag of je mensen mag dwingen om over iets na te denken, is een gedwongen keuze over zelfbeschikking überhaupt in vrijheid te maken?

De hartkleppen van Henry the Hoover
Het informeren van alle burgers dat ze 'ja, tenzij'-donor zijn geworden als de wet wordt aangenomen, is eveneens een onmogelijke opgave. Als het de overheid in de wervingscampagnes voor pro-actieve donorregistratie al niet lukt om voldoende mensen te bereiken, hoe lukt dat dan andersom wel? Zeker met de kennis in het achterhoofd dat - volgens Dijktra - nu ook al 60% van de burgers bereid schijnen te zijn om donor te worden, maar hun aantal niet terugkomt in de registratie. Hoe kun je dan garanderen dat de 40% burgers die kennelijk geen donor willen zijn, zich allemaal zullen verwittigen van het feit dat ze zélf actie moeten ondernemen om hun donorregistratie op "Nee" te zetten, en dat de overheid tot die tijd voor hen bepaald heeft dat het een "Ja" is? Precies, dat kun je niet garanderen - en Dijkstra schoot daarin ernstig arrogant van het padje door te verklaren dat je 'alleen op stofzuigers 100% garantie krijgt'.

Hallo mevrouw Dijkstra, het gaat hier over de fysieke én geestelijke integriteit van de levens van mensen met staatsrechtelijke zelfbeschikking. Niet over Henry the fucking Hoover. Maar het Kamerlid erkent dus op voorhand al dat het de Staat nooit zal lukken om iedereen te bereiken - en dat is dan dikke vette jammer voor mensen die ineens buiten hun eigen medeweten als donor zijn geoormerkt door de overheid. Hadden ze maar een stofzuiger moeten kopen, of zo. En wie zwijgt, stemt toe volgens Pia Dijkstra - ook al zo'n uitspraak die van abjecte arrogantie getuigt, als ook van een onbegrip van de grondwettelijke principes waar zij met haar ADR de bijl aan zet.

NPO als herder van de morele kudde
Hoewel de Senaat zich star opstelt, heeft Dijkstra wel de media mee. In de publieke opinie is het allang een uitgemaakte zaak: donor worden is de nieuwe burgerplicht. De NPO wakkert die morele groepsdruk graag even aan in nieuws- en actualiteitenprogramma's. Bij DWDD kwam daags voor het Senaatsdebat het tranentrekkende pleidooi van de onvermijdelijke anekdotische patiënt aan bod, inclusief onvermijdelijke Patrick 'Donorshow' Lodiers. Bij 2DOC (ook BNNVARA) werd - misschien nog wel vileiner - gesuggereerd dat de actieve staatswerving van meer donoren in Nederland de orgaanhandel in India zou kunnen stuiten. Tweemaal een gotspe.

Ook op social media hebben voorstanders van Dijkstra's donorwet het stiltecoupésticker-effect ontdekt. Ineens meent iedereen iets te zeggen te hebben over jouw organen en jouw afwegingen. Wat een bijzondere gift was, de schenking van een orgaan, is plots een soort gegeven paard geworden. Grondwettelijke principes, de onmogelijkheid van het bereiken van 100% van de volwassen burgerbevolking, serieuze ethische, liberale en rechtstatelijke vragen over het staatsvrije zelfbeschikkingsrecht van de vrije burger stuiten op onbegrip bij veel mensen, maar niemand is te lui voor een makkelijk moreel standpunt dat met de bemoedigende ruggesteun van de groepsdruk geprojecteerd wordt op critici: 'Tegen actief donorschap? Kille egoïst!' Niet zelden worden zulke verwensingen van mensen die wél willen dat van alle burgers pro-actief een broedmachine voor organen wordt gemaakt, gevolgd door de behoorlijk koddige contradictie "Dan ook níet ontvangen!" Machtswellust zit in in iedereen, kan plots van diep komen, en uit zich bijna altijd als frustratie.

De valse troefkaart van de empathie
Het hele onderwerp wordt - geheel in de geest van de tijd - zo verdomd empathisch opgedrongen. Het gaat, aan de hand van anekdotes, louter over warme gevoelszaken als lijden, liefde en leven en daarbij staan koude marmeren principes alleen maar in de weg. In de publieke opinie is de nieuwe donorwet inmiddels het aangespoelde jongetje Aylan op het strand geworden. In zijn geval was het mantra 'Als je tegen massamigratie bent, ben je dus vóór dode kinderen die gered hadden kunnen worden. Onmens!' En zo werkt het nu met de donorwet ook: 'Als je tegen actieve registratie bent, ben je dus vóór meer dode mensen die gered hadden kunnen worden. Onmens!'

