Social

Op 13 augustus 1940 werd de gekozen president van Catalonië Lluís Companys door de Gestapo nabij Nantes gearresteerd. Hij was niet gevlucht voor de bezetter om zijn zieke zoon te blijven bezoeken. Later werd hij uitgeleverd aan dictator Franco van Spanje die hem na een showproces fusilleerde. Hij was de enige president in Europa die tijdens zijn ambtstermijn geëxecuteerd werd.

De actie was onderdeel van een verzoek van generaal Franco om tegoeden van politieke organisaties in ballingschap te bevriezen en zo`n achthonderd Catalaanse politieke vluchtelingen vanuit Frankrijk uit te leveren. Pas over drie jaar gaan de Spaanse archieven over deze heksenjacht open.

In de jaren negentig vroegen de Duitse kanselier Helmut Kohl en de Franse president François Mitterrand om vergeving voor de daden van hun landen tegen de regering in ballingschap. 

Sinds afgelopen maandag blijken dat slechts loze woorden. In het grensgebied ten zuiden van Denemarken werd de eveneens gekozen president van Catalonië Carles Puigdemont gearresteerd. Men is de geest van de Weense conventie of het belang van de onschendbaarheid van politici vergeten. Zonder vertegenwoordiging zijn volken logge schepen op onbedoelde ramkoers.

Er is op het Iberisch schiereiland niet een probleem met de politieke leiding, maar van bevolkingsgroepen die niet meer samen door een deur willen. Dat los je niet op door paramilitairen met geweld een stembusgang te laten saboteren. Dat los je niet op door gekozen politici te vervolgen. Symptoombestrijding met geweld is het nieuwe Europa. 

Madrid dacht dat nieuwe verkiezingen een oplossing waren, maar de kiezer ging niet mee in dat plan. De separatisten behielden een meerderheid en zijn sindsdien bezig politieke bannelingen tot president te kiezen. Mocht dat niet lukken, dan volgen 22 mei nieuwe verkiezingen. Het blijft een vicieuze cirkel.

Of die net gewonnen of net verloren worden maakt niet uit. Of Catalonië een autonome regio in Spanje blijft of op termijn zelfstandig lid is van de EU ook niet. De regio blijft verdeeld. Democratie is meer dan de meerderheid die regeert zonder oog voor de minderheid. Op deze route blijft het een tweestrijd die nooit zal ontwikkelen tot een oplossing.

Binnen Europa zijn het niet alleen gekozen politici maar ook journalisten, publicisten die worden beperkt in hun doen en laten. Deels leidt de dreiging van geweld tot zelfcensuur. Soms leidt de dreiging van religieus geweld tot censuur van complete personen. Een voorbeeldje: