1 op de 10 leerkrachten ontbreekt, Amsterdam & Almere het hardst getroffen

Afgelopen donderdag was de dag van de ontbrekende leraar. Het Malieveld was leeg. Het tekort in het basisonderwijs is 9700 FTE, 9,5%, binnen het voortgezet onderwijs wordt 2100 verwacht.  Schoolleiding is niet meer bezig HOE er lesgegeven wordt, maar OF er lesgegeven wordt. “Gaten vullen” is managementbullshitbingo voor het HR-beleid. Elk poppetje is een vinger in de dijk.

Nederland keldert in de PISA-ranglijst, dus besluit de minister dat biologie, geschiedenis en aardrijkskunde geschrapt mag worden uit de eindtoets. Lekker slim! Het blijft toch bijzonder dat een minister van onderwijs niet beseft dat een democratie drijft op een goed opgeleide en goed geïnformeerde kiezer. Dat is de basis, dat is het fundament, daar moet je decennialang aan bouwen.

Basisvaardigheden krijgen prioriteit, want de kinderen kunnen hun eigen schoolboeken niet meer lezen. Sinds sociale media bestaat uit afbeeldingen en videobeelden is analfabetisme in een stroomversnelling geraakt. Het typen van rudimentaire berichten op sms, Twitter of WhatsApp bevat tenminste nog tekst. Nu wordt in vrije tijd echt niets meer geschreven of gelezen.

Met alleen salaris komen we er niet

Als u wilt dat uw Noah en Julia in de toekomst nog een beetje fatsoenlijk onderwijs krijgen, moeten we wat gaan doen aan de situatie van het poppetje voor de klas. Die is momenteel: niet ideaal. Wie nog steeds denkt dat we alles kunnen oplossen met een vleugje extra salaris, heeft het niet begrepen. Hoewel zo'n financiële impuls zorgt voor meer pabo-studenten en zijinstromers, maakt het geen verschil op de lange termijn als de werkomstandigheden niet verbeteren. Een kwart van de jonge docenten rent binnen vijf jaar weer gillend het klaslokaal uit wegens de hoge werkdruk en een gebrek aan begeleiding en zo komen we natuurlijk nooit van dat lerarentekort af. Nog een voorbeeldje van hoe het niet moet: een middelbare school in Zoetermeer negeert alle kritiek en drukt een nieuw schoolplan door met lessen van slechts een half uurtje voor de nieuwe generatie leerlingen met een TikTok-aandachtsspanne van ongeveer drie seconden in een poging zoveel mogelijk Haagse subsidie-euro's binnen te harken. Het resultaat: een kwart van de docenten vertrok afgelopen zomer. Laten we een les trekken uit deze berichten en voorafgaand aan de volgende onderwijsvernieuwing, -reorganisatie, of -budgetbespreking eens een half uur naar de wensen van de docenten luisteren. Wellicht leren we nog wat.

Zo kan het natuurlijk ook

Dat krijg je ervan als mensen niet meer gewoon een vak leren maar je een hele kaste vol transitiecoaches, futurologen, oplossingsgerichte communicatieprofessionals en strategische consultants hebt. Dan zijn er dus te weinig leraren om voor de klas te staan en duiken er mensen op die zeggen dat "het klassieke onderwijsbeeld gaat veranderen" en die het "nieuwe onderwijs" introduceren. Volgens het Parool hebben de Amsterdamse scholen het lerarentekort opgelost door te verklaren dat het lerarentekort niet op te lossen is. "In het ‘nieuwe onderwijs’ krijgen leerlingen les van wisselende professionals, zoals kunstenaars, accountants en musici én is er een bevoegde leerkracht met een coördinerende rol." Een prachtig staaltje omdenken. Zo werken de waterleidingbedrijven aan 'het nieuwe douchen' waarin er niet meer constant water uit de kraan komt en de douchekop een meer coördinerende rol krijgt. Ook weer opgelost!

Het meest rechtse bolwerk van Nederland smeekt om herbouw van het middenschip van de linkse kerk.

Ze verwachten economische schade door gebrekkig onderwijs. Ondernemers die vanaf de knielbank bidden naar de kansel of hun zure belastingcenten kunnen eindigen bij een docent voor de klas. Het is inmiddels zo‘n intense puinhoop dat het socialisten en liberalen verenigt.

De helft van het binnenlands product verdwijnt onder de tucht van de fiscus in het collectebakje. 305 miljard euro belastinggeld in 2020. Daarvan gaat 39,1 miljard naar onderwijs, cultuur en wetenschap, volgens de website van de Rijksoverheid. 11 miljard richting voortgezet onderwijs, 9 miljard voor basisscholen. Bij elkaar 7% van de overheidsinkomsten, een paar procent van ons BBP.

In Education at a Glance (EAG 2017) wordt het salaris van leraren vergeleken ... De OESO concludeert ... dat het salaris op alle niveaus achterblijft bij werknemers met een gelijk opleidingsniveau. Kan je een carrière in het onderwijs nog wel verkopen aan je gezin, je partner of jezelf? Kan je er nog een huis mee kopen? Hoe gaan pubers opkijken naar een docent die vierhoog achter woont en uit een afgetrapt autootje stapt?

De inspectie van het onderwijs loopt met een bak boter op het hoofd door matig presterende scholen. Echt met alle vriendelijkheid proberen ze hulp te bieden, maar het is dweilen met de kraan open. De inspecteur en de rector weten beiden dat je met verbeterprocessen en intensievere samenwerking tussen docenten geen openstaande vacatures invult.

Leuk hoor, dertig kinderen in twintig niveaus in de klas. De ene heeft het boek in vijf minuten uit, de ander doet het niet open.

Het ergste wat je kan doen met iemand met een roeping, is de kans ontnemen hun werk goed te doen. Die bevlogen personen zullen als zombies ronddwalen zonder voldoening. Zonder mentale beloning. Die bereikt nooit het punt dat het werk af is, het punt waar iemand zichzelf in de spiegel kan kijken. Dat is de echte reden waarom de zorg en het onderwijs leeglopen.

Dit gaat niet om uurtjes of euro's. Docenten kijken hun leerlingen aan, verplegers hun patiënten. Ze zien iedere keer een behoefte, waarin niet wordt voorzien. Ze zien kwetsbare mensen door hun vingers glippen. Ze staan vooraan, en zien iedere dag vanaf de eerste rij de zwakkeren als slachtoffers van het systeem.

Zulke werknemers staan iedere dag voor een duivels dilemma. Zet ik een stapje meer? Of kies ik voor mijn gezondheid? Het zijn niet voor niets sectoren met hoge uitstroom, uitval en ziekteverzuim. Het moeilijkste deel van de lerarenopleiding is de vraag: Wanneer ben je tevreden? Wanneer laat je het los? Wanneer laat je, terwijl je het aankijkt, dat kind toch vallen? Wanneer is het genoeg?