Dat is helemaal niet de kwestie. Natuurlijk is 'hoe meer donoren, hoe beter' het beste streven. En het tekort is triest. Maar waar nog niet alle opties tot donorwerving zijn uitgeput (laat staan goed zijn beproefd - waarom krijgen burgers niet standaard een donorformuliertje onder ogen als ze paspoort of rijbewijs verlengen?), is de actieve registratiewens van Dijkstra een bijna wanhopige laatste noodgreep die uiteindelijk meer kost dan ze oplevert. Maar ja: de kosten zijn gemaakt van koud marmer dat is ingebed in de zompige bodem van een muffige grondwet, en de opbrengsten bestaan uit hartverwarmende (en uiterst mediagenieke) anekdotes van onverwachte overlevers. Instant gratification versus mogelijke schade op lange termijn: als we als mens geleerd hadden ons daartegen te verzetten, zou niemand nog roken of drinken.

150 doden wegen minder zwaar dan de vrijheid van alle burgers
Toch is het donorvraagstuk geen kortetermijnkick, maar primair een fundamentele kwestie van grondrechten, bestuursethiek, verhoudingen tussen burger en staat, en diepgewortelde liberale fundamenten over vrijheid, zelfbeschikking en lichamelijke integriteit. Ingewikkeld, stoffig en ja, ook een beetje kil. Zoals dat hoort met dergelijke kwesties, waarin de emoties van de anekdote een ondergeschikte rol moeten spelen aan het ongrijpbare principe van de vrijheid, om zodoende tot de meest zuivere afwegingen te komen.

De inherente contradictie waarmee dit pleidooi vervolgens enkel kan worden besloten, is middels een smeekbede die helaas ook bijna louter als emotie kan worden uitgelegd: 

Laat de groepsdruk van de empathie alsjeblieft nooit leidend zijn bij een besluit dat op emotieloze gronden moet worden genomen. Het gaat niet om het redden van 150 mensenlevens per jaar, maar om het grondrecht van alle burgers om met rust gelaten te worden door de Staat. Het recht van alle vrije burgers in Nederland om niet te hoeven kiezen, weegt écht zwaarder dan 150 doden door een tekort aan donororganen.

Dan maar een onmens.

Hardwerkende Nederlanders mogen niet naar huis

BREEK. Gezeik en gedoe op het belangrijkste knooppunt van Geelrupsend Nederland. Demonstrerende Koerden met vlaggen belemmeren forenzen hun welverdiende thuisrit naar piepers en moeder (m/v) de vrouw op deze belangrijke ANA-dag (arbeiders neuq avond). Onbekend is of er ook knokploegen van DENK en andere Erdogan-strijders onderweg danwel aanwezig zijn. Later meer.
UPDATE: Pliesie grijpt in.
Update: 20:20 uur. Utrecht Centraal nu gekaapt door bipsdames.

De Formule 1 ontbeert een people's champ als Raymond van Barneveld die opkomt voor de belangen van het plebs - Raya start dan bijvoorbeeld een petitie.

Vergelijk een Haagse straatvechter als Raymond eens met een natte kameleon als Sebastian Vettel. Enfin, de arbeidsmarkt wordt vanaf heden overspoeld met honderden bloedmooie vrouwen die het leuk vonden om het werk te doen en er ook nog eens voor betaald kregen. Die vrouwen die gewoon zelf het recht en de keuzevrijheid hadden om modellenwerk te doen hebben nu een Berufsverbot gekregen van een clubje jammerende huilstruiken die denken dat je een feministisch statement maakt door het haar op je poten niet te scheren. Geen idee wie die zielige aandachttrekkerij ooit bedacht heeft. Gelukkig hebben we in de Formule 1 nog wel brute V12-motoren, een ongelimiteerd toerental, heeft er nog nooit iemand van een sneu gedrocht als de halo gehoord en slaan de wagens onheilspellend gejank uit in plaats van die hybride queef die de Prius van je buurman maakt bij het wegrijden. O nee wacht.

 Bedankt dames (Class of 2017 hier), we hebben genoten. Succes op de arbeidsmarkt.

Hoera & allemaal bedankt voor het steunen van de vrijlating van Taner Kilic, de directeur van Amnesty Turkije.

Niet gefeliciteerd aan die drie verticaalslapende kontlikkers van Erdogan natuurlijk, die bij de stemming in november uiteraard lieten blijken er geen enkel probleem mee te hebben dat iemand zonder bewijs de bak in wordt gegooid, waarna ze bibberend in een hoekje van de Tweede Kamer kunnen gaan liggen janken met moralistisch gezwets over discriminatie en racisme. Als Monsieur Verontwaardiging Leon Verdonschoft het al zegt is het natuurlijk waar. We staan er met z'n allen bij en we kijken ernaar, heel erg grappig drie van die multiculturele stoethaspels in het parlement, maar we hebben mooi wel een roedel vrouwen- en mensenrechtenhatende Grijze Wolven door de Tweede Kamer foerageren en dat is fucking verontrustend.
UPDATE: Turkse vlag kan alsnog uit bij DENK, want Taner Kilic komt toch niet vrij.

Wie zegt er dat de huidige generatie vrouwen aan de top niet zonder enige moeite twee totaal verschillende carrières kan combineren?

Kijk maar eens naar de door Nieuwsuur, Dit Is De Dag en BNR Nieuwsradio op het schild gehesen cyber-expert Rian van Rijbroek. Die had, terwijl ze keihard aan het hacken was voor de overheid, ook nog tijd voor deze ontzettende spontane cyber-fotoshoot. En Rian weet inmiddels alles van de blockchain. Zo goed, dat ze de domeinnamen smartblockchainsolutions.com en smartblockchainsecurity.com heeft geregistreerd. Hallo mevrouw de cyber-expert die te dom is voor excel (aldus een bron via de DM van Schoolbank.nl), maar blijkbaar zoveel verstand van cyber heeft dat ze dat met heel de wereld wil delen wat een hypocriete wereldtijdschriftverkoopster ze is. Doe je de groetjes aan al die geile sjeiks?
UPDATE: Nieuwsuur biedt excuses aan voor het uitnodigen van deze bedriegster de verwarring en laat experts de uitspraken van Rian helemaal uit elkaar trekken.

Orgaanhandelaar Pia Dijkstra (D'66) had het zwaar in de Eerste Kamer dinsdag. Haar verdediging van de donorwet stuitte op veel weerstand en vragen bij de senatoren. Zo veel, dat het debat volgende week verder gaat en de stemming een week is uitgesteld.

Laten we vooropstellen: in een aantal zaken rond orgaandonatie heeft Pia Dijkstra volkomen gelijk. Er zijn te weinig donoren, er zijn te veel patiënten die op nieuwe onderdelen wachten en het hele transplantatietraject kent vele verhalen van verdriet en verlies wanneer er geen nieuwe longen, nieren of hartkleppen kunnen worden gevonden. Maar de oplossing die D'66 voor staat, is een ongrondwettelijke inbreuk op de lichamelijke integriteit en de wilsbeschikking van alle Nederlandse staatsburgers.

Juist op dat onderdeel - Artikel 11 Grondwet - wist ze haar verhaal niet goed te onderbouwen. Toen er garanties gevraagd werden op goede en begrijpelijke voorlichting die alle burgers bereikt, was haar antwoord dat je 'alleen op stofzuigers 100% garantie krijgt'. Ook verwarde ze het uitblijven van een reactie van een burger op zijn of haar actieve donorregistratie door de overheid met automatische instemming, terwijl dat absoluut niet zomaar aangenomen kan worden. Beide zaken vielen verkeerd en de toch al niet positieve Senaat reageerde gepikeerd.

SGP-senator Van Dijk, fijntjes zoals alleen SGP'ers dat kunnen: "Ik kan het toch niet laten. Ik heb in mijn bijdrage even minister Borst aangehaald, en ik wil u zeker niet met haar woorden om de oren slaan, maar het grote verschil tussen haar inbreng toen en die van u nu is wat mij betreft enorm. Zij erkende juist het stukje staatsvrije sfeer, dus dat er een stukje persoonlijke vrijheid is, een eigen verantwoordelijkheid, waar de overheid niet in treedt, zeker als het gaat om zoiets persoonlijks als het doneren van je organen. Dat moet een eigen, zelfstandige keuze zijn. Juist daarom — en dat zijn niet mijn woorden, maar dat is een citaat — had zij principiële bezwaren tegen de Actieve Donorregistratie. Ik mis bij u het besef dat, ook als het gaat om klassieke grondrechten, wat juist kenmerkend is voor de liberale stromingen, we echt zuinig moeten zijn op dat stukje staatsvrije sfeer."

Er moet een brief met nadere toelichting van Dijkstra komen, en volgende week wordt het Kamerlid opnieuw aan de tand gevoeld in de Chambre de réflexion (die zich inderdaad niet politiek, maar zeer inhoudelijk reflectief gedroeg ten aanzien van de donorwet). De stemming over de nieuwe Actieve Donor Registratie (ADR) is van 6 naar 13 februari doorgeschoven.

Video met pijnpunt hieronder, stukje transcript na de breek, hele verslag hier. Cartoon: Coontje.

Mevrouw Nooren (PvdA):
Even voor de zuiverheid van het debat: hoor ik de initiatiefneemster nu zeggen dat op het moment dat mensen geen bezwaar hebben, zij dat beschouwt als stilzwijgende toestemming?

Mevrouw Pia Dijkstra:
Ja.

Mevrouw Nooren (PvdA):
Realiseert de initiatiefneemster zich dat we dat eigenlijk niet weten? We weten alleen dat mensen hun bezwaar niet geuit hebben. Is geen bezwaar geuit voor u gelijk aan stilzwijgende toestemming?

Mevrouw Pia Dijkstra:
Ja, vooral omdat de ruggengraat van dit wetsvoorstel — ik kom daar nog heel uitgebreid op terug — is dat iedereen weet wat de consequentie van niet registreren is. Dat betekent dus dat we inderdaad alle inspanningen erop moeten richten om — 100% kan je het nooit garanderen — zo veel mogelijk mensen hierin mee te nemen. Als de consequenties bekend zijn en je maakt dan nog geen bezwaar, is dat inderdaad een vorm van stilzwijgende toestemming.

Mevrouw Nooren (PvdA):
Mag ik het dan iets praktischer maken? U zegt: belangrijk is om daarvan te kunnen bespreken dat mensen allemaal weloverwogen een keuze hebben gemaakt om hun keuze niet vast te leggen. Kunt u daar dan de consequentie aan verbinden dat dat pas zo is als we zeker weten, of bijna zeker weten, dat iedereen in Nederland, van die 7,6 miljoen mensen die tot nu toe hun wil niet hebben vastgelegd, een weloverwogen keuze hebben gemaakt? En daar komt natuurlijk meteen de vraag achteraan: hoe weet u dat dan?

Mevrouw Pia Dijkstra:
Je kan natuurlijk nooit zeggen dat je van 7,6 miljoen mensen, van elk individu, precies weet wat de afweging is. Wat je wel kunt regelen, is dat mensen weten wat de consequenties zijn van het niet-registreren. Daar moeten we dus alles op inzetten. Dat vind ik heel erg belangrijk. Ik heb ook al aandacht besteed aan de transparantie die bij dit wetsvoorstel veel groter is dan bij de huidige wet. Daar moeten we alles op alles zetten.

Mevrouw Nooren (PvdA):
Ik ben het van harte met de initiatiefneemster eens dat we alles op alles moeten zetten om mensen zich als potentiële donor te laten registreren. Laat daar geen misverstand over bestaan. Maar voor ons is de groep waarvan we het niet weten belangrijk. Mijn fractie vindt het dan ver gaan als u zegt: dat is stilzwijgende toestemming.

Mevrouw Martens (CDA):
Even over het punt dat we alles op alles moeten zetten om mensen goed te informeren. Dat is zeker het geval; tot nu toe is ook alles op alles gezet om zo veel mogelijk donoren te krijgen. Maar er rest nog heel veel om te doen, heel veel is ook nog niet gedaan. Heel veel mensen weten er ook nog niet van. Over alles op alles zetten, zegt de regering, omdat het natuurlijk ook gaat over de wilsonbekwamen en de niet- en laaggeletterden, daar eigenlijk nog geen ervaring mee te hebben. Dus wij kunnen op dit moment ook niet waarborgen dat ons dat lukt. Hoe kijkt de initiatiefneemster daartegen aan? Welke garanties heeft zij dat het ook gaat lukken? Alle 7 miljoen is misschien wat veel gevraagd, maar toch voor een heel groot en substantieel deel van die mensen geldt: hoe gaat dat? Daar is nog geen ervaring mee.

Mevrouw Pia Dijkstra:
De ambtsvoorganger van de huidige minister zei altijd: garantie geef je op stofzuigers. Het is natuurlijk niet mogelijk om dat 100% te garanderen. Dat is uitgesloten. Dat kun je op geen enkele manier. Maar je kan wel op een gegeven moment nagaan of de kennis bij bepaalde groepen, waarvan we nu verwachten dat die daar moeilijk zal landen, wel goed landt en mensen dat wel begrijpen.

Mevrouw Martens (CDA):
Maar hoe gaat u dat dan checken? Want dat is dan cruciaal.

Mevrouw Pia Dijkstra:
Dat is een uitvoeringskwestie. Daar zal de minister op in moeten gaan.

Mevrouw Martens (CDA):
Dus dat is nog niet bekend?

