GeldBlog — Vastgoedsector op springen, deel I
Het heeft er alle schijn van dat we weer in een 2007/2008 situatie verzeild zijn geraakt. Er lijkt zich nu een credit crunch plaats te vinden; iets wat de gehele economie zal raken. Maar grote kans dat de eerste grote domino wederom de vastgoedsector zal zijn. Nu zal deze column zich voornamelijk beperken tot de situatie in de VS, maar als de VS niest, dan zijn wij verkouden.
Social
Zoals de afgelopen weken is beschreven op dit blog, zit de VS in de eerste fase van een liquiditeitscrisis. Met name de regionale banken aldaar liggen onder vuur (ook grote banken krijgen nu ook wat last van deposit outflows, maar de kapitaalspositie is beter. Nog wel althans). Deze specifieke problemen bij de regionale banken komen deels omdat ze minder goed gereguleerd zijn dan hun grote broeders maar ook door de verliezen op in bezit zijnde Amerikaanse staatsobligaties (later meer daarover). Maar de echte ellende moet nog komen: de enorme blootstelling die regionale banken hebben aan de commerciële vastgoedsector (commercial real estate, CRE).
Zo is 70% (meer dan 2 biljoen dollar ) van alle leningen aan CRE in de VS verleend door deze kleinere/regionale banken. Gemiddeld bestaat het leningenboek van dergelijke banken voor 38% aan vastgoedleningen. Nu is dat maar een gemiddelde, dus sommige banken zitten daar ver onder en anderen weer ver daarboven; dus dit verhaal geldt dus niet voor elke bank en een groot aantal zit aan de verkeerde kant van de streep (het gemiddelde kan een te rooskleurig beeld geven dus).
Terwijl deze banken een eigen vermogen van 9% hebben, betekent een verlies van 20% op de vastgoedportefeuille technisch het einde van de bank. Nu is een daling van 20% over de gehele portefeuille uitzonderlijk (zeker niet onmogelijk), maar zelfs een kleinere daling van laten we zeggen 10% zorgt er al voor dat de bank niet afdoende is gekapitaliseerd. Dit werkt dan weer een bank run in de hand en kan er voor zorgen dat andere banken geen zaken meer willen doen met deze bank. En dan is het einde oefening.
Dus hoe hard zullen de commerciële vastgoedprijzen dalen? Feit is dat de rente op vastgoedleningen bijna is verdubbeld (in zeer korte tijd!). En aangezien alles in de financiële sector relatief wordt geprijsd ten opzichte van de risicovrije rente (die mede door de Fed is bepaald), gaan ook de aandeelhouders hogere eisen stellen. De kosten van kapitaal gaan dus flink omhoog, en de waarderingen van bezittingen zoals vastgoed dus flink omlaag. Er zijn al wat zorgwekkende verhalen uit de die markt:
“LaSalle Investment Management sold the office building at 4 Hutton Centre Drive in Orange County for 55 percent less ($24.9 million) than what the firm bought it for in 2019“
“ “..analysts have waved red flags. KBW, a financial services firm, released a March 7 report that forecasts a more than 30 percent decline in the value of office property over the next two years”
En als kanarie in de kolenmijn, laten de BBB beoordeelde CMBS (collateralised mortgage backed securities) duidelijk zien dat de risico-opslag op CRE leningen aan dit risicosegment (BBB) nu 6,5 procentpunt bedraagt.
Voor het VK (en EU), laat de CMBS markt ook problemen zien; 66% van de Engelse CMBS herfinancieringen zien er problematisch uit (en dit was gemaakt in januari, ver voor de neergang van SVB…). Het BBB segment van de CMBS markt is weliswaar stukken kleiner dan in de VS en maar een klein gedeelte van totale vastgoedfinancieringen, maar het kan wel degelijk als een indicator gezien worden voor hoe vastgoedleningen erbij liggen.
En een onderzoek van enkele professoren van onder andere Columbia University, laat zien dat de totale held to maturity bezittingen op de balansen van banken met 2 biljoen dollar overgewaardeerd zijn!
De donkere wolken pakken samen en hoe heeft het toch zo ver kunnen komen? Volgende week in deel 2!
Reaguursels
InloggenEen halve eeuw was wereldwijd de schuld 2:1 gelijk aan de omvang van de economie, nu is die ratio 3:1 Al dat krediet is a.h.w. opgeslagen in de overwaardering van vastgoed, bedrijven en financiële producten. De gewone economie van productie en consumptie moeten echter wel dat krediet terugverdienen, dat gaat dan ook 3 x zo lang duren. Hoe langer dit duurt, hoe onzekerder de aflossing. Daar zit het probleem.
De eerste moet natuurlijk 1:1 zijn
En de productiviteit stijgt nog nauwelijks, kan amper de rente op de schuld bijbenen. Maar hopen dat AI nog een impuls kan geven.
Met de liberalisatiegrens omhoog zal de huurmarkt alleen maar verkrappen.
Iedere maatregel die de afgelopen jaren is genomen heeft vooralsnog alleen maar negatieve bij effecten gehad.
Je kunt geen project meer financieren, want het levert te weinig op. Maar laat Hugo zijn gang maar gaan, dan heeft BBB zijn meerderheid in in de 2e kamer ook te pakken.
Kortom: vastgoed wederom overgewaardeerd. Maar ja, het is altijd al een bedrijfstak geweest gebaseerd op schulden, in de hoop dat het aan het einde wat geld oplevert. Dat heet hard werken, volgens ondernemers.
