Onze roman in stukjes gaat verder! Vorige week las u deel 51, vandaag deel 52. Het complete verhaal leest u van onder naar boven in ons Fictie Feuilleton dossier.

**Maandag 26 september 2016 **

“Meneer Yilmaz, ik ga het gewoon direct zeggen: de commissie is niet tevreden over uw voortgang. Een eenmalig klusje als tolk en een paar keer per maand bijles geven is niet voldoende. Ze verwachten concreet zicht op een echte baan.”

Ik zit tegenover Hetty bij de gemeente. Vanmorgen belde ze op en vertelde dat het beter was als ik gewoon langs zou komen, want “Skype is toch wel onpersoonlijk, laten we dat alleen voor noodgevallen gebruiken.”

Ze zegt: “De commissie heeft u vooralsnog op de lijst met afvallers gezet. Dat betekent dat u niet langer deel mag nemen aan het onderzoek naar het plichtvrij inkomen, tenzij u binnen twee weken aantoonbaar de weg hebt ingezet naar een baan. Sorry, maar het is niet anders. We moeten bewijzen dat de theorie achter het plichtvrij inkomen werkt en u draagt daar vooralsnog weinig tot niets aan bij.”

“Ik heb tientallen sollicitaties lopen,” sputter ik tegen. “Afgelopen week nog bijna twintig ingediend.”

“Dat weet ik meneer Yilmaz. Ik zie de cijfers ook. Maar wat heeft het nou allemaal opgeleverd?”

“Twee gesprekken staan gepland. Deze woensdag en…”

Dit is deel 6 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

April - Juni 2007

Eind juni is een harde deadline. Als de Belastingdienst dan niet beschikt over de inkomensgegevens van 2006 worden er geen toeslagen berekend voor zes miljoen mensen. Adjunct-directeur Maring meldt dat creatieve oplossingen in Den Haag de ronde doen. Volgens Maring wordt erover gedacht om de salarissystemen van bedrijven via het internet te laten uitlezen door de Belastingdienst, het UWV, het CBS en andere overheidsorganisaties. In 2007 is zoiets een krankzinnig idee maar handig om tijd mee te kopen. (Op dit moment lijkt de Belastingdienst weer zoiets te willen, nu met als doel om los te komen van het UWV.) Een zo’n truc en we kunnen naar huis. Ik weet hoe de politiek werkt.

Ondertussen zie ik dat we zo de deadline niet halen. De verwerking gaat te traag. Wij zijn experts op databasegebied, maar met deze monsterdatabase en alle trucs die we uithalen om ook rotte data te verwerken zijn we op onbekend terrein. Gelukkig lopen er veel mensen van IBM bij het UWV rond. Eigenlijk is dat vreemd, want IBM regelt bij het UWV de hosting: de computerservers en het netwerk. Die servers staan in Brussel en hosting vereist nauwelijks aanwezigheid bij de klant. Het UWV blijkt echter weinig zonder hulp van IBM te kunnen, met als gevolg dat IBM het UWV vergaand in zijn greep krijgt. IBM heeft die mensen niet en stuurt extern ingehuurde specialisten naar het UWV. Het 'externenproject' heet het UWV informeel bij IBM. 

Wij profiteren daarvan. Een specialist van IBM ingehuurd door IBM vindt wat wij doen erg interessant. Maarten van Nijnanten is ook weer zo iemand die zijn eigen werk uitzoekt. Hij wordt onze informele database-adviseur, een soort projectspook. Maarten hoort onze problemen aan, verdwijnt een tijdje om te experimenteren en komt dan terug met oplossingen, soms met een hoog don't try this at home gehalte. Het helpt enorm. Als alles meezit halen we de deadline.

Maar alles zit niet mee. Onze laadsoftware moet 24x7 draaien, maar vaak treffen we 's ochtends bij binnenkomst een gecrasht programma aan. Er zit iets niet goed in het uitleesprogramma waarvan we de broncode niet hebben. De Brusselse IBM-server crasht daarnaast veelvuldig en altijd 's nachts. Inloggen vanuit huis mag niet. Onze oplossing heet project Nachtlampje. Jeugdige familieleden van ons fungeren als nacht- en weekendwacht. Moederziel alleen in de UWV-toren kijken ze elk kwartier of de software nog draait en starten deze indien nodig opnieuw op. Het is even gênant als effectief, maar eindelijk draait de laadsoftware 24x7.