Mevrouw Pia Dijkstra:
Dat is nog niet bekend, nee. Dan zal er eerst geëvalueerd moeten worden. Bij de evaluatie en de onderzoeken die plaatsvinden, zul je moeten kijken aan welke criteria dat moet voldoen en of dat ook wordt gehaald. Ik kom daar later in mijn betoog nog op terug.

De heer Kuiper (ChristenUnie):
Mevrouw Dijkstra was bij artikel 11 van de Grondwet en de onaantastbaarheid van het lichaam. Ik heb een vraag straks aan de minister, maar omdat u dit nu aanstipt, wil ik die ook aan u stellen. Het grondrecht op onaantastbaarheid van het lichaam is een afweerrecht. Dat werd net al even genoemd. De overheid moet daarbuiten blijven. Hoe kan het nu dat, als mensen niets doen en als vervolgens ook onbekend is met welk motief zij onder de rubriek "geen bezwaar" staan — dus ze doen eigenlijk helemaal niets — ze dat afweerrecht eigenlijk kwijt zijn? De overheid komt dan wel degelijk in de levenssfeer van mensen. Kunt u daar eens op ingaan?

Mevrouw Pia Dijkstra:
Het is misschien goed om nog een keer te herhalen dat toen de huidige Wet op de orgaandonatie tot stand kwam, ook al is aangegeven dat een opt-outsysteem, zoals in het ADR-systeem wordt voorgesteld, binnen die wetgeving zou kunnen passen. Er is toen een hele discussie geweest of je dat moest doen. Daar zullen we nu niet verder op ingaan. Maar ik vind het wel belangrijk om ook hier weer aan te geven dat met de regeling waarover het gaat en die maakt dat dit voldoet aan de criteria die ook door de Raad van State worden gesteld, er sprake is van niet alleen een belang voor de mensen die op dit moment op de wachtlijst staan voor een donororgaan, maar dat het van algemeen belang is, of zelfs voor ieder individu van eigen belang. Ik zei al in mijn inleiding dat iedereen op enig moment in zijn leven te maken kan krijgen met orgaanfalen. De ervaring leert dan ook dat mensen graag in aanmerking komen voor een nieuw orgaan. Dus het belang van het beschikbaar komen van donororganen en de rol van artikel 11 van de Grondwet daarin, is dat het gaat om een algemeen belang. En de noodzakelijkheid wordt daarmee ook duidelijk. Ik hoop dat ik daarmee uw vraag voldoende heb beantwoord.

De heer Kuiper (ChristenUnie):
Ik begrijp van mevrouw Dijkstra natuurlijk wel dat zij dit gaat wegen in het licht van het algemeen belang. Ik weet ook dat als je artikel 11 zegt, artikel 22 ook wordt genoemd. Maar het gaat mij om de aard van dat grondrecht. Als burgers van dit land zijn we in het bezit daarvan en we hoeven er niets voor te doen om daar ten volle gebruik van te maken. Maar nu is het zo dat als je niets doet, dus niet reageert op de brieven, je bij "geen bezwaar" komt. We weten niet of dat een bewuste of onbewuste actie is van mensen. Maar dan zijn ze dus dat afweerrecht kwijt. Ik zou gewoon willen weten — ik hoop dat de minister daar ook op ingaat — of dat eigenlijk wel kan, of dit juridisch deugt.

Mevrouw Pia Dijkstra:
Ik heb mijn antwoord gegeven. Het is aan de minister om daar verder op in te gaan. De heer Kuiper noemde ook al even artikel 22. Het belang van het beschikbaar komen van meer donororganen wordt natuurlijk ook door de Grondwet beschermd en wel door artikel 22, waarin aan de overheid de plicht wordt opgelegd om maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Dat neemt overigens niet weg dat wettelijke regels, die een inbreuk op het recht op onaantastbaarheid van het lichaam met zich mee kunnen brengen, geschikt moeten zijn — ik zeg het toch nog maar een keer — om het doel te bereiken, en niet verder mogen gaan dan daarvoor noodzakelijk is. Mijn standpunt is dan ook dat als de huidige wet wordt gewijzigd met het nu voorliggende wetsvoorstel, nog steeds aan deze criteria zal worden voldaan en eigenlijk steeds beter, want in de huidige wet nemen de nabestaanden een grotere plaats in. Ook dat kan goed gerechtvaardigd worden door het belang van het beschikbaar komen van meer donororganen, maar het is geen zelfbeschikking.

