Tendentieus, ongefundeerd & nodeloos kwetsend

Klimaatkeuzestress: Sigrid Kaag bij Lick Iemand in #WNLopZondag over stikstofdoelen, of een daadwerkelijke expert over stikstof op GeenStijl

Pak rustig koffie voor je deze moeilijke keuze maakt hoor

Optie 1: Vrolijk machtsvingerend 'rechts' op de NPO

Social

Jeetje Sieg op de NPO dat zie je nou nooit

Optie 2: Inhoudelijke kennis via onafhankelijk vakblad GeenStijl

Onderstaande stikstofles met permissie en wat eindredactie overgenomen van bioloog, botanist en roundup allround volgtip Richard Steenvoorden.
N.B. vergeef ons dat we niet overal hoge en late 2'tjes en zo hebben gezet. N₂ is gewoon N2 want het is voor ons ook weekend en wij zijn misschien wel toxic maar dat maakt ons nog geen chemici.

Stikstof, is dat nou echt zo'n probleem? Nee.
De laatste maanden loopt de discussie rondom stikstof hoog op. Maar wat is dat #stikstof nou eigenlijk? Is dat echt zo gevaarlijk voor de natuur? Of valt het allemaal wel mee en is er enige nuance in te vinden? Speciaal voor de verkiezingen even een basis uitleg. Ik typ dit als als botanist en plantliefhebber. Het is een ontiegelijk complex onderwerp en ik zou er zo een boek over kunnen schrijven maar.

Ik zal het gaan hebben over:
- Welke vormen van stikstof er zijn;
- De stikstofkringloop;
- Het effect op planten en dieren;
- De invloed van de landbouw en veeteelt;
- Innovaties en verbeteringen;
- Oplossingen uit deze 'crisis';
- En een algehele nuance over onze ‘natuur’. 

Want de één zegt dat het de natuur kapot maakt, de ander stelt dat alles onzin is. Eén feit is dat de ‘living planet index’ laat zien dat het helemaal niet slecht gaat met de natuur. Terwijl het wereldwijd daalt, is het in NL met 5% gestegen sinds 1990. En dat ondanks dat er 2.620.000 mensen in die tijd bij zijn gekomen. Die ook allemaal extra woonruimte en voedsel nodig hebben. 

En nee, ook de bomen vallen niet massaal om door de uitstoot van stikstof zoals activisten en politici je willen doen laten geloven. Onze bossen staan er nog steeds goed voor en worden steeds biodiverser. Onze bossen worden ouder en zijn veel gevarieerder in structuur geworden. Alleen exoten als de fijnspar en douglasspar hebben ‘t moeilijk door droogte, de letterzetter en schimmels.

Een ander feit is dat Nederland eigenlijk gewoon één groot stedelijk gebied is met een enorm hoge populatiedichtheid en veelal aangeplante bossen, wat het lastiger voor ons maakt dan andere landen die veel meer oude natuur, wastelands en niet-agrarische gebieden hebben. 

Dus het is ook niet goed om onze situatie met andere landen te vergelijken. De normen die de EU ons oplegt zijn daarom eigenlijk oneerlijk bij een steeds maar groeiende populatie. Die populatiedichtheid zorgt natuurlijk voor extra druk op de weinige overgebleven natuur. 

Later in dit betoog zal ik dieper ingaan op de effecten van zoveel mensen, landbouw en stikstof op de diverse soorten natuur die wij hebben. Allereerst even terug naar de basis van wat stikstof nou is en doet. Daar gaan we dan, we beginnen bij ‘t begin:

Stikstof (N)

Stikstof is een reactief element en bindt snel tot N2, wat onze stikstof in de atmosfeer is (78,08%) Een inert (anorganisch) materiaal. Het stikt ervan. Maar de gehele stikstofdiscussie gaat vooral over zogenoemd ‘reactief stikstof’. Dat is wanneer die stikstof bindt aan delen met zuurstof (-oxiden, nitraat) of waterstof (ammoniak) en dus biologisch beschikbaar wordt voor veel levensvormen.

De stikstofoxides (NOx), met onder andere stikstofmonoxide (NO) en -dioxide (NO2) worden gevormd door vulkaanuitbarstingen, bliksem of verbrandingsmotoren (bijvoorbeeld van vliegtuigen van klimaatactivisten naar Curaçao) en zijn één van de grootste oorzaken van allerlei ziektelast.

Een te grote blootstelling aan stikstofdioxides (NOx) heeft significant negatief effect op onze levensduur. Vooral mensen die dichtbij industrie of autowegen wonen hebben hier last van. Het is dus niet de reactieve stikstof vanuit de veeteelt die kinderen astma of andere gezondheidsproblemen laat krijgen, op het platteland zijn kinderen namelijk het gezondst. De kinderen in de steden krijgen vaker astma door stikstofdioxide (NOx). Ruim 1 op de 5 kinderen in Nederland krijgt dus astma door uitstoot van ‘t verkeer en industrie.

Maar ook planten ervaren extra stress. En een teveel aan vervuiling met NOx zorgt voor verlaging van de opbrengst van allerlei gewassen. Gelukkig daalt de uitstoot van deze schadelijke NOx al tientallen jaren, ook vooral door schonere modernere auto's (RIVM 2021). De verwachting is dat de uitstoot 40% lager is in 2030 in vergelijking met 2018.

Ook is er distikstofmonoxide, ook wel lachgas genoemd. Dit wordt uitgestoten door bacteriën en is ook een broeikasgas en schadelijk voor de ozonlaag. 25% komt uit oceanen en 66% van de landbouw. Daarnaast heb je nog de nitraten en ammonia, welke door planten worden gebruikt. Deze reactieve stikstoffen zijn een belangrijk onderdeel dus in de natuur, en hebben hun eigen kringloop. Namelijk de stikstofkringloop. Hierbij is een aantal fases te onderscheiden:

Cyyyycliii van de natoer

1. De vastlegging van stikstof uit de lucht door stikstoffixerende prokaryoten of bliksem (zoals de symbiose bij vlinderbloemigen).
2. De beschikbaarheid voor de plant door afbraak organisch materiaal, ammonificiatie (ureum > ammonia) en nitrificatie (ammonia > nitriet > nitraat)

3. De opname en assimilatie door planten 🌱.
4. Denitrificatie door prokaryoten in zuurstofarme en vochtige bodem welke de zuurstof uit de nitraten gebruikt voor hun energie, wat de reactieve stikstof in de bodem verlaagt en terug in de atmosfeer brengt als inerte stikstof 🦠.

Reactief stikstof is dus een onmisbaar element voor het leven op aarde. ≈1,75% van een plant bestaat namelijk uit stikstof. Het is het belangrijkste element naast koolstof, zuurstof en waterstof waaruit alle verbindingen worden gemaakt.

Stikstof is een bouwmateriaal voor belangrijke aminozuren, eiwitten en protoplasma. Ook is het een kritiek element voor bloemdifferentiatie, snelle wortelgroei, knopvitaliteit en zetting van vruchten en daarnaast ook een katalysator voor andere elementen. 

Stikstof wordt in de plantfysiologie een ‘mobiel nutriënt’ genoemd. De plant kan het element afbreken en hergebruiken in andere delen. Daardoor herken je een tekort al snel aan het vergelen van 't oudere blad. En tekort laat oudere bladeren afvallen en kan snelle bloei inzetten.

De natuurlijke zuurgraad trekt zich niks aan van die van D66

Het reactieve stikstof dat beschikbaar is voor planten komt in de vorm van nitraat (NO3-) en ammonium (NH4+) en de ratio van deze twee heeft erg veel invloed per type plant in hoe de opname ervan verloopt.

Ammonia (NH3): wordt bijvoorbeeld gevormd als mest en urine mixen. Maar ook vanuit verkeer, door mensen en andere diersoorten. Bij de vertering van eiwitten komt ammoniak vrij. Het heeft een dubbele werking in de natuur want het kan zuur neutraliseren in de lucht, maar kan in de bodem ook bijdragen aan verzuring door de vorming van salpeterzuur door bacteriën.

Nitraat (NO3-): In deze vorm wordt het snel opgenomen door planten en gebruikt voor eiwitsynthese. In meststoffenmix wordt het vaak in combinatie met K, Ca, of Ammonium gegeven. Bij snelle opname nitraat stijgt de pH van het medium.

Bij warmere temperaturen heb je lagere pH. Hier zie je fluctuatie tussen dag en nacht bij eigen experimenten. In de nacht heeft zelfde oplossing een hogere pH. Zie foto voor voorbeeld praktijk en voor pH in water bij 0℃, 25℃ en 50℃:

Niet elke stikstof werkt dus hetzelfde. Urea wordt door bacterien omgezet naar ammonium waarbij CO2 vrijkomt. Ammonium wordt door plant opgenomen en laat H+ ionen los. Dit zorgt voor daling pH. Meer nitraat zorgt ervoor dat de pH juist stijgt (OH-). 

Op sommige plekken, vooral slecht gebufferde zandgronden, kan de pH dus wel dalen bij een te grote neerslag van ammonia. Soms wel tot een pH van 4. Een deel van de kwetsbare planten groeit daar dus niet op.

Elke plant is verschillend in pH voorkeur. Er zijn planten die houden van meer basisch, anderen meer zuur. De belangrijke nutriënten die een plant opneemt zijn ook per pH-waarde verschillend in opneembaarheid. In de (hydro)teelt geef ik zelf vaak een pH tussen de 5.5 en 6.5.:

Elk soort gewas krijg zijn eigen 'irrigatierecept'. Elke plantensoort heeft z'n eigen mix. Ik maak m’n eigen ‘recepten’ via een rekenprogramma van de WUR. Hier even een voorbeeld vanuit de befaamde Hoagland mix, werkt goed op hydroponics op diverse gewassen. Bevat alle nutrientën.

In de natuur heb je ook last van verstoringen van ratio’s. Zoals de ratio N/P, zoals bij Bonaire. Door teveel lozing vanuit riool kwam er meer stikstof en werd dus de ratio met fosfor verstoord. Na plaatsen van zuivering in 2014 herstel van het koraal. Teveel stikstof betekent in de zee vooral dat de algen fosfaattekort krijgen. Dat was de reden voor verbleking. Daar zie je dat verstoring van de ratio gevaarlijk voor de natuur kan zijn. Ook een voorbeeld van in Florida, teveel reactief stikstof door lozingen vanuit riool zorgt voor algenbloei en waardoor koralen verstikken. Het goede nieuws is dus dat dit makkelijk is op te lossen.

Op dit moment wordt het verminderen van de landbouw en veeteelt gezien als dé oplossing voor het probleem in de natuur. Maar deze regelgeving vanuit modellen is zo doorgeslagen dat je met één hondendrol per hectare al boven de norm zit. De modellen zijn onvoldoende robuust. Qua ammonia zit Nederland al rond de kritische depositiewaarden (KDW). Maar op 500 meter afstand van een melkveebedrijf is er geen verhogend effect meer te constateren in de ambiënte atmosferische concentratie van ammoniak.

Zonder kunstmest komen miljarden zonder voedsel

Dan even naar de synthetische meststoffen. Ook willen ze deze meststoffen in het algemeen afschaffen. Maar op dit moment wordt bijna de helft van de wereldbevolking hierdoor gevoed. Je zal miljarden mensen voedsel onthouden. Dit moet geleidelijk gaan. Kunstmest met stikstof is gewoon heel belangrijk voor globale opbrengsten, met bio-landbouw red je het niet vanwege een tekort aan stikstof en andere nutriënten, tevens door ook meer uitval en dus lagere opbrengsten.

Als je te radicaal wilt omvormen naar biologische landbouw dan krijg je een voedselcrisis. Het meest recente afschuwelijke bewijs hiervan is de situatie in Sri Lanka. Zoiets hoort geleidelijk te gaan, alternatieven zijn gelukkig gewoon in opkomst.

Terug naar de landbouw en veeteelt: Nederland al jaren onder het stikstofplafond, dit jaar 7% onder stikstof plafond en zelfs 14% onder ‘t fosfaatplafond. In mest zit zelfs al steeds minder stikstof (CBS). Het is bovendien niet alsof boeren niks doen, zoals sommige radicalen ons willen doen geloven. Elk jaar stoten ze minder uit. Boeren willen en doen het wel. Die staan zeker wel voor innovatie en verbetering open.

