Optimist - Kernfusie: probleem of oplossing? (4)
GeenStijl ontving een wetenschappelijk geschreven klimaat-betoog in vijf delen. Dit is deel 4. Deel 1 staat hier, deel 2 daar, deel 3 hier.
Vervolg van hoofdstuk 3. De bron van de energie
De machine die elektriciteit in waterstof kan omzetten is al op de markt – de Siemens Silyzer 300 (36) kost per geproduceerde kWh in waterstof € 0,0147 aan machinekosten plus 1,38 kWh aan elektriciteit (37), zie berekening 6. Uitgaande van de laagste prijs in de Lazard tabel, $ 26 per MWh voor windenergie komt dit neer op € 0,0452 per kWh in geproduceerd waterstof. Ditzelfde kan gedaan worden voor alle prijzen in de tabel die betrekking hebben op CO₂-vrije energie. Geothermische energie en kernenergie hoeven niet omgezet te worden in gas want die zijn al stabiel:
Het is ook belangrijk om in te schatten hoe deze prijzen in de toekomst waarschijnlijk zullen veranderen. Technologie heeft sterk de neiging om steeds goedkoper te worden, tot die technologie tegen fundamentele grenzen aanloopt. Om deze veranderlijkheid te analyseren wordt er in eerste instantie naar het recente verleden gekeken en trekt men de gevonden trend door naar de nabije toekomst. Hieronder volgt een uitsnede uit het Lazard rapport van 2014 (31):
Om de getallen te kunnen vergelijken zijn ze hieronder samengebracht in één tabel. Ter vereenvoudiging zijn de bedragen getoond zoals ze in de tabellen staan, in dollars per MWh dus. De tabel bevat alleen de laagste bedragen voor grootschalige CO₂-vrije energieopwekking in de jaren 2014 en 2020, het percentage verandering in 6 jaar, plus de kosten per MWh die resulteren als de verandering in de volgende 6 jaren procentueel even groot is:
De kolom onder 2026? is uiteraard een indicatie, geen zekerheid. Maar het is wel de beste indicatie die op dit moment uit de gegevens gehaald kan worden. Op grond van die indicatie zou de VS zich op dit moment volledig moeten toeleggen op zon en wind. Kernenergie is duidelijk de verkeerde weg. Het verschil in prijs is momenteel ongeveer een factor 5 maar dat verschil wordt snel groter.
Ter verduidelijking worden de vermoedelijke minimumprijzen voor 2026 in de volgende tabel nogmaals getoond, maar dan met zon- en windenergie omgezet in waterstofgas.
Overigens is de gebruikte ondergrens voor kernenergie enigszins arbitrair; noot (m) in het Lazard rapport van 2014 staat voor “Represents estimate of current U.S. new nuclear construction.” en noemt daarvoor een prijs van $ 124 per MWh, ofwel € 0,105 per kWh, en dat is goedkoper dan de prijs aangegeven in de tabel, maar men dient wel te bedenken dat dit een schatting betreft. In het verleden bleken dit soort schattingen niet erg nauwkeurig te zijn.
De situatie in Nederland is anders dan die in de VS. Over een jaar gemeten hebben de VS een gemiddelde instraling aan zonne-energie van 1800 kWh/m², in Nederland varieert de instraling van 995 kWh/m² op de Veluwe tot 1110 kWh/m² in Zeeuws-Vlaanderen (38), met een gemiddelde van ruim 1050 kWh/m². Dat betekent dat waterstof uit zonne-energie in Nederland 70% duurder zal blijven dan in de VS. Voor wind geldt dat niet of in veel mindere mate. De gemiddelde windsnelheid in beide landen is vergelijkbaar, dus de prijs van windenergie zal ook vergelijkbaar zijn. Dat wil zeggen dat Nederland in de toekomst ver kan komen met een mix van elektriciteit en waterstof uit windparken op de Noordzee.
Geothermische energie, energie uit aardwarmte, kan in Nederland ook een bron van betekenis zijn, met name voor verwarmingsdoeleinden (39). Aardwarmte kan rechtstreeks gebruikt worden voor de verwarming van huizen en kassen, en dan is de prijs van € 0,033 per kWh misschien overkomelijk. Verwarming van huizen en gebouwen neemt in Nederland ruwweg een kwart van het totale energiegebruik.
Echter, vergeleken met de toekomst van zonne-energie blijven wind en geothermische energie sterk achter. Er zijn ontwikkelingen gaande die er toe zullen leiden dat zonnepanelen in de niet zo verre toekomst rechtstreeks waterstof kunnen produceren, dus zonder dat daarvoor de dure Siemens Silyzer nodig is. In hoofdstuk 4 wordt daar dieper op ingegaan, hier wordt alleen aangegeven dat de prijs van groen waterstof op redelijk korte termijn richting € 0,01 per kWh zal gaan. En dat is de hoofdprijs, want dan worden de fossiele brandstoffen gewoonweg te duur om nog te gebruiken.
Maar hoe kan daar door Nederland van geprofiteerd worden? Dat kan door gebieden te zoeken met een hoge instraling die niet of nauwelijks voor andere doeleinden gebruikt kunnen worden, en die dus redelijk goedkoop gehuurd kunnen worden. Vervolgens kunnen die gebieden met langlopende contracten gehuurd worden. Zulke gebieden moeten naast de hoge instraling nog aan een aantal voorwaarden voldoen, zoals politieke stabiliteit, want de contracten zullen zeer langdurig zijn, en nabijheid, want de energie zal ofwel met pijpleidingen (waterstof) ofwel per kabel (elektriciteit) naar Nederland moeten worden gebracht. Per schip is te duur – hoewel dat voor LNG een prima oplossing zou zijn zal transport van waterstof per schip pas tegen het einde van 2021, en dan in zeer kleine volumes, toegepast worden (40). Het is veel lastiger om waterstof vloeibaar te maken (bij 20,28 Kelvin) dan om LNG vloeibaar te maken (bij 111,6 K), en als het gas niet vloeibaar is dan is het transport per schip te duur. Met pijpleidingen en kabels houdt het na een paar duizend kilometer ook wel op, zodat het zoekgebied er ongeveer zo uitziet:
De kleuren op deze kaart (41) geven de opbrengst van zonnepanelen weer. Deze is uitgedrukt in de eenheid kWh per kWp en per jaar, waarbij Wp een eigenschap van zonnepanelen is – het is het vermogen dat een paneel van 1 m² levert bij een loodrechte instraling van 1000 W/m2 aan zonnestraling. Bij de huidige stand van de techniek bedraagt Wp voor goede panelen ruim 200 W. 1 kWp is dus equivalent aan bijna 5 m² aan moderne zonnepanelen.
In de gebieden op de kaart die blauw gekleurd zijn leveren die 5 m² zonnepanelen 800 tot 900 kWh elektriciteit per jaar op, en dat loopt in stapjes van 100 kWh op tot ze in de paars gekleurde gebieden 2000 tot 2100 kWh opleveren.
De paarse gebieden op de kaart zijn ofwel nogal bergachtig, niet ideaal voor zonnepanelen op grote schaal, ofwel erg ver van Nederland, maar in het noordwesten van Afrika (Marokko, Algerije, Mauritanië) zijn een aantal grote vlakke gebieden met instraling van de orde van 1900 – 2000 kWh/kWp en per jaar. Die zijn zeker een nadere bestudering waard. Zonne-energie kan in deze gebieden nog efficiënter gewonnen worden dan in de VS vanwege de grotere instraling, en is dus in principe goedkoper. De afstand tussen deze gebieden en Nederland is ongeveer 3500 km, dus is het de vraag hoe duur het transport van energie over deze afstand zal zijn.
In eerste instantie denkt men dan aan hoogspanningsleidingen. Over deze afstand zijn er al wel leidingen gelegd. Het dichtst in de buurt komt de “Changji-Guquan ultra-high-voltage direct current (UHVDC)” leiding (2018) (42). Die transporteert energieoverschotten uit het dunbevolkte verre westen van China naar het dichtbevolkte oosten, op een spanning van 1,1 miljoen volt om de stroomsterkte te minimaliseren, zodat de energieverliezen beperkt zijn. Het vermogen dat deze lijn transporteert bedraagt 105 miljard kWh per jaar en de afstand is 3324 km. Interessant zijn de verliezen: door gebruik te maken van 8 parallelle kabels van 1250 mm² doorsnede (~40 mm dikte) is de weerstand over de volle lengte beperkt tot 5 Ω en de verliezen tot 5%. De kosten van deze verbinding bedroegen € 5 miljard. Voor de aanleg werd 1,5% van de mondiale productie aan koper van één jaar gebruikt. Uitgaande van een levensduur van 50 jaar kost de aanleg van deze verbinding ongeveer € 0,0010 per getransporteerde kWh (plus kapitaalkosten) waarbij 5% van de getransporteerde elektriciteit verloren gaat, wat nog eens een kostenpost van € 0,0005 tot € 0,0015 per kWh is (zie berekening 7). En er moet natuurlijk wel rekening mee gehouden worden dat de Straat van Gibraltar overgestoken moet worden; daarvoor is nieuwe technologie vereist, want onderzeese kabels die meer dan 600 kV spanning voeren zijn nog niet ontwikkeld.
