Onderste steen jeukt door. Nabestaanden MH17 willen nieuwe missie naar crash site
De onderste steen. Nu eenNabestaanden: mogelijk nieuwe missie MH17 https://t.co/R3ojmvCf92 pic.twitter.com/QQMHS0OzIF
— De Telegraaf (@telegraaf) 14 januari 2017
Maatmails MH17 bewijzen: Ard van der Steur is koppige kasteelheer

Als de VVD Ard van der Steur ergens dankbaar voor moet zijn, dan is het misschien voor het feit dat Ivo Opstelten toch niet als de allerallerallerslechtste minister van Veiligheid en Justitie ooit de boeken ingaat. Nieuw bewijs daarvoor is vandaag geleverd door de Nationale Politie, die 231 bestanden met emails over de affaire George Maat op straat heeft gegooid na Wobwerk van de Volkskrant. Daar zit een hoop tussen wat we al wisten en waardoor Ard van der Steur nooit het debat over de kwestie had mogen overleven. Maar er is ook nieuw materiaal dat nog duidelijker laat zien wat een naar kunstje Van der Steur eindbaas George Maat heeft geflikt.
Om uw geheugen even op te frissen: op 22 april 2015 bracht RTL Nieuws naar buiten dat Maat tijdens een lezing over het identificatieproces van de slachtoffers van MH17 voor studenten gezondheidswetenschappen gevoelige informatie had besproken en foto's van lichamen van slachtoffers had laten zien. Van der Steur noemde, zonder dat hij wist wat er precies aan de hand was, de lezing van Maat diezelfde avond 'buitengewoon ongepast en onsmakelijk' en bood daar pas 9 maanden later labbekakkerige excuses voor aan.
Steur negeert advies (1)
In de vandaag gepubliceerde mails blijkt pas hoe pissed Van der Steurs eigen ambtenaren daar over geweest zijn. De politie liet de minister via de NCTV een dag later, voorafgaand aan een debat met de Kamer, weten dat de woordkeus te hard was en vroeg (pdf) hem tijdens het debat zich tenminste aan de feiten over het non-actief van Maat te houden: "Minister zal deze harde lijn vandaag niet herhalen. (zijn uitspraken van 22 april tegen de pers) Minister wilde vandaag/vanavond (bedoeld wordt: tijdens het debat) melden dat Maat niet langer werkzaam is voor LTFO. Politie heeft (via NCTV) Minister nadrukkelijk gevraagd dit niet te doen (en teksten te houden bij 'op non-actief' gesteld). LTFO moet eerst feitenonderzoek afronden en neemt zelf maatregelen." Ra ra politiepet wat Ard vervolgens in de Kamer vertelde: hij kondigde toch aan dat de samenwerking met Maat was beëindigd, wat veel vergaander is dan alleen op non-actief stellen.
Maar het wordt nog gekker. Na een bizar balletje balletje met concepten en eindversies werd professor Maat op 15 juni 2015 definitief uit het vliegtuig gegooid, ondanks het feit dat de SGBO (het team waar het LTFO onder valt en waar Maat dus zelf mee samenwerkt) dat niet eerlijk vond (pdf). Er kwam een brief (pdf) waarin aan de ene kant werd toegegeven dat door de leiding wat foutjes waren gemaakt, maar dat Maat aan de andere kant zelf ook iets te verwijten viel en dat hij daardoor niet meer werd ingezet bij het MH17-onderzoek.
LTFO overtreedt wet
Na het schrijven van die brief werd duidelijk dat de fotoset die op verzoek van LTFO-baas Arie de Bruijn was gemaakt, überhaupt nooit aan Maat (of wie dan ook) gegeven had mogen worden, omdat de Wet Politiegegevens overtreden wordt. "Dat punt zou dan nog een staartje kunnen krijgen", schrijft een anonieme ambtenaar (pdf). Hier is je staartje, anonieme ambtenaar. Wat Ard bovendien ook nooit aan de Kamer heeft gemeld, is het feit dat "het OM zich al eerder op het standpunt heeft gesteld dat het beeldmateriaal deel uitmaakt van het strafrechtelijk onderzoek en daarom niet getoond zou mogen worden."