Dit is deel 5 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

April - Mei 2007

Nu we weten dat de duizenden gigabytes aan loonaangifte-data die we moeten verwerken vergaand onbetrouwbaar zijn, besluiten we om twee basisregels in ons vakgebied aan onze laars te lappen. Allereerst schakelen we alle controles uit die onze database software uitvoert op de data. Als de Belastingdienst ons opzadelt met een loonbedrag van duizend euro dan vinden we alles goed: '1000.0', '1.000,0000', '10*10*10', 'Duizend', '-FixMe-', alles mag. We willen dat elk stukje data wordt ingelezen, good, bad or ugly. Verwerken van gegevens wordt zo veel moeilijker en trager, maar wij zullen alles wat het UWV van de Belastingdienst heeft ontvangen hoe dan ook inlezen.

Wat we ook niet doen is een nette database opzetten. Onze database is qua structuur identiek aan die van het loonaangiftebericht. Die keuze heeft als voordeel dat het inlezen van gegevens eenvoudig wordt – in essentie gewoon kopiëren. Nadeel is dat het op maat leveren van gegevens veel programmeerwerk vergt. Omdat het uitpakken en inlezen van een kwart miljard brakke aangiften de grote uitdaging is en we maar aan drie partijen gegevens hoeven te leveren, is ook deze onorthodoxe keuze verdedigbaar.

Het UWV heeft (met vertraging) voor faciliteiten gezorgd, maar dat is dan ook alles. Er is geen stuurgroep, geen coördinatie, geen administratieve ondersteuning, niets. Ons kamertje is te klein voor de ingeplande vijf mensen. Dat we meer paria zijn dan redder in nood blijkt uit alles. Alle buitensluiting heeft twee belangrijke voordelen: geen overhead en geen managementbemoeienis.

Natuurlijk is Cees B. ook aan de slag, met een team van ruim 25 mensen en snellere hardware. Het systeem dat hij gaat bouwen heet GAIA, naar de Griekse godin. Wij dopen ons driemansproject SwSl, wat staat voor 'Samen Werken, Samen Leveren'. Het is een knipoog naar het motto 'Samen Werken, Samen Leven' van het nieuwe kabinet. Omdat voor de Haagse buitenwereld GAIA noch SwSl mag bestaan, ontgaat de grap iedereen. We lachen in stilte wanneer iemand uitvindt dat 'SwSl' in het internet-Bargoens ook een toepasselijke betekenis heeft.

Onze roman in stukjes gaat verder! Vorige week las u deel 50, vandaag deel 51. Het complete verhaal leest u van onder naar boven in ons Fictie Feuilleton dossier.

**Maandag 19 september 2016 **

Ik ben nu vier dagen terug uit Saudi-Arabië en op de één of andere manier heeft het leven me weer gegrepen. De rust die ik voelde toen ik uit het vliegtuig stapte is grotendeels verdwenen. Ik schud mijn hoofd. Hier zit ik dan. Achter mijn laptop. Naar het scherm te staren. Te wachten totdat er een nieuwe e-mail binnenkomt van een potentiële werkgever. 

Zaterdag ben ik tot zeventien sollicitaties gekomen. En ik heb ze niet eens allemaal bewust verprutst. Op basis van eerdere ervaringen zal mijn inspanning leiden tot minimaal twee gesprekken. 

Ik moet opstaan en een lekkere wandeling gaan maken. Bij vrienden langsgaan. Praten over mijn mooie ervaringen van afgelopen week. Maar ik kan me er niet toe zetten. Het plichtvrij inkomen houdt me in een vreemd soort wurggreep. Mijn uitkering is ruim voldoende om goed van te kunnen leven, maar desondanks eist de gemeente van me dat ik nog meer ga verdienen. 