De tweede mogelijkheid is een pijpleiding voor waterstofgas. Dit is bekende technologie, ook onderzees. Een recente pijpleiding is de Sila Sibiri (Macht van Siberië) (43), die sinds november 2019 aardgas van de gasvelden ten noorden van het Baikal Meer naar de Chinese grens transporteert over een afstand van 3968 km. De aanlegkosten bedroegen (bij een levensduur van 50 jaar) € 0,0012 per getransporteerde kWh plus kapitaalkosten (zie berekening 8).
Beide oplossingen zijn economisch haalbaar. De prijs van die energie zal van dezelfde orde van grootte zijn als de prijs in de VS. Dat betekent dat Nederland zich net als de VS volledig kan toeleggen op zon en wind om zijn concurrentiepositie te handhaven.
Wordt (nog eenmaal) vervolgd.
Literatuurverwijzingen en berekeningen:
36) https://www.siemens-energy.com/global/en/offerings/renewable-energy/hydrogen-solutions.html
37) https://www.hypos-eastgermany.de/fileadmin/content/downloads/HYPOS-Dialog_8/09_HYPOS_Dialog_Wag ner.pdf
38) https://zonnepaneel-info.nl/nl/opbrengst4.html
39) https://geothermie.nl/images/bestanden/Masterplan_Aardwarmte_in_Nederland_ENG.pdf
40) https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-12-12/world-s-first-liquid-hydrogen-ship-debuts-in-green-eco nhtomy-boost
41) https://globalsolaratlas.info
42) https://www.nsenergybusiness.com/projects/changji-guquan-uhvdc-transmission-project
43) https://en.wikipedia.org/wiki/Power_of_Siberia
Berekening 6. De prijs van een kWh in waterstof geproduceerd met de Siemens Silyzer
Er wordt uitgegaan van de berekening in de grafiek op pagina 16 van (37). De prijs per kg H₂ convergeert daar naar € 2,37, bestaande uit € 1,63 stroomkosten, € 0,34 kapitaalkosten, € 0,16 compressie kosten en € 0,24 overige kosten, waarbij wordt uitgegaan van stroomkosten ten bedrage van € 0,03 per kWh.
Daaruit kan afgeleid worden dat er voor de productie van een kg H2 € 1,63 / € 0,03 = 54,3 kWh stroom gebruikt wordt met dit apparaat.
De verbrandingswarmte van waterstof bedraagt 39,4 kWh per kg (zie berekening 9 voor een nadere precisering van dit getal). Daarmee kan de efficiency bepaald worden: 39,4 / 54,3 = 72,6%. Als compressie niet nodig is bedragen de kosten van 1 kWh in waterstofgas € 0,58 (0,24+0,34) voor 39,4 kWh, dus 0,58/39,8 = € 0,0147 per kWh voor de Silyzer plus 1,38 kWh in elektriciteit.
Berekening 7. Kosten van transport van elektriciteit over 3500 km
Uitgangspunt zijn de kosten van de “Changji-Guquan ultra-high-voltage direct current (UHVDC)” leiding (42). Deze bedroegen € 5 miljard voor een lengte van 3324 km. De getransporteerde energie bedraagt 105 miljard kWh per jaar. De ohmse verliezen bedragen 5%. De levensduur is niet gepubliceerd op internet, die wordt hier geschat op 50 jaar maar die is waarschijnlijk veel groter dan 50 jaar.
Per getransporteerde kWh bedragen de kosten van het transport dus: € 5*10⁹*3500 / (3324*50*105*10⁹) = € 0,001, waarbij 5% verliezen optreden. Die verliezen kosten € 0,0005 bij een elektriciteitsprijs van € 0,01 tot € 0,0015 bij een prijs van € 0,029. De totale kosten bedragen dus € 0,0015tot € 0,0025 per getransporteerde kWh.
Berekening 8. Kosten van transport van waterstof over 3500 km
Uitgangspunt zijn de kosten van de Sila Siberi. De capaciteit van deze pijpleiding bedraagt 61 miljard m³ per jaar, de diameter is 1422 mm en de kosten bedroegen 1100 miljard roebels van april 2018, ongeveer € 15 miljard. Een standaard kubieke meter waterstofgas bevat 3,53 kWh energie, zodat deze pijpleiding 215 miljard kWh per jaar kan aanvoeren. De levensduur van pijpleidingen kan geschat worden op minimaal 50 jaar.
Per getransporteerde kWh bedragen de kosten van het transport met een pijpleiding van 3500 km lang dus € 15*10⁹*3500 / (3968*50*215*10⁹) = € 0,0012 per kWh.
Over de auteur:
Dit verhaal is geschreven om in het tijdperk van corona iets zinnigs te doen te hebben. Tijdverdrijf. Waarom warmt de aarde op? Is dat erg? Waarom wordt daar zo hysterisch over gedaan? Zijn er nog andere gevaren? Ik ben ooit opgeleid tot kernfysicus en deze materie speelt al een tijdje, dus ik zou dit eigenlijk allemaal moeten weten. Maar nee. Daarom ben ik op nul begonnen en heb ik geen verhalen gebruikt of overgenomen die ik niet begreep. Gelukkig zijn wetenschappelijke publicaties tegenwoordig vaak gewoon op internet te vinden, zeker als het doorbraken zijn.
Maar toen werd het een verhaal met een verrassend positief einde, en nu wil ik het met iedereen delen. Er is een probleem, maar dat kan worden opgelost en veel eenvoudiger dan je zou denken. Bovendien kon het wel eens heel lucratief zijn.
Eerst iets over mijzelf ter introductie. Lang geleden, in 1970, werd het door het Rapport van de Club van Rome zonneklaar dat er Grenzen aan de Groei zijn, en vooral grenzen aan het gebruik van fossiele brandstoffen. Maar er was in die tijd een lichtpunt: kernfusie zou een onuitputtelijke energiebron zijn. Het leek mij prachtig om daar mijn leven aan te wijden, en dat betekende een studie natuurkunde, specialiseren in kernfysica en verder specialiseren in de fysica van lichte kernen.
Je moet nogal wat weten voordat je aan de finesses van deze processen toekomt dus pas na een jaar of vijf, zes werd het mij langzamerhand steeds duidelijker dat kernfusie op aarde een doodlopend spoor is. In kernsplijting geloof ik niet; omdat dat zo verschrikkelijk gevaarlijk is, is het ook verschrikkelijk duur.
Na mijn promotie heb ik dan ook een heel ander beroep gekozen: programmeur. Per slot van rekening had ik tijdens mijn studie en promotie honderden programma's geschreven voor heel veel verschillende processoren en in een stuk of tien verschillende programmeertalen.
Vanwege mijn achtergrond heb ik me gespecialiseerd in technische en – af en toe – wetenschappelijke programmatuur. Dat heeft geleid tot veel werk in het buitenland, voor tientallen bedrijven in Europa en Azië. Het is een goede keuze geweest - ik ben in mijn leven geen dag tegen mijn zin naar mijn werk gegaan.
Na mijn pensionering hebben we heel veel gereisd, maar toen corona kwam was er tijdenlang niets leuks te doen. Dat was het moment om terug te gaan naar een oude liefde. En wat blijkt? Kernfusie is toch de oplossing voor de problemen van de aarde, maar dan wel op de zon, op aarde gebruiken we alleen het product van de fusie – zonlicht.
Er moet nog één opmerking gemaakt worden over het verhaal. Alles is naar beste kunnen berekend, maar er is geen peer review geweest zoals bij echte wetenschappelijke artikelen altijd wel het geval is. Ik ben benieuwd of iemand fouten kan vinden en dat zou ik dan graag willen weten.
Dit verhaal is veel belangrijker dan ik ben. Ik ben een oude man die niet zit te wachten op publiciteit, daarom schrijf ik dit verhaal anoniem. Maar als er dan toch een naam gebruikt moet worden, noem me dan maar Optimist.
