Dit is deel 48 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Juni - juli 2011

In de periode 2007-2009, bij het UWV in huis werkend, ervaar ik voor het eerst hoe het is om in een in wezen vijandige omgeving te moeten werken. Die stille vijandigheid, die passief-agressieve grondhouding, wordt belichaamd en aangemoedigd door directeur Diantha, maar heeft dat niet nodig. Tien mensen die het werk doen van honderd UWV'ers is een dagelijks dreigement voor alle vage para- en pseudo-automatiseerders om ons heen.

Juist vanwege de onprettige sfeer geniet ik van persoonlijke contacten met enkele UWV'ers die zich van de bedrijfscultuur niets aantrekken. Mijn favoriet onder deze UWV'ers is Els Jak, een onbevangen Amsterdamse UWV/Gak-oudgediende. Ergens in een gesprek over iets onbenulligs onderbreekt ze zichzelf: "Ik begrijp niet waarom ze hier zo bang voor jou zijn. Jij doet geen vlieg kwaad". En natuurlijk is dat ook zo. Ik ben gewoon een ingehuurde ambachtsman, geen bedrijfssaneerder van McKinsey*.*

Maar dat was 2008. Nu is het 2011 en ben ik getekend door alle UWV-vuiligheid. En RTL-journalist Sietsma is op mijn aanwijzingen aan het graven in de dirt. Het eerste dossier dat hij oppakt is dat van Jan K. Jan is directeur van het bedrijfje A2B en verhuurt al zijn mensen, een man of 10 à 15, aan het UWV. Het verdienmodel van Jan K. is jaloersmakend: een bijna virtueel bedrijf (bijvoorbeeld geen kantoor, nauwelijks vaste kosten), iedereen permanent ingezet op uurbasis met IBM als tussenpersoon en zelf je eigen mensen aansturen. Ik schat de bottom line van A2B op minstens een half miljoen per jaar.

De A2B-constructie is bij het UWV allerminst uniek, maar alleen weggelegd voor goede vrienden van de UWV-top. Wel bijzonder is dat Jan K. en zijn mensen echt nuttig werk doen. Jan is verantwoordelijk voor het officieel als 'groot en risicovol' aangemerkte programma "Killen en Migreren" dat als doel heeft om de oude pre-UWV-systemen uit te faseren. Dat programma loopt jarenlang door, niet alleen omdat systemen uitschakelen werkgelegenheid kost, maar ook omdat uitkeringen in gevaar komen als er fouten worden gemaakt. De A2B-mannen zijn onmisbaar voor het UWV. A2B is de uitzondering op de regel dat corrupte constructies altijd samengaan met mislukkingen.

Dit is deel 47 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Eind 2010, eerste helft 2011

Het besluit om de politieke route op te geven en druk op het UWV te zetten via de journalistiek blijkt een gouden greep. RTL-journalist Siebe Sietsma is al een tijd lang aan het spitten in de wereld van de bevolkingsadministratie en heeft ontdekt wat insiders al weten: die bevolkingsadministratie is voor wat betreft de adressen een puinhoop. Moeilijk te begrijpen is dat niet. De overheid baseert van alles dat te maken heeft met uitkeringen en belastingen op huishoudens. Het begrip 'huishouden' loopt nagenoeg één-op-één met het begrip 'adres', dus daarmee rommelen loont behoorlijk. Sietsma's timing is perfect, want het verschijnsel adresfraude explodeert door twee oorzaken.

Allereerst is daar het Burgerservicenummer (BSN) dat na de invoering in 2007 nu overheidsbreed wordt gebruikt. Met het BSN halen overheidsorganisaties hun persoonsgegevens direct uit de bevolkingsadministratie en niet meer bij de burger zelf. Dat is ook uitdrukkelijk de bedoeling van het BSN, want dat is moderne service voor de burger betekent minder werk voor de overheid. Natuurlijk moeten overheidsorganisaties nu wel vaststellen of de gegevens kloppen, maar veelal wordt dat gezien als een exclusieve taak van de gemeenten. Voor de meest luie organisaties is het BSN ideaal: minder werk, en als het fout gaat kun je vingerwijzen naar de gemeenten. De wettelijke verplichting dat geconstateerde onjuistheden moeten worden teruggemeld aan de gemeente wordt veelal gezien als een wassen neus. Het UWV meldt nooit een onjuistheid terug, ongeveer nul keer per jaar (controleer zelf). Geloof het of niet, maar het UWV heeft zelfs bij wet geregeld dat het fraudesignalen niet terug hoeft te melden. 