De heer Diederik van Dijk (SGP):
Ik kan het toch niet laten. Ik heb in mijn bijdrage even minister Borst aangehaald, en ik wil u zeker niet met haar woorden om de oren slaan, maar het grote verschil tussen haar inbreng toen en die van u nu is wat mij betreft enorm. Zij erkende juist het stukje staatsvrije sfeer, dus dat er een stukje persoonlijke vrijheid is, een eigen verantwoordelijkheid, waar de overheid niet in treedt, zeker als het gaat om zoiets persoonlijks als het doneren van je organen. Dat moet een eigen, zelfstandige keuze zijn. Juist daarom — en dat zijn niet mijn woorden, maar dat is een citaat — had zij principiële bezwaren tegen de Actieve Donorregistratie. Ik mis bij u het besef dat, ook als het gaat om klassieke grondrechten, wat juist kenmerkend is voor de liberale stromingen, we echt zuinig moeten zijn op dat stukje staatsvrije sfeer.

Mevrouw Pia Dijkstra:
Ik heb dit natuurlijk met belangstelling beluisterd en ik weet ook hoe mevrouw Borst, de toenmalige minister, daarover indertijd gesproken heeft. Dat is natuurlijk ook in de Handelingen opgenomen. Ik heb haar de laatste jaren van haar leven, nu bijna twintig jaar later maar ze nu alweer een paar jaar geleden overleden, veel gesproken, ook over deze wetswijziging. Zij gaf aan dat in die lange periode die daaroverheen is gegaan, niet het resultaat is bereikt dat men wilde en dat zij de optie om nu de wet te wijzigen, steunde. Dat is wat ik u kan vertellen.

De heer Diederik van Dijk (SGP):
Daar neem ik kennis van. U kent uiteraard wijlen mevrouw Borst veel beter dan ik, dus daar gaat het niet over. In ieder geval wil ik er de vinger op leggen dat wat toen werd gezegd, ook door de regering, dat ik die noties eerlijk gezegd nu wel mis in uw beantwoording. Maar goed, u gaat nog verder begrijp ik.

Mevrouw Pia Dijkstra:
Ik ga nog verder en ik kom hier ook nog op terug.

Mevrouw Nooren (PvdA):
Ik denk dat we Kamerbreed het doel, het werven van potentiële donoren, delen. Maar ik wil de initiatiefneemster toch uitdagen om in zorgvuldigheid te spreken over mensen waarbij er inbreuk is op artikel 11 van de Grondwet. En dat het echt wat uitmaakt of er sprake is van mensen die geen bezwaar geuit hebben en het veronderstellen dat het dan ineens stilzwijgende toestemming heeft, omdat dat toch een andere indruk heeft in de inbreuk op artikel 11 dan dat je constateert dat mensen hun bezwaar niet geuit hebben.

Mevrouw Pia Dijkstra:
Ik probeer even goed te proeven wat u daarmee bedoelt, mevrouw Nooren. U zegt: je mag het niet als een actieve registratie beschouwen. Dat is natuurlijk ook niet zo, want mensen registreren zich niet. Maar juist doordat mensen op de hoogte zijn van de consequenties van het niet-registreren, mag je dat "geen bezwaar" beschouwen als een uiting van: ik heb er geen bezwaar tegen om als orgaandonor geregistreerd te zijn.

Mevrouw Nooren (PvdA):
Zelfs in uw eigen initiatiefwet bent u zorgvuldig in uw taal en schrijft u: geen bezwaar. U schrijft niet: stilzwijgende toestemming. Dat waardeer ik zeer, want dat geeft meer aan wat het is: er is geen bezwaar en er is geen stilzwijgende toestemming. Daarin zit de veronderstelling die u in een tussenzin zegt: dat mensen goed geïnformeerd zijn. Maar we weten dat niet. We weten niet wat er in die situatie aan de hand is. In dat licht proberen we hier met elkaar een belangenafweging te maken. Hebben we zorgvuldig gehandeld? Is de voorlichting op orde? Wat mogen nabestaanden doen? Zomaar roepen dat dat stilzwijgende toestemming is, vindt mijn fractie heel ver gaan.

Mevrouw Pia Dijkstra:
Dat begrijp ik en spreken van het zomaar roepen dat er stilzwijgende toestemming is, is ook niet helemaal terecht. Dat roep ik niet zomaar. Wat we natuurlijk wel regelen in dit wetsvoorstel, is dat er ofwel een actieve ja geregistreerd is of dat er staat dat er geen bezwaar is gemaakt. En er is natuurlijk altijd de rol, en daar komen we ook nog uitvoerig op terug, van de nabestaanden, als zij aannemelijk maken dat er geen sprake is geweest van een op de hoogte zijn van de betekenis van die consequenties, als zij dat kunnen uitleggen.