(Echte naam bij redactie bekend)
Reaguursels
InloggenWaarom overtollige wind en zonne energie niet opslaan in samengeperste lucht ? Dit kan in lege aardgasvelden,zoutkoepels, carbon-vezel versterkte tanks. Er zijn zelfs auto's mee getest die met 3 tanks 600km kunnen rijden en in 4 minuten te hervullen zijn. En van die opslag is op vraag direct weer elektriciteit te maken. Wat we nodig hebben is seizoens opslag.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Concentrated_solar_power
Dit is gewoon Bas Gresnigt.
Vergeet zonnecellen, vergeet molens.
https://www.pacificgreen-solar.com/?gclid=CjwKCAjw4KyJBhAbEiwAaAQbEypsJWx1SLI1Ii03MvXU5hFyhfy53OzITS0T7BnFz0t9RLb4Vr38XBoCMFIQAvD_BwE
Alweer vraag aan auteur:
Waarom wijken Uw getallen (overgenomen uit Lazar rapport) zo immens af van de getallen gepresenteerd op Wikipedia (ogenschijnlijk uit dezelfde bron)?
en.wikipedia.org/wiki/File:3-Learning...
België krijgt subsidies van de EU om diverse gascentrales te bouwen ivm kernuitstap.
Klinkt leuk, alleen bij H transporteren komt een hoop verlies kijken, H als kleinste atoom is moeilijk te "vangen".
Enkele opmerkingen:
De reden dat je energie voorziening nu dicht (is relatief) bij huis wil hebben is een (politiek)stabiele levering.
Een belangrijk aspect is niet tot nauwelijks meegenomen, dat zijn dat de prijzen voor veel grondstoffen, (waaronder koper) de komende 10 jaar verdubbelen door een combinatie van factoren (enorme toename vraag/delf- en transportkosten)
Waar we het allemaal voor doen: klimaatverandering - snelle opwarming van de aarde is een feit, je moet wel een enorme klimaatwappie zijn om dat nu nog te durven ontkennen.
De invloed van de mens om het klimaat te kunnen 'sturen' worden in UN rapporten geschat op maximaal enkele procenten. De huidige berekeningen zijn overigens nog veel te positief omdat de vrijkoming van methaangassen (door de opwarming) elkaar versterken. Hogere temperaturen in die gebieden met veel methaan, is een vrijkoming van meer methaan (dat bijna 85x meer invloed heeft op opwarming dan CO2) dat de temperatuur sneller verhoogt, waardoor er meer methaan vrijkomt etc. Deze kettingreactie is onontkoombaar en heeft in de geschiedenis van de aarde al regelmatig plaatsgevonden.
Ik zou vooral deze komende 25-50 jaar de vele tienduizenden miljarden die nodig zijn inzetten om je leefomgeving zo in te richten dat je dit kan overleven (denk vooral ook in die gebeidn waarvanuit veel klimaatvluchtelnigen te verwachten valt).
Niet om een paar % verschil te kunnen maken.
Per definitie is zonne energie opwekking in de Sahara het slimst. Het gebied is nauwelijks bruikbaar voor andere zaken en concurreert dus ook niet met andere toepassingen. Daarnaast zou het fantastisch zijn om Noord Afrika zo'n goed export product te geven. Daarmee gaat hun ontwikkeling sneller (zie ook grote olieleveranciers uit het midden Oosten) en wordt de economische bevolkingsmigratie lager.
Ik denk dat de kosten niet eens zo relevant zijn. Het gaat veel meer om politieke belangen.
Kijk alleen al naar de aanleg van het transport. Dat zijn zulke mega projecten dat je daar een krachtig bestuur voor nodig hebt om te realiseren.
Dat bestuur hebben we niet in Europa. Ook de EU is verre van dat.
Het ligt er maar net aan wat voor regime je neerzet. Als alleen het regime gaat profiteren van de zonnepanelen, dan wordt de rest van de bevolking onderdrukt en zullen die alsnog onze kant uit gaan vluchten. Je ziet het zelfs in Nederland gebeuren met de gastboringen. Je kunt demonstreren wat je wilt, maar het wordt er gewoon doorgedrukt. De lokale bevolking krijgt zo min mogelijk de lusten, maar wel zo veel als mogelijk de lasten.
Onze energie uit de Sahara halen is een verschrikkelijk plan. Eerst 100 afhankelijk van olie uit het Midden-Oosten en dan inruilen voor zaken doen met Noord Afrikaanse landen zoals Marokko? Dan ben je zo te chanteren. EU betaal nu meer! Anders zetten we de grenzen weer even open naar Spanje!
Ik zie dat Iran heel geschikt is voor zonnepanelen.
Laten we daar eens gaan praten, dat willen ze vast wel.
Stabiel land ook.........
Maar goed, even paar punten v.w.b. die siemens installatie.
Ze zeggen dat ze 10 L water nodig hebben voor 1 kg H2.
En dat hij 10% / s kan veranderen in productie.
Persoonlijk hou ik niet zo van dat soort getallen.
Te mooi, het had iets van 9.5 L of zo moeten zijn, niet 10.
En de snelheid van 10% / s maakt hem minder geschikt voor zonnepanelen op kleine schaal. Maar het zal ook wel een installatie zijn die niet echt hier in huis komt te staan.
Enne, ik kom er net achter dat ik (37) niet kan openen.
Ik heb wel een paar vragen mbt zonne-energie + waterstof. Waar wil je al het water vandaan halen wat nodig is om om te zetten? Het valt me op dat bij de gebieden met hoge instraling weinig water voor handen is.
Het omzetten van water klinkt mooi, maar dat kunnen we niet met zoet water gaan doen. Kan wel, maar dan krijgen we issues met drinkwatervoorziening. We moeten dus gebruik maken van zeewater. De kosten voor ontzilten komen er dan nog bij.
Als derde punt, wat is de impact als we op grote schaal waterstof gaan verbranden en daarmee waterdamp de atmosfeer in jagen? Het gaat om megatonnen extra waterdamp naast de natuurlijke waterkringloop. Ergens gaat dat als extra (mogelijk zeer hevige) regen naar beneden komen. Daarbij wil extra waterdamp in de atmosfeer er ook voor zorgen dat er zich meer stormen/orkanen gaan ontwikkelen.
En waterdamp is een broeikasgas.
Energie transport over grote afstand is eigenlijk altijd ruck. Bij electriciteit ben je er niet met leidingverliezen. Iedere transformator snoept pakweg 8% van je rendement af.
Opwekking en verbruik moeten niet te ver uit elkaar liggen. Je kan energie transporteren naar de verbruikers, je kan ook verbruikers transporteren naar de energie.
Het is wel grote stappen snel thuis.
De kosten voor een waterstofpijpleiding zijn veel groter dan voor aardgas omdat het veel kleinere deeltjes zijn, die kan je niet zo maar in een aardgaspijp stoppen.
De kosten / kWh tabel en de bijbehorende extrapolaties zijn al helemaal het publiceren niet waard zonder vermelding van de volumes.
Het "recent verleden en nabije toekomst" verhaal heeft veel minder impact dan de schaal van produktie, materiaalkosten, politieke situatie, etc. Op al die vlakken komt kernenergie voordeliger uit de bus dan de rest.
Maar goed, zonne-energie uit de sahara is absoluut een beter plan dan het huis-tuin-en keuken geknutsel waar we nu mee bezig zijn.
Misschien wel, maar lat dat nou ook nou net een van de meest instabiele regios van de laatste pak n beet 2000 jaar? En het lijkt er niet beter op te worden... en geld er tegenaan maakt ook niet alles beter (case and point de oliestaten)
Ik heb met interesse de diverse afleveringen gelezen,. Ik was van plan om na de laatste aflevering wat commentaar te geven maar deze aflevering behoeft volgens mij snel toch wat nuancering hier en daar.
Aan het begin stelt de auteur dat voor de productie van de hoeveelheid waterstof met een energie inhoud van 1 kWh 4,52 eurocent kost. In deze 4,52 euro cent is begrepen de elektriciteits kosten van 1,38 kWh
Verderop is de verwachting dat de prijs van groene waterstof op redelijk korte termjjn richting 1 eurocent per kWh. gaat.
Na de literatuur verwijzingen bij berekening 6 wordt afgeleid dat voor de produktie van 1 kg waterstof 54,3 kWh electriciteit nodig is.
De verbrandingswarmte ofwel energie inhoud van 1 kg waterstof is 39,4 kWh
Als al deze waarden juist zouden zijn dan is het energie probleem opgelost. aan de gang dus.