Vaak gaat dat goed hoor, maar met de kanttekening dat het een en ander spontaan instort. Iets met kosten die ze niet willen maken, maar wel willen cashen.
En wat er deugdelijk gebouwd wordt is meestal van generlei waarde, of kan na tien jaar niet meer met fatsoen verhuurd of verkocht worden.
Debt-to-assets van vastgoed is circa 50% en daarmee echt niet hoger dan andere bedrijfstakken. Soms is het ook hardwerken, maar als het loopt, loopt het. Kosten zijn er ook zat net als belastingen en risico's zodat de huurrendementen rond de 5 en 6% liggen. Ik heb verder nog nooit wat gebouwd dat na 10 jaar niet meer met fatsoen verhuurd of verkocht kon worden. Ik kan me er ook niks bij voorstellen.
Laat maar inzakken, vermogen slinkt, rendement blijft gelijk. Tadaa. 't Is niet dat de stijgende rente het woningtekort oplost.
Belasting omhoog, liberalisatiegrens omhoog en huurindexatie gemaximeerd.
Nou tadaa.
@Joris Beltsin | 02-04-23 | 21:49:
Dat is dan wel weer zo, maar overal is een oplossing voor.
@Joris Beltsin | 02-04-23 | 21:49: Precies dat ja, rendement na belasting = 0, middenhuur dus met een jaar verdwenen. Hugo rekent zich rijk, maar de volgende crisis maakt ie nu zelf. Wat denk jij?
De kopers die voor voor bedrag x wilden / konden gaan zullen downgraden naar het volgende level. Zeker in het lagere segment zie ik niet in waarom de huizenprijzen zoveel zouden dalen. De vraag blijft alleen kan de koper niet meer het huis kopen wat hij eerder kon, dus hij stapt iets lager in. Het verschuift alleen maar.
@boreaal | 02-04-23 | 22:19:
Dat er minimaal 10% van de middenhuurwoningen aan de voorraad worden onttrokken omdat beleggers die nu massaal dumpen. Misschien een beetje goed nieuws voor aspirant-kopers maar dramatisch voor de middenhuurders. Op een vrijkomende woning krijg ik nu al snel een paar honderd bezichtingsaanvragen van huurders.
@Ervaringsdeskundige | 02-04-23 | 22:31: Juist, dat effect zie je in elke dip. De prijsdalingen zitten meest in het hogere segment.
@Joris Beltsin | 02-04-23 | 22:33: Meer dan 500 op de eerste ochtend van de advertentie.
Vraag is dan: welke huurprijs vraag je? En eigenlijk ook: in welke stad?
Ik hb er geen verstand van maar ik ben blij dat ik nu geen huis hoef te verkopen.
Wederom een prachtig moment voor kapitaalkrachtige partijen om hun bezit nog verder te consolideren.
U mag zelf raden wie de verliezers zijn.
Vandaar al die artikelen in (met name US media) over dat het na de corona pandemie nu weer afgelopen zou moeten zijn met thuiswerken, en iedereen weer 'back to the office' zou moeten. De laatste stuiptrekkingen van de commerciële vastgoedsector die nog even via gesponsorde verhaaltjes in de media het tij trachten te doen keren.
Geef Huis!
Foto: 'Lekker gewerkt pik?'
Gisteren sjef mondkapjes en ook weer niet, maar vandaag vooralsnog sjef huizenmarkt. Het kan verkeren.
Vraagje: van de zomer wil ik een huis gaan kopen en heb dan zo'n 50k gespaard. Als ik maximaal 1500 per maand netto aan hypotheek wil betalen hoeveel kan ik dan neerleggen voor een huis stel dat de rente op 6% ligt?
En is dat überhaupt verstandig om dan een huis te kopen?
f = m * a
pfffff ....... google is your friend
www.berekenhet.nl/hypotheek-en-wonen/...
Uw eigen vermogen is ofwel te laag om een lening te kunnen krijgen, en indien een bank er wél toe bereid is zal u dat redelijk veel extra intrest kosten, waardoor u op de langere termijn echt teveel betaalt.
Doorsparen tot u zelf ca. 150K kan inbrengen is misschien een betere optie. Wanneer u die som binnen pakweg 5 jaar bij mekaar hebt zal de interest ook wel gezakt zijn.
Ligt er aan waar je wil wonen lijkt me.
Normaliter is een huis een redelijk verstandige investering. Maar hou rekening met onderhoud, eventuele renovatie en hoe populair een locatie is.
Het huis moet ook onder mindere gunstige omstandigheden verkoopbaar zijn zonder restschuld. Dan is het een verstandige koop.
Ligt aan de zaken die je hier dus vind en zelf kan berekenen: www.berekenhet.nl/hypotheek/hypotheek..., maar rond de 380K lenen zal voor de de meeste mensen een kloppend getal op jouw vraag zijn.
Zie je wel de stijle lijn van een annuïteitenhypotheek? 1500 Euro deze maand is aan het einde van je hypotheek al 2280 per maand, met deze hypotheekrente en aflopende hypotheekrente aftrek.
@Nonkel Frituur | 02-04-23 | 21:15:
Is dit gebaseerd op de Belgische regels? Lijkt me niet van toepassing in Nederland.
Om te berekenen hoeveel je kunt lenen met een hypotheek van €1500 per maand en een rente van 6%, moeten we een aantal aannames doen over de looptijd van de hypotheek. Laten we uitgaan van een looptijd van 30 jaar, wat vrij gebruikelijk is.