Mevrouw Martens (CDA):
Mag ik nog even wat vragen naar aanleiding van artikel 11? De Raad van State heeft gezegd, en zo is het ook: je mag een inbreuk plegen op artikel 11 als die voldoet aan de criteria noodzaak, proportionaliteit en subsidiariteit. Dat zei initiatiefneemster ook. Maar toen kwam er een tussenzin. De initiatiefneemster legde uit over de noodzaak. Daar heb ik in deze Kamer eigenlijk geen misverstand over gehoord. Maar de conclusie leek al getrokken te worden dat er daarmee ook geen probleem zou zijn. Ik denk dat het een heel snelle conclusie zou zijn dat daarmee geen inbreuk zou zijn op artikel 11, omdat dat juist vraagt om aan al die criteria te voldoen. Alleen ten aanzien van het eerste, noodzaak, is geen misverstand. Het is aan ons om verder te bepalen of aan al die andere criteria ook in voldoende mate voldaan is. Dus de conclusie dat het automatisch daarmee voldoet, klonk mij erg snel in de oren.

VOLLEDIG TRANSCRIPT: HIERRR.

Alleen nog een hek erom, entree vragen en dan zijn we er wel in het Amsterdamse neukdependance van de Efteling.

Er werden mil-joe-nen in Prestigeproject 1012 van Lodewijk Asscher gepompt om het karakter van de wijk te verbeteren, maar het is alleen maar kutter en kutter geworden op De Wallen. Gewone Amsterdammers met namen als Rob of Dries en achternamen als Oudkerk of Roelvink komen er sowieso niet meer. Hoewel. Hoe dan ook, Amsterdam heeft de oplossing gevonden. Er komen strengere regels voor rondleidingen.

Zo mogen toeristen alleen nog maar met hun rug naar de sekswerkers staan. Ja hallo hoe weet je dan wat je moet kiezen. Eigenlijk zegt de Republiek gewoon: "Het is verboden om een bepaalde richting op te kijken, die keuzevrijheid ben je kwijt, je autonomie ook, je zelfbeschikkingsrecht ook en fotograferen op straat mag ook niet." Nou leuk hoor, zo'n kechcursie met de bangaclub. Die andere regeltjes dan, want rondleidingen op De Wallen zijn natuurlijk wel gewoon superkut: Geluidsversterking, schreeuwen, alcohol en drugs zijn verboden. Toon respect voor sekswerkers, bewoners, ondernemers. Geen rondleidingen na 23.00 uur.

WAUW ENORM VERNIEUWEND ALLEMAAL. Erg knap hoor gemeente, om deze uitermate strenge regels zomaar te bedenken. Daar heeft vast een heel team al die jaren op zitten broeden. Aan deze grensverleggende protocollen had nog nooit iemand gedacht. Stomdronken doorgesnoven mafklappers uit Engeland die de respectloze hond uithangen gewoon een nachtje in de cel pleuren, om te kijken of ze daar nog zo'n grote schreeuwbek hebben? Nee joh, we doen het met de Amsterdamse slag. Met vergunningen en ontheffingen. Verboden te schreeuwen. Respect tonen. Verboden een bepaalde kant op te kijken. Maar hoho, de regels gelden ook voor de segwaytours. Ooo dan. Het pretpark is gered. Leve het pretpark.

De Marleen Barth-soap, we rollen even doorrrrrrrr met tuintegels lichten. Vandaag opwarmertje van het nieuws van gister in de Televaag dat het powerkoppel van gewetenloze parasieten dus ook nog eens in de ambtswoning blijft wonen voor een huurbedragje van 1400 eypo per maand en dat ze dat dus ook nog eens omlaag wilden lullen naar 1000. Toch om ziek van te worden? De ambtswoning van Wassenaar is immers een miljoenending. Zullen we eens kijken wat U en ik als gewone mensen krijgen voor die bedragen? 

Voor € 1450 is dit riante staaltje troosteloze bloemkoolarchitectuur voor u. Iets meer dan 100 m2 (ofwel de keuken in de woning van de Hoekemaatjes) en lekker onderhoudsarm want volledig met de brandspuit schoon te maken. (Funda voor het te laat is).

Voor een rug is er du moment van googlen in Wassenaar zegge en schrijven EEN appartementje te vinden door de funda-mentalists. En wat voor eentje. Suïcideflatje voor de laatste dagen van een eenzame bejaarde. 70m2 - precies genoeg voor het ego van de sociaaldemocratische senator.

