Zo ziek rolt ons kabinet

Naast Follow The Money, hebben we ook Follow The Information nodig. Hoe de informatie stroomt door de ministeries en achterkamertjes is in uiterst grote en belangrijke dossiers helaas niet meer te reconstrueren. Dat is niet een foutje, het is een bewuste bestuurscultuur, die onze democratie bij de wortel omzaagt. Dit staat los van, en komt bovenop de Rutte-doctrine.

Het ministerie van Algemene Zaken schijnt NIETS te notuleren. Zoals Mark Rutte het schetst, vindt er vooral mondeling ad-hoc overleg plaats, er wordt bijna niets vastgelegd. Wie wanneer over welke informatie beschikte, of wie wanneer welk besluit nam, is daardoor niet meer te reconstrueren. Door dat bewuste gebrek aan feiten, valt niet meer te controleren. Onze leraar kan achteraf de geschiedenis keer op keer herschrijven.

Dezelfde methode werd door Asscher gebruikt. Die kreeg voor de kerst van 2013 een koffer met huiswerk mee. Die heeft hij niet gelezen. Asscher gaf ook aan niet te hebben doorgevraagd, en om die reden niets van deze affaire mee te hebben gekregen. Hij houdt zich van de domme, en hij kan dat doen, omdat ik niet kan aantonen dat hij het al veel langer wist, omdat niemand iets opschrijft.

Op Europees niveau kennen ze dit geintje ook. De raad van ministers vergaderde over honderden miljarden, maar notuleerde absoluut niets. Staat ook niet open voor inhoudelijke argumenten van een eenling. Het gaat er puur om over er met machtspolitiek een unaniem Europees besluit genomen wordt. Gelukkig is iemand zo lief geweest die vergaderingen op te nemen, en te publiceren.

Op deze manier plaatsen ministers handig topambtenaren tussen zichzelf en de ambtenarij, tussen zichzelf en de politiek, tussen zichzelf en journalisten. Ze doen niets zelf, en niemand is transparant wat ze wanneer wisten. Als ze een keer publiek spreken zijn het zalvende teksten, het is wat je wilt horen, zonder specifiek te zijn. Maken ze een keertje per abuis een belofte, dan is het normaal die niet na te komen.

Deze techniek heb ik als eerste voorbij zien komen in de boeken van Mario Puzo. Het was daar de top van een organisatie die besluiten nam, die werden nooit direct met de uitvoerende laag besproken. Vaak wist het voetvolk of de buitenwacht niet eens wie de baas was, voor wie zij werkten. Dat hoefde ook niet, ze waren slechts soldaten die bevelen uitvoerden, in de hoop op promotie en zakgeld. Je kan straffeloos doen wat je wilt, want de bewijslast is onmogelijk en ligt bij anderen.

Mocht er iemand uit zo'n organisatie tegen de lamp lopen, dan heeft niemand uit de top bloed aan zijn handen. Hooguit de persoon die op heterdaad betrapt is, plus de boodschapper die de opdracht verstrekte, gaat voor schut. De rest is soms niet eens in beeld. Deze ambtenaren weten ook dat in die situatie zwijgen later beloond wordt, en klokkenluiders eindigen in een caravan.

De Bulgarenfraude ging om miljoenen, de roof bij normale werkende ouders loopt in de honderden miljoenen. De Belastingdienst was heel terecht bang voor precedentwerking. Ze zochten naar een geitenpaadje om een paar schreeuwende ouders zwijggeld te geven, zonder iedereen zijn eigen geld terug te geven. Daarin ging de BD ver, heel ver. Op hun knevelarij staat zes jaar celstraf.

Sowieso kennen arbeiders een bezopen inkomstenbelastingsysteem. De belastingdruk is zo extreem dat je geoormerkt geld kunt krijgen om terug te komen op het bestaansminimum. Zodat je de huur, de zorgverzekering, kinderen of kinderopvang kunt betalen. Alsof de burger een puber is die niet met geld kan omgaan. Het gaat pas echt fout als de BD jou heeft bestempeld als fraudeur en je inkomen schat.

Door hoog genoeg te schatten, wordt voorkomen dat je recht hebt op gesubsidieerde rechtsbijstand. Een advocaat die sowieso zinloos is, zolang de BD geen dossier met jouw advocaat deelt, en vervalst bewijs naar de rechter inlevert. Zo lang je als fraudeur te boek staat, kan je geen toeslagen of betalingsregelingen aanvragen. Criminelen hebben in een strafzaak en meer rechten.

De ministerraad gaat niet alleen over inhoudelijke besluiten, of de te volgen koers, maar ook wanneer Kamerleden en journalisten geïnformeerd worden. Om te voorkomen dat een affaire kan escaleren, breed bekend wordt, en de positie van het kabinet aantast, worden stukken eerst jarenlang illegaal achtergehouden, pas als het echt niet meer kan, of gelekt is, in 1 keer gedeeld.

Zo'n informatiebombardement is voor een Kamerlid niet meer in een weekend te lezen. Het kabinet debatteert liever met makke vermoeide Kamerleden, die onvoorbereid en ongeorganiseerd zijn, puur omdat ze na een besluit door de ministerraad de stukken te laat hebben gekregen.

Journalisten moeten dat het pakket samenvatten, waardoor het nooit meer in stappen overzichtelijk in zijn volledigheid bij de kiezer terecht komt. Hier hoopt het kabinet dat de storm overwaait, dat tegen de tijd dat typgeiten zijn uitgelezen, het niet meer actueel is. Mijn tekst is ook te laat.

De parlementaire onderzoekscommissie vroeg specifiek om alle documenten met aantekeningen van bewindspersonen erop. Zodat ze konden kijken wie wat wanneer wist. Deze stukken bestonden al jaren, maar werden pas enkele dagen voor de publicatie van het rapport verstrekt. NB: Na de verhoren. Hier is besloten dat ministers eerst publiek verhoord werden, zonder de feiten op tafel. Een showproces.

Omtzigt kreeg ordners aan leeswerk in de dagen voor zijn verhoor. Puur in de hoop dat hij te moe zou zijn om voor de commissie te vlammen. Zo ziek rolt ons kabinet: Liever een Kamerlid met een burn-out, dan met de billen bloot. Hij stelde ruim dertig keer Kamervragen, de meest explosieve antwoorden kwamen uiteraard te laat. Moet u eens proberen belasting een dag te laat te betalen...

Ooit hadden we de prehistorie. Het tijdperk dat we nog als jagers & verzamelaars door het leven gingen, en geen dagboeken bijhielden. Onze historie begon, toen we dankzij spijkerschrift & perkament wel gingen bijhouden wat er gebeurde. Dat geeft iedereen de kans verantwoording af te leggen, elkaar te controleren en te leren van elkaars fouten. Om een dictatuur te voorkomen.

Dat systeem is tien jaar lang verlaten. Dossiers werden niet gedeeld met ouders, advocaten, Kamerleden of rechters. Dit tijdperk waar niets genotuleerd wordt, zullen we de post-historie noemen. Dit dossier gaat niet alleen om ongekend onrecht richting ouders en kinderen, maar ook over politici die als maffioso door het leven te gaan. Onaantastbaar en machtsgeil.

17 maart 2021 moeten we hier echt afscheid van nemen, zo kunnen we niet verder.