Helaas kloppen sommige aannames niet helemaal en dan druk ik me voorzichtig uit.
Op dit moment betalen we ongeveer 25 eurocent per kWh, hiervan is +/- 5 cent voor de energie leverancier. Dit is de kostprijs plus marge voor een moderne steenkool gestookte centrale. ( plus afschrijving loonkosten onderhoud etc)
Kortgeleden heeft Koolmees bepaald dat de subsidie voor grootschalig opgewekte zonne energie verlaagd gaat worden naar 8-12 cent per kWh. De wat langer bestaande windturbines op zee hebben 10 cent per kWh subsidie per kWh nodig alhoewel voor toekomstige nieuwe parken op zee geen subsidie meer nodig zou zijn. In Groningen is men helemaal bezeten van de zogenaamde waterstof economie. Een mooi voorbeeld is een onlangs (gelukkig) afgeblazen project van Vattenfall gestopt. Dit project behelsde een grote waterstof produktie eenheid waarvan de output gebruikt zou worden als brandstof voor een van hun centrales. Idioterie ten top. Electra naar waterstof naar electra. Het project is gestopt vanwege het feit dat niet genoeg subsidie werd verkregen.
Even het sommetje :
Produktie van 1 kg waterstof vereist 54,3 kWh electriciteit a 5 cent per kWh is 2.7 Euro ( indien geen subsidie nodig is !) 1 kg waterstof heeft een energieinhoud van 39.4 kWh. Dit verstoken in een centrale met een rendement van 50% geeft 20 kWh aan electriciteit. Eliminate the middleman....
In hetzelfde groningen rijden een aantal bussen op waterstof. De waterstof wordt met diesel aangedreven tankwagens uit duitsland gehaald....
Ik ben een absolute tegenstander van het gebruik van waterstof als energiedrager. Veel beter is het om de electriciteit rechtstreeks te gebruiken voor koken, verwarming, autorijden etc. en pas als er dan nog capaciteit over is deze te gebruiken voor waterstof produktie.
Mocht echter de verwachting van de auteur uitkomen dat de totale produktiekosten van 1 kg waterstof 1 cent gaan bedragen.
Toch ook nog even en opmerking van het gesteld in aflevering 1 waar staat dat bij verbranding van biomassa methaan vrijkomt. Dat lijkt me niet te kloppen als het zo zou zijn dan verbrand dat wel in de ketel.
Biomassa is een hobby van Timmermans en Samson. Kortgeleden heeft Timmermans verklaart dat zonder uitgebreide toepassing van biomassa wij de doelstellingen voor CO2 uitstoot niet gaan halen.
Een sommetje:
1 kWh energie uit snoeihout geeft 0.44 kg CO2
1kWh energie uit steenkool geeft 0.43 kg CO2
1kWh energie uit pellets geeft 0.32 kg CO2
1kWh energie uit aardgas geeft 0.2 kg CO2
Maar Brussel heeft besloten dat BIO massa verstoken geen CO2 levert.
Na de laatste aflevering ga ik verder. Ik dank Optimist voor zijn bijdragen. Zij zijn een verademing vergeleken bij de meeste verhalen die hier verschijnen
Op de Vrijmibo na dan....
Helaas zijn de verbeteringen in het taalgebruik niet doorgekomen Excuses daarvoor
“ Veel beter is het om de electriciteit rechtstreeks te gebruiken voor koken, verwarming, autorijden etc. en pas als er dan nog capaciteit over is deze te gebruiken voor waterstof produktie.” Ja dat is logisch. De enige reden dat hier waterstof bij wordt gesleept is omdat wind/solar niet altijd voorhanden zijn.
Het argument achter biomassa is dat het weliswaar CO2 oplevert, maar wel CO2 die recent uit de atmosfeer is gehaald itt aardgas, olie en steenkool. Dat is uiteraard geen argument om hele bossen erin te schuiven, maar het maakt die CO@ minder vervuilend, omdat deze reeds onderdeel is van de actieve koolstofkringloop itt tot fossiele brandstoffen die al miljoenen jaren uit die kringloop zijn gehaald.
Weet u het verschil tussen de "Optimist" en Mark Suppes?
Optimist was een kernfysicus die in de ICT ging werken.
Mark Suppes was een ICT'er, die thuis een fushion reactor bouwde.
youtu.be/Jvkoklpubiw
Tegen de tijd dat we ze ver zijn houden die twee miljard Afrikanen die zonnestroom natuurlijk fijn voor zichzelf, en geef ze eens ongelijk!
Tegen die tijd laten we bijstand gerechtigden als tegenprestatie in grote GroenLinks tredmolens lopen om energie op te wekken. Jessebaners noemen we die. Krijgen 10 procent bovenop hun uitkering. Burgemeester Sylvana van Bijlmerdam kan dan ook bijspringen met honderden vrijwillige gedetineerden die een maatschappelijke correctie maatregel ondergaan omdat ze vlees aten, in een auto reden of een houtkachel hadden.
Moet nog 1ding kwijt. Het hele relaas gaat mij iets te veel over kosten. natuurlijk is kostprijs belangrijk om de toekomstige behoefte beheersbaar te houden.
Als Nederland veel eerder toekomstgericht was gaan denken had men de aardgasbaten deels geïnvesteerd in technologie om energie op te wekken en deels in onderzoek om technologie te ontwikkelen om energie op te wekken.
Veel landen die de rijkdom van fossiele brandstof hebben hebben deze rijkdom gebruikt om hun land sterker te maken voor de toekomst. Kijk naar landen als Noorwegen en de Arabische emiraten zijn daar goede voorbeelden van.
Nederland heeft zichzelf met de aardgasbaten alleen maar verzwakt door Sinterklaas te spelen. We hadden er als land zoveel beter op kunnen staan.
Mensen zijn niet geneigd te kijken naar iets anders dan de kosten. De anti klimaat lobby denkt altijd dat alles maar te duur is. Nu blijkt dat andere vormen van energie veel goedkoper zijn en in de toekomst nog veel meer. Dat argument gaat dus niet lang meer op. Desondanks zal je deze lieden niet snel van gedachten zien veranderen.
hieperdepiep, money for nothing (aardgasbaten).Kunnen we mooi extra verbrassen samen met de rest van de belastingen opgebracht door de hardwerkende arbeider.
@Beste_Landgenoten | 28-08-21 | 22:36: voor de consument zal energie nooit goedkoper worden, wel duurder.
Ik vind het ook te veel over de kosten gaan per kWh en zo. Je moet ook meenemen hoe lang de grondstoffen meegaan waar je zonnepanelen en windturbines bouwt en hoeveel daarvan weer hernieuwbaar is. Als je voorgoed zeldzame mineralen en andere stoffen kwijtraakt, heb je er over 100 jaar niets meer aan.
Volgens mij een klein foutje: Wp is niet het vermogen dat 1 m2 zonnepaneel geeft, maar wat een paneel geeft bij die instraling van 1000 W/m2.
Dus een paneel van 0.5 m2 geeft dan 1/3 t.o.v. een paneel van 1.5 m2.
Als het tenminste verder zelfde cellen enzo zijn.
Klopt. Een wattpiek wordt gedefinieerd voor een cel of paneel en niet per m2.
@Joris Beltsin | 28-08-21 | 23:38: Wat hij denk ik bedoelde is het rendement van panelen. Klein foutje, maar wel slordig. Hij gaat uit van 20% rendement, dat is geloof ik tegenwoordig wel redelijk standaard. De mijne halen dat in de verste verte niet, maar die zijn ook heel oud ( en waren heel goedkoop ).
@helaas-nederlander01 | 29-08-21 | 09:14:
20% rendement van de zonne-energie gemeten van zonnestraling die 1,5 keer de dikte van de atmosfeer heeft afgelegd (absorptie en verstrooiing), vervolgens loodrecht op uw paneel valt en bij 25 graden. Dat haalt geen enkel paneel gemiddeld.
@Joris Beltsin | 29-08-21 | 12:30:
Wiki: Als vuistregel geldt dat gemiddeld genomen een in Nederland opgesteld zonnepaneel voor een theoretisch vermogen van één wattpiek een opbrengst kan genereren van ongeveer 0,85 tot 1 kilowattuur elektriciteit per jaar, dit is dus 850 tot 1000 kWh/jaar/kWp.
Doet me uiteindelijk beetje denken aan dat dagboek van die Turk die in de ww raakte en daarna de patat in ging, ofzo.
