Leve de democratie!

Nee heb je, en een 2/3 meerderheid kun je krijgen. Het referendum is dan misschien wel dood, maar het idee dat burgers zelf mogen beslissen over wat er in hun eigen land gebeurt is nog altijd springlevend. Tenminste, in de hoofden van veel burgers, in de hoofden van veel parlementariërs, maar helaas niet in de politieke werkelijkheid van Dit Land. Gelukkig probeert SP-Kamerlid Renske Leijten het vandaag opnieuw. Ze dient een voorstel in om de Grondwet te wijzigen, wat dus betekent dat ze eerst langs de Tweede en Eerste Kamer moet, en dan daarna nóg een keer langs de Tweede en Eerste Kamer maar dan met 2/3 meerderheid. Duurt lang, maar zoals Abraham Lincoln, Voltaire en Winston Churchill al zeiden: iedere reis begint met een eerste stap. Hierboven de voorbeschouwing, live debat na de breek. 

"Lelijk in de luier, is mooi in de sluier"

Al 37 jaar wordt er gewikt en gewogen of er een (correctief bindend) referendum moet komen. We hadden een raadgevend vehikel dat driemaal prima werkte voor tegen de EU Grondwet, voor tegen het EU Associatieverdrag en voor tegen de Nederlandse Sleepwet, maar waar driemaal een dikke prop van gefrommeld werd die met een laffe boog in de prullenmand van de politieke besluitvorming werd gegooid. Daarna werd de politiek vernieuwd door D66, door het referendum af te schaffen. Woensdag voegde Renske Leijten zich in een lange rij pleitbezorgers voor een nieuw, beter en bindend referendum. Een meerderheid van het electoraat is voor. Steeds meer overheidsinstituten zijn voor (van de SCP tot lunchborrelaar des vaderlands Johan Remkes). Maar het cynisme zit zo diep in Nederland dat zelfs middelen daartegen erger worden geacht dan de kwaal. En anders is er nog de gifpil in de nieuwe wet die van de wortel een stok maakt: de uitkomstdrempel. Leijten stapte daar overheen, stapte over de schaduwen van velen en betoogde vurig: "Het referendum moet geen lichtzinnig instrument zijn, maar een aanvulling. Ik denk dat je dat met een uitkomstdrempel vorm geeft." Welke vvd'er, DENK'er of CDA'er stapt over z'n schaduw volgende week om die 100e voor-stem voor een grondwetswijziging mogelijk te maken? (Kijkwijzer: Let ook op de prethoofden van Boris van der Ham en Ronald van Raak, achter Leijten.)

Iedereen die voor gratis bier is, handjes omhoog!

Zo hallo en welkom in de Atlas van Afgetankt Nederland. Zeker: het is zeer lovenswaardig dat de SP, via Ronald van Raak, Renske Leijten en Michiel van Nispen (en Nicole Temmink), geprobeerd hebben om het referendum-kind uit het troebele democratische badwater van D66 te vissen. Maar die nieuwe correctief bindende referendumwet is een dode letter, meer stok dan wortel, een nutteloos instrument dat door cynische kartelpartijen is gekaapt. Voorstanders van meer directe inspraak tegen de dichtgetikte elite, PVV en FvD, snapten dat ze een verloren strijd en achterhoedegevecht stonden te voeren - maar gelukkig is er altijd nog Vera Bergkamp om te trollen. Dat leverde een uiterst vermakelijk half uurtje op in een verder zinloos debat in een teloorgaande democratie. Toch nog gelachen om de dood in de pot...

