Geenstijl

Ga gewoon

Goedemorgen. Vandaag vergadert het kabinet over het al dan niet opstappen naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Er gaan mensen opduiken, die gaan zeggen dat het kabinet niet hoeft op te stappen, omdat dat opstappen niets oplost. Die mensen zitten ernaast.

Iedereen heeft het altijd wel over de grondbeginselen van de rechtsstaat, die geschonden zijn, maar wat zijn die grondbeginselen eigenlijk? De overheid heeft met haar geweldsmonopolie in principe oneindig veel macht over haar burgers. Zo kan de overheid een burger zomaar aanmerken als fraudeur en het leven van die burger kapotmaken. Om die oneindige macht te temperen, hebben we de rechtsstaat. Het ultieme grondbeginsel van de rechtsstaat is daarom dat de overheid bij het uitoefenen van haar macht gebonden is aan de wet.  

Uit dit ultieme grondbeginsel vloeien allerlei andere beginselen voort. Zoals het beginsel van de onschuldpresumptie: de overheid mag er zonder bewijs niet van uitgaan dat je bijvoorbeeld fraude hebt gepleegd met toeslagen. En het beginsel dat de overheid geen bewijs achterhoudt, als je vervolgens bij de rechter in beroep gaat omdat je helemaal geen fraude hebt gepleegd met toeslagen. En het beginsel van onafhankelijke rechtspraak, die de Belastingdienst niet altijd het voordeel van de twijfel geeft als je in beroep gaat omdat je helemaal geen fraude hebt gepleegd met toeslagen. En het beginsel van de grondwet, waarin staat dat de Kamer geïnformeerd moet worden als wordt gevraagd waarom de Belastingdienst onschuldige ouders die helemaal geen fraude hebben gepleegd met toeslagen, kapotmaakt. Maar ja.

U weet het. De overheid hield zich niet aan haar eigen regels en misbruikte haar macht. Op alle niveaus zijn in de toeslagenaffaire de grondbeginselen van de rechtsstaat geschonden. Het schoonmaken van de door en door vuile trap der rechtsstaat begint bij de bovenste trede: het kabinet is hiervoor verantwoordelijk. Als het schenden van een grondbeginsel al niet meer tot het ultieme politieke gevolg leidt, dan is het geen grondbeginsel meer, maar een richtlijn. We herhalen het nog maar eens. De grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden. Het opstappen van het kabinet lost niets op. Maar een kabinet dat niet opstapt, maakt het erger. 
UPDATE: Gevallen. Daarrr verder reaguren.