We kunnen de maximale hypotheek berekenen met behulp van de annuïteitenformule:
Hypotheek = (Maandelijkse betaling * (1 - (1 + maandelijkse rente)^-n)) / maandelijkse rente
Waarbij de maandelijkse rente = 6% / 12 maanden = 0,06 / 12 = 0,005.
De formule wordt dan:
Hypotheek = (€1500 * (1 - (1 + 0,005)^-360)) / 0,005
Hypotheek ≈ €249.500
Met een spaarbedrag van €50.000 kun je dus ongeveer €249.500 + €50.000 = €299.500 besteden aan een huis.
Met dank aan GPT
@Andersdenkend | 02-04-23 | 21:18: Als u een huis van pakweg 450K wil kopen en 70K bruto per jaar verdient kan u ongeveer 300K lenen, en dus blijft er 150K over dat u als eigen vermogen moet inbrengen.
Ik baseerde mijn advies op gemiddelden. Vul deze cijfers in op de berekeningsmodule en u ziet dat het ongeveer klopt.
@Inferi0r | 02-04-23 | 21:17: dank je, heel verhelderend. Ik ben nog redelijk aan het begin van mijn carrière dus dat zit wel snor (hopelijk want je weet natuurlijk nooit wat er kan gebeuren in een mensenleven).
@Beste_Landgenoten | 02-04-23 | 21:20: heh gelukkig snapt chatGPT de hypotheekrenteaftrek nog niet dus dat is mooi een beroep dat de AI-ficatie bespaard blijft.
@Nonkel Frituur | 02-04-23 | 21:23:
Afhankelijk van de regio krijg je voor die 3 ton een bezemkast of een redelijk (half) vrijstaand huis. Kijken naar huizen van 450K als je maximaal 300K kunt opbrengen is natuurlijk not done, maar de vraagsteller heeft niet aangegeven hoe veel hij denkt te gaan besteden.
@Andersdenkend | 02-04-23 | 21:35: Precies. En ik zou zo'n huis van 300K niet aanraden omdat je in die prijsklasse bitter weinig waar voor je geld krijgt. Daarom denk ik dat in de huidige omstandigheden doorsparen naar een eigen vermogen van 150K aan te raden is, terwijl intussen de rente zakt, om vervolgens een huis van 450K te kopen. Dat verkleint ook nog eens de kans dat je woning financieel onder water komt te staan als het slecht gaat.
Voor 300K koop je doorgaans de ellende van een ander, al zijn er uiteraard ook goede uitzonderingen.
Heldere analyse. Spijker en kop. Helaas zal dit enkel leiden tot meer oferheidsingrijpen en het invoeren van de edbc.
Gaan we allemaal weer eens deaud? Alweer?
Ik heb nu zoveel van deze geldblog’s gelezen, allemaal al jaren even alarmerend.
Ik ga morgen nieuwe AMG GLE kopen.
Handel gaat prima, al jaren al.
Prima, ik mag hopen niet die wanstaltige GLE coupé, want dat zegt nogal wat over u.
Aan taalgebruik en autokeuze te beoordelen moet dit wel haast gaan om drugshandel.
Het is je gegund maar ongelofelijk dat de mensen die pannensets aan de deur blijven kopen.
De financiële trukendoos is erg groot. Tegenwoordig gaat het om hoe je boekhouding in elkaar zit, niet of je echt wat verdient.
Je kan de VS en Europa totaal niet vergelijken. Ook in 2009 bleef onze vastgoedmarkt helemaal overeind omdat er te weinig huizen zijn en teveel instroom.
Wat je wél ziet is dat huizen op toplocaties die in de jaren '60 en '70 gebouwd zijn in waarde zakken omdat de renovatiekosten niet te betalen zijn. Bewoners uit die wijken verhuizen naar nieuwbouw. Maar zo'n uitgeleefd huis in Zonnedael moet je uiteraard niet kopen.
De vastgoedmarkt in Nederland daalde tussen 2008 t/m 2013 met ruim 20% maar verder bleef die helemaal overeind....
Een week geleden al voorspeld, gaat een maandje duren, zeiden ze en dan zitten we op 2008.
Nee, gaat eind september gebeuren.
@Kaas de Vies | 02-04-23 | 20:57: hoe gaat het met je shortposities?
@BobDobalina | 02-04-23 | 21:46:
Verkocht twee weken terug op 715 intraday.
Nu ben ik Koos, Koos Positieloos.
@Kaas de Vies | 02-04-23 | 22:04: slim gedaan
@BobDobalina | 02-04-23 | 22:06:
April is vaak een positieve maand.
We gaan het meemaken.
De bouw ligt stil in Brabant, gratis wegwerppallets zijn bijna niet meer te krijgen als het om een volle aanhanger gaat. Tien advertenties gevraagd tegenover één advertentie gratis afhalen. Voor het eerst sinds 2007 dat het zo is.
Hoera. Brabant gered van de stikstof, wie volgt?
De crisis van 2008 werd veroorzaakt doordat hypotheken, verstrekt aan kanslozen, gebundeld werden verkocht over de wereld. Toen huizenprijzen zakten en deze pakketten waardeloos werden, was niet bekend welke banken die in bezit hadden. Die onzekerheid deed hele bankensector wankelen, niemand durfde geld te stallen bij welke bank dan ook en er kon dus ook even niets uitgeleend worden. Huidige problemen zijn volgens mij niet te vergelijken. Huizenprijzen (en veel ander vastgoed) zijn in prijs ook nog vergelijkbaar met vorig jaar, dus paniek lijkt me nog overdreven. Ik hoop wel dat FED een keer ophoudt met die rentestijging, want ernstige afkoeling van economie kan wel problemen geven natuurlijk.