Het uitzendbureau heeft mij de opdracht als tolk verleend. Aanstaande donderdag mag ik vier uur lang de rol van “stand-by tolk” spelen bij een meeting tussen Nederlandse en Turkse ondernemers. Volgens de intercedente komt het er op neer dat ik helemaal niks hoef te doen. De deelnemers spreken allemaal goed Engels en de Nederlandse bedrijven vaardigen medewerkers af die al Turks spreken. 

Het niets doen zal me het mooie bedrag van EUR 106 opleveren.

Dit is deel 4 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Maart-April 2007

Eind maart ben ik terug van vakantie. Het UWV-huis staat in brand, maar er is twee weken niets gebeurd. We hebben geen computerserver en we hebben geen toegang tot de archiefdata. Ondertussen is wel de bom ontploft. Het CBS meldt op zijn website dat het over 2006 geen loonstatistieken kan leveren. De metaalwerkgevers melden dat langlopende contracten niet kunnen worden geïndexeerd. Alleen de Belastingdienst – slachtoffer en dader tegelijk – zwijgt nog.

Collega Frido en Hans van der Meer hebben de tijd gebruikt om te kijken of het wellicht toch mogelijk is om de gegevens op te halen bij de bron, de Belastingdienst. Daarmee omzeil je alle gedoe tussen de Belastingdienst en het UWV en – nog belangrijker – binnen het UWV zelf. Helaas komt de voorspelling van Hans Tromp uit: de Belastingdienst bewaart alle gegevens in zijn archief, maar dat archief is niet bedoeld om grote hoeveelheden data uit te halen. We weten nu zeker dat van de Belastingdienst niets valt te verwachten en dat de beste oplossing niet gaat lukken.

Gelukkig krijgen we snel daarna een server en toegang tot het UWV-berichtenarchief, de herstartbak. Kijkend naar de data – documentatie ontbreekt – zien we dat de Belastingdienst en het UWV veel geld en moeite hebben gestoken in het grondig verneuken van de aangiftedata. De bijdrage van de Belastingdienst is dom en kwaadaardig tegelijk. Het domme is dat aangiften van grote bedrijven in stukjes van 2 megabyte zijn geknipt. Navraag leert dat de Belastingdienst werkt met speciale 'postbezorgsoftware' van IBM (MQseries) die alleen kleine postpakketjes kan verwerken, maar wel garandeert dat die bij het UWV aankomen. Beide beweringen kloppen niet. Het opknippen is overbodig en er blijken wel degelijk pakketjes met data zoek. Nu we weten dat de Belastingdienst niets wil doen betekent dit dat we onherroepelijk data kwijt zijn.

Als we vragen waarom de Belastingdienst niet gewoon de ontvangen aangiften opspaart en gecontroleerd doorstuurt naar UWV, horen we dat de postbezorgsoftware juist moet zorgen voor directe doorzending naar het UWV. Waarom dat nodig is weet niemand (in de jaren hierna zal de Belastingdienst bij zijn jaarlijkse software-onderhoudsbeurt de bezorging wekenlang stopzetten). De vermoedelijke echte reden om de data niet ongewijzigd door te sturen is kwaadaardiger. In de aangifte van de werkgever staat, naast alle bedragen per werknemer, ook het totaalbedrag aan loon en loonbelasting. Deze informatie wordt voor het UWV achtergehouden, met als reden een juridisch kulargument. Omdat het UWV wel alle detailgegevens krijgt is dat compleet zinloos. Het enige dat de Belastingdienst bereikt is dat het UWV niet meer kan controleren of de ontvangen aangiften correct en compleet zijn (later zou daarvoor een speciale terugmelding van totaaltellingen worden gemaakt – voor extra complexiteit is altijd ruimte).

\

Onze roman in stukjes gaat verder! Vorige week las u deel 49, vandaag deel 50. Het complete verhaal leest u van onder naar boven in ons Fictie Feuilleton dossier.

Donderdag 15 september 2016  

Pas nadat de lichtjes “stoelriemen vast” zijn gedoofd en mensen haastig gaan staan om handbagage uit de vakken te halen, zet ik mijn mobiele telefoon weer aan. Sinds de Skype meeting met Hetty heb ik het apparaat niet meer gebruikt.  