Koeien trainen om beter te poepen

Maar hoe lossen we dan het huidige ‘probleem’ dan op? Lokaal kan er altijd een probleem zijn. Maar allereerst moet men niet denken dat de natuur statisch is, het is altijd fluïde en dominanties worden doorbroken en gemaakt. Bij het ene gebied gaat dit sneller dan het andere. 

Hoe het een aantal decennia geleden was is niet een blauwdruk voor een optimaal systeem, dat bestaat gewoon niet. Het perfecte klimaat of ecosysteem bestaat niet. Al is er natuurlijk een grens in snelheid van verandering en tot hoe ver iets kan gaan. Verder is er een aantal simpele oplossingen om uitstoot te beperken. In Nederland zijn we al heel ver door het scheiden van mest en urine zodat bacterien geen ammoniak maken. Je kan zelfs koeien hierop trainen!

Ook kan je gebruik maken van denitrificerende bacteriën in grote bio-reactoren waar je NH4+ en NO3- weer omzet naar N2. Net zoals nu al bij de waterzuivering gebeurt met onze eigen ontlasting voordat het in het oppervlaktewater wordt geloosd. Een ander advies is om lokaal naar probleemgebieden te kijken. Minder naar modellen, maar meten. Zoals bij bepaalde kwelwateren, waar je actief gaat letten op dat er geen verdroging optreedt waardoor denitrificatie in stand blijft en bodem niet verzuurt.

Opvallend: D66'ers met oplossingen

Deze emiritus hoogleraren en voormalig D66-ers komen ook met een aantal oplossingen. Waaronder minder kunstmest, aminozuren en klavers in voer. Bewezen technieken. Ook onze huidige modellen hebben een te hoge onzekerheid. Daarnaast zijn er legio aan andere voorbeelden van innovaties. 

De veeteelt, land- en tuinbouw staan nooit stil. En uiteindelijk moeten we natuurlijk steeds meer toe naar grondgebonden veeteelt. De kringloop sluiten. Afvoer van mest en aanvoer kunstmest is niet eeuwig houdbaar. Op akkergronden neemt de organische stof daardoor af, dit door teveel gebruik aan kunstmest en te weinig gebruik van stikstof uit natuurlijke mest, wat door EU-regelgeving niet mag. Dus daar moet duidelijk wel wat aan regelgeving veranderen.

Maar onthou: door het te snel afbouwen van kunstmest krijg je een tekort aan opbrengst hier en zal je van elders meer moeten importeren, wat netto een groter negatief milieuresultaat zal opleveren: zie de ellende in Sri Lanka.

Dan weer even terug naar de effecten op onze natuur. Aan het begin benoemde ik de totaalwaarde, maar dit moet even uitgesplitst worden over verschillende onderdelen. Het ene onderdeel van de natuur gaat namelijk vooruit, het andere blijft stabiel of gaat achteruit. 

Qua flora in ‘t bos nemen ruigtesoorten en struiken toe, kruiden blijven gelijk. Over het geheel is er een toename door 't ouder worden van de bossen, meer diversiteit en afname van stikstofdepositie sinds '90. Ook fauna en paddestoelen profiteren hiervan.

Het zijn vooral de heide en open duinen op zandgronden die kunnen leiden onder stikstofdepositie, daar komen plantensoorten voor die gevoelig zijn. Maar de vergrassing op de heide is de laatste 20 jaar niet toegenomen.

Maar ook heide is onnatuurlijk ontstaan door eeuwenlange menselijke agrarische activiteiten, waardoor nutrienten werden afgevoerd. Je kan dit ook zien als herstel naar voedselrijkere grond zoals ‘t ooit was. Wel mooi om als cultuurgrond te behouden door actief beheer (begrazing) 

En naast de heide gaat ook in de vochtige en droge duinen de rijkdom erop vooruit, kenmerkende plantensoorten zijn in verspreiding en aantal toegenomen. De achteruitgang daar kwam door vastlegging duinen en het ontbreken van verstuiving.

Van vergrassing tot herrijzenis

Qua akkersoorten zie je vanaf de jaren ‘50 een grote daling. Dit is vooral door verandering van akkergewassen. Rogge en haver werden vervangen door snijmais, dit kan dus verkeerde impressie geven van oorzaak. Gelukkig zijn er nu akkerreservaten. Om inheemse kwetsbare flora te herstellen kan je door gefaseerd maaien en aanplant van gevarieerd inheems kruid tussen natuurgebieden de populaties van zeldzame soorten behouden of laten herstellen. Zoals dit mooie voorbeeld van de boshommel.

Vanaf de jaren '70 werd er al onderzoek gedaan naar vergrassing van de heide. Toen werd vergrassing gezien als onderdeel van een cyclus. De natuurwaarde van extensief beheerde heide is groter, veel veerkrachtiger en ook nog droogtebestendig. Je kan ook versnipperde populaties door te kleine natuurgebieden sterker maken door populaties te vergroten en onderling te kruisen om de genetische diversiteit hoger te krijgen. Waardoor soorten dus weerbaarder worden.

De kwetsbare blauwgraslanden zijn in de loop der eeuwen pas ontstaan door maaien en hooien, waardoor de voormalige voedselrijkdom van de veenbodem afnam. Door versnippering en ander type veeteelt is dit dus grotendeels weer ongedaan gemaakt. Je kan ook de biodiversiteit op gevoelige heide en in blauwgrasland verbeteren door grondwaterstromen en de kweldruk te herstellen. Zo kwamen zeldzame planten bijvoorbeeld weer terug in natuurgebied Groot Zandbroek in Utrecht.

Belangrijke balans op natte bodems

In bossen kan je door meer inheemse, genetisch autochtone aanplant de biodiversiteit verhogen wat ook weer ervoor zorgt dat de bossen weerbaarder worden tegen bijvoorbeeld droogte of andere klimatologische effecten die altijd lokaal zullen optreden. Ook zal de natuur zelf uiteindelijk weer voor een redelijke balans zorgen. Denitrificerende bacteriën (10-15% van totaal soorten) in de bodem, die belangrijk zijn voor de stikstofkringloop, zetten alles door middel van denitrificatie weer om naar atmosferisch N2. 

In natte natuur bedraagt de denitrificatie zelfs 25 tot 35 kg per hectare. Dat is meer dan de berekende depositie. Dus het is ook belangrijk om grondwaterstanden te verhogen bij droge periodes zodat de bodem niet verzuurt. Dus voor denitrificatie zijn wel organische stof rijke en zuurstofarme, natte bodems nodig. Dus het is van belang lokaal op grondwaterstanden te letten en ook niet teveel grondwater op te pompen voor drinkwater, wat veelvuldig is gebeurd. 

Dit artikel (leestip) stelt ook dat denitrificatie in de bodem beter moet onderzocht worden, want dit wordt niet meegerekend in de huidige beperkte modellen. Waardoor je daadwerkelijke stikstofoverschotten beter kunt kwantificeren.

Het enige probleem van natte bodems is weer is dat in zuurstofarme bodems het autotrofe aerobische microbiologische leven minder actief is. Wat het omzetten van ammonia naar nitraat verstoort en ammonia weer ophoopt. Zo zie je... Balans is overal belangrijk. 

Oplossingen, doodnormale oplossingen!

Dus, afsluitend, besef dat flora en fauna al sinds mensenheugenis verandert door veranderend landgebruik, dat het meeste in NL cultuurlandschap is én dat de kleine delen natuur gewoon de tijd nodig hebben om te herstellen en in balans te komen. 

We kunnen de natuur verbeteren door grondwaterstanden te verhogen, drinkwatervoorziening te verduurzamen, mest en urine te scheiden, kunstmest op basis van dierlijk urine toe te staan en organische bemesting te optimaliseren om kunstmest te verminderen. 

Help een klein handje waar nodig door ontsnippering en populatieherstel, waar we het teveel hebben verpest. Dan veert de echte natuur nog iets sneller op. Niet de problemen ontkennen, maar ook niet overdrijven. 

Sta naast de boeren, niet tegenover de boeren. En kijk met nuance naar onze voedselvoorziening en natuur. We zijn een stadsstaat, met allemaal aangeplante stukken bos met veelal uitheemse planten en kleine plukjes natuur. De natuur gaat niet kapot, maar het kan altijd beter. 

Nou, dit was m'n laatste tweet. Respect als je alles uit deze draad hebt gelezen. Het is best een hele kluif, maar zeker een belangrijk onderwerp. 

Hou de discussie vriendelijk en hopelijk helpt dit bij je stem voor #PS2023!

Richard Steenvoorden

Of nou ja, Kaag bij WNL dus...

Social

Reaguursels

Inloggen

Voorbeeld van een plantje bij ons ven, bij een kruispunt van twee belangrijke snelwegen (een daarvan is de A2, onder de rook van de 5e stad van het land) is de zonnedauw. Dat vleesetende plantje groeit alleen op zandige gronden waar geen bruikbare stikstofverbindingen uitgehaald kunnen worden. Vandaar dat het een insectje moet vangen om als proteïnebron te dienen. Zodra de grond voedselrijker wordt, dan wordt het weggeconcureerd. Ik volg al jarenlang de plekken waar ik van weet waar het groeit. Niet veel verandering gezien over de jaren, en het groeit er nog. Ergo van bemesting kan geen sprake zijn.

Louter Leuter | 05-03-23 | 16:33 | 1

Het is inderdaad wonderbaarlijk hoe hele volksstammen inmiddels door het vele herhalen geloven dat de natuur dood gaat van stikstof. Veel van de uitstoot van intensieve veehouderij bijvoorbeeld valt binnen een paar honderd meter van het bedrijf. Ammoniak mag dan vluchtig zijn, het reageert ook vrij snel waardoor het zich in de bodem bindt.

Zeurders | 05-03-23 | 17:48

Als niet-bioloog zal ik dit artikel bookmarken.

Maar iets lijkt mij te missen. Als je fruit laat verrotten, of omgevallen boomstammen in het bos laat liggen, dan zie ik toch echt het wel schimmels aan het werk en niet bacteriën. Een paddenstoel is niet het topje van de ijsberg, eerder een vingerhoed. Een oud bos is vol met ondergrondse schimmelnetwerken.

Louter Leuter | 05-03-23 | 16:21 | 3

Bacteriën zijn een beetje klein, maar geloof mij, ze zitten er echt wel.

SterF... | 05-03-23 | 16:30

@Louter Leuter | 05-03-23 | 16:34:
Owh zo, bedoel je.
Nou ja, schimmels zijn wel reducenten, maar in de stikstofkringloop zijn het vooral chemo-autotrofe bacteriën die stikstofomzettingen doen, dus ze vallen een beetje buiten dit verhaal.

SterF... | 05-03-23 | 16:37

Complimenten, dit is een uitstekende (!) integrale review van de N-problematiek.

Tijgerdrop888 | 05-03-23 | 16:09

probleem sinds de industriele revolutie met fabrieken en uitstoot van afvalstoffen laat zeggen vanaf 1900 helpt de mens de aarde naar de kloten. Oplossing reductie van de wereldbevolking in plaats van exponentiele groei ieder zijn VN quotum China, India, continent afrika en Amsterdam

HetOorAakel | 05-03-23 | 15:20

Minstens 2000 jaar sleutelen de bewoners van Nederland aan de natuur! Wat nu als natuur wordt “beschermd” is geen natuur maar cultuur landschap. En bij D’66, PvdA, GroenLinks en de VVD zijn ze gek.

Zemko | 05-03-23 | 14:48 | 1

Dus al die organismen die onderdeel zijn van dat cultuur landschap zijn geen natuur? Wat een rare beredenering eigenlijk.

SterF... | 05-03-23 | 16:33

Gelukkig pakken de verzamelde “natuur”organisaties door. Beschermen de oceanen! "verzuring" (hahaha) en overbevissing

Hoe ze dit soort akkevietjes aanpakken leer je hier: www.youtube.com/watch?v=b_51Eyjf7M4&a...