Ze zullen binnenkort weer aan de QE moeten, net als de ECB.
Dus geniet nog maar even van je restje spaargeld.
Gelukkig heb ik voldoende wc-papier ingeslagen.
Schijtert.
Koning Keizer Admiraal naar de wc gaan we allemaal
Als de donkere wolken midden in de de week zo samen gepakt zijn dat er regen en bliksem onstaat, laat ons dan niet wachten tot zondag voor deel 2 alsjeblieft meneer van Elsloo.
Of deel 3, 4, 5 enz.
Zo, dus de lucht loopt (eindelijk) uit de zeepbel? Het moest een keertje gebeuren. Wat mij irriteert is dat de banken sector die geen zak geleerd heeft van 2008, ondanks alle beloftes, bezweringen en mooipraterij. Nog steeds is de liquiditeit van banken veel te laag. Waarschijnlijk toch weer gedreven door winsten en risico, waarvan de directies geen nacht wakker liggen omdat de belastingbetaler uiteindelijk de kosten wel dekt. Als er nou één sector is die ik haat, omdat die ons keihard en steeds weer naait, harder dan welk kabinet Rutte dan ook, is het de bankensector. Een plaats in de hel verdienen ze.
Je spaart te weinig!
En op welke afdeling van de hel?
U weet dat de D66 voormalig minister een enorm voorstander was van het versoepelen van regels voor banken en de afschaling van controle? Paars 1 Hans Wijers.
Komkom, ze maken politiek mogelijk, economische groei, investeringen in een groene toekomst, wapenleverancies aan onze Oekraiense vrienden, wat heb je tegen ze?
Idd, was te verwachten. geld bijdrukken , kunstmatige 0% en oververhitte huizenmarkt: 1e jaars economiestudenten weten dan al wat er staat te gebeuren. gelukkig hebben we een mp die ALLES weg kan lachen en een financiële kanjer op financiën. Wij zijn veilig!
@Zapata10 | 02-04-23 | 20:42: je moet wel ver terug om d66 erbij te halen. Maar knappe prestatie.
Banken voldoen volgens mij allemaal aan de huidige kapitaaleisen. Dat deze te laag zijn ligt eerder aan Europa.
Vooralsnog valt het wel mee met het naaien. In Nederland waren de leenvoorwaarden veel gunstiger dan in menig ander land en ons betaalsysteem was volgens mij ook jarenlang het goedkoopst in Europa. In de crisis hebben alleen de ABN enSNS ons geld gekost. Aan ING hebben we de facto verdiend. Zelfs het faillissement van DSB eindigde met een 100% uitkering aan de schuldeisers. Verder hebben we de afgelopen jaren meer dan een miljard aan boetes van ze geincasseerd voor diverse verwijten.
Dankzij de banken is er toch maar mooi 24 miljard per jaar beschikbaar om onze nieuwkomers te verwelkomen.
@Mr_Natural | 02-04-23 | 20:42: eens met beste landgenoten. Die plek waar het tyfusheet is en waar je continu jeuk hebt.
Welke afdeling van de hel? Oei. Het zit er al tamelijk vol en veel plaatsen zijn al gereserveerd ook. Maar ik zal vragen of bij de afdeling Eeuwige Anale Jeuk nog een plaatsje vrij is. Vraag je het voor een vriend?
Russen, boeren en nu weer de banken.
Niet zoveel haten, vertroebelt de geest.
Boeren haat ik niet. Russen alleen de slechte. Maar bankiers...
@BobDobalina | 02-04-23 | 20:58: In de geschiedenis kan je het heden herkennen. D66 is altijd een rechtse partij geweest op de hand van de banken. Dat kan en mag natuurlijk. Want eenieder is vrij in zijn/haar eigen overtuiging. Maar dan gaan zeuren over die banken komt wel erg ongeloofwaardig over. Het is D66 geweest, samen met natuurlijk nog wat meer Hayek/Mises/Friedman aanhangers die heel sterk geloofden in deregulering en de staat slechts als voorwaarden scheppende entiteit voor de markt. Dit zijn krokodillen tranen.
De vS heeft ookwel een ander soort van huizenmarkt : Maar ok, een niesje daar kan hier voor onrust zorgen. Het neemt alleen de NL-se woningmarkt krapte niet weg.
Hebben jullie ook al een brief gekregen om asielzoekers tegen €1000/pp/maand op te vangen als alleenstaande in een 2 onder 1 kap zit met 3 slaapkamers?
Die brief is een grapje zeker?
@Lambik1 | 02-04-23 | 20:44: Klopt is een grapje. Maar ik zie het verzoek er nogwel van komen..zeker in de gemeente's die (nog) te weinig/niks deden. Zoiets kan zomaar in de bus vallen
Ik stop er dan zo 6 in mijn huis.
@sjef-van-iekel | 02-04-23 | 20:54: Dat is de grap: het wordt geen verzoek voor 1000 per persoon maar een bevel met een vergoeding van 100 per maand.
Klopt, de schaarste blijft en er wordt net als de afgelopen 12 jaar niet genoeg bijgebouwd waar behoefte aan is. Als er straks weer tegen bodemprijzen gebouwd kan worden en bouwers tegen elkaar kunnen worden uitgespeeld, doe ik mijn multiplier- truukje weer eens en pak ik weer een paar ton winst.