De tweede oorzaak waarom spookburgerfraude explodeert heet "Vrij Verkeer van (EU-)Personen". Nederlanders die naar het buitenland vertrekken verdwijnen uit de bevolkingsadministratie, maar houden wel hun BSN. Een veel omvangrijker groep wordt gevormd door niet-Nederlanders, veelal Oost-Europeanen, die in Nederland werken. Deze mensen krijgen een BSN van de Belastingdienst, maar blijven buiten de bevolkingsadministratie. De constructie is een open uitnodiging voor grootschalige fraude. Ex-Nederlanders en legal (EU-)aliens die de Nederlandse overheid willen gamen of tillen kunnen met een minimale pakkans frauderen.

Nieuwe naam. Zelfde column. Volgende week nieuw plaatje

Van de week gaf Klaas Knot een Schoo-lezing en verschillende interviews, waarin de president van De Nederlandsche Bank uiterst markante uitspraken deed. Sommige van deze uitspraken waren gewaagd, andere verbazingwekkend en soms zelfs ronduit tegenstrijdig. Wat in ieder geval kristalhelder naar voren kwam, is dat Knot bereid is alles te offeren op het euro-altaar. 

Laat ik beginnen met de markante uitspraken. Zo stelt de heer Knot dat de EU ons 6 à 9 procent van het BBP oplevert . Nu is mij niet geheel duidelijk hoe hij dit bedoelt; waarschijnlijk dat zonder de EU de Nederlandse economie tot 9 procent kleiner zou zijn geweest; iets wat strookt met die 1500 a 2200 euro per gemiddeld inkomen van EU-populist Pechtold. Laatstgenoemde presenteerde het anders (iedere burger in plaats van per inkomen) en claimde dat het CBS de cijfers had geraamd. Klopte niks van, maar daar zijn al de nodige columns over geschreven. Knot doet hier echter hetzelfde, want die 6 tot 9 procent worden nergens gestaafd. Dit soort claims dienen met de nodige korrels zout genomen worden, want er is geen bewijs van hoe het er zonder de EU uit zou hebben gezien. Verder bedienen onderzoekers zich (noodgedwongen) van losse interpretaties van de cijfers, waardoor de foutmarge dermate hoog is dat de onderzoeksresultaten bijna waardeloos zijn.

754 miljoen euro, per jaar. Mogen zij even vangen?

Telegraaf kwam vrijdag met verontrustend bericht dat de politie radar-auto’s gaat inzetten tegen hardrijders. Deze onherkenbare Stasi-auto’s zijn dus rijdende flitspalen, want de hardrijder wordt niet staande gehouden. Het wordt gepresenteerd onder het mom van het reduceren van het aantal verkeersdoden en asociaal verkeersgedrag, maar daar zijn wat kanttekeningen bij te zetten. Het beeld wat dan naar voren komt is dat de verkeerspolitie eerder een soort belastingdienst 2.0 is dan een instantie die uit is op het verbeteren van de veiligheid. 

Egbert-Jan van Hasselt, projectleider Infrastructuur bij de Nationale Politie wordt in het artikel aangehaald met de redenen voor deze extra radar-auto’s. Quote:

“Volgens de projectleider is het offensief nodig omdat er nog te veel doden vallen in het verkeer door hardrijders en automobilisten die zich op een andere manier asociaal gedragen in het verkeer. Vorig jaar vielen er 661 verkeersdoden in Nederland.”

Dit is deel 46 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Eind 2010 - 2011

Gedurende 2010 wordt het steeds duidelijker dat het UWV van de Haagse radar is verdwenen. Onhaalbaar gebleken VVD-plannen om het UWV op te doeken maken het UWV tot een politieke no go area. Het betekent dat het UWV-management vrij spel heeft. Dat Ketenmanager Cor Franke eind 2010 vertrekt is een opluchting, maar daar hebben we David Jongen voor teruggekregen.

Ik word behoorlijk cynisch van de politieke desinteresse. Honderden miljoenen belastinggeld verdwenen richting Capgemini, CGI, IBM en een horde zzp'ers, en niemand die er iets van wil weten. Tegelijk slaat politiek Den Haag aan op de meest onbenullige incidentjes. Het dieptepunt is ophef in de Kamer wanneer het UWV besluit om voor meer naamsbekendheid een Amerikaanse zwarte schaatser te sponsoren. Het gangbare niveau in de Kamer is werkelijk nul.

