Geenstijl

Er schort iets aan de motivatie van zijn opvolger

Het voorzitterschap van de Tweede Kamer is geen kernfysica. Het komt met name aan op een goed gevoel voor de omgang met ego-gedreven types als Kamerleden, tot bewindspersoon gemaakten, al dan niet goedwillende ambtenaren (de griffier in het bijzonder) en buitenlandse- en andere gasten. Het hameren zelf moet vlot en strak verlopen en niet leiden tot scheve ogen. Het voortrekken van lieden met dezelfde politieke bloedgroep – uit coalitie of oppositie – moet vermeden worden. Daarnaast dient het instituut Tweede Kamer voortdurend krachtig beschermd te worden tegen ministers (of hele kabinetten) die er een loopje mee willen nemen. En dan is er de X-factor: vinden de mensen in het land de voorzitter van de Nationale Vergaderzaal een beetje te pruimen? Integriteit zou uiteraard vanzelfsprekend moeten zijn.

In de recente geschiedenis faalden zowel Anouchka van Miltenburg (VVD) als Vera Bergkamp (D66) op ál deze punten waarbij het gebrek aan integriteit een opmerkelijke overeenkomst vertoont. Van Miltenburg haalde de brief van een klokkenluider door de shredder, Bergkamp vernietigde gevoelige apps en documenten.

Wie overduidelijk wél over die X-factor beschikten en voldeden aan alle andere voorwaarden waren Khadija Arib en Martin Bosma die dankzij dat charmante zje-ne-se-kwa van ze ter linker- en rechterzijde van het gangpad en ver daarbuiten fans hadden. Die laatste is nu vervangen door VVD’er Thom van Campen.

Betreurenswaardig is dat nog niet zolang geleden twee personen het proces en aanzien van de verkiezing van een Kamervoorzitter bijkans onherstelbaar hebben beschadigd: Mark Rutte en Sigrid Kaag. Het duo werd op dinsdag 6 april 2021 tijdens een formatiedebat door Geert Wilders betrapt op koehandel rondom de benoeming van Vera Bergkamp tot Kamervoorzitter. Een handjeklap dat zoals later zou blijken niet alleen het einde inluidde van Arib’s voorzitterschap maar ook haar carrière als Tweede Kamerlid.

Afgelopen dinsdag delfde Bosma het onderspit, maar niet door gesjacher. D66 en alles links daarvan wilden de PVV’er gewoonweg niet als hamervoerder. Veel CDA’ers hebben wel op Bosma gestemd óndanks het feit dat Rob Jetten en Henri Bontenbal tegenwoordig dagelijks bij elkaar aan tafel zitten én dat beide partijen de PVV uitsluiten van kabinetsdeelname. De christendemocraten hadden gewoonweg geen zin in experimenten; als iets niet kapot is hoeft het ook niet gerepareerd te worden. De PVV had zélf nog een ingewikkeld spel kunnen optuigen door in de tweede stemronde deels voor PvdAGroenLinks-kandidaat Tom van der Lee te stemmen zodat Van Campen zou afvallen en dan was Bosma’s kostje gekocht. Een risicovolle route want een fout zit een klein hoekje.

In aanloop naar de voorzittersverkiezing verweet de lokale linksdragende Amsterdamse courant Het Parool Bosma dat hij NIET hard genoeg had opgetreden tegen Esther Ouwehand en Stephan van Baarle en hun Palliepropaganda. Vera Bergkamp, die wel voortdurend aan het """normeren""" was waardoor Kamerdebatten urenlang geschorst werden en tot diep in de nacht duurden vanwege bizarre rellen met soortgelijke DENK-, Dieren- en FvD-types, waren ze in de hoofdstad alweer vergeten. In verschillende interviews had Van Campen het jeukwoord normeren ook al in de mond genomen. In diezelfde gesprekken had hij moeite om aan te geven waarom hij verder Bosma eigenlijk wilde vervangen.

Over media gesproken. Gek genoeg werd er rondom deze verkiezing niet gepeild. Waarom eigenlijk niet? EenVandaag Opiniepanel-presentatrice Joyce Boverhuis tegen Bassiehof: “Het lastige is dat van de drie kandidaten waarschijnlijk maar 1 (namelijk Bosma) bekend is bij mensen. Dus waar peil je dan op? Niet per se op iemands geschiktheid. Dan krijg je toch ook dat kiezers geneigd zijn te gaan voor de kandidaat van hun partij.” Wel keek het programma achteraf naar wat het electoraat van de nieuwe Kamervoorzitter verwacht. Ipsos I&O-peiler Peter Kanne: “Ik heb er eerlijk gezegd geen moment aan gedacht. Ik denk omdat het voor kiezers heel moeilijk te beoordelen is. Dus heeft peilen weinig zin. Ze kennen de kandidaten (misschien behalve Bosma) niet en de meeste mensen zal het ook weinig uitmaken wie de club voorzit.” Maurice de Hond laat weten dat hij dit weekeinde achteraf heeft gepeild: uit zijn panel komt Bosma met 54 procent als winnaar uit de bus. De vraag is of dat gevoelen in het land de Kamer had beïnvloed.

Terug naar Van Campen en zijn motivatie om Bosma uit te dagen. Dat daar iets aan schort had SGP’er Diederik van Dijk tijdens zijn bevraging van de kandidaat feilloos door. De puinhopen van Vera Bergkamp waren nog niet eens volledig geruimd, deze verkiezing na nog geen twee jaar ‘een uitzonderlijke snelle wissel’. Was de kandidaatstelling van de VVD’er niet ontijdig, wilde de mannenbroeder weten. U moet het maar even terugkijken: Van Campen oogt ietwat betrapt, begint over het Reglement van Orde en andere accenten leggen en eindigt met een glimlachend maar van de onzekerheid druipend: “Het is straks aan u.”

En zo geschiedde. Drie stemrondes volgden waarna Van Campen als kersvers Tweede Kamervoorzitter kon afhameren. De VVD’er zal nu moeten bewijzen (een eerste test door Thierry Baudet verliep rommelig) of hij het waard is. Martin Bosma had het nakijken, de beste Kamervoorzitter die het land te kort heeft gehad.

En 't was vijf uur, en een zwaar akkerman
Zag zij in 't zwart staan in den grond,
moe van Zijn dagwerk, leunend op zijn ijz'ren spa.
Hij zag nadenkend een span paarden na