@pibasso | 02-04-23 | 21:15:
Straks weer tegen bodemprijzen bouwen? Die tijd is voorbij sinds regelgeving en inflatie.
Kunnen we geen huizen bouwen in Rwanda of zo?
Goed idee. Ik stel wel vaker Suriname voor. Geef je die Bouterse een paar miljard en hoppa, weer een mln paalwoningen er bij.
Een mens moet ook alles zelf verzinnen...
Waarom? We voeren hier gewoon de productie van cruiseschepen op, en sturen die in kolonnes naar Rwanda. Hoeven die mensen al die risico's niet te nemen.
@funda | 02-04-23 | 20:47: Rwanda ligt niet aan zee...
Gemiddelde loonstijging 7.3% dit jaar en voor volgend jaar ook al het nodige onderhandeld. Huizenprijzen gaan gewoon weer stijgen tot het maximale leenbedrag. Huren is geen alternatief….
De 20% inflatie wordt gewoon ingelopen met de lonen. Oftewel alle hypotheekschulden drukken straks 20% minder zwaar op de huishoudens. Toch even makkelijk verdiend als je een hypotheek hebt dan.
@BobDobalina | 02-04-23 | 20:26:
"De 20% inflatie wordt gewoon ingelopen met de lonen."
Dat gebeurt dus gewoon niet, waardoor de koopkracht al jaren daalt.
Hooguit 1 x in de 3 to 5 jaar loonstijging, niet geïndexeerd en inflatie werkt cumulatief. Succes met je rekensom.
@donkieshot | 02-04-23 | 20:34:
Onzin….mensen in loondienst krijgen er elk jaar x% bij….
@BobDobalina | 02-04-23 | 20:26:
En als macro het bbp met 7% stijgt is de staatsschuld toch al aardig iets minder
@nou.ja.nou | 02-04-23 | 20:37: zo he, waar haalt u deze wijsheid vandaan…? Misschien zitten u en ik er relatief warmpjes bij, maar velen krijgen niks erbij elk jaar. Ook geen inflatiecorrectie.
Ga es bouwen. Status mensen hebben huis nodig.
Maar wij hebben Hugeau!!
Hugo heeft de particuliere verhuur om zeep geholpen. Daar zitten veel panden bij die met leningen gekocht zijn op het topje van de markt. Verkopen aan particulieren vergt een investering die de verhuurders nu wellicht niet op kunnen brengen, verkopen aan beleggers betekent sowieso een 10% haircut (overdrachtsbelasting, bedankt Mark) plus een additionele aderlating, commercieel vastgoed is op deze markt geen ruk meer waard.
Daar zit over een jaar of zo een hoop mogelijke pijn voor onze banken.
@Muxje | 02-04-23 | 20:23: Institutionele beleggers bezitten hele winkelcentra, soms zelfs hele wijken. De meeste huisjesmelkers komen niet eens in de buurt.
@Ichneumonidae | 02-04-23 | 20:42: Kijk maar eens wat er te koop is gezet de afgelopen 6 maanden.
@Muxje | 02-04-23 | 20:23: qua welvaartverdeling was het alleen wel een goede stap. Huisjesmelken moet niet lonen.
@Muxje | 02-04-23 | 20:23: en terecht. Die particuliere verhuurders hebben met elkaar zowel de verkoop als de verhuur prijzen opgejaagd. Ik ken er ook een paar, in een paar jaar zijn ze x3 gegaan op hun inleg en jij wij ons wijsmaken dat dat niet ten koste is gegaan van de huurder die eigenlijk ook wel had willen kopen?
Onzin natuurlijk. Het is een zero sum game. Als zoveel particuliere verhuurders zo dik cashen, betekent dat anderen die op zoek zijn naar hun 1e huis (oftewel een dak boven hun hoofd) zwaar de pisang zijn.
@BobDobalina | 02-04-23 | 20:56: Zo enorm goed loont het nu ook weer niet, zeker niet voor wie vrij laat instapte. Verhuren werd aantrekkelijk omdat de rendementen elders in elkaar lazerden.
@Inferi0r | 02-04-23 | 21:22: Zo groot is die markt niet dat de beleggers zo'n enorme invloed gehad hebben op de prijs. Wat de beleggers als voordeel hadden is dat er snel zaken mee gedaan kon worden, de financiering was vaak al geregeld en ze konden zonder voorbehoud kopen. Daardoor betaalden ze vaak juist iets minder dan particulieren.
Daarnaast: de huren volgen de markt gewoon. Of vind je het een "recht" om een pand van €350.000 te mogen huren voor €800 per maand? De pandjesbaas die het pand ooit voor een ton kocht deed dat misschien, maar zodra de huurder vertrekt gaat de huur omhoog of hij verkoopt het pand, aangezien hij voor z'n geld eldeers een beter rendement kan halen. Nu gaat Hugo dus zulke huren afdwingen, en met de nieuwe belastingen wordt je rendement dan ongeveer 0.
"We won't pay for their crisis."
Kent u die uitdrukking?
Henk en Ingrid gaan gewoon elke dag naar hun werk, minstens 36 uur.
Mensen met een eigen bedrijf werken vaak nog veel meer.
En die vragen zich af wat dat voor gedonder dat steeds is met die banken en en aandeelhouders en beursgedoe.
Met dat geschuif met geld dat eigenlijk handig wordt afgetroggeld en afgetapt van mensen die echt iets doen of maken.