Let op uw zaak. Modus operandi altijd hetzelfde: eerst een (internationaal) verdrag dan maatschappelijke druk door NGO’s met veel gratis geld en desnoods de gang naar de rechter.

fokkewoelf | 05-03-23 | 14:11

Das veel beleidsmedewerkers van de overheid en gemeentes dit bovenstaande uitleg maar mogen meenemen in de besluitvormingen.

steekmug | 05-03-23 | 14:09

1 maart was Nationale Complimenten dag. Het is dan nu wel de 5de, maar toch mooi werk.

Gebakschep | 05-03-23 | 13:30

Hoe heeft La Kaag het er vanaf gebracht?

Keutels | 05-03-23 | 12:54 | 2

Al minzaam glimlachend. Geen dansje.

bitterpete | 05-03-23 | 13:25

Hartelijk dank voor deze gedegen en toegankelijke (OK, zelf gepromoveerd biochemicus maar laagdrempeliger dan dit kan echt niet) bijdrage. Verfrissend om alle feiten te lezen ipv meningen of selectie beperkt tot wat wenselijk wordt geacht door boodschapper van dienst. Kan de auteur niet bij Volkskrant of NRC in dienst: die heb ik juist paar weken terug over potentieel interessant artikel in (toch al homeopathisch verdund) wetenschapskatern aangeschreven of ze iets diepgravender kunnen berichten dan dat er ‘stofjes’ een rol spelen bij een bepaalde nieuwe vinding. Voor de algehele stand van het land&wereld ook goed als iedereen meer vanuit de inhoud redeneert. Hulde daarom voor deze bijdrage, ik zal mijn klinkende bijdrage voor de verschaffers van het forum verhogen. Ga graag zo door. Dank.

Giddejid | 05-03-23 | 12:31

Kaag met bijzonder veel tegengas van de andere gasten bij Nieman.(!!!!!)
Heeft zij misschien bedongen dat zij als enige politica daar wou zitten?
Tijdens gesprek over aardgas Groningen werden Ja21 en de BBB even genoemd als partijen die ondanks ellende van de groningers toch het gas weer wilden gaan oppompen.
Wat een verschrikkelijke partijen toch!
Er werd niet benoemd dat GasTerra nog miljarden m3 gas levert aan diverse landen.
Na vragen over prijzen GasTerra gas e.d. door Omtzigt kreeg hij te horen dat dit uiterst geheim moest blijven en dat men daar niets over kon zeggen.
Staat is notabene voor 50 % eigenaar van GasTerra.
Hier mocht Nieman zeker geen opmerking over maken.
Stond vast niet in de vooraf besproken vragen.
Waarom wel gas naar buitenland en indien echt nodig, niet voor de Nederlanders?
Vieze vuile politieke spelletjes!

Mispel | 05-03-23 | 12:25 | 1

Zullen wel weer dichtgetimmerde contracten zijn en Nederland als 'fatsoenlijk gidsland' komt die na.

gestoptmetroken | 05-03-23 | 13:11

Veel woorden gebruiken maar de olifant laten staan: De hoeveelheid vee.
https://www.quest.nl/natuur/dieren/a26086001/dieren-geslacht-nederland/
"Volgens het CBS gingen in 2018 15 miljoen varkens, 2,2 miljoen runderen en 605 miljoen vleeskuikens naar de slachtbank. Dat komt neer op ruim vier koeien, 28 varkens en 1150 vleeskuikens per minuut. "

En dan zeuren over een paar asielzoekers!

Deze enorme hoeveelheid dieren overstijgt vele malen onze nationale behoefte aan vlees, de rest is voor de export. Prima, maar laat deze bedrijfstak dan zelf(!) zorgen voor de kosten van het opruimen van de stank, de ammoniak en de overlast. Zoals ik het zie klopt men bij het rijk aan voor subsidies en oplossingen, dat naast de riante EU subsidies.

Even afgezien van die veel te grote veestapel, waar slechts een klein deel der Nederlanders van profiteert maar waar een groot deel de overlast van ondervindt, heeft de natuur te lijden. De verreweg meest voor de hand liggende oplossing, inkrimpen van de veestapel en overgaan op andere landbouwproducten, wordt door rechts Nederland niet eens in overweging genomen.

Je mag je afvragen waarom. Het lijkt eerder op een cultuuroorlog waarbij "de boeren" tegenover "de elite" wordt gezet, een kunstmatige tegenstelling maar eentje die het heerlijk doet bij rancuneuze rechtse stemmers, maar met de feiten en de oplossingen heeft het niets maar dan ook niets te maken.

En "Lientje" kan lullen wat ze wil, ze zit in de politiek op initiatief van een club lobbyisten van de veevoeder industrie, als ex-journaliste, gelanceerd door cunsultancy-bedrijf Remarkable. Alsof dat per definitie de beste oplossing voor alle Nederlanders in petto heeft. Bijzonder hoe mensen hun ogen willen sluiten voor deze lobbyclub.

Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 12:24 | 11

Ja je kunt het allemaal wel export noemen maar het is gewoon specialisatie binnen de EU .. Nederland exporteert hoofzakelijk kalfs en rund naar Duitsland en is na Duitsland Denemarken en Spanje pas de vierde exporteur in Varkens.. Dat heet dus deelspecialisatie , doen waar je goed in bent.. De EU hebben we als een gemeenschappelijke markt ontwikkeld en dat gesleep met vlees hoort er kennelijk bij ,net zoals wij hier geen enkel Airibus vliegtuig of Duitse Italiaanse en Franse auto maken.. dat zijn ook grote uitstoters die zware industrieen.. De bulk van de winter en zomer sla komt uit Almeria in zuid Spanje, ooit wel eens afgevraagd waar het water vandaan komt en de stikstof naar toe gaat daar? . Het slaat helemaal nergens op om te praten over hoeveelheden vlees voor de export zolang we in een grote interne EU markt leven en doen waar we heel goed in zijn. De "elite" wil wel de grondstof en energie vretende dikke Duitse BMW in Duitsland laten produceren maar niet onze boer een biefstuk aan Duitsland laten leveren voor de Duitse elite.. Een nare bijna infantiele egoistische mentaliteit. www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/25/neder...).

Smoelensmid | 05-03-23 | 15:25

@De boer | 05-03-23 | 14:18: Mijn stem ook.. respect voor die vrouw die haar poten uit haar lijf rent om overal in haar uppie haar woord te doen en dat doet ze nog goed ook! Onvermoeibaar en bevlogen !

Smoelensmid | 05-03-23 | 15:28
▼ 8 antwoorden verborgen

D66 was voorheen de partij voor de demografie die zich bevond in de wetenschap, onderwijs, bestuur. Zeg maar de mensen die ergens voor hadden doorgeleerd en begrepen hoe het werkt. Met daarnaast een sausje van bestuurlijke vernieuwing eroverheen. En dus kansloos voor een rol van betekenis. Tegenwoordig is het een partij van schreeuwende wappies, volledig losgezongen van de realiteit. En wat blijkt, daarmee kom je in de regering en mag je over belangrijke zaken meebeslissen. Ach, gaat vanzelf een keer fout en we kruipen steeds dichter naar dat moment.

PolarWolf | 05-03-23 | 12:03 | 1

Eens. Kan mij niet snel genoeg gaan.

ChalinaRosa | 05-03-23 | 15:58

Het verhaal van Richard Steenvoorden is de stem van de rede.
Maar hoe vaak heeft de stem van de rede het gewonnen in de wereldgeschiedenis? Kaag is deel van die wereldgeschiedenis. Wereldgeschiedenis in wording. Een wereldgeschiedenis van lieden die ooit lang geleden het voor elkaar hebben gekregen dat alle anderen zich moeten laten leiden, want anders chaos en leed. En met hen kwam de chaos en het leed. Maar goed geleid, dat wel.

Het enige wat helpt is een zelfverzekerde stem die tegen Kaag zegt dat het niet uitmaakt wat Kaag zegt. Dat we het niet meer horen willen en niet meer volgen willen.
Ze zou om het debat te kunnen winnen kunnen vragen of je wil toegeven dat de maan rond is. Onthoud dan dat je met haar een club mensen tegenover je hebt die letterlijk van de maan een kubus zouden kunnen laten maken.

zeurmachine | 05-03-23 | 11:56 | 1

Dat minfin Kaag zich maar eens gaat bezig houden met het gezond maken van onze economie.

Daarbij, een kubusvormige maan zou zo gek nog niet staan aan de nachtelijke hemel.

pan.met.de.jet | 05-03-23 | 12:18

Doe bovenstaand feiten relaas even naar onze vrienden van de Joop sturen.

De Profundus | 05-03-23 | 11:54

Oplossingen zijn nooit complex. Wie denkt van wel heeft het probleem nog steeds niet goed geïnventariseerd.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:48

Nu nog een video hiervan om te delen op de socials.

sjef-van-iekel | 05-03-23 | 11:36 | 1

Te lang misschien, kan er geen meme komen?

funda | 05-03-23 | 11:43

Zie hier de overheid. Een beperkt model hanteren en op basis daarvan draconische maatregelen nemen die zorgen voor veel problemen. Het model is bagger daar ben je in 5 minuten achter.
Terug naar de tekentafel en kom met wat beters. Nee, niet de overheid. Gewoon doorduwen.

EmilioEsteves | 05-03-23 | 11:36 | 1

En dat model is het enige waarmee de provincie bij de rechter de noodzaak van gedwongen uitkoop zou kunnen verdedigen. De provincies moeten een ander dreigmiddel verzinnen om boeren vrijwillig te laten stoppen. (De banken vragen om wegens onduidelijke toekomst de bedrijfsleningen op laten zeggen bijvoorbeeld.)

W_F | 05-03-23 | 12:07

Ik heb mijn tuin volgezet met palmen en alle berken in de houtkachel.

Dat versnelt het proces van de grote klimaatwende.
Kan me niet snel genoeg gaan met dit kloteweer.

Bolhoed | 05-03-23 | 11:30

Heeft Kaag een CC gekregen op dit bericht? Ben dat stikstof gezeik wel beetje zat nu.

Producent | 05-03-23 | 11:28 | 1

Kaag, minfin overigens, legt dat naast zich neer omdat in het betoog nergens wordt gerept over die verstikkende stikstofdeken van minister Jetten.

pan.met.de.jet | 05-03-23 | 12:11

"We zijn een stadsstaat, met allemaal aangeplante stukken bos met veelal uitheemse planten en kleine plukjes natuur."
Ja, en dat begrijpen ze in Brussel ook?

Schoorsteenveger | 05-03-23 | 11:24 | 4

@funda | 05-03-23 | 11:29: De hand van de Verbandmeesteres zit vaak in mijn achterzak als we wandelen. Verder zit er nooit wat in mijn achterzak, want dat vind ik onhandig.

Verbandmeester | 05-03-23 | 11:54

Brussel probeert de Franse en Belgische boeren te helpen door de Nederlandse boeren zo veel mogelijk dwars te zitten. Dat schijnt goed te zijn voor de Europese eenheid en het voorkomen van oorlogen....

W_F | 05-03-23 | 12:09

Brussel is hier het kleinste probleem, het grootste is D66, die vindt dat onze stadstaat nog te weinig stad en nog teveel staat is.

Blauwpetje | 05-03-23 | 12:21
▼ 1 antwoord verborgen

Conclusie.

Stront en pis van vee heeft weinig tot geen invloed op het klimaat maar wel op onze directe leefomgeving, grondwater, natuur. Jouw mening kan slechts zijn het interesseert me geen reet dat we de boeren de boel laten vervuilen of het kan me wel schelen.

Nou mooi, dat ook weer opgelost op deze mooie zondag.

KingOfTheLoonyBin | 05-03-23 | 11:17 | 9

@Joris Beltsin | 05-03-23 | 11:30: Afknallen, maar dat mag niet. Alternatief is dan maar een koe minder.

Dr. Blechtrummel | 05-03-23 | 11:42

@Wattman | 05-03-23 | 11:37: Eens, niet verantwoord en ja, stikstof wordt als machtsmiddel ingezet.

