Woensdag 6 t/m vrijdag 8 juli 2011

De "Ambtenaar K.-affaire" laat eens temeer zien dat automatiseringsfiasco's of een UWV dat adresfraudeurs faciliteert veel minder impact hebben dan een geval van ambtelijke corruptie. Verspil 100 miljoen euro aan niet werkende software of faciliteer grootschalige adresfraude en er wordt wat gemopperd, maar een ambtenaar met een BV'tje die zijn eigen mensen inhuurt, dat is onacceptabel.

Zoals steeds staan mijn vingerafdrukken ook op deze nieuwe affaire. En dus gebeurt het onvermijdelijke: UWV-topman David Jongen, van wie ik weet dat hij onder druk domme dingen doet, heeft wéér een emotioneel incontinent moment. Het gebeurt in een vergadering met een aantal UWV-managers. Tijdens die vergadering doet topman Jongen een bijzondere uitspraak: "Kan iemand er alsjeblieft voor zorgen dat er een vrachtwagen over René Veldwijk heen rijdt!"

Er zijn branches waar grof, oorlogszuchtig, of zelfs dit soort maffioos taalgebruik door de beugel kunnen. De overheid is niet zo'n branche, integendeel. Laat niemand denken dat de ambtelijke subcultuur vrij is van machismo of een teveel aan testosteron, maar een oproep tot moord, ook als zo'n oproep een uiting van frustratie is, is ondenkbaar. Terughoudendheid is de norm, zeker bij een topman in vergadering met zijn onderdanen (ook bij de echte maffia overigens).

Een van de aanwezigen is Jan Blaauw, secretaris van de divisie gegevensdiensten. Blaauw is binnen het UWV een van de dragers van de ambtelijke cultuur en de normen en waarden, goed en slecht. Blaauw en ik hebben met elkaar te maken gehad en mogen en respecteren elkaar, zonder dat we bevriend zijn. Directiesecretaris Blaauw is nog meer geschokt dan de andere aanwezigen. Natuurlijk informeert hij mij niet, maar hij is voldoende geschokt om de gebeurtenis met anderen bij het UWV te delen. En zo bereikt het bericht van de gebeurtenis mijn oren.

Ik geloof geen moment dat de UWV-topman mij naar het leven staat en mijn informant evenmin. Het verhaal werkt vooral op de lachspieren en toont weer aan hoe ongeschikt deze man voor zijn functie is. Verder kan ik er niets mee. Maar dan vertelt de informant dat het vrachtwagenverhaal een achtergrond heeft. Want minister Henk Kamp is zwaar misnoegd door de "Ambtenaar K.-affaire". In plaats van corrupte constructies uit te bannen heeft hij ze zichtbaar gemaakt en de verantwoordelijke daarvoor heet David Jongen. "Overmorgen moet David te biecht bij minister Kamp, met het dossier van Ambtenaar K. onder zijn arm", vertelt mijn informant lachend. "Maar dat is niet alles. David moet nog een dossier meenemen naar minister Kamp, het dossier Veldwijk. En dat gesprek over jou is al overmorgen." Mijn informant verkneukelt zich hoorbaar. Ik niet. Deze informatie is goud waard, vooral omdat David Jongen redelijkerwijs niet weet dat ik die heb. Ik heb David Jongen bij de ballen.

Met moeite wacht ik nog een dag, maar de volgende dag, een dag voor zijn gesprek met minister Kamp, stuur ik David Jongen een e-mail waarin ik meld dat zijn vrachtwagen-uitspraak mij heeft bereikt. Elke verkeerd geciteerd woord gaat leiden tot een ontkenning, dus dat doe ik niet. Ik houd het bij de mededeling dat ik, hoewel ik niet denk dat hij zijn oproep meent, mensen op de hoogte ga stellen van de geuite bedreigingen. Ik wil dat hij denkt dat minister Kamp morgen met mijn e-mail in handen tegenover hem zit. Het dreigement moet het werk doen. Ik ga in het echt geen boodschap aan minister Kamp sturen.