Terwijl mijn telefoon het netwerk van mijn provider zoekt, zie ik hoe andere inzittenden met vermoeide gezichten hun bagage tevoorschijn trekken uit de bagagevakken en vaak gekromd boven hun stoel of in het gangpad wachten totdat de meute in beweging komt. Ik deed vroeger precies hetzelfde. Ook al wist ik dat het vaak nog wel vijf tot tien minuten duurde voordat ik mijn eerste passen richting de uitgang kon zetten. Waarom toch, vraag ik me af. Nu zit ik heerlijk in mijn stoel. Ik geniet van het feit dat ik een mooie reis heb kunnen maken. Laat mij maar lekker als laatste het vliegtuig verlaten. Des te langer ik kan nagenieten.

Als mijn provider gevonden is, open ik de app van mijn bank. Het is de vijftiende en dat betekent dat mijn uitkering binnen moet zijn. Ik toets de pincode in en dan verschijnt mijn saldo. En ja hoor: de bak met geld is binnen. Het plichtvrij inkomen is gestort.  

Wie er op de deur van mijn hotelkamer klopte afgelopen maandag? Een man die in de kamer naast ons zat. Die vond dat ik teveel aan het schreeuwen was. Dat onderbrak hem in zijn rituelen, zo gezegd. Excuses aangeboden en aangegeven dat het om en noodgeval ging.

Dit is deel 3 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

12 tot 30 Maart 2007

Op 12 maart, vijf dagen na ons eerste gesprek, mogen we na kantoortijd onze aanpak komen presenteren. Hans Tromp is er samen met Anno Maring, zijn baas en medestander. Marings baas is er ook: Paul Dirix is de directeur van de divisie UWV Gegevensdiensten die begin 2006, tegelijk met de fake invoering van de polisadministratie, is opgezet om dit systeem te exploiteren. Dirix’ divisie van circa 200 medewerkers heeft als kerntaak het beheren van een spooksysteem.

Dirix komt van Tennet en is nog geen 40 – een jonkie. We begrijpen dat hij pas een halfjaar binnen is bij het UWV, ruim nadat het liegen tegen de buitenwereld al was begonnen. Zijn voorganger Millecam heeft tijdig de benen genomen en Dirix heeft bij zijn sollicitatie duidelijk niet de goede vragen gesteld. De ex-militair Dirix is binnengehaald als bestuurlijk kanonnenvoer. Voor het eerst kom ik bij het UWV iemand tegen wiens hoofd op het hakblok ligt. (Opmerkelijk: Dirix is nu de baas van het geplaagde Amsterdamse afvalverwerkingsbedrijf AEB.)

Ik ben opgelucht dat Cees B. er niet is. Er zit wel een andere, nors kijkende en zwijgzame externe adviseur: Erik Ruiterman heeft naam gemaakt door een tijdelijke noodvoorziening voor de polisadministratie te bouwen. Deze 'Operational Data Store' (ODS) is alleen van nut binnen het UWV en heeft geen banen vernietigd.  Toch is het een knappe prestatie. Voor het eerst kom ik bij het UWV een automatiseerder tegen die echt iets heeft gepresteerd. Tromp heeft er niets over gezegd, maar ik vrees dat Ruiterman in het kamp van Cees B. zit.

Samen met mijn collega Frido van Orden heb ik een presentatie in elkaar gedraaid over onze voorgenomen aanpak. Het is flinterdunne consultancy-bluf. Wij weten niet waar en waardoor gegevens uitvallen. Wij hebben geen kennis van de herstartbak, het berichtenarchief dat de sleutel zou zijn tot het terugvinden van de verloren gegane data. We hebben via-via wel gehoord dat Cees B. dezelfde aanpak wil volgen als wij, maar dan met kennis van zaken en een team van insiders. We weten gewoon te weinig om ons te kunnen onderscheiden. Gelukkig lijken onze gesprekspartners ook niet veel ideeën te hebben.

Onze roman in stukjes gaat verder! Vorige week las u deel 48, vandaag deel 49. Het complete verhaal leest u van onder naar boven in ons Fictie Feuilleton dossier.

Maandag 12 september 2016  

Ik heb drie dagen niet in mijn dagboek geschreven. En ook dit word geen lang verhaal. Ik wil me volledig kunnen richten op het spirituele.  