Steur negeert advies (2)
Tja, reden genoeg voor een minister om eens rustig over de zaak na te denken, een keertje in de spiegel te kijken en professor Maat te bellen voor een goed gesprek. Dat vonden de ambtenaren van Van der Steur kennelijk al langer. Op 16 juli schrijft een jurist van de politie (pdf): De Minister is meermaals geadviseerd om de relatie met Maat te herstellen. Tot op heden weigert de Minister dit [zwartgemaakt]. De onvrede van Maat richting de Minister begint steeds meer uit te stralen op de politieorganisatie (en misschien ook wel de nabestaanden)." Tering Ard, in juli 2015 was je dus al meermaals geadviseerd om nou gewoon eens een keertje met Maat te gaan praten, en pas in januari 2016 kon je het met je bolle harses voor elkaar krijgen om 'sorry' te zeggen? Echt waar?
En zo zijn we aangekomen bij het probleem dat uit al de correspondentie, inclusief standaard wegmoffelreflexen bij ambtenaren (pdf en pdf) en een schofterig verzoek aan Maat om zijn muil (pdf) te houden, oprijst. Van een minister die persoonlijk niet goed op de hoogte is van een zaak (en in de Kamer beweert dat hij pas in de kerstvakantie van 2015 de stukken goed heeft bestudeerd), mag je namelijk verwachten dat hij het advies van zijn ambtenaren niet op basis van zijn eigen kaduke moreel kompas in de wind slaat. Dat deed Van der Steur toch en hij kwam er in de Kamer mee weg op 20 januari.
Toen steunden namelijk alleen de SP, PVV en VNL een motie van wantrouwen. Kamerplanten van alle andere partijen moeten de politiemails, deze en deze stukken eens goed doornemen en met nieuwe vragen voor Van der Steur op de proppen te komen. Wij kennen ministers die aan kleinere fouten gestorven zijn.
#MH17 Live. Kabinet reageert op kritische vragen
UPDATE: Nederlandse ambassade in Moskou heeft Russische radarbeelden ontvangen, bevestigt Van der Steur. Zijn het nieuwe, of nieuwe fakes, of echte? En indien dat laatste: your move, Kiev!Volgens Russische OM, de Prokuratura, worden de radargegevens nu spoedig overhandigd. Voor OM/JIT werk aan de winkel!
— Thomas Schansman (@ThomasSchansman) October 26, 2016
Update 19u40: Van der Steur suggereert dat het JIT de mogelijkheid van een 2e toestel dat bij MH17 vloog nog als onderwerp van strafrechtelijk onderzoek heeft. Het leidt tot verwarring bij Van Bommel en Bontes.
Update: Van Bommel wijst er nog maar eens op dat de Oekraïense dreigementen over MH17 zinloos zijn, omdat het associatieverdrag niets te maken heeft met het onderzoek naar de aanslag.Hier het moment waarop @ArdvanderSteur verwarring zaait: JIT heeft mogelijk 2e toestel bij #MH17 als onderdeel van strafrechtelijk onderzoek pic.twitter.com/fzRyQtTJDG
— Bart Nijman (@BartNijman) October 26, 2016
'De samenwerking met Oekraïne in de zaak #MH17 kan ook zonder associatie-akkoord' - @harryvandesp tegen sputterende Koenders. pic.twitter.com/QlgBaz6vJD
— GeenPeil (@GeenPeil) 26 oktober 2016
MH17. Rutte tegen zijn zin in debat over JIT-rapport

Bassiehof De week van MH17

Daarna zag ik minister van Buitenlandse Zaken Bert Koenders opeens in ferme bewoordingen de Russische ambassadeur ontbieden. Vervolgens begreep ik dat het Kremlin de Nederlandse ambassadeur maandag op het matje roept waarop de minister-president van de Onderste Steen zaterdagavond duidelijk maakte dat Onze Vrouw in Moskou daar enkele harde noten zal kraken.