In Frankrijk waar ze (70%) kernenergie gebruiken, is de elektriciteit 40% goedkoper dan hier (15 ct ipv 25 ct / KwH). De Fransen kunnen hun stroom dus goedkoper aan de consument verkopen, dan de Amerikanen er aan kwijt zijn om het in een kerncentrale op te wekken. De Fransen zijn daar 5,5 ct aan kwijt. Gesmolten zout thorium reactors kunnen in theorie nog veel goedkoper zijn, omdat ze minder kernafval produceren en het kernsplijtingsproces onder minder extreme omstandigheden plaatsvindt.
Maat in het kader van die grote eensgezinde EU, waar vrij verkeer van handel en personen het grootste goed en streven is, kan ik niet naar een Franse stroomboer overstappen. Of 1 uit Malta of Roemenië. Als ik achter de schermen van essent naar vattenfal ga moet ik altijd horen dat dat zonder ingrepen kan. Mijn gasleiding en elektra zijn op het net aangesloten, en die zoen niet van welk bedrijf dat gas komt. Waarom dan niet bij de goedkoopste in de EU?
@Kaal-dik-en-lelijk | 28-08-21 | 21:11: Ons leven moet duur blijven om andere (zuidelijke) landen te kunnen blijven sponsoren. Maar geloof me, als de energievoorziening, het produceren van voedsel en onze zorg allemaal zijn uitbesteed aan andere landen kost het maar 1 crisis om Nederland terug te zetten naar derde wereld niveau.
U heeft 100 gelijk andersdenkend. Dan ineens zijn er nationale wetten die een graantje meepikken. Of dan is het beschermen van binnenlandse handel wel ineens belangrijk. Ik mag geen sloffen sigaretten uit Luxemburg in een doos laten opsturen. Ik mag geen Roemeense energie leverancier hebben, geen Maltese telecom provider, geen Belgische bankrekening openen, geen medische behandelingen in Duitse ziekenhuizen krijgen, een Italiaanse accountant inhuren, of een auto zonder bijkomende kosten in Letland kopen. Maarre, vrij verkeer van goederen en diensten bekt lekker als slogan.
Volgens de statistieken is de electricité duurder dan de elektriciteit
strom-report.de/electricity-prices-eu...
Hierrrrrr staat het allemaal in
www.withouthotair.com/cft.pdf
Heb dit boek ooit eens doorgeploegd, en het heeft mijn hele kijk op energie veranderd moet ik zeggen. Het boek opent in H1 met
"We live at a time when emotions and feelings count more than truth,
and there is a vast ignorance of science."
... en dat zegt eigenlijk al genoeg.
Ha interessant. thanks.
Of je ruilt gewoon van grondgebied.
West Europa verhuist naar Noord Afrika en andersom.
Wacht ff…
Oh, dat is al begonnen!
Van 1 kant dan.
Als het betoog van Optimist af is, is het dan een idee om dat op kosten van GS - of een rijke tegelbakker - door een gerenommeerd bureau of universiteit te laten narekenen, bekritiseren, fact checken?
Kijk ik, en 99% van de tegelbakkers zijn geen fysicus of wetenschapper. Hier is hij koning eenoog zeg maar. Op dat rapport mogen dan weer anderen schieten, mag Optimist weer weerwoord geven, enzovoorts. Dat is natuurlijk gangbare praktijk in elke wetenschap, polemiek, alleen dit gaat om een belangrijk maatschappelijk thema. Dit moet voor gewone mensen vertaald worden. Jip en Janneke taal hoeft niet, gewoon goed proza zoals hierboven. De samenvatting zeg maar. Ik zou dat graag willen volgen. GS heeft een groot bereik, wordt serieus genomen. Ik vind dit - met alle respect - interessanter dan die ene meneer die 234 afleveringen over het UWV schrijft. Die is bezig met een open deur wat mij betreft. Deze man, Optimist, heeft een mening en geeft richting aan een wereld probleem. Voor mij klinkt het logisch, maar ben te dom dat te kunnen toetsen. Ik zag van sommige reaguurders ook zinnige weerwoorden als reaguursel, maar ja, signed "muppet" of " broodje kots" (sorry als dat bestaande nicks zijn); dan heb je niet echt het autoriteit argument aan je kant lijkt me.
Zou het rendabel zijn als ondernemer, wanneer je 3 windturbines op een boot zet en er een beetje mee ging rondvaren. Winderige zee genoeg, lijkt me. En je maakt waterstofgas. En dat verpats je dan weer.
Buitengaats geen geouwehoer met grenzen, belastingen of regeringen etc. Je levert gewoon een tank waterstofgas en iedereen blij.
Lijkt me uit te rekenen, maar ik ben ook te dom.
Je kijkt te veel Star Wars, je beschrijft Han Solo in een aards jasje.
@Kaal-dik-en-lelijk | 28-08-21 | 21:39: Fantasie heeft nog nooit een ingeving of goed idee in de weg gestaan. Star Wars met Han Solo zijn hierop een uitzondering. Wat een armoe was dat.
@Oprisp | 28-08-21 | 21:13:
En als je hard genoeg vaart, maak je je eigen wind!
Ik zou voor energie behoefte niet graag buiten Nederland shoppen. Europa zou nog net gaan, maar is ook niet zaligmakend. Vroeg of laat komt er weer een (energie?) crisis en als de recente Corona crisis ons 1 ding heeft geleerd is dat:
1. De aanpak van de crisis per land enorm verschild.
2. Ieder land toch voor eigen belang gaat in een crisis.
Een land dat niet in zijn eigen basisbehoeften kan voorzien zal vroeg of laat ten prooi vallen aan de wil van andere landen.
De transitie van Zonne energie naar waterstof vind ik overigens zeer wenselijk.
Maar de combinatie van waterstof (zeker als autobrandstof) en lokale opslag van elektrische energie lijkt me nog beter.
De verbetering van accupakketten (en technologie) en de toepassing van bv vliegwielen kan ook gebruikt worden om elektrische energie kortdurend (voor nachtgebruik) op te slaan.
Dit.
Daarnaast moet je lokaal altijd capaciteit hebben om piekvermogen te kunnen leveren. Leuk, zonne energie op afstand en in H opgeslagen wind maar met hoeveel kW tegelijk kan die ontsloten worden?
Als je de "oplossing" van 'Optimist' daar op gaat dimensioneren qua pijplijdingen en hoogspanningskabels, ipv. Alleen het minimale om boekhoudkundig de netto dagopbrengst (min actueel verbruik) op te vangen dan kom je flink te laag uit met het 'kostenplaatje', je hebt dan nl. Niet de dagelijkse energiestromen verdisconteerd die nu al niet naar de opslag gaan en de piekmomenten in tijd ook niet.
Die paat kerncentrales achter de hand houden kan financieel uit en is erg verstandig.
De genoemde kosten van waterstof uit die Sylizer 3000 zijn zo te zien de running costs. Beetje alsof je de prijs van kernenergie bepaalt door de kosten van het uranium te pakken en verder niks.
Siemens wil graag betaald worden voor de levering, plaatsing en het onderhoud van die mooie machine. Dat moet er even bij.
De auteur mist de factor "wensdenken" van politici. Volstrekt arbitraire subsidies en regelgeving omdat bepaalde technologie "goed voelt" op populair is onder bomenknuffelaars. Deze wensdenkende politici verstoren economische realiteit en innovatie van rendabele technologieën. Hetgeen een vertraging in de oplossing van het energieprobleem geeft...
Nikola Tesla ( de uitvinder) had toch ook brandstof vrije energie? Waar is dat patent gebleven ?
Komt in deel 5.
Wetenschap is een mening menen sommigen.
Maar naar mijn mening vaak de beste.
Veel wetensonwaardigheden voeren de boventoon in het heden.
Ben geen kernfysieke optimist en vermoed dat het water dat bij de verbranding van waterstof overblijft heel zuur is.
Autoprotolyse van water is een bitch. Ik gok al snel een pH of 7.
@Joris Beltsin | 28-08-21 | 20:37: Het hele verhaal draait om fossiele brandstoffen die oceanen verzuren en daarom in de ban gedaan moeten worden. De oplossing: waterstof, brengt bij verbranding ook verzuurd water voort. Wat is dan de Grote Stap Voorwaarts ?
@Eeuwig.. Op.. Vakantie | 28-08-21 | 21:13:
Nee sorry, was een beetje flauw van me. Ph 7 is neutraal, oftewel er is geen sprake van zuur water bij verbranding van waterstof.
www.cleanegroup.org/hydrogen-hype-in-... >>Burning H2 does not produce carbon dioxide (CO2) emissions. That is good news for the climate.