De hadj verloopt naar wens. Ik ben tevreden over MekkaLux. Niet alleen is de organisatie goed op orde – de hotels zijn goed, het vervoer comfortabel, en ik voel me continu veilig – het bedrijf heeft ervoor gezorgd dat ik niet langer ben ingedeeld met Owen.  

De hadj is al lang niet meer een ongeorganiseerde, chaotische bijeenkomst van een groep onvoorbereide gelovigen, zoals de media in Nederland het nog wel eens doet voorkomen. Ik draag doorlopend een elektronische armband met daarop mijn persoonlijke en medische gegevens. Als er iets gebeurt, is direct duidelijk wie ik ben en hoe ik behandeld dien te worden. Middels de gps-chip die in de armband zit is mijn locatie altijd bekend. Tot slot biedt de armband informatie, zoals adressen en de juiste tijden om te bidden.  

Ik heb de afgelopen dagen alle dagelijkse gedachten uit mijn hoofd kunnen verbannen en zodoende maximale ruimte kunnen scheppen voor bezinning. Het heeft me in staat gesteld om vanuit de hoogte naar mijn acties en besluiten in het verleden en naar mijn plannen voor de toekomst te kijken. Dat klinkt misschien een beetje zweverig, maar dat is het zeker niet. Pas als je alle korte termijn zaken uit je hoofd weet te verbannen, lukt het om zonder vooroordelen naar je eigen verleden en toekomst te kijken.

De fijne flow waarin ik verkeer dreigt nu ruw onderbroken te worden door een verplichte skype call met Hetty over mijn vorderingen in het kader van het onderzoek naar het plichtvrij inkomen. Als ik de call laat schieten, levert dat straf op. Dan kan ik fluiten naar mijn royale uitkering.  

Ik sla mijn laptop open en start Skype. Gelukkig biedt het hotel wifi, al heb ik al diverse mensen horen klagen over de kracht ervan. Ik overweeg om mijn e-mail te checken, maar besluit dat niet te doen. Het zou me teveel afleiden gedurende het restant van de bedevaart.

Dit is deel 2 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Juni 2002 – Maart 2003

Het UWV is vanaf zijn ontstaan in 2002 door vele individuen en bedrijven benadeeld, getild en leeggeplukt, maar Cees B. heeft wellicht de grootste schade aangericht. Medio 2002 werd ik aan hem voorgesteld.

In 2001, al voor de oprichting van het UWV, had ik uitgezocht welk van de vijf fusiebedrijven het meest geschikte kernsysteem had om uit te bouwen tot het kernsysteem van het UWV in oprichting. Dat was een gevaarlijke klus. Door ontbrekende sturing vanuit Den Haag vochten de directies van de fusiepartners elkaar de tent uit, daarbij gesteund door hun medewerkers en ICT-leveranciers. Na de fusie viel de van buiten aangetrokken topman uit. Hij werd vervangen door de man die later naam zou maken met ‘gouden toiletpotten’. Uiteindelijk werd besloten om een compleet nieuw systeem te bouwen: de polisadministratie. Dat was het minst bedreigend.

Een zwak geleide organisatie waarin iedereen elkaar naar het leven staat, biedt gouden kansen voor doortastende externen. Externen zijn neutraal en expendable. De schaduwzijde is dat handige inhuurkrachten zelf een aanzienlijke machtspositie kunnen verwerven. Cees B. was zo'n inhuurkracht. Maar hij was zeker niet de enige.

De eerste stap bij het bouwen van een nieuwe systeem is het benoemen van een topmanager. Peter Millecam is een voormalig directeur van PWC en de Algemene Rekenkamer, een zwaargewicht. Buitenstaander Millecam mag de baanbedreigende verbouwing doen, op afstand gadegeslagen door het interne management van de fusiebedrijven. Voor hen valt hier geen eer te behalen: falen is slecht voor je UWV-carrière, slagen nog meer. Voor Millecam is het UWV geen carrière maar een klus. In april 2006, als het grote liegen over de werkende polisadministratie al is begonnen, zal hij de vlucht nemen, om later nog eens hoog op te geven van zijn UWV-successen.