Ronald van Raak adviseert Renske Leijten over wortel & stok

EU Grondwet, Associatieverdrag of Sleepwet: de uitslagen van alle referenda die werden gehouden in de afgelopen twee decennia zijn kapot genegeerd door de zittende macht. Terwijl de sluimerende hooibroei van de bestuurscultuur al lang een uitslaande schuurbrand is geworden, loopt eigenlijk alleen de SP nog met een klein emmertje bluswater rond door te proberen de burgerinspraak terug in het bestuur te krijgen. Maar pas op, in die emmer zit een scheut stookolie. Als 101 Kamerleden volgende week stemmen vóór de grondwetswijziging die nodig is voor een bindend correctief referendum, naar aanleiding van het debat van vandaag, krijgen we een wortel aan een stok:

Het nieuwe referendum, als het überhaupt al wordt ingevoerd, is pas geldig als de meerderheid die tegen de wet stemt, minimaal de helft vd opkomst van de laatste Tweede Kamerverkiezingen bedraagt. Cynisch truukje van vvd. CDA en D66. Zie voor inhoudelijke achtergrond dit Stuk Rood Vlees en dat stuk Meer Democratie. Onze twee cent in de stemkliko: democratie is niet voor bange mensen maar we zijn nou eenmaal geen zelfverzekerd Zwitserland. De Nederlandse zelfhaat uit zich altijd als rancune richting de vermeende onwetendheid van de ander en daarom heeft het referendum als redmiddel sowieso een slechte naam. En met deze wet vrezen we dat directe inspraak een wortel blijft, waarvan we vooral de stok blijven voelen. Debat om 16u30 en het volgende geldige referendum: op deze manier dus nooit. Livestream, met Ronald van Raak als raadman van Renske Leijten even terug in de Kamer, na de breek:

Hee dit liedje hebben we al eens gehoord?

Social

Mooi getimed van Nieuwsuur, op de zaterdagavond tussen 6 april (toen het 6 jaar geleden was dat 66% van Nederland electoraal van mening bleek dat Oekraïne niets te zoeken heeft in de Europese Unie) en onze verjaardag vandaag, zondag 10 april: een itempje over de SP-strijd om het referendum te reanimeren. Ronald van Raak viste de initiatiefwet uit een D66-prullenbak, kreeg een Kamermeerderheid en verdedigde die tot aan de Senaat. Renske Leijten nam het stokje over na zijn vertrek, binnenkort komt het voorstel voor de grondwetswijziging in stemming. Hangt er een nieuwe bestuurscultuur in de lucht, waarin de burger wat meer baas wordt over een land dat zichzelf kwijt is? Of dat referendum nou wel of niet terugkomt, en of dat nou wel of geen goed idee is: het probleem zit in dit zinnetje uit de voice-over: "Uit de hoek van de vvd en het cda wilden de partijen hun standpunt niet toelichten." Zij wikken en beschikken - u heeft het maar te slikken. Maar laat dat ons feestje niet verpesten vandaag. Keestelpro, knal dat kwartje er maar in, plus een muntje in de jukebox!

GeenPeil told you so, Sjoerd Sjoerdsma

Een handjevol mensen die boe roepen naar Mercedessen met Russische diplomaten bij hun ambassade. F1-coureurs die tijdens testdagen in zonnig Barcelona de vraag krijgen of ze wel of niet in Rusland willen racen (Sochi staat pas eind september op de kalender). Een pleidooi aan de KNVB om een minuut stilte te houden bij alle amateurwedstrijden, een voetbalfinale die verplaatst wordt van Sint Petersburg naar Parijs en een Radio 1 nieuwsquiz met allemaal argeloze inhaakvragen over de situatie in Oekraïne: "Hoeveel procent van de banken zal volgens Ursula von der Leyen getroffen worden door de SWIFT-sanctie?" - "...Eeehhh.."

Stuk voor stuk indicatoren van onze naïviteit over oorlog. Onze onbekendheid er mee, de vervreemding van fysieke gevechten op een bloederig strijdtoneel. De absurditeit van een pantservoertuig dat een burgerbolide plet, de raketten die regenen op schijnbaar willekeurige doelwitten, laag over knallende jachtvliegtuigen, een mortiergranaat die plotseling uit de straatstenen steekt en omstanders hun noodlot bespaart door niet te exploderen. Het is onwerkelijk, bij vlagen hallucinant en we willen de bloederige details ook eigenlijk helemaal niet kennen. De AVRO die Rusland uit het Songfestival wil zetten, dát is hier een ANP Persalarm.