However, hydrogen combustion produces other air emissions. And that scientific fact is the untold story in this aggressive industry plan, one that could turn green H2 into ghastly H2.
The bad news is that H2 combustion can produce dangerously high levels of nitrogen oxide (NOx). Two European studies have found that burning hydrogen-enriched natural gas in an industrial setting can lead to NOx emissions up to six times that of methane (the most common element in natural gas mixes).[17],[18] There are numerous other studies in the scientific literature about the difficulties of controlling NOx emissions from H2 combustion in various industrial applications.[19],[20]
Even the Trump Administration’s Department of Energy “Hydrogen Program Plan” identifies H2 combustion as a significant problem. It states that additional research is needed on a host of emissions control issues around H2 combustion. The point DOE makes is that at very low levels of H2 blending, the NOx emissions levels might be controllable. But at higher levels, it is not only difficult to control NOx emissions, but the technologies that have been developed to attempt to control those higher NOx levels remain unproven.[21] That research is years off.
This emissions problem is not a secret but a longstanding industry problem. A recent industry report from the European Turbine Network regarding H2 combustion states: “The higher adiabatic flame temperature of H2 will result in higher NOx emissions if no additional measures are undertaken…It will be particularly a challenge to achieve even stricter NOx-limits foreseen in the future.”[22]<< Met NOx dat tevoorschijn komt bijindustriële verbranding van H2 ben je nog verder van huis dan met methaan
@Eeuwig..Op..Vakantie | 28-08-21 | 21:57: En H2 lekt door gasleidingen, want het is het kleinste molecuul.
Hoe is het eigenlijk met het gat in de ozon laag? H2 maakt hem weer open, het reageert prima met O3.
Toch nog behoorlijk wat nadelen van waterstof
@Eeuwig.. Op.. Vakantie | 28-08-21 | 21:57:
De emissie van NOx is geen fundamenteel probleem maar kan worden beheerst door de verbrandingstemperatuur laag te houden om zo de aanwezige stikstof in de lucht zo min mogelijk te oxideren. Is een engineeringsvraagstuk en een kwestie van de juiste mengverhouding, vlamsnelheid etc. vinden.
De War on Terror heeft het Westen 10 biljoen gekost. Terrorristen financieren zichzelf met oliegeld. Als je zonne-energie gaat opwekken in de het Midden-Oosten/Noord-Africa, mag je de toekomstige kosten op terreurbestrijding ook wel bij deze energiekosten bijtellen.
Dat was ook mijn gedachte. Vooral in Mali etc...
Terroristen in het midden Oosten financieren zichzelf ook met drugsgeld. Opium en heroine. Pdf-alert maar veel bronvermeldingen. www.odu.edu/content/dam/odu/offices/m...
En Kaag vliegt weer vrolijk naar Afghanistan. Heeft ze alle tijd om dit eens te lezen.
Kleedt ze zich wel zoals de Taliban wil? In haar geval een geluiddempende bourqa aub
Ik mis iets over de [waterstof] opslagkosten. Je zal tenminste een complete dag met een energiebuffer moeten kunnen overbruggen. Daarnaast mag groene waterstof niet duurder zijn dan grijze waterstof (uit methaan zonder CO2 opslag), wereldwijd (kan dus niet met belastingen geregeld worden).
Ik mis een paar honderd vierkante kilometer Marokko wat vast niet gratis ter beschikking gesteld wordt.
De geproduceerde waterstof sla je automatisch op, onder hoge druk, in het 3500 km lange transportleidingsysteem. Desondanks is waterstof een waardeloos idee.
@marcoplarco | 28-08-21 | 20:28:
En de perimeter is ook belangrijk ivm beveiligingskosten. In Afrika jatten ze de wielen onder een rijdende auto vandaan.
@bdn01 | 28-08-21 | 20:32:
De pijp is geen effectieve buffer om schommelingen in vraag en aanbod op te vangen. Wat er per tijdseenheid uitgaat zal er toch ook in moeten gaan anders drukverlies.
Waterstof door het huidige gasleiding systeem is geen oplosing. Teveel lekkage. H2 moleculen zijn veel kleiner.
H2 als duurzame en veelgebruikte brandstof is ongeveer net zo reeel als kernfusie op dit moment.
@Joris Beltsin | 28-08-21 | 20:47: Ons aardgas-transportnet is de belangrijkste buffer voor het opvangen van het aanbod en de vraag naar aardgas. Het hoofdnet bevat genoeg gas voor meer dan een week gasgebruik. Dat komt omdat gas samendrukbaar is. Geloof het maar, ik werk in die business.
@klaas24 | 28-08-21 | 21:20: Niet waar. In de zestiger jaren stroomde er een mengsel met 50% waterstof door ons gasnet. Ombouw van het gasnet op waterstof is een mineur probleem.
@bdn01 | 28-08-21 | 22:30:
Ik wil het best geloven en zeker dat het een hele hoop is (hier hebben ze laatst in de buurt maar liefst 2 dagen lang een wijkleidinkje staan affakkelen met een gigantische vlam en kabaal) maar dat betekent dan wel dat er schommelingen in de druk zijn...
@Joris Beltsin | 29-08-21 | 00:06: Die drukschommelingen zijn er, daar is het hele systeem op ontworpen.
"economisch haalbaar" Maar. We weten allemaal wat er gebeurd als je dure zonnepanelen, kabels of 3500km lange pijpen in noord Afrika neerzet. Die blijven daar geen 20 jaar netjes staan.
En een single point of failure voor ´s land gehele energievoorziening lijkt me, los van geopolitieke risico´s, ook al niet handig.
Spanje,Portugal lijkt me betere optie.
Kernenergie is het toverwoord om groenlinksers terug te beamen naar de jaren tachtig.
Onleesbaar stuk, weer.
Omgevallen boekenkast aan gegevens.
Enfin, wat de kosten zijn van de verschillende energiedragers om Nederland van energie te voorzien zijn allemaal al bekend, men neme een abonnement op het ESB, de Economische Statistische Berichten, daar staat het helder geformuleerd dat windmolens draaien op subsidie, je met zonnepanelen op je dak mogelijk quite speelt zonder saldering (gaat hopelijk snel de stekker uit) als ze niet voortijdig stuk gaan of in brand vliegen.
En nee: er liggen geen geheime technieken te wachten op een plank die plots te voorschijn komen door er subsidie tegen aan te gooien!
Waterstof maken we van aardgas(!) wind- en zonne-energie is gewoon te duur, “batterijen” om electriciteit op te slaan op grote schaal bestaan gewoon niet.
Leuk om met je tiny house off-grid te gaan, maar dan wens ik wel dat je de mri scan lekker over slaat bij een infarct, zoals je een toastje zalm afslaat omdat vegetariër, terwijl de zalm al dood is en er geen enkele zalm minder om gevangen wordt.
Domme opmerkingen hieronder:
Onleesbaar zou ik het niet noemen, maar het convergeert te weinig.
Wel lezen hè. Waterstof maken we in dit verhaal van water.
Guttegut, er staan vijf getallen in een tabelletje en freule van Zalmsch duizelt het al meteen.
De auteur moet nog eens wat meer op het internet zoeken naar de pijpdroom van waterstof en de technische haalbaarheid versus de beschikbare know-how en infrastructuur van nucleair (waar de prijzen echt nog een stuk vallen bij massale implementatie en versoepeling vergunningen), Dan krijg je weer een ander artikel. Gaap.
U zou dat natuurlijk ook zelf even voor ons kunnen samenvatten, maar ja, dan kunt u niet meer roeptoeteren.
Paar kanttekeningen: genoemde kosten voor productie van waterstof zijn "als compressie niet nodig is". Maar waterstof kan niet zomaar worden opgeslagen en vervoerd. Het kan onder druk, cryogeen, of chemisch. Alle methoden voegen significante energiekosten toe, en die zie ik in de berekening nog niet terug.
Verder: zonnepanelen werken beter als ze koel zijn. Dat werkt door in de opbrengst per m2. Is daar op het kaartje rekening mee gehouden? Ook neemt de levensduur van sommige panelen fors af in warme omgevingen. Er van uitgaande dat er toch genoeg ruimte is om deze effecten te compenseren, is het nog steeds een goede oplossing... alleen wat duurder.
In die landen is er minder bewolking, maar door de droogte hangt er wel veel meer zand en stof in de lucht, wat de opbrengst van zonnepanelen verminderd, ook als je ze regelmatig schoonmaakt. In tegenstelling tot olie heeft de zon het voordeel dat hij overal op aarde schijnt, wat een hoop politiek en militair gelazer scheelt, mits je energie dan ook lokaal opwerkt in plaats van van ver te halen.