Dr. Blechtrummel | 05-03-23 | 11:44

@Dr. Blechtrummel | 05-03-23 | 11:42:
Alleen die ganzen overschrijden al de KDW ook al offer je alle koeien op. Dat zou een mens toch op bepaalde gedachten moeten brengen...

Joris Beltsin | 05-03-23 | 11:53
▼ 6 antwoorden verborgen

Ik heb uit betrouwbare bron dat Stikstof een soort van deken vormt over de natuur waaronder alles verstikt.

Crankhead | 05-03-23 | 11:17 | 4

Deken van Kevlar lijkt me goed plan.

De Profundus | 05-03-23 | 11:43

De laatste maanden is het goed mis gegaan met de natuur, er zit zelfs geen blad meer aan de bomen.

W_F | 05-03-23 | 12:11

@W_F | 05-03-23 | 12:11: maar door alle maatregelen de afgelopen weken komen er weer plantjes op een knoppen aan de takken. Dus het gaat er de goede kant op!

naglfar | 05-03-23 | 12:27
▼ 1 antwoord verborgen

Dat d66 is het vleeschgeworden onbenul. Deze week nog een wethouder van die club horen pleiten voor de"verdichting" van woonruimte rond de stations omdat je dan makkelijk met openbaar vervoer kunt reizen. Want een buslijn naar een nieuwbouwwijk is te moeilijk of zo.
De volgende stap is concentreren van woningen rond de AlbertHeijn winkels want dan heb je de levensmiddelen dichtbij en dat is duurzaam.
En dat bestuurt ons land.

Schmalz | 05-03-23 | 11:15 | 5

Eigenlijk gooien ze iedere niet'66-er op een hoop, wat op zich wel consequent is.

funda | 05-03-23 | 11:37

Elke straat een AH

Schipperke | 05-03-23 | 13:24
-weggejorist-
Jooperishoop | 05-03-23 | 14:39
▼ 2 antwoorden verborgen

Ik ben het tegenovergestelde van de Kaag adept. Sterker nog, ik vind het een eng mens dat stijf staat van arrogantie. Maar ik pleit wel voor enige nuance, zelfs in het beoordelen van Kaag. Ook zij heeft een familie die haar dierbaar is. Ook zij is een mens dat het recht heeft haar mening te uiten. Ook zij zal zich moeten realiseren dat niet alles is zoals het in haar hoofd afspeelt. Zou ik haar doen? Nee dat dan weer niet. En nu... op naar de golfbaan.

de Jager59 | 05-03-23 | 11:14 | 2

Maar over haar man wordt nooit gerept.
Of zou dat komen om voor het domme stemvee te verhullen dat het een Palestijn is?

pan.met.de.jet | 05-03-23 | 12:26

Dat het een palestijn is geen probleem, maar dat hij een functionaris was van een bepaald regime wel. Maar ik ben hier al een week voor weggejorist dus ik zeg verder maar niets meer.

At_Dawn_They_Sleep | 05-03-23 | 15:43

Wat een wereld van verschil in de wijze waarop Niemand mevrouw Kaag bevraagt en de Heer Wilders. Als of hij bij haar op de loonlijst staat en een foutje heeft goed te maken.

Sieg Hein | 05-03-23 | 11:14

10 % van de boeren weg uit de EU zoals in de beleidsnota's staat, levert een prijsstijging van 17 % voor voedsel op.
Dit geldt ook voor bijvoorbeeld de hoorn van Afrika, dus er worden meer mensen de hongersnood ingeduwd door EU beleid

Nico1000 | 05-03-23 | 11:09 | 4
-weggejorist-
Asteroid-B612 | 05-03-23 | 11:26

We kunnen best met wat minder boeren toe. Het grootste deel is toch voor de export... (Wat de importerende landen dan moeten eten, geen idee.)

naglfar | 05-03-23 | 12:32

@naglfar | 05-03-23 | 12:32: Raar om over export te praten als het merendeel binnen de EU blijft.. zou Duitsland ook zijn auto fabrieken moeten sluiten als je bewust zo redeneert;)

Smoelensmid | 05-03-23 | 15:32
▼ 1 antwoord verborgen

Mijn inwonend moedertje van bijna 92 heeft nog even in bed naar WML gekeken voor ze op stond. Ik vraag: enne, hoe was de uitzending? Mwoah, een of andere onverzorgde kerel met baard en zwart t-shirt had iets van foto's gemaakt. Oh antwoord ik en vraag maar Kaag was er toch ook bij? Nou die draaide hetzelfde riedeltje weer af, niks nieuws. Ma loopt door naar de keuken en zet voor haarzelf een kop thee en gaat over tot de orde van de dag.

Fark Mutte | 05-03-23 | 11:04 | 2

Jou inwonende moeder... Weet je zeker dat het niet jij is die bij zijn moeder inwoont? Op zolder of in de kelder? Want in dat geval zou ik een heel ander beeld van jou krijgen.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:20

Voor mij een weet, voor jou altijd een vraag

Fark Mutte | 05-03-23 | 13:04

"Pak rustig koffie voor je deze moeilijke keuze maakt hoor" mag het ook een Bowmore 12 zijn met deze ver boven mijn pet info?

uisge baugh | 05-03-23 | 11:01 | 9

@letopuwzaak
Ja hoor. Dan wel. De wekker gaat morgen weer om 04.00 uur, dus op tijd en fris het mandje in.

Flapster | 05-03-23 | 13:56

@Sans Comique | 05-03-23 | 11:23: Caol Ila, ook heel goed.

Peerkeoud | 05-03-23 | 21:23
▼ 6 antwoorden verborgen

NPO 2 gaat nog even verder met propaganda voor VVD, D66 en groen links

speed48 | 05-03-23 | 11:00 | 1

BBB zit er ook bij. Een dag niet geframed is een dag niet geleefd.

goedverstaander | 05-03-23 | 11:02

Maar eens, sinds tijden, naar WNL gekeken. Weer een uur van m'n leven verspild met nietszeggend en oeverloos geneuzel. Die Nieman kan beter Lingo oid gaan presenteren

Cornelis12 | 05-03-23 | 11:00 | 2

Ik wil geen zout in de wonde wrijven, maar had je werkelijk iets anders verwacht?

funda | 05-03-23 | 11:12

Waarom aan Kaag niet vragen, wat vind u van een instroom van tweehonderdvijfentwintig duizend per jaar? En doorvragen tot er een wezenlijk antwoord komt. Tja.

bitterpete | 05-03-23 | 11:15

Waar is de zure regen gebleven eigenlijk?

Nonik Neem | 05-03-23 | 10:58 | 16

Bij dat gat in de ozonlaag in de buurt.

J.Cash | 05-03-23 | 12:13

@Kapitein Sjaak Mus | 05-03-23 | 11:03: niet te vergeten spuitbussen met ander drijfgas.

Tjemig | 05-03-23 | 15:36
▼ 13 antwoorden verborgen

Ik vind het allemaal heel overtuigend maar datzelfde heb ik ook als ik wetenschappelijke uiteenzettingen lees van het kamp dat het wél heel erg vind allemaal. Ik wil de politici hier eigenlijk niet over zien discussiëren, maar zou zo graag de schrijver van dit stuk tegenover een collega willen zien die er anders naar kijkt en dan hun argumenten horen. Vinden ze een bepaalde consensus? Is het ene verhaal uiteindelijk toch overtuigender dan het andere? Pas dan durf ik zelf een stelling te nemen in deze alsmaar voortdurende gepolitiseerde klimaat en stikstof soap.

Quantum Suicide | 05-03-23 | 10:57 | 9

@letopuwzaak | 05-03-23 | 11:02: het probleem is denk ik juist dat 99% van de mensen met een mening niet intelligenter of belezener zijn. De makkelijke zwart/wit denkers die heel overtuigd van alles roepen, hebben weinig verstand van zaken of praten klakkeloos 1 van de 2 kampen na.

Quantum Suicide | 05-03-23 | 11:12

Prachtig geschreven stuk door van Rossum. Voor zover ik als plantendokter weet helemaal op feiten gebaseerd. Duidelijk en helder uiteengezet, helaas voor de gemiddelde kiezer te moeilijk. Die luisteren liever naar de makkelijke verhalen van de schreeuwers in de 2de kamer

Plantendokter | 05-03-23 | 11:21

@Joris Beltsin | 05-03-23 | 11:09: Een consensus is nooit wetenschappelijk maar altijd een soort van Godzegenedegreep. De grootste monden, of beter, die stemmen die ruim baan krijgen omdat het beleid ondersteunt, leggen het meest gewicht in de schaal. Niet de feiten.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:30
▼ 6 antwoorden verborgen

Het is niet waar! Stikstof is een verstikkende deken die er voor zorgt dat alle planten doodgaan, Rob Jetten zei het zelf en die is van d66 dus die zal het wel weten!

Sinterbikske | 05-03-23 | 10:54 | 6

Rob Jetten heeft ook meer verstand van kernenergie.

bitterpete | 05-03-23 | 11:22
▼ 3 antwoorden verborgen

Er moet een brede discussie over klimaat komen met wetenschappers van allerlei pluimage. De politiek moet daar buiten blijven. Klimaat is door politiek tot een "religie" verheven waardoor er geen normaal wetenschappelijke discussie meer mogelijk is. Daarom dus klimaat loskoppelen van politiek.

Blonde Nel | 05-03-23 | 10:54 | 2

En dan krijg je bij een D66 onderzoek een uitslag die D66 niet uitkomt en dus weggemoffeld wordt.

NLgaatnaardeklote | 05-03-23 | 10:56

Beslissingen over maatregelen zijn uiteindelijk wel politiek, maar verder helemaal eens. Stukken beter dan opmerkingen als 'racist', 'extreem-rechts', 'xenofoob', 'wappie', 'dom-rechts' en dergelijke om de discussie op voorhand dood te slaan. Dat soort opwerpingen duidt enkel op een gebrek aan argumenten en onderbouwing, mogelijk zelfs intellect. Je vist de reaguurders die zich hiervan bedienen er uiteraard kinderlijk eenvoudig uit.

goedverstaander | 05-03-23 | 10:59

Ik moet Kaag in één ding wel gelijk geven: dat op stapel staande televisiedebat van Jeroen Pauw met X66/vvd/GL/PvdA gaat uit van een (gecreëerde) links-rechts tegenstelling.
Kijk naar het stemgedrag van de vier partijen en ze zitten allemaal in hetzelfde kamp. U kunt uzelf kostbare tijd besparen door er niet naar te gaan kijken.

goedverstaander | 05-03-23 | 10:52 | 2

Van te voren gaan de vier partijen gezellig uit eten. Hierna wordt voor de bühne een toneelstukje opgevoerd. Na afloop word er gezellig na geborreld aan de bar. Glasplaswas.
En tante Truus en oom Harry kunnen met een gerust hart naar bed…

Southpark | 05-03-23 | 11:16

Het is anders haar omroep hoor. Spelletje, gespeelde onvrede, verkiezingsstrategie. Twee honden vechten....

dathoujetoch | 05-03-23 | 11:32

Aangezien ik zelf niet alles inhoudelijk goed begrijp, juich ik discussie door mensen die ervoor geleerd hebben -en dus ook dit soort bijdragen- toe. Het leukst zou zijn als er ook in de panelen nog een korte reactie kon worden gegeven aangezien velen hier stikstofdeskundig zijn.

letopuwzaak | 05-03-23 | 10:50 | 6

@funda | 05-03-23 | 11:08:
Ja, maar valse vergelijkingen moet je er toch uit kunnen pikken bij zoiets exacts en meetbaars? Die kun je dan toch weerleggen als zijnde een valse vergelijking? Maar goed, mijn bijdrage is dat ik dit soort bijdragen toch toejuich en veel meer heb ik helaas niet toe te voegen.

letopuwzaak | 05-03-23 | 11:15

@letopuwzaak | 05-03-23 | 11:15:
In mijn ervaring is wiskunde een door mensen geschapen taal (net als Duits en Swahili) en kun je iedere taal misbruiken door zaken te verduisteren of zaken onnodig op de voorgrond te trekken.
Dus helaas, ook de door iedereen dagelijks waarneembare realiteit kan door politici en andere wegkijkers gewoon stomweg ontkend worden door met andere cijfers te komen.
Liefst nog met 'gemiddelden', want daar kun je bijna iedere politieke draai aan geven die je wenst.

funda | 05-03-23 | 11:22

@funda | 05-03-23 | 11:22: Er zijn strenge regels binnen de wiskunde die je vertellen welke wiskunde je in welke situaties moet gebruiken. En daar kun je dus veel mee sjoemelen en als je het goed doet hebben zelfs de experts moeite om de fouten er uit te halen.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:35
▼ 3 antwoorden verborgen

Nieman: teveel tegels in je tuin is niet toegestaan.

Laat mij die wet eens zien, RIcky-boy.

goedverstaander | 05-03-23 | 10:48 | 3

Teveel tegels is verboden?
Dan mogen we hier wel oppassen!

Kapitein Sjaak Mus | 05-03-23 | 10:54

@Kapitein Sjaak Mus | 05-03-23 | 10:54:
*discreet relevante tegel terugtrekt*

funda | 05-03-23 | 10:55

@Kapitein Sjaak Mus | 05-03-23 | 10:54: Tegels met gaten mogen wel. Ik schiet ze er voor u met alle liefde in. :)

goedverstaander | 05-03-23 | 11:03

Nou, koffie is op. Ben er nog niet uit. Het leedvermaak bij Lick Iemand, hij heeft wel zo zijn voorkeur dus of Iemand de lading dekt? Of een doorwrocht verhaal op basis van feiten en terzake argumenten. Het is wel zondag hè. Joh er gaat toch gewoon gebeuren wat de meerderheid van de betalende massa niet wil. Zo lopen de door ons betaalde (faal)hazen. Hard op weg naar het volgende aanstaande onderzoek met de veelgebruikte "met de kennis van nu" hadden..... Ze bedoelen dan "dat plebs had altijd al gelijk en we zuimden te luisteren doof door ons eigen gelijk. Nog een koffie dan.

DrJaap | 05-03-23 | 10:45

Als je (bijna) overal NOx vervangt door NOS klopt het verhaal nog steeds.

Mauguio | 05-03-23 | 10:45

Die stikfstofcrisis is als die pitch van massavernietigingswapens in Irak: een grote staatsleugen.

En geen enkele journalist durft hard tegen die leugens van D66 en de VVD in te gaan; het bewijs hoe ingekapseld de media is door de macht.

Ik deed gisteren een bakje koffie met iemand uit een ander Europees land. Uitgelegd hoe lang Mark Rutte aan de macht is, en wat hij allemaal uitvreet en toch er mee wegkomt. Die kerel was stomverbaasd, had echt het idee dat Nederland een voorbeelddemocratie is. Ik had hem wel wakker geschud geloof ik haha.

martymcfly | 05-03-23 | 10:44 | 3

Legt die iemand ook eens uit dat D66 en Groen links de wereld gaat redden met een stikstofcrisis in Nederland

speed48 | 05-03-23 | 10:58

De stikstof leugen is een knuppel om land in handen te krijgen. Het is inderdaad opmerkelijk dat journalisten daar nauwelijks aandacht voor lijken te hebben.

impy | 05-03-23 | 11:01

Probleem is; ze hoeven het niet te durven. Want ze willen het niet eens. Overtuigd als ze zijn dat ze aan de goede kant van de Geschiedenis staan.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:36

Rick Niemand laat haar wel uitpraten, doet ie nooit bij oppositie partijen. Wat is het toch een kleffe slijmbal van de zittende macht.

Wattman | 05-03-23 | 10:42 | 4

Wiens brood men eet, diens woord men spreekt. *archaisch kijkt*

funda | 05-03-23 | 10:47

Kaag praat wel, maar ze spuit gemeenplaatsen. Zeggen wat wenselijk is, zonder met een oplossing te komen.
Minzaamheid, arrogantie, pedanterie en betweterigheid strijden om voorrang.

bitterpete | 05-03-23 | 11:04

@bitterpete | 05-03-23 | 11:04:

Inderdaad, madame is toch wel kampioen niets zeggen met dure woorden.

Dan 1000 keer liever de shag rokende Remkes. Wat een hautaine dame die mijlenver van het volk afstaat.

Wattman | 05-03-23 | 11:44
▼ 1 antwoord verborgen

"Dus, afsluitend, besef dat flora en fauna al sinds mensenheugenis verandert door veranderend landgebruik, dat het meeste in NL cultuurlandschap is én dat de kleine delen natuur gewoon de tijd nodig hebben om te herstellen en in balans te komen."

Dus het probleem is er gewoon en is er al jaren. Fijn dat dit een keertje hardop gezegd wordt hier. Dus er moeten gewoon problemen opgelost worden. Nu is de vraag nog steeds hoe precies.

"We kunnen de natuur verbeteren door grondwaterstanden te verhogen, drinkwatervoorziening te verduurzamen, mest en urine te scheiden, kunstmest op basis van dierlijk urine toe te staan en organische bemesting te optimaliseren om kunstmest te verminderen."

Oh, zo dus. I had puppy once and his name was bingo! Maar je mist de olifant in de kamer. Waar komt al die mest en urine vandaan? En dat scheiden van poep en pis werkt niet naar verwachtingen.

"Help een klein handje waar nodig door ontsnippering en populatieherstel, waar we het teveel hebben verpest. Dan veert de echte natuur nog iets sneller op. Niet de problemen ontkennen, maar ook niet overdrijven."

Niet al het vee moet weg, wel veel. Wij hebben niet zoveel vee nodig.

"Sta naast de boeren, niet tegenover de boeren. En kijk met nuance naar onze voedselvoorziening en natuur... stukken bos met veelal uitheemse planten en kleine plukjes natuur. De natuur gaat niet kapot, maar het kan altijd beter."

Contra bio-industrie boeren, pro duurzame boeren. Kan ik mezelf wel in vinden.

Ndranghitiari | 05-03-23 | 10:42 | 3

"Sta naast de boeren, niet tegenover de boeren"

Maar ze moeten wel hun kop houden en luisteren, Tjonge jonge Theo.

NLgaatnaardeklote | 05-03-23 | 10:47

"Waar komt al die mest en urine vandaan?". Die komen van de plantjes die door dieren worden afgebroken waarna er allerlei stikstofverbindingen ontstaan. Zonder die dieren zouhet plantmateriaal ook worden afgebroken door schimmels en bacterieën waarna er, oh wonder, óók stikstofverbindingen ontstaan.

(natte zuurstofarme bodems vormen ook veel methaan wat ook een sterk broeikasgas is. Laten we hopen dat er niemand op het idee komt straks om dit als afleiding voor politiek falen op alle fronten te gaan misbruiken. Hebben we naast de CO2 en stikstofproblematiek ook een methaanproblematiek. En heb je enig idee hoe sterk waterdamp is als broeikasgas? Laat ik maar mijn mond houden nu)

Sans Comique | 05-03-23 | 11:42

@Sans Comique | 05-03-23 | 11:42:
En als je veel veevoer importeert hoopt stikstof zich hier dus op.

SterF... | 05-03-23 | 17:04

D'66 wil voor de stikstofcrisis de woningcrisis verergeren. Ze willen het Nederlandse volk gijzelen met een tekort aan woningen tot dat aan al hun eisen is voldaan.
wnl.tv/2022/06/20/d66-wil-niet-meer-o...
Paternotte wordt “ongeduldig” van de discussies, die volgens hem het beteugelen van de stikstofcrisis in de weg staan. “We praten week in, week uit over de vastgelopen woningmarkt. Maar als de uitstoot van stikstof niet snel omlaag gaat, komen die bouwvergunningen er niet”, aldus de fractievoorzitter.

Osdorpertje | 05-03-23 | 10:40 | 1

Men dempt de ene crisis dus met de andere.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:44

Biodiversiteit. Moet Nederland terug naar Holtland anno 1600-1800?

Biodiversiteit 2: 5 miljoen mensen erbij, inclusief infra, voedsel, import van goederen, productie etc. Voornamelijk in nieuw stedelijk gebied.

1km2 stad tov 1km2 landbouw, wat is de het verlies aan biodiversiteit en de continue extra schade aan mens en milieu, ook over de grenzen meegerekend?

De groene plannen zijn onzinnig en absurt.

donkieshot | 05-03-23 | 10:40 | 4

Dat klopt. Maar het blijft absurd. Daar nog iets over? Of is u enkel een spellings fetisjist?

donkieshot | 05-03-23 | 10:48

Hoe meer binnenkomers, hoe groter de biodiversiteit is. Ze moeten dan wel niet allemaal uit het zelfde land komen.

Sans Comique | 05-03-23 | 11:46

@donkieshot | 05-03-23 | 10:48: Je verlaten op een zinnige huisregel is nooit en te nimmer absurd, er kan mij niet genoeg gewezen worden op D en T. De beste remedie tegen de taalkundige verloedering van het ons zo dierbare weblog;) De inhoud kan varieren , de vorm is aan duidelijke regels gebonden.

Smoelensmid | 05-03-23 | 12:14
▼ 1 antwoord verborgen

Ik hoop van harte dat rechts en dan vooral domrechts, binnenkort een keertje kan gaan regeren. Dan kan iedereen ontdekken dat het een totale chaos gaat worden. Dan is iedereen weer een paar jaar rustig, want dan keert het besef terug dat simpel wat boze dingen roepen geen oplossingen biedt voor de complexe problemen. Maar laat ze het gerust proberen. Lekker achterover leunen en het schip tegen de ijsberg laten knallen. Chips, nootjes bier.

Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 10:40 | 16

@R. Skickr | 05-03-23 | 11:22:
Bang allesbehalve, Ik hoop echt dat die nitwits op rechts een keer aan het stuur komen. Soms moet je stuurlui aan wal even aan het roer laten om ze een toontje lager te laten zingen. Dat domme gebral neemt dan vanzelf af.

Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 12:17

@Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 12:17: voor dom geklets en inhoudsloos bekrompen gebral moet je toch echt bij d66 zijn. Zelfs technologische innovaties mogen niet meegenomen worden in de beschouwing. En ga er maar vanuit dat d66 na deze verkiezingen een toontje lager zingt.

therealbraindump | 05-03-23 | 12:35

Landgenoten nog wel, u gebruikt die ook bij (J)aap?

Tjemig | 05-03-23 | 15:49
▼ 13 antwoorden verborgen

"Het is een ontiegelijk complex onderwerp en ik zou er zo een boek over kunnen schrijven maar."
Waarna hij hoofdstuk 1 en 2 neerplempte. Dat was iets teveel voor mij op de vroege zondagochtend, ik ben gekomen tot aan "Cyyyycliii van de natoer" en afgehaakt.

Met_baard | 05-03-23 | 10:34

D66 en GroenLinks/PvdA creëerden de StikstofHype.
Vervolgens gebruiken ze deze StikstofHype om de bedrijven en het land van de boeren te onteigenen.
Daarna gaan ze op deze weilanden huizen bouwen.
Tot slot wijzen D66 en GroenLinks/PvdA het merendeel van de leeggekomen huizen toe aan migranten.
.
Hoe lang staat uw volwassen zoon of dochter al op een wachtlijst voor een betaalbare woning?
.
Denk aan 15 maart.

Ella | 05-03-23 | 10:34 | 1

Denk alvast maar wat er na 'stikstof' gaat volgen, en wat het politieke 'doel' dan gaat zijn.

Niet dat er ooit een crisis opgelost gaat worden natuurlijk, want we hebben snel meer ambtenaren en politici nodig om het beleid dat ze nu al niet kunnen uitvoeren straks uit te kunnen voeren.

funda | 05-03-23 | 10:44

2.620.00 mensen erbij in +- 5 jr. tijd.
K laat dat getal even op me inwerken. Ga k zo wel al die grafieken en statistieken kort doornemen.
En oh ja, vind WNL echt kak. De presentatrices, de setting, de vragen, de hele insteek. Slecht journalistiek" product.

chicago river | 05-03-23 | 10:34 | 6

@impy | 05-03-23 | 10:43: En al die mensen willen huizen, auto's, afvalcontainers en misschien wel een boerderij.

funda | 05-03-23 | 10:45

@funda | 05-03-23 | 10:45:
Is er eigenlijk een religie waar de boederij centraal staat? Als vrijheid van godsdienst zwaarder weegt dan de stikstof chaos is het misschien waard om zo’n religie te beginnen.

impy | 05-03-23 | 10:53
▼ 3 antwoorden verborgen

10 m3 hout per woning! waarom maken we ons nog druk om russisch aardgas?