Ter vergelijking: hier moesten de Kartelista's het mee doen. Dikke villa, voor zes ton verbouwd en wel gelegen aan de goeie kant van het dorp. Voor een sterker en socialer Nederland, de PvdA. Overigens betaalden ze toen Jan nog burgemeester was slechts € 860 in de maand maar voor dat geld is in Wassenaar niks te huur behalve een garagebox, dus dat laten we maar voor wat het is.

Behoudens een handjevol doorgedraaide wappies als Arzu Aarsman wiens Twitternamen nog steeds weinig vleiende woordcombinaties omtrent de zwarte kindervriend Piet vormen, hebben de meeste racismeroeptoeters wel wat anders aan hun hoofd.

Baudet bijvoorbeeld. Of ergens een straatnaam, een standbeeld of een buste van een of andere zeeheld. Er is vast nog wel ergens een school die een andere naam moet hebben, of een mars met allerlei geweldsverheerlijkende idioten die gelopen moet worden. Maar in Eindhoven zijn we los hoor. De nieuwe antidiscriminatiepartner van de gemeente heeft tijdens een raadsvergadering geracismeroept dat Zwarte Piet racisme is. "Schrijf geen gedichten meer met Zwarte Piet erin, maar gewoon Piet", aldus Radar (niet het consumentenprogramma), in een serie handige tips.

Dan zuip je dus een miljoen euro plus (PDF) aan subsidie op en ben je een ANBI: een Algemeen Nut Beogende Instelling. Algemeen Nut. In het belang van de samenleving als geheel. En dan ontlok je een discussie over Zwarte Piet. Boos boos iedereen boos bastaardzonen van Pim Fortuyn boos gejank gehuil cultuurafbraak boos. In JANUARI. Brabantse Jenny Douwes. Help.

NPO Nepnieuwsuur (u weet wel, die geslepen Sleepwetpropagandisten) hadden maandag een "cyber expert" om de DDoS-aanvallen op banken & belastingdienst te duiden. Maar: helemaal niemand met ICT-kennis, kent haar. Had Nieuwsuur een fake expert in de studio?

Als zelfs de immer beschaafd-terughoudende Brenno al full pull trololo doet, gaan we toch ff terugzoeken. En inderdaad, heel cyber pardon, ICT'end computerland ROFLOL'de & WTF'te over ene Rian van Rijbroek. Door Nieuwsuur werd ze geïntroduceerd als een 'cyber-expert' die gehackt heeft voor overheidsdiensten (yeah, right, alsof zo iemand dat ooit op tv zou zeggen), waarna ze met een groot schot hagel op de drie boosdoeners Iran, Rusland & Noord-Korea schiet als samenwerkende daders van de DDoS-aanvallen op Rabo, ABN & Belastingdienst. Traceability van een DDoS? Bijna 0. Probability van zo'n trio-hack? Minder dan 1. Bewijs? 0. Maar zolang Ze Rusjuns genoemd worden, krijgt je bij Nieuwsuur alle ruimte om de zielloze televeekijker in de Matrix te houden.

Daarna vertelde ze op televee dat banken-apps eigenlijk heel onveilig zijn terwijl absoluut niet waar is. Maar wat haar vooral weggaf als n00b, was dat ze duizend keer 'cyber' zei en dat is het toverwoord voor consultants met blauwe pakken en bruine schoenen, subsidiegraaiers & computerkwakzalvers in de ambtelijke ICT, maar /geen/ computer keyword dat hackers & code monkeys ooit gebruiken. Althans niet buiten de context van een cynische grap over consultants met blauwe pakken en bruine schoenen, subsidiegraaiers & computerkwakzalvers in de ambtelijke ICT.

Ook toevallig: Van Rijbroek heeft net een boek uit met PvdA-econoom Willem Vermeend. Op Computable staat over haar te lezen: "Ze zou [volgens haar uitgever] binnen die wereld Wonder Woman worden genoemd omdat ze de meest geavanceerde systemen wist binnen te dringen. Onder het schuilberoep van fotomodel zou ze allerlei geheime opdrachten uitgevoerd hebben voor bedrijven en veiligheidsdiensten." Onderaan op die pagina staat dat de comments zijn uitgezet wegens nepreacties, afkomstig van 1 IP-adres. Op managementboek.nl zijn de reviews hyperpositief en - oh toeval - allemaal in vergelijkbare bewoordingen.

Right. Een vers boek dus. Zou ze daarom "ineens" in de NPO-klapper zitten? Ze zat ook in NPO Dit is de Dag en dat was ook niet best. Nieuwsuur lijkt inmiddels elke verwijzing naar Van Rijbroek van de voorpagina van hun site ge-dev/null'ed te hebben, terwijl andere items van maandag en vorige week daar nog wel te zien zijn. Something's Phishy!