@W_F | 28-08-21 | 20:17: Terecht argument. De vervuiling van de panelen door woestijnzand vernagelen het rendement vrij snel, daar valt niet tegenop te poetsen.
Wil je in Nederland altijd voorzien zijn van voldoende rendement moet je enorme overcapaciteit installeren. Mijn PV systeem doet het deze zomer logischerwijs veel minder goed dan vorig jaar. Het weer is hier uiteraard de oorzaak van.
Inzetten op meerdere bronnen van energie is dus bijna een plicht. Maar windenergie zie ik niet als een goede alternatieve energiebron. We hebben er de ruimte gewoonweg niet voor. Windenergie op kleine schaal (kleine thuisturbine) lijkt me wel het onderzoeken waard.
@Andersdenkend | 28-08-21 | 21:02: Windenergie profiteert juist enorm van schaalgrootte. Het verschil in energieopbrengst tussen een grote en een kleine turbine is vele malen groter dan het verschil in kosten of benodigde ruimte. Hogere turbines vangen meer wind en doen dat ook meer uren per jaar. En op de Noordzee kunnen we er aardig wat kwijt; het idee dat je die dingen straks vanaf het strand ziet doet me dus helemaal niets. We kunnen er alleen niet genoeg kwijt om alle stroom die we nodig hebben op te wekken.
Voor thuis lijkt het me nauwelijks interessant. Zelfs de milieuclubs melden dat je het ding - onder de huidige gunstige salderingsregeling - waarchijnlijk niet terugverdient gedurende de verwachte levensduur.
@Muxje | 28-08-21 | 21:14: Het uitzicht op zee kan me ook niet boeien. ik heb een hekel aan zand en blijf dus weg bij het strand. De nadelen van de huidige turbines wegen voor mij niet op tegen de geschetste voordelen. Niet recyclebaar, slecht voor fauna en zelfs voor mensen als ze e dichtbij wonen.
Haal volgsystemen voor zonnepanelen maar uit die lijstjes. Het kost meer ruimte en ook stroom om de zon te volgen, wat met de dalende prijzen van zonnepanelen niet opweegt tegen het iets hogere rendement. Zeker in Nederland, waar zonnepanelen ongeveer de helft van hun jaarlijkse productie opwekken bij bewolkt weer, waarbij de richting niet zo veel uit maakt.
Oké professor.
@Von Knarrenstein | 28-08-21 | 20:15: het zijn juist deze praktische bezwaren die benoemd moeten worden.
Als alpha (niet het alpha mannetje bij de gorilla, maar de jongen die niet mee kon komen op school en een pretpakket koos) hoef je je niet neerbuigend uit te laten over mensen die het wel begrijpen.
De stappen in rendement zijn vrij bedroevend. We zitten rond de 20% voor grootschalige productie. Toppanelen als die van de Nuna solar challenge wagens zitten rond de 26% en met heel veel moeite weten ze er een procentje bij te maken. Het gaat niet zo hard.
@marcoplarco | 28-08-21 | 20:25: Dat komt door de verschillende kleuren licht in zonlicht. Je kiest een bepaalde golflengte voor het zonnepaneel ontwerp, licht met een kortere golflengte word maar voor een deel omgezet in stroom, licht met een langere golflengte word volledig omgezet in warmte. De enige manier om dat te voorkomen is een zonnepaneel maken met verschillende lagen, elk met een andere dikte (golflengte). In de ruimtevaart is 4 lagen heel gebruikelijk, maar op dit moment wegen de extra kosten niet op tegen het extra rendement, als afmetingen en gewicht geen grote rol spelen. Zelfs zonnecellen met 2 lagen heb ik nog niet gezien als huis-tuin-en-keuken panelen.
Wanneer dit realiteit word?
Dan komt wereld vrede echt dichtbij.
Zien jullie het grote plaatje nou echt niet?
Wanneer: Nooit
Wereldvrede dichtbij? Never. Degenen die de huidige olievelden in handen hebben zullen ten koste van alles willen voorkomen dat ze irrelevant worden.
Las paar jaar geleden over koude kernfusie schenen ze potentiël in te zien, wordt echter weinig over gepubliceerd althans lees geen ontwikkelingen.
De artikelen lees ik met veel plezier. Maar ik vraag mij af of zulke complexe materie per onderwerp op deze wijze is samen te vatten.
Daarom twee vragen:
Op hoeveel jaar is kernenergie hier berekend?
In Amerika zijn reactoren goedgekeurd voor een totaal van 80 bedrijfsjaren. Dat betekent 4x een nieuwe PV installatie in diezelfde periode. Daardoor veranderen de costs of capital aanzienlijk.
Hoe zijn de onderhoudskosten voor PV berekend? Het leuke van PV is dat het product niet goed tegen warmte kan. Waarmee de berekende efficiency geen juiste weerspiegeling geeft. De oplossing is vrij simpel, maar het betekent meer kosten.
Mijnheer ziet een paar hele belangrijke punten over het hoofd:
1) Aan waterstof zelf heb je meestal niets, tenzij voor directe verwarming dmv. verbranding. Het moet bij de eindgebruiker meestal weer worden omgezet in elektriciteit in een brandstofcel. Dat gaat met enorme verliezen gepaard (> 50%)
2) Het transport van waterstof over grote afstanden dient onder hoge druk te geschieden, rond de 100 Bar. Een electrolyzer maakt waterstof bij iets meer dan atmosferische druk, en is meestal gekoppeld aan een compressor van rond de 30 Bar. Om van 30 Bar naar 100 Bar te komen, hetgeen nodig is, moet je uitgaan van tenminste 3 keer zo hoge compressiekosten.
3) Deze mijnheer zit het werk over te doen van Ulf Bossel, die daar reeds in 2006 een gezaghebbend artikel in de "Proceedings of the IEEE" publiceerde. Daarin wordt geconcludeerd dat waterstof economisch geen zin heeft. Sindsdien zijn er geen ontwikkelingen geweest die het verhaal van Bossel minder relevant maakt.
Nalezen: Vol. 94, No. 10, October 2006 | Proceedings of the IEEE
Conclusie: Kernenergie, en snel een beetje!
Deze zinnen pik ik er even uit, ze zijn namelijk cruciaal en waar:
"Het is ook belangrijk om in te schatten hoe deze prijzen in de toekomst waarschijnlijk zullen veranderen. Technologie heeft sterk de neiging om steeds goedkoper te worden, tot die technologie tegen fundamentele grenzen aanloopt."
Het is waar en toch geloof ik er niet in want @Optimist lijkt buiten de Overheid te rekenen.
Om twee voorbeelden te geven:
– De benzineprijs bestaat voor 63% uit BTW (17%) en Accijnzen (46%) (Bron: Shell)
– Accijns op benzine is in afgelopen 47 jaar met 364 procent gestegen (Bron: Autorai)
Omdat de overheid met percentages werkt heeft ze de neiging om bij dalende energiekosten haar percentages op te schroeven. De eventuele winst voor de gebruiker wordt door de Ambtenaar gewoonweg afgeroomd / weggeroofd.
Hier wordt alleen naar kostprijs van de producent gekeken. Dat de overheid btw heft over de energieprijs NA optelling van de energiebelasting is misdadig maar geen vvd-er die daar maar 1 seconde over nadenkt.
Of weet waar het hier over gaat.
Ik vind dat er, gezien de schrijver kernfysicus is, onvoldoende wordt beschreven wat de tekortkomingen van huidige en toekomstige nucleaire voorzieningen zouden zijn. Behalve dan 'nee, da's niks' las ik niks hierover.
Tis te duur, lees dan.
@Neuth | 28-08-21 | 20:01: Alleen klopt het tabelletje niet. Je moet naar de hele keten kijken, dus wind/zon -> waterstof -> waterstof (opslag / transport, een aanzienlijk verlies) -> omzetten naar electriciteit of warmte. Waterstof gebruiken om variaties in het gebruik van electriciteit op te vangen schijnt nog inefficienter te zijn dan het gebruik van perslucht.
Om te berekenen wat de kosten van diverse energie-opties zijn moet je geen kernfysicus zijn, maar procestechnoloog. Om een kerncentrale te ontwerpen hoef je maar weinig van de splitsingsprocessen in een atoomkern te weten. Het volstaat te weten hoeveel energie daar, onder welke condities, bij vrij komt. De rest is procestechnologie.
