Daar is ie dan, mijn laatste column voor Geenstijl. De oude eik (sommigen zouden zeggen treurwilg) maakt ruimte voor nieuwe groei bij het roze blog.

Het was een mooie rit en leuk om mee te maken hoe een klein blog de gehele NOS redactie keer op keer in verlegenheid bracht met betere, snellere en vooral objectieve verslaggeving. Het zegt veel over Geenstijl en de ontwikkeling die het doorlopen heeft, maar het zegt toch vooral veel over de rest van ons medialandschap… Geenstijl verdient alle support (vooral financiële) en ik hoop dat velen dat zullen gaan of blijven doen!

Anyhoe (ik schrijf dit steenkolen-Engels maar aan elkaar, anders kom ik onderwerp technisch in het vaarwater van Van Amerongen), sinds 2011 heb ik voor verschillende blogs geschreven, waaronder DFT.nl, IEX.nl, Tradeidde.nl, IDDE, en sinds 2020 voor het Geldblog van Geenstijl. Zoals de column van vorige week al beschreef zit er één (zure) rode draad in al deze schrijfsels en dat is de hubris die de maakbare samenleving heet.     

Al sinds de mens bestaat, denkt een bepaalde groep volledige controle te kunnen hebben over alles om hem heen; een king of the hill; een alziend en alwetende entiteit; een mens die de natuur ombuigt naar zijn wil;  een mens die het middelpunt van het universum is. En als een persoon zoals Galileo dan stelt dat de aarde (m.a.w. de mens) helemaal niet in het centrum van het heelal staat, of een persoon zoals Darwin stelt dat de natuur zichzelf vormt in plaats van de menselijke God, dan zijn de rapen gaar.

Na zoveel misère, zijn zelfs veel arme mensen zich nu bewust dat het anders moet.

Ergens in het begin van het vorig decennium, schreef ondergetekende (onder andere) voor de webversie van De Financiële Telegraaf (DFT). Ik was net stockbroker af, en schreef toen voornamelijk over de euro, de EU en financiële markten. De columns waren vooral empirisch; gedreven vanuit mijn ervaring in het bankwezen. Specifieke onderwerpen die aan bod kwamen, waren dat bepaalde reguleringen de kredietcrisis juist in de hand hadden gewerkt, dat one-size-fits-none beleid de eurozone en de EU altijd zou destabiliseren, dat een directe democratie een evolutionaire en noodzakelijk stap was, en zo verder. Op een dag was één van de reacties dat ik een Oostenrijkse econoom was. Mijn antwoord was dat ik de Nederlandse nationaliteit had! Maar de beste man bedoelde dat ik behoorde tot de Oostenrijkse School, een wat aparte stroming binnen de economie; een stroming die in mijn gehele educatieve traject nooit aan bod is gekomen (dit in tegenstelling tot de Keynesiaanse School). Behalve dan in één geval op mijn middelbare school, toen de economieleraar het volgende zei: “aanbodzijde economen bestaan ook, maar die zijn gek”. Dat dit (deels) de Oostenrijkse School betrof, werd niet eens genoemd! The school that shall not be named; doodzwijgen bleek dus helaas de modus operandi in educatie. …First They Ignore You...

Nog 2 columns en mijn rit bij Geenstijl zit er op. In de vele columns kwamen vele onderwerpen aan bod. In de meeste van deze schrijfsels werden bepaalde trends beschreven, met name over de alsmaar groeiende bemoeienis van de staat, dat de staat vaker het probleem is dan de oplossing en dat de rechtsstaat als geheel onder vuur ligt. Ook afgelopen week is er, in deze context, weer iets monumentaals gebeurd: het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft geoordeeld dat de Zwitserse regering te weinig doet tegen de opwarming in dat land. De zaak was aangespannen door een groepje dames op leeftijd (gemiddeld iets van 74 jaar oud) die stelden dat zij last hebben van de opwarming en dat daarmee het recht op een fundamenteel gezond klimaat werd geschonden. Deze zaak heeft parallellen met de zaak van Milieudefensie versus Shell, dat nu wederom bij de Nederlandse rechter ligt en met die van de rechtszaak van Urgenda versus de Nederlandse regering inzake Co2-emissies.  