Zoals dat gaat in een democratisch land weerspiegelt de belangstelling van het parlement dat van de Nederlandse burger. Henk en Ingrid kunnen zich niets voorstellen bij negencijferige bedragen aan verspild belastinggeld, verdwenen in softwareprojecten waar ze niets van kunnen en willen begrijpen. Volk en hun volksvertegenwoordigers zien software als zoiets als ontwikkelingshulp: "nuttig, moeten we doen, maar buiten onze leefwereld, iets voor experts". Een vijfcijferig bedrag spenderen aan sponsoring is wel tastbaar voor die burger. De flutincidentjes maskeren permanente verspilling en corruptie die te moeilijk is om aan te pakken.

Je hoeft geen forensisch expert te zijn om te snappen dat de softwaresector, waarin enorme bedragen vrijwel ongecontroleerd omgaan, een walhalla vormt voor verspilling en fraude. En anders dan in bij hulp in verre landen, waar ook veel fout gaat, liggen hier de schandaalverhalen voor het oprapen. Maar dat gebeurt niet. Ik begrijp dat corruptie in bestuurskamers en rond Europese aanbestedingen en zelfs in de ontsporende projecten moeilijk bewijsbaar is, maar de ranzige geur rond uitgaven aan software is gewoonweg niet te missen. Niet alleen bij het UWV, maar overal waar met andermans publiek geld wordt geautomatiseerd.

CLOSEREAD, door inzender @OlifaNT

Nog even over dit artikel met RIVM-topvrouw Aura Timen, dat eergisteren verscheen in de Volkskrant. U weet wel, de vrouw die op 14 februari 2020, met het dashboard van het Johns Hopkins instituut achter zich dat knalrood stond van de Covid-19, zei: *“Ik denk niet dat we het probleem onderschatten in Nederland” *

Die Aura Timen heeft dus eergisteren een tenenkrommend interview gegeven aan de Volkskrant. 

Daarom een closeread: in cursief

“RIVM-topvrouw Aura Timen: ‘Dit is een heel onvoorspelbaar virus, dat baart mij zorgen’

Een halfjaar geleden dacht Aura Timen, hoofd van het Centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding, nog dat het zou lukken het coronavirus onder controle te houden. Nu mijmert ze over maatregelen in de straten van Rotterdam. Hoe kon dat zo gebeuren?” 

Spoiler: Omdat Timen cs. niet doen waar ze voor worden betaald, namelijk waken over onze volksgezondheid.

Dit is deel 45 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2009 - 2012

Dat we de tweede man van het UWV in zijn eigen mes hebben laten lopen is bevredigend en bovenal instructief, maar verheffend is het natuurlijk allemaal niet. En het uiteindelijke resultaat voor onze belasterde collega Paul Peltzer is nihil. Maar we hebben David Jongen een tik uitgedeeld en een fijn stukje dossier opgebouwd.

David Jongen de UWV-poort uitkrijgen is om allerlei redenen een nobel doel. De man heeft een ongeëvenaard track record als het gaat om belastinggeld verspillen. Maar het echte belang is dat ze van de polisadministratie afblijven en het systeem overheidsbreed gaan gebruiken. Alleen dan komt de pakweg 400 miljoen euro belastinggeld tot zijn recht en maakt ons beheerbedrijf Corduroy kans om te overleven. We moeten primair op de bal spelen en niet op de man.

En er lijken zeker mogelijkheden. Na twee giga software-drama's en allerlei "kleinere uitglijders" is politiek Den Haag het UWV zat. Vooral de VVD, met fractievoorzitter Stef Blok voorop, wil het UWV maximaal uitkleden. Het plan ontstaat om de uitvoering van de WW, de WIA en de ziektewet deels te privatiseren en deels over te hevelen naar de gemeenten (die al de bijstand uitvoeren). Het UWV blijft dan wel bestaan, maar als de back office van de gemeenten. Per saldo moet zo'n operatie miljarden besparen.

Het UWV-uitkleedplan is een typisch staaltje van politiek feitenvrij denken. Het UWV is onaantastbaar, juist omdat de poging om de uitkeringssystemen te moderniseren op een totaalfiasco is uitgedraaid. De organisatie is nagenoeg immuun geworden voor echte ingrepen: met zijn gammele, verouderde en slecht onderhoudbare systemen houdt het UWV niet alleen veel mensen aan het werk, maar is het ook beschermd tegen Haagse bemoeienis. Een overheveling naar de gemeenten zou een gegarandeerde uitvoeringsramp worden, ook omdat er dan weer zou moeten worden samengewerkt tussen twee ministeries, want de gemeenten vallen onder Binnenlandse zaken.

Here we go again

De ontwikkelingen in Italië doen erg denken aan de aanloop naar de Griekse schuldencrisis. De twee landen laten zich niet perfect vergelijken, maar voor sommige macro-indicatoren staan de lampjes inmiddels op dieprood. Gezien de grootte van de economie en de schuldpositie kan de eurozone zich opmaken voor een ontzettend heet 2021 als Italië de weg van Griekenland zal (moeten) bewandelen. 

Weet u nog, de herstructurering van de Griekse schulden in 2011? De Grieken hadden zich gelaafd aan de kunstmatig goedkope kredietkraan waardoor de overheidsschulden 172% (EUR 356 miljard) van het BBP bedroegen. Totaal onhoudbaar, waardoor private houders van Griekse staatsschulden 50% van hun geïnvesteerde geld (EUR 100 miljard) zagen verdwijnen. Daarnaast waren er nog drie bailouts (hoi de Jager) nodig in 2010, 2012 en 2015 om het land erbovenop te helpen. Nu is 'erbovenop' een relatief begrip, want Griekenland kampt momenteel met een werkeloosheid van 17% (mei, dus volle impact Covid-19 niet geheel verwerkt) en 30% van de bevolking zit rond de armoedegrens. En, zoals eerder beschreven, ziet de toekomst er daar niet bepaald rooskleurig uit.

Dit is deel 44 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Mei – november 2010

De schreeuwpartij van UWV-topman David Jongen tegen de verbouwereerde directeuren van Corduroy leek spontaan, maar was terdege voorbereid. Hoewel het onderwerp van gesprek woede over een onwelgevallige white paper was, had Jongen gezocht naar meer dirt. De voor de hand liggende bron van vuiligheid was natuurlijk operationeel directeur Diantha C. en met haar had hij de sessie voorbereid. 

De manager boven Diantha C. en onder David Jongen, divisiedirecteur Paul Dirix, had de Corduroy-directeuren hierover geïnformeerd. Zijn motief: het UWV-bedrijfsbelang, dat niet gebaat was bij een ontsporing. Maar het had dus allemaal niet mogen baten. David Jongen was ballistic gegaan, maar ook uit de bocht gevlogen door off topic te beginnen over een van onze partners, Paul Peltzer. Dat blijkt geen slimme move. 

Peltzer is een oudgediende bij UWV-voorganger Gak, die bij de oprichting van het UWV naar ons is overgestapt. Als insider is hij voor het UWV op allerlei plekken van waarde en hij is als adviseur en projectmanager veelgevraagd. Zijn laatste project was het project WIA, waar hij als rechterhand van programmamanager Cora S. optrad. 

Net als de polisadministratie in 2007 was project WIA in 2008 volledig ontspoord. Dát wordt Peltzer niet aangerekend – zoiets gebeurt bij het UWV nooit – maar dat hij amoureuze betrekkingen zou onderhouden met zijn manager wel. En dat heeft vermoedelijk weer te maken met de zware beroerte die deze Cora S. heeft opgelopen. Niemand bij het UWV zegt het hardop, maar er heerst een soort van schuldgevoel over wat Cora – binnen en buiten het UWV geliefd – is overkomen. En dat schuldgevoel lijkt zich te ontladen op het hoofd van haar veronderstelde minnaar, Paul Peltzer.

Zo zijn Italië, Portugal, Griekenland en de gehele Balkan al gevallen voor de Chinese “investeringen”.

Waar China jaren geleden nog een opkomende markt was, is het inmiddels uitgegroeid tot de grootste economie ter wereld (gemeten in BBP). Vele economen, intellectuelen en politici zijn dan ook gecharmeerd van het Chinese economische model. Iets wat vaak een staatsgeleid kapitalistisch model wordt genoemd. Echter, het model is verre van kapitalistisch; het is een model gebaseerd op roof en moord en heeft niks met een vrije markt van doen. Het Westen blijft echter blind handel drijven met China. Door de focus op de centen en de korte termijn, steunt en helpt het Westen de Chinese regering in het verwezenlijken van haar grote plan. Dat plan gaat niet goed uitpakken: of het Westen wordt overrompeld of het zal het Westen forceren om dezelfde tactieken te hanteren.