Geenstijl

Verjaagde vertaalster vecht terug met ganzenveer

In een metrum dat voor ons sowieso te hoog gegrepen is (GeenStijl heeft nog nooit ergens mee gerijmd), heeft Marieke Lucas Rijneveld (een uitzonderlijk literair personage waar wij ook nog nooit helemaal hoogte van hebben kunnen krijgen omdat klassieke letteren en de online geest soms verschillende kamers van hetzelfde huis zijn maar nooit met elkaar geknikkerd hebben) een gedicht gecomponeerd (het is vertaald, zelfs in het Duits) waarin ze reageert op het racisme waar ze mee te maken kreeg toen ongeletterde oproerkraaiers besloten dat ze "te wit" was om een zwarte Amerikaanse dichteres te vertalen.

In het gedicht legt Rijneveld uit - als we het tenminste goed begrijpen - dat ze 'nooit het verzet kwijtgeraakt' is tegen religieuze dwang, bullebakken of hokjesgeest en ook niet tegen de eigen onwetendheid en dat daarom afkomst en achtergrond er niet toe doen wanneer je je kunt verplaatsen in iemand anders afkomst, leefwereld en werelds leed:

Het gaat erom dat je je kunt
verplaatsen, dat je de verdrietzee achter andermans ogen
ziet liggen, de woekerwoede van heb-ik-jou-daar,
je wilt zeggen dat je misschien niet alles begrijpt, dat je vast
nooit helemaal de geraakte snaar vindt, maar dat je het
wel voelt, ja, je voelt het, ook al is het verschil duimbreed

Noem ons maar weer sentimentele zachte onderbuikjes op de zaterdagmorgen maar dat is wel des poedels kern, an sich. Maar ja, dan volgen er nóg twee strofes waarin ze TOCH door de pressiepomp gaat:

"Nooit het verzet kwijtgeraakt, en toch inzien wanneer
het niet jouw plek is, wanneer je moet knielen voor een gedicht
omdat een ander het beter bewoonbaar maakt, niet uit onwil,
niet uit verslagenheid, maar omdat je weet dat er zoveel
ongelijkheid, dat er nog steeds mensen achtergesteld,"

Om vervolgens te besluiten dat ze eerst zelf méér moet doen "wat de wereld zal verbeteren" (ugh, sla je literaire dichtwerk anders ff deaud op Miss World-niveau) voordat ze "krachtig genoeg" kan zijn om een stukje Engelstalige tekst van een zwarte vakzuster te kunnen vertalen. Dit is niet 'je plaats kennen', dit is alsnog bukken, knielen en jezelf laten kleineren. VANWEGE JE AFKOMST EN JE HUIDSKLEUR. En dan zo eindigen:

al moet je dit niet
vergeten: kom na het knielen weer overeind en recht samen de rug.

Knielen voor een gesel van sentiment. Weet je waar dit aan doet denken? Aan even slikken en weer doorgaan. Aan Marco Borsato, dus.