De verplegers verplegen nog steeds, docenten doceren, boeren maken eten, de politie zorgt voor de veiligheid, de automonteur repareert auto's en de bouwvakker bouwt huizen, als hij de kans krijgt.
Maar.
Van elke euro die gemaakt wordt gaat nu 70 cent naar de werkenden, 30 cent naar de investeerders en andere geldschuivers.
Rond 1980 was het 92 cent dat naar de werkenden ging.
De economie groeit, maar de koopkracht niet.
En het wordt steeds erger.
Want geld maakt macht en macht maakt geld.
Google even op AIQ, arbeids-inkomen quote.
Dat wil niet zeggen dat je Marxisme of communisme wil, maar geen ongezond kapitalisme, geld 'verdienen', afromen op basis van geld en macht, in plaats van kwaliteit of productie.
Dus wel het weer gezond maken van het kapitalisme.
En banken moeten niet meer zijn dan de rotonde van een economie.
Rutte heeft al een eerste stap gezet met het aanpakken van dit verschil door hogere belastingtarieven voor beleggen en het aanpakken van huisjesmelkers. Mag ook wel eens worden gezegd.
Yep, en dàt is het gajes dat ons echt naait. Elke dag weer. De handige geldmannetjes met hun bonussen, hun hang naar risico en hun afschuiven van elke verantwoordelijkheid.
Helemaal mee eens. Hogere aansprakelijkheid voor bankiers met jarenlange celstraffen in het verschiet voor degenen die er een potje van maken.
Mijn lopende rekening behoort gewoon een direct opeisbaar tegoed te zijn, maar de bank verhoogt de drempel om mijn eigen geld op te pakken wanneer ik wil. Ze investeren met geld dat niet van hun is, pakken de winst, maar als het fout gaat is er geen enkele verantwoording.
@Beste_Landgenoten | 02-04-23 | 20:41: Nu heb je het plotseling over politici.
@Beste_Landgenoten | 02-04-23 | 20:41: Ik ben het zowaar eens met u eens. Al zullen we verschillen in de manier om het op te lossen.
Nee, de Henk en Ingrid van nu zijn zzp-er en werken tussen de 24 en 30 uur per week. En maken alles op, want yolo en verzekeren zich niet tegen mogelijke tegenslagen.
Wel weer fijn dat er in NL veel aanbod is. Daardoor gaan de prijzen enorm dalen (not).
Ennuh, waar moet die 50K instroom gaan wonen? Rottemerplaat? Huizen worden alleen maar duurder.
No sweat, bro's.
In 2013 waren de huizen vrij goedkoop want van 2008 tot eind 2013 kreeg bijna niemand een lening. Ook nu is door de hoge rente de leningscapaciteit flink afgenomen dus ondanks laag aanbod gaan de prijzen toch zakken.
@MargauxGrandCru | 02-04-23 | 20:11: Ligt aan het segment, meer niet. Huizen met een vraagprijs van 1,2 gaan rustig weg voor 1,8.
@MargauxGrandCru | 02-04-23 | 20:11: Hopelijk begint de 'overheid' niet meteen weer als een dolle met subsidies, hulp, ondersteuning en toeslagen te gooien in een poging het huizen'bezittende' stemvee tevreden te houden.
@Ichneumonidae | 02-04-23 | 20:18:
Nog wel.
Hoogmoed komt voor de val.
@MargauxGrandCru | 02-04-23 | 20:22: Nou, dan verkoop je niet. Er is nog steeds erg veel vraag naar duurdere panden (zeg maar boven de 5 ton).
@MargauxGrandCru | 02-04-23 | 20:11: neen, denkfout, kijk de financieringstabellen er maar eens op na. Je betaalt voor een hypotheek van 350K nu € 500 bruto per maand meer dan in oktober 2021.
@funda | 02-04-23 | 20:19: Net wel : De huizenbezitters geven eigenlijk onbewust de AAA+ rating aan NL(sinds vanaf 2010 max 50% aflossingsvrij toegestaan is) Waarom willen er zoveel mensen eigenlijk naar Nederland komen?
@Bunk-T | 02-04-23 | 20:28: Iedereen weet dat Nederlanders een kil, gierig, grof en discriminerend volk zijn, dus het is mij ook een raadsel.
Yup.
Bij dat laatste heb ik visioenen van Groningse mensensmokkelaars die met rubberbootjes en wadloop-plattegronden de instromers laten doorstromen.
Schoften/schurken schorriemorrie zijn we, we worden er bijna dagelijks mee geconfronteerd en wat dan te vinden van die PS uitslag met BBB!
Stelletje associale Nederlanders! (Wie zijn toch die mensen...)
Rente hoog, inflatie hoog, belastingdruk zeer hoog, huizenprijzen hoog, goudprijs hoog, beurs hoog.
Wat kan er misgaan. Kunnen we niet gewoon gelijk 100 van die 1.000 miljard munten drukken, kunnen we weer even voorruit.
Mag ik er dan eentje van je? Of delen?
@Lorejas | 02-04-23 | 20:15:
Hoeveel nummers kun je wel niet uitzoeken in een Jukebox als je deze munt er in gooit!
@Nuuk: ooooh lekker. Alleen dan de vraag of wonen in de kroeg als tweede huis extra belast wordt in box 3?