W_F | 05-03-23 | 10:32

Ik vind het best een goed stuk. Het is allemaal waar wat er staat. Er zijn natuurlijk ook rapporten te vinden die wel met data komen waaruit blijkt dat de biodiversiteit aan het afnemen is, maar goed, dat "past" er niet bij natuurijk.

Ohja, dit is een schoonheidsfoutje: "Ook willen ze deze meststoffen in het algemeen afschaffen. Maar op dit moment wordt bijna de helft van de wereldbevolking hierdoor gevoed."

Als met "ze" de Nederlandse overheid wordt bedoeld is de gevolgtrekking voor "bijna de helft van de wereldbevolking" vals.

SterF... | 05-03-23 | 10:29 | 8

Natuurlijk, de EU is de halve wereld aan het voeden en als "ze" straks de meststoffen hebben afgeschaft komen die allemaal om van de honger, haha.

Voor mij blijft biodiversiteit gewoon een begrip uit de biologie.

SterF... | 05-03-23 | 10:58

Hoezo mest in Nederland niet belangrijk? Mest en bemesting zij met name in Nederland belangrijk. Alleen mogen boeren steeds minder dierlijke mest gebruiken voor hun gewassen
Dit moet en mag dan weer aangevuld worden met dure synthetische kunstmest.

nuchterbekeken | 05-03-23 | 10:59

Je zou kumnen stellen dat er hier te veel wordt geproduceerd op een klein oppervlakte waardoor we last hebben vanngrote hoeveelheden stront en urine, veel bestrijdingsmiddelen, overmatig watergebruik, en dat de natuur hier het belagrijkste slachtoffer van is. In de landbouw moet dan ook worden toegewerkt naar afname productie en mindrr belastende productie. Prijzen van voedsel worden dus hoger.

zeeman73 | 05-03-23 | 12:19
▼ 5 antwoorden verborgen

Das een zware zit bij WNL voor Remkes een uur lang zonder rokertje en ook nog eens recht tegenover Kaag zittend.

Cornelis12 | 05-03-23 | 10:29 | 4

@Nico_the_Sparrow | 05-03-23 | 10:40: Volgens de Partij van Madam is hij toch alcoholist? Is die beschulddiging door de partijleider Madam ook ooit weersproken, excuses?

dathoujetoch | 05-03-23 | 10:42

Dat worden een stuk of drie kopstootjes als aperitief.

J.Cash | 05-03-23 | 10:45

@dathoujetoch | 05-03-23 | 10:42:
Ik dacht dat de partij van madam hun keuteltje ingetrokken hadden over dat alcoholisme .....

Nico_the_Sparrow | 05-03-23 | 11:07
▼ 1 antwoord verborgen

Hulde voor dit betoog. Veel argumenten zijn hier weliswaar al in afzonderlijke tegels voorbij gekomen maar nu staat het bij elkaar en is het ook nog eens voorzien van het label 'deskundig'.

Joris Beltsin | 05-03-23 | 10:28

Wie zou het grootste slakkenspoor trekken, Rick of Sieg?

TonAlias | 05-03-23 | 10:27 | 1

Sieg heeft denk ik al een tijdje een droog spoor.

Zeurders | 05-03-23 | 13:45

Ik gooi er maar even een Video2000 van Bassie en Adriaan in, kan ik beter tegen en je kunt nog Spaans leren ook. Alles beter dan een kritiekloos bevraagd optreden van Madam.

dathoujetoch | 05-03-23 | 10:26 | 6
▼ 3 antwoorden verborgen

Stel dat we besluiten om voor 2030 1/4 van alle uitkeringen te stoppen. Die mensen krijgen dan een eenmalige uitkering en daarna niets meer. Je krijgt nu een email dat je uitkering waarschijnlijk gaat stoppen maar we kunnen je nog niet vertellen hoe hoog die eenmalige uitkering word en of je daarvan een woning kan financieren of dat je na een paar maanden huur op straat komt te staan.

Maar bij boeren is het wel ok, want natuur.

W_F | 05-03-23 | 10:26 | 3

Vele boeren zijn miljonair, nu jij weer.

meneer Q | 05-03-23 | 11:04

@meneer Q | 05-03-23 | 11:04: En? bijna iedereen met een woning en een pensioen is miljonair in Nederland. Tot de pensioenleeftijd werken tegen huidige minimum loon is al meer dan 1 miljoen.

W_F | 05-03-23 | 12:01

@meneer Q | 05-03-23 | 11:04: En dat mag niet?

Bankivahoen | 05-03-23 | 12:04

Natuur is voor tevredenen of legen.
En dan: wat is natuur nog in dit land?
Een stukje bos, ter grootte van een krant.
Een heuvel met wat villaatjes ertegen.

Nederland heeft geen natuur. Geen oerbossen. Alles is cultuurlandschap, aangeplant, aangelegd en beheerd. Honderd jaar geleden zag dat er anders uit en over honderd jaar zal het er anders uit zien. Maar nu willen we 26 miljard euro belastinggeld wegpissen en een hele sector van de economie kapotmaken om een snapshot van de situatie nu voor altijd te fixeren. En waarom? Om de beroerde implementatie van een in Brussel opgelegde richtlijn. Een richtlijn die er geen rekening mee houdt {one size fits none) dat wij één van de meest dichtbevolkte landen ter wereld zijn, vijf keer het Europees gemiddelde. Veel waanzinniger krijg je het niet.

Tapu | 05-03-23 | 10:26 | 5

@therealbraindump | 05-03-23 | 10:41:
De mens is toch ook vaak een verstorende factor als het gaat om nutriëntenkringlopen.
Maar je hebt gelijk, we horen er zeker bij.

SterF... | 05-03-23 | 10:47

@SterF... | 05-03-23 | 10:38:
Ik chargeer het wat en misschien dat je daarom mijn punt mist; waarom is de natuur van nu (of twintig jaar geleden) heilig verklaard en moet die ten koste van alles als een status quo vastgelegd worden, terwijl natuur dynamisch is, zich aanpast en verandert?

Tapu | 05-03-23 | 10:56

@Tapu | 05-03-23 | 10:56:
Dat is zo, ecosystemen veranderen contant, maar als de tendens is dat het ecosysteem armer wordt door menselijk handelen, is het toch ook niet zo'n gek idee om er iets aan doen?

SterF... | 05-03-23 | 11:06
▼ 2 antwoorden verborgen

In WNL gaat het nu over niet kunnen bouwen van nieuwe huizen vanwege stikstof. Geen letter van Nieman alsook Kaag en Remkes over boeren die massaal hun bedrijven aan Schiphol verkopen vanwege stikstofrechten

Cornelis12 | 05-03-23 | 10:25

Wie had dat ooit gedacht, dat een partij als D66 ooit opgericht als " redelijk alternatief" de confessionele rechtse christelijke partijen zou overtreffen met religieuze ondergangs apocalyptische angst praat. Met een cancelcultuur waar zelfs de jehovas van onder de indruk zijn. En zelfs al zou het crisis zijn dan is paniekvoetbal op basis van veroordeling en uitsluiting nog altijd slechter dan het zoeken van verstandige oplossingen waarbij aan iedereen recht wordt gedaan.

Overschilder | 05-03-23 | 10:25 | 1

D66 is de partij geworden waarvoor zij is opgericht om tegen te strijden, regentesk tot op het bot.

therealbraindump | 05-03-23 | 10:35

Boeren zijn fascisten en moordenaars.
Aldus GL66 en geweld is eventueel bespreekbaar.
Ook zoiets……
Het feit dat je het op de agenda zet is al waanzinnig.
Geweld is nooit bespreekbaar.
Dus ook niet om te kijken of het eventueel bespreekbaar is.
Dan weet je welke kant dit op gaat, van kwaad tot erger.
Evengoed als die infantiele fakkeldragers.
Gewoon niet.

Ruimedenker | 05-03-23 | 10:24 | 1

Boeren zijn geen fascisten en moordenaars, wèl miljonairs.

meneer Q | 05-03-23 | 11:07

Één oplossing, de meest eenvoudige en voor de hand liggende, wordt opvallend vermeden in dit verhaal: de vermindering van de enorme hoeveelheid vee in ons land, waarvan de dichtheid de hoogste van heel Europa is. De opbrengst daarvan valt toe aan een kleine groep ondernemers. Vermindering brengt onze voedselvoorziening zeker niet in gevaar, integendeel. Wanneer meer boeren overgaan op andere producten, en dat kan, vermindert dit probleem zonder de noodzaak van allerlei gekunstelde technische oplossingen.

Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 10:24 | 16

Kopietje van hierboven:
Wij hebben veel vee omdat onze boeren verdomd goed zijn in het beheer van veestapels. Het is daarom goed dat dat vee hier gehouden wordt en niet in landen waar men geen flauw idee heeft hoe dat moet.

Maar even terug naar de basis: Waarom zou je drammen op snelle en rigoreuze oplossingen als de beschikbare informatie aantoont dat er geen acuut probleem is?

En nog iets: Wanneer en door wie is besloten dat Nederland naast een dichtbevolkte stadsstaat ook een ongerept natuurreservaat moet zijn? Moeten we niet gewoon constateren dat de hoge bevolkingsdichtheid en de agrarische activiteiten een verandering van de plantensamenstelling veroorzaken, en dat accepteren?

marcoplarco | 05-03-23 | 10:50

Dit artikel stelt dat we eigenlijk geen probleem hebben. De stikstofuitstoot daalt al jaren en kan nog verder afnemen met een paar eenvoudige maatregelen.

Met de biodiversiteit gaat het blijkbaar ook prima. De milieubaarden laten graag de grafiekjes zien die vanaf 1900 lopen, in de vorige eeuw is de bevolking van dit piepkleine landje geexplodeerd, en is er heel veel landbouw bijgekomen; nogal wiedes dat de biodiversiteit dan fors afneemt. En zoals altijd met opgeheven vingertje nog even wordt vermeld: "veel meer dan in de rest van Europa". Ja. Nogmaals: we zijn ook 1 van de kleinste en meest dichtbevolkte landjes. Maar kijk je naar het verloop van de biodiversiteit sinds de jaren 80-90, dan zie je een vlakke lijn of zelfs een lichte toename. Van de door de groenen genoemde ecocalypse is absoluut geen sprake.

De eenvoudigste oplossing is erkennen dat er nauwelijks problemen zijn.

Muxje | 05-03-23 | 10:53

@Muxje | 05-03-23 | 10:53:
Het probleem ontkennen heeft al 40 jaar lang voor een politiek van pappen en nathouden geleid, totdat de raad Van State daar een einde aan maakte. De oplossing is uitermate eenvoudig: verklein de enorme veestapel. We hebben die niet nodig.

Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 12:30
▼ 13 antwoorden verborgen

Team Kaag hier. Qua stikstof heeft D66 gewoon gelijk. Dat vinden overigens bijna alle experts, op een paar querulanten na.

Après toi | 05-03-23 | 10:23 | 12

Ik heb van team Kaag, inclusief de zogenaamde experts, nog maar weinig inhoudelijke onderbouwing gezien zoals in dit artikel. Zelfs de verschillende soorten stiksofverbindingen worden nauwelijks genoemd, het is "stikstof en we hebben er teveel van. Punt."

Toen dit nog geen crisis was heeft men al eens toegegeven dat zowel de modellen als de limieten destijd op een achternamiddag zijn gekozen, zonder echt na te denken.

Muxje | 05-03-23 | 10:57

@Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 10:27:
Daarom een betere controle op mestfraude. Ook moet er een goede controle komen op de bufferzone; 3 tot 5 meter voor het uitrijden van mest.

meneer Q | 05-03-23 | 11:14
▼ 9 antwoorden verborgen

Dank voor de degelijke chemisch-biologische onderbouwing.