U begrijpt: langzaam maar zeker trok ik mij om zoveel hypocrisie huil-lachend in foetushouding terug op de bank, maar toen was daar gelukkig VNL-Kamerlid Louis Bontes. In een communiqué kort na de presentatie van de uitkomsten van het JIT-onderzoek meldde hij:
MH17. Jeroen Akkermans stelt de gouden vraag
Voorspelbare reacties op het MH17-rapport in de mediaas: de onderzoeksconclusies van het Joint Investigation Team passen zo goed bij zoveel mensen in hun straatje, dat zelfs prijswinnende journalisten ineens besloten om critici van Oekraïne of het onderzoek op de platte kar door de stront te trekken. Human interest-schrijver Olaf Koens en onbetrouwbare ijdeltuit Roel Geeraedts (tweemaal RTL), bijvoorbeeld, gingen op twitter helemaal KGB op Wierd Duk, die ze als complotdenker probeerden weg te zetten. En alle cliché Kievtrollen (hoi Livestropop) gingen er laf in mee want zo is Nederlandje. Het media-aanbod op tv was ondertussen ook volledig voorspelbaar. De NOS straalde slechts de JIT-beelden door en sprak met OM-onderzoekers. Nieuwsuur had ook alleen mensen van het OM, maar niemand voor wederhoor of kritische bevraging. (Wijs daar op en je krijgt een serie jij-bakken van zo'n televisieambtenaar.) NOS & Nieuwsuur lieten ook alleen tevreden nabestaanden aan het woord (waar was Thomas Schansman, behalve bij 1Vandaag?). Ook De Volkskrant heeft vanmorgen een vele pagina's lange reconstructie van het onderzoek die bijna kant en klaar door het JIT is aangeleverd, inclusief bonusinterview met JIT-baas Fred Westerbeke van het OM maar zonder verdere kritische bevraging van het onderzoek zelf..@JeroenAkkermans: "Het is heel raar dat één van de verdachten aan tafel zit bij het onderzoek. Dat doet het onderzoek geen goed." #MH17 pic.twitter.com/WPabSKOLPQ
— Pauw (@pauwnl) September 28, 2016
Het is allemaal weer zo voorspelbaar.
De gretigheid waarmee de JIT-bevindingen zonder kritiek worden omarmd. De strakke regie waarmee Westerbeke en co in de NPO-programma's aanschuiven. De gebruikelijke lof over onze oh zo betrouwbare overheid. Het hardnekkige zwijgen vanuit het OM over het geplande vervolgingstraject, dat nog volstrekt onduidelijk is. Het bizarre feit dat info van geheime diensten, waar het gros van het JIT-rapport op gebaseerd is, niet in de rechtszaal gebruikt kan en mag worden. Niemand die zich hardop afvraagt waarom de zaak MH17 niet binnen een maand was opgelost, nadat US MinBuZa John Kerry op 12 augustus 2014 let-ter-lijk zei "We saw the trajectory, we saw the hit, we saw this airplane disappear from a radar screen. So there's really no mystery about where it came from and where these weapons have come from." Waarom kwam Washington niet eerder en openlijk met dat bewijs over de brug? Moet er iets of iemand beschermd worden?Niemand die de vraag stelt waarom degene in wiens huis de massamoord is gepleegd, zelf in het rechercheteam zit in plaats van in de verhoorkamer. Oh wacht. Dat laatste vroeg Jeroen Akkermans zich wél af, bij Pauw aan tafel: "Het is heel raar dat één van de verdachten aan tafel zit bij het onderzoek. Dat doet het onderzoek geen goed." Ook het feit dat Nederland de onderzoeksshow zelf runt, vindt Akkermans (ook RTL, lees vooral deze longread van hem nog eens terug) een slechte keuze: je kan niet onafhankelijk onderzoek doen naar een zaak waar je hele land zo emotioneel bij betrokken is.
Het was een BUK. Het wapen was van Russische makelij. Het oorlogstuig werd vanuit Rusland naar Oekraïne gereden, en na de massamoord weer terug over de grens gesleept. Dat is onomstotelijk aangetoond door het JIT, al eerder door de Onderzoeksraad voor de VVD en ook door de NAVO-bloggers van Bellingcat. Daar is echt geen twijfel meer over. Maar er blíjft ruimte voor serieuze vragen: de bron van de taps in het JIT-onderzoek - de Oekraïense geheime dienst - is dubieus. De rol van Kiev nog altijd ongewis, want niet bevraagd (of niet opgeschreven). De vraag waarom het luchtruim überhaupt nog open was, onbeantwoord. En het blijft relevant wat Nederland wist over gevaren in het Oost-Oekraïense luchtruim vóór die fatale 17e juli. Maar alles gaat door de zwart/witte bril: Rusland 100% fout, Oekraïne 0% fout. Dat het ook wel eens 80/20 of 60/40 zou kunnen zijn, dat is een te moeilijke variant voor de media, of een ongewenste, of allebei. Het moet allemaal wel in het juiste straatje blijven passen natuurlijk.