En deze EHRM-uitspraak is nogal wat, want deze is bindend en er is geen hoger beroep meer mogelijk. Alhoewel hier, zoals vaker in de context van de EU/EMU/EER, het constitutionele Hof van Duitsland (Karlsruhe) heeft geoordeeld dat de Duitse grondwet toch altijd hoger in rang staat het EHRM. Dus wellicht kan dat ook voor Zwitserland gelden en is er nog uitweg voor de Zwitsers. Nederland kent in ieder geval geen uitweg, want bij ons kan je geen wetten toetsen aan de grondwet! Dus dat idee van Omtzigt voor een Constitutioneel Hof (en nog wat veranderingen aan onze grondwet) is zo gek nog niet…

r* in de maand

Op 20 maart gaf één van de belangrijkste leden van de ECB, Isabel Schnabel, een toespraak waarin ze redenen aangaf waarom de rente niet meer zo laag zal zijn als voor de pandemie. Sterker nog, door bepaalde ontwikkelingen zal de rente structureel op een hoger niveau blijven. Gezien de media deze speech onderbelicht lieten, voelt het Geldblog van Geenstijl zich verplicht om dat recht te zetten.

Allereerst wat wordt in deze context met “de rente” bedoeld? Er zijn namelijk vele rentes (denk bijvoorbeeld maar aan 1 jaars rente, 2 jaars, etc.) en in deze context gaat het om de reële rente op alle looptijden. Met reëel wordt bedoelt de nominale rente (bijvoorbeeld het rentepercentage op uw consumptieve lening) gecorrigeerd voor de inflatie. En deze rentes zijn onlosmakelijk verbonden aan de neutrale rente (r*). r* is de korte termijn rente die zou gelden als de economie haar volledig potentieel zou bereiken en de inflatie precies op target zou zijn (in het geval van de ECB is dat 2%) en r* is daarmee een anker voor de reële rentes.

Als een centrale bank haar beleidsrente boven dit niveau zet, dan werkt dat remmend op de economie en is het deflatoir; en als de beleidsrente van de centrale bank onder r* ligt, dan werkt dit economisch expansief en dus inflatoir. Het moge duidelijk zijn dat de r* dus een zeer belangrijke rente is! Probleem is echter dat r* puur conceptueel is en niet objectief valt af te lezen…

De promotiemachine van Bregman lijkt weer te zijn aangezet. Niet zo gek want hij heeft een nieuw boek uitgegeven genaamd “Morele Ambitie”. De linkse media springen daar graag op in natuurlijk. Zijn verhalen klinken leuk in de linkse oren, maar bezien door de lens van de realiteit, zijn ze op zijn minst rampzalig, zo niet kwaadaardig.

Als appetizer voor zijn nieuwe boek stond er twee weken geleden een interview in het Parool. Bregman wil nu de wereld helpen en dat kan allemaal als de elite hun “bullshit” banen opgeven en zich allen inzetten voor de eigen idealen. In dezelfde context, stelt Bregman dat er geen grotere schaamte zou bestaan dan vermogend sterven.

Kijk, van dik hout zaagt men planken! Zes plankjes om precies te zijn, zodat de economie en de gehele maatschappij ten grave gedragen kan worden. Wat Bregman namelijk voorstaat is onrealistisch en ronduit gevaarlijk.

Allereerst wie moet bepalen of een baan een bullshit baan is of niet? Gaat Bregman dat doen? Of een comité van vooraanstaande denkers? Of de overheid wellicht? Die laatste optie zou nog enigszins een democratisch gehalte inhouden, maar het valt te betwijfelen of met de huidige “rechtse” wind in zijn geliefde Europa, de heer Bregman de politiek als moreel ballotage comité zal accepteren. Mocht deze aanname kloppen, dan is zijn plan dus om de democratie te omzeilen door een groep morele ayatollahs boven de democratie te plaatsten. Lijkt mij geen goed vooruitzicht.