Ik begreep dat bij de vorige crisis uiteindelijk bijna 80% van de subprime leningen alsnog zijn afgelost. (20% default betekent overigens niet 20% afschrijving, nu er nog een huis tegenover staat en eerdere aflossingen waren) Het gemiddelde percentage default of delinquent voor alle hypotheken in de VS was op het dieptepunt volgens chat gpt 10%. Oftewel de paniek, veroorzaakt door doemdenkers als de schrijver van dit blog, was veel erger dan de werkelijkheid kon rechtvaardigen. Met de huidige snelheid van een bankrun en de toegenomen verspreiding van nepnieuws kan men nu mogelijk een nog grotere kolere-zooi creeren.
Zo gaat dat met paniek. En de hardste schreeuwers hebben meestal een eigen belang bij paniek schreeuwen.
Wat stel je je voor bij een bankrun? De bank doet gewoon de deur dicht, jezus.
@_pacman_ | 02-04-23 | 20:03:
De klassieker...
3.bp.blogspot.com/-Y3M5lGYR0zA/UYJ1xtp...
@Louter Leuter | 02-04-23 | 20:18:
De andere klassieker
www.youtube.com/watch?v=-DT7bX-B1Mg
@Ichneumonidae | 02-04-23 | 20:06: dat is toch hoe het gaat bij de huidige bankrun. Eerst een enorme run dan loket dicht. Of dacht je dat er nog een plan B was nadat de loketten dicht zijn?
@BobDobalina | 02-04-23 | 20:25:
Yup, zoals bij Credit suisse onlangs: vrijwillige c.q. verplichte overname door een grotere bank, aangevuld met garanties op risico van de belastingbetalers.
@BobDobalina
ja maar wel met een "haircut." Maar zoals altijd verkoopt media paniek terwijl het beter is om te wachten en te kijken naar een oplossing en die oplossing is er altijd maar die duurt wat langer. Daarom heb ik ook aan hekel aan dat hysterisch gepanikeer, we zagen het de afgelopen weken weer, gelukkig was men nu wel voorbereid. De CS oplossing was niet een van schoonheid (en dat hoeft ook niet) maar wel pragmatisch en in de VS, SVB was eigenlijk een kleine speler.
Mooi detail. Barney Frank, die van de Dodd-Frank wetgeving was een non-exec (lees lobby-er) bij Signature bank, ook in de problemen, en had er geen moeite mee dat onder de Trump regering zijn eigen wet werd afgezwakt want ook bij hem moet de schoorsteen roken.
"Barney Frank defends role at Signature Bank: ‘I need to make money’
12ft.io/proxy?q=https%3A%2F%2Fwww.ft....
Tsja.
@Basil Fawlty | 02-04-23 | 20:39: ik las het. Die quote maakte het helemaal af. Wel mooi dat die mooiboy Hamers eruit is geknikkerd. Als het heet in de keuken wordt willen de zwitsers toch een Zwitser. Helemaal als Hamers een groot risico loopt te worden veroordeeld. Best bezopen dat hij met zo’n verdenking gewoon CEO kon worden. In Nederland zou hij nooit door de toetsing zijn gekomen. Hetgeen mij doet vermoeden dat we nog veel lol kunnen beleven aan de problemen in het Zwitserse bankleven. Tot zover mijn lekenobservatie.
Was niks aan de hand. Tuurlijk.
@Basil Fawlty | 02-04-23 | 20:39: Hoe voelen de Zwitsers zich nu, met hun enige overgebleven Megabank? 'De staat' zit er nu voor 209 miljard euro in, las ik.
@BobDobalina | 02-04-23 | 20:56:
Indeed. Hamers werd toch echt gezien als een goed weer manager. niks mis mee maar toen "the shit hit the fan" heeft de voorzitter van de raad van commissarissen (een Ier) toch echt zijn oude houwdegen teruggehaald. Beste man komt overigens uit Ticino. Lol!
@funda | 02-04-23 | 21:09:
Nou vooral in Zurich was men toch wel geschrokken. CS was een instituut die buiten bankieren ook erg veel via sponsoring aan het Zwitsers culturele en sociale leven bijdroeg. Ik was wel een beetje verbaasd over de reactie want ik, en menigeen buiten Zwitserland, zag het al jaren aankomen ivm met allerlei schandalen. Maar zoals altijd ziet degene die het dichtst bij het vuur zit (de gemiddelde Zwitser in dit geval) het pas als laatste.
Jeroen Ansink in EW: "Welk probleem heeft Amerika? De federale overheid heeft sinds 19 januari geen geld meer om de lonen van ambtenaren, de pensioenen van veteranen, de rente op staatsleningen en andere uitgaven te dekken...
... Economen bepleiten het slaan van een platinamunt van 1.000 miljard dollar - 1 biljoen - om daarmee de rekeningen te betalen. De munt komt niet in circulatie, maar belandt in een kluis waarna de overheid 1.000 miljard dollar op haar lopende rekening kan bijschrijven..."
Dit probleem hebben ze toch ieder jaar. Is een politiek spelletje.
Die 'munt' is een grote grap natuurlijk. In verhouding met 1000 miljard dollar is die munt zo weinig waard dat men het bedrag even goed op de achterkant van een oud kassabonnetje kan schrijven.
En dat hoeft dan ook niet in een kluis maar kan zo de oven in. Weer wat bespaard.
Goud kopun, daaag.
Doen, snel. Goud, silver, etc
Liever niet, hou de prijs een beetje laag voor de mensen die de waarde zien.
En dan echt, dus het spul in huis hebben. Niet een afschrift dat het ergens voor jou een bepaalde waarde zou moeten hebben.