Complot! Hillary wist 17 juli 2014 alles al over MH17
It defies all reason that Ukrainian investigators could have been impartial, just like Russian investigators would not have been #MH17
— Danielle Ryan (@DanielleRyanJ) September 28, 2016
MH17. Wat kritische vragen bij de JIT-presentatie
3. Het open luchtruim Laten we aannemen dat de taps echt zijn en niet, zoals de Russen meteen roepen, bewerkt of gefabriceerd. Dan is de diplomatieke briefing van 14 juli 2014, waarin Kiev waarschuwde voor mogelijk zwaar (Russisch) luchtafweergeschut in het oosten van Oekraïne, wederom relevant. Het JIT liet vanmiddag alleen een tapgesprek van 16 juli horen, maar wie zegt dat er vóór die datum niet ook over BUKs is gebeld, en dat de SBU dat opgevangen heeft in 1 of meer van de 150.000 gesprekken? Kiev besloot niet voor niets om andere landen te waarschuwen voor mogelijke gevaren, in een briefing waar Nederland bij was, maar niets mee gedaan werd. Rutte heeft het bestaan ervan zelfs met opzet verzwegen, tot VPRO Argos het document boven water haalde (volledige tijdlijn). De informatiepositie van Nederland vóór 17 juli 2014 blijft volstrekt onbesproken bij het JIT. Maar ook de rol van Oekraïne is weer im Frage: Waarom sloot Kiev het (commerciële) luchtruim sowieso niet, als ze via die telefoontaps wisten dat er om BUK-installaties werd gevraagd? Wat dééd MH17 daar nog?Op persconferentie #MH17 was ik de enige die vroeg: Waar komen aftgetapte telefoongesprekken vandaan? Antw: Oekaïense geheime dienst.
— Joost Niemoller (@JoostNiemoller) 28 september 2016
4. De rechtszaak Er zijn 100 betrokkenen "in beeld" bij het JIT, met naam en toenaam. Maar er is nog steeds niks bekend over aanpak en invulling van een eventuele rechtszaak, mocht het er ooit van komen Is er een plan voor de vervolging? Wie gaat die betrokkenen, of verdachten, ondervragen? Waar, in welke rechtbank, in welk JIT-land? Rusland heeft medewerking beloofd, via een resolutie in de VN Veiligheidsraad, maar er is - of lijkt - nog helemaal niets geregeld te zijn inzake strafvervolging. Wanneer denkt het OM daar helderheid over te hebben?@BartNijman Vreemd is dat de BUK werd afgeluisterd (SBU ?), dus men wist SAM aanwezig=> luchtruim niet gesloten, en geen MIL vliegers?
— Robert Mieremet (@RMieremet) September 28, 2016
Conclusie: Het JIT-onderzoek legt wat puzzelstukjes dichter en strakker tegen elkaar. Eerder geconcludeerde conclusies worden harder en aannemelijker. Dat de BUK Russisch was, is nagenoeg waterdicht aangetoond, dankzij maar ook ongeacht Bellingcat. Maar de bron van de taps is tainted, de stelligheid waarmee het JIT geen nieuwe/andere (primaire) radarbeelden nodig zegt te hebben is opvallend, het uitblijven van een vervolgingsplan is zorgelijk en de rol van Oekraïne zou met meer bedachtzaamheid bekeken moeten worden dan het JIT nu lijkt te doen. Hoewel MH17 alle schijn heeft van een bijzonder ongelukkige samenloop van omstandigheden (genegeerde briefings, onterecht open gehouden luchtruim, target lock op het verkeerde toestel, blunders, fouten en fuckups van alle betrokkenen), zou het spreekwoord 'waar twee vechten, hebben er twee schuld' wat minder eenzijdig op Moskou, en dus ook wat kritischer op Kiev geprojecteerd moeten worden.@PieterOmtzigt pic.twitter.com/gYbFJV3gyw
— Ernst Lissauer (@ErnstLissauer) September 28, 2016
Rol Oekraïne (o.a. open laten luchtruim) volledig genegeerd in #MH17 JIT rapport.
— Niemands Knegt (@NiemandsKnegt) September 28, 2016
Heeft Oekraïne misschien haar vetorecht gebruikt?
MH17 Live. JIT presenteert stukje onderste steen

Pro-Russian seperatists requesting a Buk on July 16th 2014 pic.twitter.com/P0uHvEmtBt
— Eliot Higgins (@EliotHiggins) September 28, 2016
JIT: Buk is afgevuurd vanaf landbouwveld in Pervomasjk, gebied dat in handen was van de separatisten. #MH17
— Jeroen Stans (@JeroenStans) September 28, 2016
Europarlementariërs uit Nederland, Duitsland, België en Polen vragen EU commissie wat zij (niet) doet om MH17 radar te verkrijgen: (1) pic.twitter.com/mwpEV1AB8e
— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) September 27, 2016
MH17. Mogherini zwijgt, Rusland 'vindt' radarbeelden