GeldBlog

Trump was weer eens Trump, toen hij zei dat NAVO-landen die niet genoeg meebetalen het verdienen om binnengevallen te worden door de Russen. Hij zei zelfs dat hij dit zou aanmoedigen! Gehele Europese media en politiek vielen er natuurlijk over. Trump zou een Poetin vriend zijn, de Europeanen (daar bedoelen ze meestal EU-ingezetenen mee) voor de leeuwen gooien, Oekraïne de doodsteek hebben gegeven, en zo verder. De man is gek en heel Europa (lees wederom EU) moet zich voorbereiden op een nieuwe presidentstermijn van Trump, zo luidt de consensus.

Nu is Trump niet gek, maar wel een enorme hork die gewend is zijn macht te (mis-/) gebruiken om zijn wil door te drukken. Hij zet mensen makkelijk voor het blok en pest iedereen in wezen net zo lang tot ze zwichten. Hij geeft dan ook niks om de mening van de mensen waar hij mee werkt.

Normaal is dit allemaal niet zo goed. Zo omgaan met mensen is nou niet bepaald goed voor de lange termijn en verklaart ook waarom zoveel politici en beleidsmakers een hekel aan hem hebben. Echter, een bully is soms precies wat er nodig is om een systeem te resetten.

deel 2

Vorige week in deel 1, werden de effecten van de groene omwenteling van de EU beschreven. Hierin kwam aan bod dat de energietransitie funeste effecten heeft en dat Duitsland hier het perfecte voorbeeld van is. Zware industrie wordt door bureaucraten, juristen en consultants weggejaagd onder het mom van vergroening, maar wereldwijd leidt dit niet tot vergroening en zal het de EU in een economische en sociale crisis storten. Om de uittocht van zware industrie te voorkomen heeft de EU een CO2 grenstaks ingevoerd, maar die negeert totaal de effecten die dit gaat hebben op andere gebieden naast CO2 uitstoot (quote van deel 1):  

“De industrie wordt zo uit de EU weggejaagd ten faveure van de industrie in de rest van de wereld; en dan met name de industrie van de “opkomende” markten zoals China en India lijken spekkoper. Omdat deze niet EU-landen het (nog?) niet zo nauw nemen met de milieu-impact van productie, heeft de EU besloten een carbon border tax (CO2 grenstaks) in te voeren. Dat hiermee andere vormen van vervuiling en negatieve sociale impacts zoals uitbuiting van werknemers nu meer ruimte krijgen om plaats te vinden, blijkt de EU niet te interesseren. Immers, een CO2 taks beoogd bijvoorbeeld om de Chinezen groener te laten produceren, maar of daar een bataljon aan Oeigoerse slaven _bij betrokken was, wordt niet geadresseerd. Nu is dat ook al nauwelijks het geval met de huidige Chinese import van de EU, maar als de Chinezen de EU productie overnemen door het uit de EU wegjagen van de zware industrie, dan zal het dus een netto verslechtering zijn gezien onze mensenrechtenstandaarden (top Scrabblewoord!) strenger zijn dan die van de Chinezen. Een CO2 grenstaks negeert dit._“

Wellicht denkt de EU dat haar ESG regulaties (CSRD, SFDR, ESRS, CSDDD) dit, uiteindelijk, zullen voorkomen. Maar sleutelwoord in dezen is “uiteindelijk” want de regulaties gaan pas tegen 2030 voor echt grote aantallen bedrijven binnen de EU gelden. Tot die tijd, geeft de EU groene transitie een competitief voordeel aan de rest van de wereld. Kan de EU industrie deze periode overleven?

 deel 1

De EU is druk bezig om de groene omwenteling te maken. Via allerlei regulaties probeert zij de economie op een groene leest te zetten zoals onder andere beoogd in het Parijsakkoord. Maar waar bureaucraten, juristen en consultants leuk allerlei regeltjes bedenken om dit voor elkaar te krijgen, blijken deze regels een heel andere realiteit op te leveren dan beoogd; een uitkomst die funest is voor het Westen en het milieu en het klimaat.