Tegelijkertijd wordt er een permanent appèl gedaan op onze solidariteit met de Oekraïeners. Wie niet onvoorwaardelijk tegen Poetin predikt, is zijn vriend, waterdrager en agendavoerder. In de voorste loopgraven van het opinielandschap staat iedereen en z'n Sjoerd Sjoerdsma op scherp, sociale media zijn in verhoogde staat van morele paraatheid en in tegenstelling tot Rusland is Oekraïne plotseling een bakermat van beschaving en een baken van democratie - alsof de twee landen niet tezamen in broederschap verbonden zijn door ideologie, oligarchie en overige restanten van communistisch conservatisme. Oekraïne is qua waarden ongeveer net zo Europees als Albanië of Syrië: sommige mensen willen heus wel, maar andere, veel grotere krachten maken uiteindelijk de dienst uit.

Weet u nog hoe Natuurlijk weet u nog hoe Guy Verhofstadt en Hans van Baalen op 20 februari 2014 op het Maidanplein de inwoners van Kiev beloofden dat het westen in het algemeen en de Europese Unie in het bijzonder vierkant achter hun strijd voor soevereiniteit stonden. Nota bene Petro Poroshenko, de toenmalige pro-westerse oligarch van dienst, was ontstemd over die opruiende actie van de Europarlementariërs. Zelfs Rob de Wijk - bepaald geen vriend van ons referendum-initiatief - vond Guy & Hans twee domme eikels, die Poetin in de kaart speelden. Helaas (of gelukkig) kan Hans van Baalen niet meer zien hoe zijn vette worst voorhoudende voorwerk nu uiteindelijk tot het huidige bloederige vuurwerk leidt.

Een gewapenizeerd geitenpaadje naar onbetrouwbaar Oligarchië

Misschien kunnen sommigen het zich nog herinneren: op 6 april 2016 was er een referendum in Nederland over het Associatieverdrag van de EU met Oekraïne. Een destijds roemrucht "weblog" (internet 2.0 term voor 'pagina met tekst en plaatjes') had een zomer eerder maar liefst een half miljoen mensen gemobiliseerd om te tekenen voor een raadgevend referendum en op die zonnige voorjaarsdag in 2016 gingen er ruim vier komma twee miljoen kiezers naar de stembus, voldoende voor de opkomstdrempel van 30%. Het leidde tot een klinkende NEEN tegen het associatieverdrag: maar liefst tweederde van het electoraat had er geen trek in. (Volledige GeenPeil-historie onlangs herzien.)

Mark Rutte, de Eeuwige Potentaat van Polderland, moest een list verzinnen: hij was destijds voorzitter van de EU en dat referendum was een stevig stukkie gezichtsverlies op het internationale toneel. Voordat het referendum definitief de nek werd omgedraaid en samen met de rest van de kroonjuwelen van D66 in het massagraf van Hans van Mierlo werd bijgezet, kliederden de juridische ambtenaren van Rutte met hun beruchte zwarte stiften een "inlegvelletje" bij het associatieverdrag, waar de gehele EU z'n hanenpoot onder zette. Dat inlegvelletje, door de premier een "geitenpaadje" genoemd als ware de Man Zonder Eigenschappen een volleerd smokkelaar (en waar 80% tégen was), heette JURIDISCH BINDEND te zijn en bevat onder meer de bewering dat het verdrag "niet leidt tot militaire bijstand aan Oekraïne, ook niet in het conflict met Rusland".

Doorspoelen naar nog geen zeven jaar later: "Het kabinet overweegt Oekraïne wapens te leveren, in strijd met Europese regels."

Blijven wij, zoals altijd & iedere keer & steeds maar weer, achter met het gevleugelde Tweede Motto van GeenStijl (na "Schuld van GeenStijl" en voor "Zou u haar doen?"): WE ZEIDEN HET TOCH.