Wanneer kan ik weer een aannemer vinden tegen normale kosten in deze oververhitte markt? Ik wil wel mijn huis verduurzamen, maar het lukt niet om een aannemer te vinden om mijn dak aan te pakken.
9 maanden wachten en dan hopen dat ze op komen dagen.
Kostenraming (nog geen offerte) voor de isolatie van mijn huis was €45000,-.
Geschatte materiaalkosten tussen de 5 en 7,5K. Voor de rest tik je dus een half jaarsalaris af voor 2 Polen die hooguit 2 weekjes bezig zijn. Nee dank je.
@Andersdenkend | 02-04-23 | 20:43: En dan is volgend jaar de WOZ waarde van je huis ook weer gestegen met € 100.000
Kan je weer meer belasting betalen omdat je de boel isoleert.
Altijd fijn als jezelf wat kan, maarja, je blijft een stomme lts-er. Als ik die bedragen lees, heb ik gelukkig met mijn handen leren werken.
@klaas24 | 02-04-23 | 21:09: de gemeente vind de woz waarde per 1-1 hoger dan wat ik een half jaar later betaald had, in toen nog een idioot stijgende markt.
Hugo blijft een karikatuur, symptomatisch voor incapabel Nederland. Polderen is klaar: of je gaat voor bouwen en economie, of voor linkse naïeve ecologische dromen.
Dit land zit vast.
Teveel eer voor Hugo, we hebben een hele galerij vol faalhazen om uit te kiezen.
"Als de rente weer daalt." De rente is nu op een normaal niveau, en kan net zo hard een tijdje hoger staan, of een tijdje lager. En hoeveel asielgenieters tref je bij een bezichtiging? Die concurreren met huurders, niet kopers.
@Weethetallemaalniet | 02-04-23 | 20:10: Wat heb jij tegen die gedachtengang in te brengen dan, behalve: pfff?
En ik dacht altijd dat die lui weer ooit terug zouden gaan, Zijn de landen van herkomst nu nog niet veilig dan?
@GeheidEenGeit | 02-04-23 | 19:58: waterbed effect.
De crux lijkt dat innovatie in de bouw of woonvoorziening een bedreiging zijn voor de schaarste die de vierkante meter prijs. We mogen van ons eigen systeem niet vooruit.
Is cash zo meteen koning op de vastgoedmarkt, of is dat te simpel geredeneerd?
Eigenlijk is dat al zo..dit voordeel, want die cash hoef je alvast niet bij te lenen. Maakt net het verschil. Moet je ze wel op de bankrekening hebben staan en niet 100K onder je matras
@Bunk-T | 02-04-23 | 19:47: Jawel, maar in tijden van torenhoge inflatie kan het normaliter geen kwaad om juist veel te lenen.
@Sinaslolly | 02-04-23 | 19:48: Klopt, welke bank geeft je onder de 4%? Mat extra spaargeld kan je mssh een lagere % hypotheekrente fixen op het te ontlenen bedrag.
Als jij in cash doet betalen ben jij niet afhankelijk van de makelaar, bank, vertaler, noem maar op. Je saneert eigenlijk de markt door het op de ouderwetse manier te doen. Want niet iedere bimbo mag 500-5000eu van je eisen omdat de bank dat nodig vind. Volgens mij is het alleen de notaris die je zal treffen. Daarnaast is het nu een kopersmarkt. De prijzen zakken en de schijn is moeilijk vol te houden aan de verkoop kant.
@GeheidEenGeit | 02-04-23 | 19:52: je kan helemaal niet in cash bij de notaris afrekenen, helemaal €0.0 in principe
@Bunk-T | 02-04-23 | 19:55: Op die fiets cash/contant. 'Vergeten dat dat nog mocht. Lees: Eigen vermogen op de bank.
Eh, nee.
@Bunk-T | 02-04-23 | 19:55: Tnx. Met cash bedoel ik overigen geen fysiek geld, maar geld op de bank.
@Sinaslolly | 02-04-23 | 20:04: aah ok, ja dan kan je er wel wat mee. Zoals ik eerder aangaf : Wat je vanaf de spaarrekening kan inbrengen op je aankoop huis geeft enkel een voordeel. Dus heb je een tonnetje en wil je starten of overstappen naar een volgende(duurdere)woning: Ideaal! Die poen hoef je niet extra te lenen/ krijgt toch geen drol op de spaarrekening en met een beetje geluk kan je een lagere hypotheekrente scoren omdat je leendeel lagers is tov de woningwaarde
@GeheidEenGeit | 02-04-23 | 19:52: Ik wacht nog even af, TNX, jij ook @Bunk-T
Dat heet kasgeld in vakjargon.
@Sinaslolly | 02-04-23 | 20:20: Uuh ja, ik wacht ook ff af, maar zou nu al kunnen. Maar woon in principe wel al ok. Stel dat die hypotheekrente op 4 à 5% blijft..kun je beter wat doorsparen.
Bitcoin en in eigen beheer. Geen (r)overheidsinstantie of bank die er aan te pas komt. Ik slaap als een roosje elke avond.
Instappen op eur 60.000 en dan lekker slapen en wakker worden als die op eur 20.000 staat. Top idee. Daar kan vastgoed nog een puntje aan zuigen.
O, U heeft de coins niet in box 3? Slim!
@Weethetallemaalniet | 02-04-23 | 19:51: hahaha
Hoe had het zover kunnen komen ,grapje zeker.
REAGEER OOK