Zo beginnen de effecten van de energietransitie binnen de EU zich steeds meer af te tekenen. Met name bij de EU voorloper op dit dossier, Duitsland, is dat nu zeer goed waar te nemen. Het land liep al jaren voorop met haar Energiewnede en sindsdien zijn de prijzen voor energie flink gestegen. En toen de Russen Oekraïne aanvielen en de Duitse regering tot de waanzinnige beslissing kwam om haar kerncentrales te sluiten, kan men gewoon van een energiecrisis spreken.

Inmiddels wordt er dus stukken minder gas geïmporteerd vanuit Rusland en hebben Qatar en de VS de rol als EU hoofdleverancier van gas naar zich toe getrokken (dus drie keer raden wie achter het opblazen van Nordstream 2 zat… vandaar dat het onderzoek nu ook wordt gestaakt). Overigens levert Rusland nog steeds gas, maar dan via schepen, LNG dus, wat niet onder de sancties valt! De aan Rusland opgelegde sancties staan weliswaar los van de Energiewende, maar het laat zien wat er gebeurt als energieprijzen boven bepaalde niveaus stijgen. Zoals eerder beschreven op dit blog, zal de groene omwenteling in de EU, zoals nu beoogd, leiden tot hogere energieprijzen, lagere productie en hogere prijzen, wat niet alleen tot een economische crisis zou leiden, maar ook tot een sociale ramp.

Het nieuws sinds 2020 laat zien dat het aantal conflicten alsmaar toeneemt. En sinds 7 oktober, lijkt een nieuwe versnelling te hebben plaatsgevonden. Wie zit hier achter en waarom?

Houthi’s (ofwel de Ansar Allah, Arabisch voor “helpers van god”) in Jemen, Hezbollah in Libanon, Iraanse Revolutionaire Garde c.s. in Irak en Syrië, antichristelijk geweld in Sub-Sahara-Afrika door moslims, aanslagen in Syrië, Pakistan, en Jordanië, toenemende spanningen in de Zuid-Chinese Zee en Taiwan, serieuzere oorlogstaal uit Noord-Korea, staatsgrepen in Gabon, Guinee, Soedan, Tsjaad, Burkina Faso, en Niger,.., en zo verder zijn voorbeelden van toenemende spanningen.

Vorige week in deel 2 (en zie ook deel 1), werd vastgesteld dat Milei weliswaar president is, maar in de verste verte niet een meerderheid heeft in de senaat noch in de Kamer van Afgevaardigden. Hij zal dus per decreet moeten regeren en de voorstellen die hij heeft gedaan hebben die route ook gevolgd. Maar kan dit juridisch?

Met armoede op 40%, inflatie boven de 100%, het niet behalen van de IMF doelstellingen, en de zoveelste dreigende default van de staat, zou men inderdaad kunnen bestempelen als een “necessity and urgency” die in de grondwet beschreven staat als enige reden voor presidentiële decreten (zie deel 2). Maar hoe dan ook is Milei afhankelijk van andere personen van andere politieke partijen in het gebruik van decreten; zij moeten immers bevestigen dat aan de condities voor presidentiële decreten is voldaan en de decreten zelf ook nog eens goedkeuren. Om precies te zijn, de ministers moeten allemaal meetekenen en dan moet dit binnen 10 dagen worden voorgelegd aan de “standing committee”. Dit comité is zodanig samengesteld dat het een reflectie is van de machtsverhoudingen in beide kamers. Lukt dit niet, dan worden de decreten teruggedraaid.