De e-mail blijkt een schot in de roos. Binnen drie uur krijg ik een vrachtwagen over mij heen e-mail retour. Ik zie het helemaal verkeerd. David Jongen heeft juist een enorm hoge dunk van mij en vent die mening juist uit. Het is groteske en totaal doorzichtige bullshit, maar de mail is natuurlijk niet voor mij bedoeld maar voor minister Kamp. Het bewijst dat David Jongen echt angstig is. En anders dan bij de eerdere affaire-Peltzer ontkent hij nu niet dat heeft opgeroepen tot geweld tegen mijn persoon. Ondanks dat alle getuigen van zijn dreigementen UWV'ers waren durft hij dat risico niet te nemen.

Natuurlijk krijgt David Jongen een lief mailtje van mij terug, maar natuurlijk pas na het gesprek met Henk Kamp. Ik heb er alle vertrouwen in dat David Jongen een erg vervelend gesprek heeft gevoerd over het 'dossier Veldwijk'.

Een maand later doet bij het UWV het gerucht de ronde dat David Jongen gaat vertrekken. Hij zou naar het verre Zuid-Limburg vertrekken om daar ziekenhuisdirecteur te worden. Het gerucht blijkt juist. Na Ketenmanager Franke is nu ook topbestuurder Jongen exit. De enige foute UWV-manager die er nog zit is directeur Diantha C., maar aan haar kleeft niet de geur van egotripperij, persoonlijke afrekeningen of corrupte vrienden. Diantha is alleen weg te krijgen door een minister met oog voor verspilling van belastinggeld. En daarvoor hoef je, ook in tijden van crisis zoals in 2011 (en 2020), niet in Den Haag te zijn.

- - - - - - - - - 

Natuurlijk weet ik niet of David Jongen zichzelf met zijn 'vrachtwagen-uitspraak' de das heeft omgegaan. En als zijn gesprek met minister Kamp over het 'dossier Veldwijk' is verlopen zoals ik hoopte, dan nog zal het eerder de spreekwoordelijke druppel zijn geweest. Jongens dramatische conduitestaat als eindverantwoordelijke bestuurder voor alles dat met automatisering had te maken was reden genoeg om de man te bewegen tot een nieuwe carrièrestap.

Het is zelfs mogelijk dat andere acties van mijn kant de werkelijke nagels aan Jongens doodskist waren. De corrupte cultuur op het hoofdkantoor was een publiek geheim. Op verzoek van VVD-Kamerlid Brigitte van der Burg had ik al eens een compilatie van een aantal publieke corruptie-geheimen verzameld, waaronder uiteraard de ambtenaar K.-casus. Ik had nadien over deze lijst zelfs gesproken met de op een na hoogste ambtenaar op het ministerie, Plaatsvervangend Secretaris-Generaal Ric de Rooij. Het kan haast niet anders of de nieuw aangetreden VVD-minister Kamp zal via een of beide kanalen een verontrustende boodschap hebben ontvangen. Dat Kamp ook mijn dossier wilde hebben is in dat geval ook niet verbazend. Er zijn meerdere wegen die naar David Jongen richting Limburg leidden. 

Naschrift: David Jongens ervaring als automatiseringsbestuurder kwam ook bij zijn nieuwe werkgever, Atrium MC, weer tot zijn recht. Door een fusie met een ander ziekenhuis ontstond ziekenhuis Zuyderland MC en daarmee een Zuid-Limburgse too big to fail situatie. Ziekenhuis Zuyderland stond bovenaan de lijst van financieel zwakke ziekenhuizen, maar voor een faillissement-zonder-doorstart zoals in de Randstad hoeft dus niet te worden gevreesd.

Vanuit Zuid-Limburg heeft David Jongen naderhand de belastingbetaler mogelijk nog meer geld gekost dan eerder als topman van het UWV: minstens een half miljard bij een klusje voor de Belastingdienst. Met 's mans UWV falen erbij komt de totale rekening die dit ene individu de belastingbetaler heeft opgeleverd in de buurt van de miljard euro. Enkele Kabinetsleden uitgezonderd is dat vermoedelijk een unieke prestatie.