In belangrijke beslisorganen als het kabinet, tweede kamer en Brussel zit helaas geen hond die een betawetenschap heeft gestudeerd, wat de kans klein maakt dat ze de complexiteit doorgronden.

Hoe kunnen bestuurlijke nitwits nu onderbouwde beslissingen nemen als ze geneigd zijn alles te geloven wat luidruchtige activisten schreeuwen, en de oren sluiten voor wetenschappers met opmerkingen als 'wetenschap is ook maar een mening'?

Zeurders | 05-03-23 | 10:21 | 5

@druif | 05-03-23 | 11:04: Zucht. Zoals ik eerder al aangaf: men gebruikt graag de cijfers vanaf 1900 (hier zelfs 1700) omdat dit inderdaad een dramatische afname laat zien. Wat verwacht je dan? In 1900 woonden hier 5 miljoen mensen, en sindsdien zijn de bevolking en de industrialisatie enorm toegenomen. Wie denkt dat we terug moeten of kunnen naar het niveau van 1900, die is niet goed bij z'n hoofd.

Muxje | 05-03-23 | 11:10

@Muxje | 05-03-23 | 11:10: biodiversiteit gaat over de hoeveelheid soorten. Niet over de hoeveelheid dieren. Aantal soorten hoeft niet zo dramatisch te dalen, als de leefgebieden die overblijven van goede kwaliteit zijn...

druif | 05-03-23 | 11:30
▼ 2 antwoorden verborgen

Rickie gaat weer met half open mond verliefd zitten kijken en aandachtig te zitten luisteren naar H.M.

J.Cash | 05-03-23 | 10:20 | 1

Hij likt nog net niet de schoenzolen van kaagmens

sgaapje | 05-03-23 | 10:33

Stikstof is het excuus van stadse pennenlikkers die een hekel hebben aan boeren, omdat boeren subsidies krijgen en omdat boeren op land zitten waar mensen uit Analfabetistan & Berggeitië moeten wonen.
Allemaal zogenaamde ASML techneuten.
Tuurlijk is het waar dat NL een grote veestapel heeft en het meest is voor de export.
Dat poepargument is valide, maar weer niet als je weet dat we ook nog heel veel vlees importeren.
Bovendien is de agrarische sector een groot deel vd totale economie.
Veestapel halveren? Prima, maar dan ook een importverbod, anders is het wel heel hypocriet.
Daar komt bij dat D66GL dan ook moet garanderen dat agrarische grond natuur gaat worden.
Bouwen doen we voor Nederlanders (van welke komaf dan ook) maar niet voor importbejaarden en andere ongeletterden uit Palmbomië.
Maar goed, we weten dat D66 het slimste meisje uit de klas is, de studiebol, die alles beter weet en bovendien stronteigenwijs arrogant is, en daarom niets wenst aan te nemen van domme mensen.
Zelfs niet het redelijke bespreekbaar te maken.
En je kunt mij om de oren slaan met cijfertjes, maar cijfertjes zeggen mij niets.
Cijfers zijn voor autistische ADHD aspèrger klanten die cijfers als enige houvast hebben.
Polarisatie?
“Denk je een discussie te winnen, of ben je elkaar aan het verliezen”…
Daar mag D66 ‘s aan gaan denken.
De redelijkheid.
Fijne Zondag.

Ruimedenker | 05-03-23 | 10:18 | 2

Kaag is helemaal niet zo slim. Ze denkt bij voorbaat al te weten wat de uitkomst moet zijn, en luistert alleen maar naar mensen die het met haar eindconclusie eens zijn.

Zeurders | 05-03-23 | 10:24

Slim e/o (goed?) kunnen studeren zijn i.m.o. twee verschillende dingen.
Wee ons gebeente nu we bestuurd worden door politici die toch vooral reken tot die tweede categorie.

D-Fens_1963 | 05-03-23 | 10:58

NPO gaat weer D66 en Kaag propageren

speed48 | 05-03-23 | 10:18 | 1

Baudet heeft gelijk?

swapper | 05-03-23 | 10:17

Op wereld niveau is, met name in de scheepvaart gaat het van HFO naar LNG naar Waterstof naar Ammoniak als brandstof voor de voortstuwingsmotoren en dan hybride met batterijen. Men staat dus niet stil zoals de doodscultuur van de klimaatkerk ons wil doen geloven. (Terzijde: Hyundai heeft plannen met kernenergie voor de handelsvaartschepen. Bestaan natuurlijk al voor marineschepen.) Of te wel, stel als overheid regels die in alle redelijkheid zijn op te volgen door de markt. Gooi geen oude schoenen weg voor je nieuwe hebt.

forecastle | 05-03-23 | 10:16 | 1

Ik de auto industrie zit niet stil en is volop bezig met de ontwikkeling van waterstof. Gaat ook de hoofdbrandstof worden, puur elektrisch gaat het niet worden. Is ook niet praktisch uitvoerbaar

Cornelis12 | 05-03-23 | 10:19

Linkje mbt dit onderwerp naar de laatste peiling van Maurice de Hond.
De BBB is aan het uitbreiden, nu ook meer in de Randstad. (Scrollen voor het kleurenkaartje)

peilingen.maurice.nl/

Roos | 05-03-23 | 10:16 | 11

@druif | 05-03-23 | 10:34: Schiet maar op met die popcorn; mais wordt er straks niet meer verbouwd.

goedverstaander | 05-03-23 | 10:40

Nou heb ik twee stemwijzers gedaan en beiden geven me de keuze tussen CDA en BBB. Nou. Wat een keuze.

Met_baard | 05-03-23 | 13:07
▼ 8 antwoorden verborgen

Nieman vraagt, kan Nederland de Instroom aan?
Minuutje bla bla bla, maar bla bla en, door...

bitterpete | 05-03-23 | 10:16

Weer zo'n 'expert' die denkt het beter te weten...

druif | 05-03-23 | 10:16

.... even inzoomen op het glas cognac van Remkes ...

Jos Tiebent | 05-03-23 | 10:15

Respect voor deze post! Verplichte leeskost voor elk kamerlid

mok | 05-03-23 | 10:13 | 2

Kom, wanneer hebben ze nou tijd op hun drukke agenda om dit soort verhalen op hun telefoon/tablet te lezen?

Met_baard | 05-03-23 | 10:29

Helaas deugt de argumentatie niet en zijn de meeste punten al weerlegd. Maar voor de ontkenners is het mooi materiaal om de discussie dood te maken.

druif | 05-03-23 | 10:36

Vroeger, op school, las ik enkel de samenvatting.

rexmundi666 | 05-03-23 | 10:11 | 1

Dit is de samenvatting.

Kowalski11 | 05-03-23 | 10:18

Cringe, de vraag wordt gesteld aan haar buurman en Kaag val hem in de rede en geeft het antwoord .. Ze deugt echt niet! wat een vreselijke heks is het toch..

Smoelensmid | 05-03-23 | 10:10

Kijk eindelijk een verhaal wat hout snijdt, dank Richard, bizar dat de reguliere media, inhoudelijk niet de diepte in gaan. Dit helpt!

Whisky | 05-03-23 | 10:10 | 4

Ik heb ooit een jaartje fysische geografie gestudeerd dus ik ben maar een leek, wat is uw kennis niveau?

Whisky | 05-03-23 | 11:05

@Whisky | 05-03-23 | 11:05: ik ben ook een leek. Ik lees de nrc en ik vertrouw erop dat die wetenschappers aan het woord laat die een autoriteit hebben en de consensus in de wetenschap kunnen uitleggen.

druif | 05-03-23 | 12:44
▼ 1 antwoord verborgen

Mooi. Zou er ergens een stemlokaal zijn aan een Kaagweg?

W_F | 05-03-23 | 10:41

Dank dank GS riekt naar een bewaarartikel, met linkjes en bronnen. Helaas moet ik aanrijden... Het begin begon goed, en dus ga ik het later fijn uitpluizen.

Louter Leuter | 05-03-23 | 10:05

Ook bij WNL, die ondernemer die zo sprekend op de maker van Luckytv lijkt. Dus eigenlijk Sander van de Pavert, maar dan zonder humor.

Zenzeo | 05-03-23 | 10:04 | 1

Wat doet ie daar , een beetje ondernemer zit op zondag toch bij Harry mens ;)))

Smoelensmid | 05-03-23 | 10:17

Jezus de Portugese zon zorgt voor extra lange posts.. haha wat een verhaal!

Alexander | 05-03-23 | 10:04 | 3

Het is niet Van Rossem die de tekst geschreven heeft, ik zeg het maar even.

SterF... | 05-03-23 | 10:21

@SterF... | 05-03-23 | 10:21: De afwezigheid van schuimvlokken viel mij ook al op. Nuttige informatie bovendien.

TanteJuut | 05-03-23 | 10:41

Je loopt een dag achter Alex, het is zondag.

J.Cash | 05-03-23 | 10:47

"... dat Nederland eigenlijk gewoon één groot stedelijk gebied is met een enorm hoge populatiedichtheid en veelal aangeplante bossen, wat het lastiger voor ons maakt dan andere landen die veel meer oude natuur, wastelands en niet-agrarische gebieden hebben. Dus het is ook niet goed om onze situatie met andere landen te vergelijken."

Dat is eigenlijk het enige dat iedereen dient te onthouden bij toekomstige stikstof- fijnstof-zwavel-biomassa-klimaat-vraagstukken op mondiale schaal.

Laat je niet vangen in het deelgekibbel hoe schadelijk NOx nu precies is tegenover SO2.

funda | 05-03-23 | 10:02 | 2

Inderdaad, plus het feit dat onze gekoesterde heide ook gewoon man-made is dus ontbossing. Schreef Plasterk onlangs niet in zijn column dat de enige echte natuur die Nederland kent, de Noordzee is, die nu in hoog tempo vernaggeld wordt door de aanleg van windparken, maar dat schijnt dan wel weer bon ton te zijn bij de klimaat- en milieureligieuzen.

FrankVeer | 05-03-23 | 10:24

@FrankVeer | 05-03-23 | 10:24: de visserij met sleepnetten hebben van de Noordzee en woestijn gemaakt. Er groeide ooit zeewier op de bodem...

druif | 05-03-23 | 10:39

Er zijn landen, gewone democratische landen om ons heen, waar twee of drie weken voor belangrijke verkiezingen in de staatsmedia geen aandacht wordt geschonken aan individuele partijen of spelers. Je ziet er hooguit een strak geleide groepsdiscussie tussen partijbonzen, op een gelijk ‘ speelveld’. Het zou toch niet heel moeilijk moeten zijn, om dat in Nederland ook in te voeren.

bisbisbis | 05-03-23 | 10:02 | 1

Dan moet je wel een onafhankelijke omroep(en) hebben.

dathoujetoch | 05-03-23 | 10:04

Het is dus veilig om Matt Damon zijn poepaardappelen op Mars te eten maar we hebben nog steeds veel teveel veeteelt in Nederland en aan de andere kant is het ook weer niet nodig om veeboeren voor miljarden uit te kopen want het probleem met teveel stront en pis lost zichzelf uiteindelijk op. Is dat de samenvatting?

Ndranghitiari | 05-03-23 | 10:02 | 2

Matt Damon komt in het verhaal niet voor, dus nee... Die samenvatting klopt niet.

Roos | 05-03-23 | 10:06

Afhankelijk van de vervolgplannen voor de uitgekochte boerengrond. Het is een gemeen spelletje, met opkopen van emissierechten door grote partijen los je onder de streep exact *niks* op voor natuur en milieu. Dan zitten we nog binnen de grenzen van Nederland heh, een strookje land met een beetje impact op het mondiale gebeuren. We schuiven met wat papier en verkopen de rechten van de opgekochte boerderij. Dan gaan er over een aantal jaar redelijk voorspelbaar grote huizenblokken gebouwd worden, waardoor je de zaak dubbel gaat belasten (emissierechten waren al verkocht).
De samenvatting is dat er niemand 'in zit' voor natuur of milieu, maar voor herordening en geld.