@Muxje | 28-08-21 | 20:15: komt nog bij dat waterstof het kleinste/lichtste element is wat opslag en transport lastig maakt. Het “lekt” bijv gewoon door staal heen. Stalen leidingen of opslagtanks leveren dus heel veel verlies op.
@Crankhead | 28-08-21 | 20:25: Dat probleem lijkt wel redelijk opgelost te zijn inmiddels.
@Crankhead | 28-08-21 | 20:25: De "lekkage", ofwel permeatie van waterstof door staal is totaal verwaarloosbaar. Even naslaan in een handboek, voordat je dit soort BS napapegaait. Neemt niet weg dat waterstof om tal van andere redenen een waardeloos idee is.
@Muxje | 28-08-21 | 20:15: Maar perslucht gaat tot gigawatt en waterstof tot terawatt?
@Muxje | 28-08-21 | 20:15: Zelfs als die tabel er een factor naast zit, blijft wind/zon goedkoper. Plus: waterstof staat nog maar net in de kinderschoenen. Bij grootschalig gebruik zullen nieuwe oplossingen komen en de kosten zullen enorm dalen.
@nieuwe_Deen | 28-08-21 | 20:35: Misschien. Maar er zitten wel meer gekkigheden in. Kernenergie is bijvoorbeeld 40% *duurder* geworden de afgelopen jaren, en die lijn is botweg doorgetrokken in de tabel. Klopt ergens ook niet. En de hogere kosten hebben ook een zeer belangrijk voordeel: we zijn daarmee niet geheel zelfvoorzienend in energie, maar de afhankelijkheid van landen die we niet kunnen vertrouwen zijn we dan wel kwijt.
@Muxje | 28-08-21 | 20:42: Tja, iedereen zijn eigen glazen bol. Je moet toch wat. Als je de verwachte prijsontwikkelingen niet meeneemt blijf je altijd in de status quo hangen.
Afhankelijkheid van andere landen is een goed punt, maar die afhankelijkheid is er bij kernenergie ook. (Goed, het type landen is wel appels met peren vergelijken.)
@nieuwe_Deen | 28-08-21 | 20:35: Waterstof staat meerdere decennia in de kinderschoenen. We kunnen er beter zo snel mogelijk mee stoppen, want waterstof blijft gewoon uit aardgas worden gemaakt. Dus dan hebben we en de broeikasproblemen van methaan en waterstof die de ozonlaag aantast.
Ik vind het allemaal bijzonder interessant. En de overheid ook. Dan kan de overheid vast gaan nadenken over wanneer er een nationale feestdag komt t.g.v. het afschaffen van alle energietoeslagen omtrent vergroening en hoe op een andere manier dat geld meteen weer binnen te harken.
Nee, ik haak af. We moeten voor zoiets essentieels als energievoorziening niet volledig afhankelijk worden van andere landen, en al zeker niet het overigens onverlichte deel van de wereld waar islam, war lords, jihadi's, kolonels en ontspoorde stamhoofden elkaar naar het leven staan en de rest van de wereld niet bepaald vriendelijk gezind zijn. Technisch een leuke optie maar geopolitiek is dit zelfmoord. Doe dan maar het plan Lievense voor de Markerwaard.
Dat hadden we een paar jaar geleden in Oekraine al gezien hoe goed het is van je buurlanden afhankelijk te zijn. Mother Russia draaide de gaskraan effe dicht midden in de winter omdat er nog een factuur of 2 open stond.
En toch is kernenergie gewoon veel stoerder.
En, niet onbelangrijk, hiermee ben je zelfvoorzienend.
@Alsdan | 28-08-21 | 19:48: Dat is nog wel het belangrijkst. Je hebt nu je lot in handen van islamieten in het MO gelegd. Dat werkt niet zo fijn. Dan moet je vooral je lot in handen van islamieten in Marokko leggen. Die als het tegen zit letterlijk 'with a flick of a switch' je energievoorziening platleggen. En als het meezit huurprijzen voor gebruikt grondoppervlak gaan heffen waar elk voordeel door verdwijnt. Blanco cheque..
Daarom: Kernenergie van eigen bodem. Ook als het duurder is.
@Alsdan | 28-08-21 | 19:48: "hiermee ben je zelfvoorzienend"
Ook kernenergie heeft "brand"stoffen nodig. Ik gelof dat alleen Thorium redelijk gelijkmatig over de aarde verspreid is. Je hebt dan wel te maken dat Nederland maar een klein oppervlakte op de Aarde inneemt.
Zelfvoorzienend gaat lastig worden in Nederland, waar men ook voor gaat kiezen. Misschien als het land helemaal geplaveid wordt met zonnecellen, maar dat moet je niet willen.
Iets met uraniummijnen in mali.
Wie is deze man? Beetje Leiden? Beetje lid? Anders, groeten.
Hopelijk niet Leiden, er zijn ook goede universiteiten.
@Analia von Solmsch | 28-08-21 | 19:52: ach, er is ook wel eens behoefte aan afgestudeerden van huishoud- en ambachtsschool.
Beste landgenoten weet wie.
@dathoujetoch | 28-08-21 | 20:04:
Grappig dat u zo bent blijven hangen in dat korpsgebral.
@Joris Beltsin | 28-08-21 | 20:16: c ipv k. Duidelijk geen lid.
@dathoujetoch | 28-08-21 | 20:35:
Gaap.
Ja ik weet wie.
Hoe kan ik dit betoog op papier krijgen om te delen met anderen?
Koop een printer. Op waterstof.
Bespaar papier. Stuur de vier linkjes (en het nog komende deel 5) gewoon door. GS is niet eng. Koop roze pixels. Misschien dat die 'anderen' verrast worden door de constructieve discussies op GS.
Hoop dat deze man anoniem kan blijven. Ik vrees dat er in zijn bio al te veel wordt weggegeven, tenzij hij er bewust net een beetje naast zit (jaar eerder afgestudeerd, net wat andere studie), maar dan nog. Hij zal door links worden verketterd.
Nou, ik ken de beste man. Die is daar wel immuun voor.
@Leyolm | 28-08-21 | 19:56: optimist ;)
@Leyolm Ik hoop het, maar als hij er echt schijt aan had, had hij ook onder eigen naam kunnen publiceren. Ik zeg eerlijk, ik ben een alpha en geen bèta, maar zijn redenaties kan ik volgen, alleen met heel veel aannames. Zijn rekensommen zullen kloppen, die zijn na te rekenen. Met dit soort exercities hangt het van de input af, en of die kloppen dat weet ik dus niet. Daar zal de klimaat kerk hem op willen pakken. Verkeerde aannames, verkeerde input voor op zich goede berekeningen. Hij heeft factor x niet meegenomen in zijn berekeningen, omdat de aarde opwarmt (dogma in deze kerk) zal er eerder sprake zijn van...etc.
Vergelijk het met een rechtszaak. Niet de beste of logische redeneringen winnen, of de waarheid (feiten) worden anders geïnterpreteerd. Ik bedoel te zeggen, gelijk hebben is anders dan gelijk krijgen.
Zal vast wel een paar denkprofessoren tegen zijn.
Immers er kan weinig tot geen subsidie op gegeven worden.
De grote tiet van de overheid is alleen voor windparken er zonnepanelen.
De vvders spinnen er garen bij, grote tiet oneindig veel €€€€€€€€€€€€.
Heeft u zelf door hoe ridicuul uw schrijfsel is? U stijlfiguur is een zeer slap kopie en inhoudelijk is het waanzinnig. Mijn God, schrijf dan niets.
V.S. lijkt zich volgens nieuwe infrastructuur partisan wet meer voor blauwe waterstof te gaan en de plank te missen. www.theguardian.com/environment/2021/...
"de plank te missen ?"
@Montgomery Burns | 28-08-21 | 19:32: onzetaal.nl/taaladvies/de-plank-missl....
@Montgomery Burns | 28-08-21 | 19:32: plank van de boot
@Montgomery Burns | 28-08-21 | 19:32: dat is de clou van het eieren eten …
Groene waterstof: phys.org/news/2021-08-technique-seaml...
Subsidies.
Brandhout. Zwavelstokjes. Aardbeien. Knorren. Kruiken. Herenpantalons. Sjezen. Kortom, schrijf woordjes op. Goed zo.
Klinkt logisch.
Of afhankelijk van de Russen voor waterstof?
Zie uit naar het laatste deel. Zeer interessant allemaal.
Klinkt aanlokkelijk.....??? In plaats van afhankelijk van de arabieren voor olie worden we afhankelijk van noord-afrika voor zonne energie. Politiek niet echt wenselijk.
REAGEER OOK