Kouwe Kees | 05-03-23 | 10:28

Domme mensen kunnen niets SMART doen.

Kaas de Vies | 05-03-23 | 10:01 | 1

Yup.
Voor diegene die even niet weten hoe of wat de kolonel bedoeld:
Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch, Tijdgebonden.

EEnzame SchizofrEEN | 05-03-23 | 10:16

Ik leef sindskort in een compleet vacuüm, geen last meer van het enge stikstof en Co2!

Kaas de Vies | 05-03-23 | 09:59 | 1

Kaas het Vlies?

D-Fens_1963 | 05-03-23 | 10:13

Ik moet dit op m'n grite computer nog eens nalezen. Half collegedictaat landbouwkunde lang. Op zo'n klein smartohone schermpje krijg ik niet alles binnen. Maar het is 5 voor 10, eerst maar eens Bart Niemann kijken.

Vorige week vond ik WNL schokkend. Hoe Edith Schippers wel precies zei wat ik zelf ook vond, maar waarvan ik inmiddels weet dat ze tijdens het regeren toch precies anders doen. En hoe Paul Rösenmuller zo uitviel tegen Edith, schokkend, schokkend, zulk schorriemorrie moeten we niet hebben in de politiek.

DitjaarkrijgikAOW | 05-03-23 | 09:58 | 1

Ik kijk niet meer.
Ik ben het stadium van praten reeds voorbij.

D-Fens_1963 | 05-03-23 | 10:15

Mevrouw noemt heurzelve gelovig katholiek. Vergeet madam dan niet haar zondagsplicht? Nee, alles voor de verkiezingsijfers in een show die geen enkele kritische vraag zal stellen.

dathoujetoch | 05-03-23 | 09:57 | 1

Als goed katholiek zit zij op kerstavond vooraan om om vol overgave alle kerstliederen zo vals en uit de maat mogelijk mee te blèren en heedt zij er de rest van het jaar geen boodschap aan.

de IJsman | 05-03-23 | 10:08

Petje af voor dit artikel, van Rossem.

Patraque | 05-03-23 | 09:57 | 2

De tekst is van Richard Steenvoorden.

funda | 05-03-23 | 10:24

Kaag en dus D66 zijn gewoon de mensen extra aan het bang maken met hun leugens over stikstof.

gerrit5042 | 05-03-23 | 09:57 | 4

@funda | 05-03-23 | 10:15: Ja, want de boeren moeten gewoon weg, die bezetten schaarse grond die nodig is voor nieuwe Vinexlocaties waar D66 haar klootjesvolk en werklaven kan opbergen. D66 zoekt een stok en die zullen ze dan ook vinden.

FrankVeer | 05-03-23 | 10:26

Onzin Frank. Boeren hoeven niet weg. Maar iets minder veeteelt. Wederom populisme om dit zo te stellen.

Beste_Landgenoten | 05-03-23 | 10:34

'Iets minder' is in 66Speak de helft. Om te beginnen.

funda | 05-03-23 | 11:33
▼ 1 antwoord verborgen

Ah, de rechtse-twitter bubbel wordt weer overgetikt vanuit Wappiesaõ. Verhelderend.

Linkse Zakkenvuller | 05-03-23 | 09:56 | 6

Iets te veel woorden achter elkaar?

zuurtjeregen | 05-03-23 | 10:18
-weggejorist-
Linkse Zakkenvuller | 05-03-23 | 10:19
▼ 3 antwoorden verborgen

'Heeft u nog steeds niemand laten vallen?'
"Ik ben er voor alle burgers van Nederland."
'U bent geweldig!'

Kouwe Kees | 05-03-23 | 09:54

We gaan hard op de situatie af dat dit landje onder EU-bestuur geen landbouw, veeteelt of industrie meer mag hebben, en dat het maximum aantal bewoners slechts aan de hand van EU-stikstofmetingen bepaald gaat worden.

De enige echte vraag is: gaan 'we' het zo ver laten komen?

funda | 05-03-23 | 09:52 | 2

De sectoren mogen wel blijven maar dan graag zonder vervuiling.

druif | 05-03-23 | 10:41

U bent een klimaatontkenner! Hoe durft u! Zomaar mensen op logische wijze zaken uitleggen en feiten presenteren. Weet u dan niet dat klimaat een geloof is, een emotie, een linkse religie die god vervangen moet. Hoe durft u dat met feiten te besmeuren. Ketter! Op de brandstapel.

BoerKoekoek | 05-03-23 | 09:51

Maar het gaat helemaal niet om stikstof of het milieu; het gaat er om U via de nieuwe religie 'milieu' financiel en wettelijk in de tang te nemen, uw leven te beheersen en aan te sturen, en macht over het volk te behouden middels doemscenario's. De communisten onder Mao en Stalin deden dit via de tereur uit een geweerloop en gulags bij mensen die behalve hun leven niks te verliezen hadden. De huidige Nederlandse overheid doet dit door Uw rechten en bezittingen steeds verder af te knijpen. Controle is het toverwoord.

me163komet | 05-03-23 | 09:48 | 1

Jij doorziet het ! Waren ze maar allemaal zo.

Bankivahoen | 05-03-23 | 10:02

Geen belangstelling voor Hare Kaagheid Ziegriet. Stem ze weg op 15 maart!

Prof.Dr.Mr.Ir.Z | 05-03-23 | 09:46 | 4

Ik stem desnoods op de duivel.

De_fluitlokker | 05-03-23 | 09:53

Ik mis esq achter uw nick.

BrutusBosch | 05-03-23 | 10:00
▼ 1 antwoord verborgen

"Zoiets hoort geleidelijk te gaan" Vrijwel alles kan alleen geleidelijk, iets waar veel mensen met een te korte termijn visie niet aan kunnen.

Neuth | 05-03-23 | 09:46

Misschien niet alleen wat minder Klaver in veevoer, zou Nederland goed doen.

redthehaghue | 05-03-23 | 09:45 | 1

Wellicht geheel Klaver in het veevoer, dat zou dit land pas goed doen

BoerKoekoek | 05-03-23 | 09:53

Wetenschap die niet in de rutteknikkers en kaagbukkers straat passen moet je niet willen natuurlijk.Weekje voor verkiezingen net doen of je het niet met elkaar eens bent maar daarna weer vol gas de verkeerde kant en je salaris van 1,5 ton veilig stellen.

van stampij | 05-03-23 | 09:45

Waarom heeft U als minister van financiën over van alles een mening behalve over financiën?

Guusje Nadorst | 05-03-23 | 09:45 | 2

Ook daar heeft ze een mening over.

J.Cash | 05-03-23 | 10:23

Vervang ‘mening’ door ‘verstand’…

Wijze uit het Oosten | 05-03-23 | 10:57

Haar strategisch gekozen blauw-witte outfit tegen die rood-wit-blauwe achtergrond:

'Blauw is de kleur van de lucht en de zee. Het wordt vaak geassocieerd met diepte en stabiliteit. Het symboliseert vertrouwen, loyaliteit, wijsheid, zelfverzekerdheid, intelligentie, geloof, waarheid en de hemel.'

En dit terwijl deze vrouw overduidelijk niets heeft met dit land.

MickeyGouda | 05-03-23 | 09:44 | 5

Blauw-wit associeer ik met de envellop van het incasso-apparaat van de roverheid. Die heeft net weer een forse aanslag op mijn zuurverdiende inkomen gepleegd. Ik vraag me inmiddels serieus af of dit soort gedwongen afdrachten niet onder de definitie van dwangarbeid en slavernij vallen.

marcoplarco | 05-03-23 | 10:33
▼ 2 antwoorden verborgen

'Boeren' zijn industriëlen, die parasiteren op grond, water en natuur over onze grenzen. Dierenwelzijn en ecologie zijn uit het oog verloren. Dat 'cultuurlandschap' bestaat pas sinds de ruilverkaveling, daarvoor was Nederland echt wel een stuk mooier. Nu is het een groene woestijn, zonder insecten, zonder leven, zonder bloemen, zonder schoonheid. Het is allemaal domme framing vanuit een systeem dat tientallen jaren zijn gang heeft mogen gaan. Goed dat er nu paal en perk aan wordt gesteld. Laat stikstof de boeman zijn, of iets anders. Achteraf zal iedereen zeggen: hadden we dat maar eerder gedaan. #GeefNederlandterug

joker3 | 05-03-23 | 09:43 | 12

Die zogenaamde "industriëlen" zorgen wel voor betaalbaar voedsel en ja, niet alleen binnen Nederland. Ik snap nooit zo goed waarom mensen zoals u dat blijven zeggen. Waarom wil u terug naar de tijd van Ot en Sien. Dat betekent dat veel meer mensen in de landbouw moeten gaan werken en je heel inefficiënte boerderijen krijgt. Die stoten straks veel meer uit per hectare dan die "industriëlen" van u.

Gurb | 05-03-23 | 11:16

Ik ben geheel vóór natuur!
Mensen zijn van nature ook vleeseters; tenslotte is ons gebit en is darmstelsel geëvolueerd om ook vlees te kunnen verwerken.
Daarom: vlees! Yes! Vlees moet! Vlees is goed!
Het probleem is dat er zoveel mensen zijn die vlees willen eten, ergo: het probleem is de overbevolking!
Stop de massa-immigratie! Spiraaltjes en sterilisatie-kitjes naar ontwikkelingslanden!

Aristotalloss | 05-03-23 | 11:25

Komt u wel eens buiten? En met buiten bedoel ik bij voorbeeld Friesland. De provincie waar ik woon. Want “nu is het een groene woestijn, zonder insecten, zonder leven, zonder bloemen, zonder schoonheid” is echt onzin.

Jooperishoop | 05-03-23 | 14:43
▼ 9 antwoorden verborgen

Ah ja, de Wie Niet Luistert.. show op zondag.
Voelen zult u, burger.

Kouwe Kees | 05-03-23 | 09:42

Dit leer je niet op de diplomatenschool.

Guy de Lombard | 05-03-23 | 09:42

Helder

shimanski | 05-03-23 | 09:42

Bedankt voor dit ingewikkelde, maar verhelderende stuk.
Ik bewaar het.
Nu is het wachten op de ontkenners die andersdenkenden dom noemen.

Nuchternederland | 05-03-23 | 09:42

Zie ook Wynia’s week: Arnout Jaspers. Goed artikel

LoewiekedeVos | 05-03-23 | 09:39

Alles draait om die Europese normering: stel dat we Europa de norm opleggen dat heel Europa net zoveel voedsel moet produceren per vierkante meter als NL
Geen gekke gedachte gezien de bevolkingsgroei maar verder onzin natuurlijk
Elke delta is extreem vruchtbaar en altijd overbevolkt en druk met vervoersverbindingen
Midden Frankrijk is daarentegen vrijwel leeg en de landbouw en daarmee de voedselopbrengst dommelt langzaam in slaap
We moeten af van generieke Europese normering
Elk land kent zijn eigen geografie en het is echt onzin om een geografische norm daar over heen te leggen

Rene strijland260746 | 05-03-23 | 09:37 | 1

Klopt. Havens en zee zijn nog steeds het belangrijkst ook 2000 jaar na de Romeinen en Kelten. Daarna volgen de _bevaarbare_ rivieren (heeft Spanje bijvoorbeeld niet). Kijk maar een nachtelijke foto vanuit de ruimte.

Louter Leuter | 05-03-23 | 10:08

Kunt u vereenzelvigen met het beleid van Rutte om nog steeds alles zwart te lakken betreffende WOB verzoeken?

Saillant__detail | 05-03-23 | 09:33

REAGEER OOK

Uitgelezen op GeenStijl? Abonneer je op de Nijman-Nieuwsbrief.
linktips: Energie vergelijken | Autoverzekering vergelijken
Kansino. Hét online casino van Nederland.
Online casino met licentie | Bookmakers | Online casino overzicht | Bookmakers Nederland
Online Casino | Online Gokken | Brokerfolio.com brokers vergelijken | online bookmakers in Nederland
Online Casino Top 5 | Casino bonussen | Crypto-casino.nl