Ja sorry zijn we weer, maar dit moet even

Ziet u dit fragmentje hierboven? Dat is afkomstig uit het boek 'Leuker kunnen we het niet maken' van Renske Leijten over toeslagenadvocaat Eva González Pérez, dat u moet lezen. Wat langere context van dit fragment na de breek, maar we besteden er toch nog even aandacht aan omdat het zo veel zegt over dat schandaal, en over de Raad van State, u weet wel, die club die altijd zo fel waarschuwt tegen gevaren voor de rechtsstaat.

Aan het woord is dus mevrouw 'Terschelling' (die eigenlijk geen Terschelling heet, maar een achternaam heeft waardoor je voor onze Belastingdienst automatisch verdacht bent), een slachtoffer van het toeslagenschandaal. Mevrouw Terschelling had al honderden keren de wc's van de Raad van State schoongemaakt. En mevrouw Terschelling moest dus opnieuw bij de Raad van State zijn, omdat je daar moet zijn, als je je recht wilt halen omdat je jarenlang kapot bent gemaakt door onze overheid.

Maar bij de Raad van State was iets geks aan de hand. Daar zat namelijk een rechter die jarenlang had gewerkt voor Pels Rijcken, het advocatenkantoor dat namens de Staat loog in toeslagenzaken. En die rechter organiseerde nog steeds samen 'praktijkdagen bestuursrecht' inclusief borrel, met oud-collega's van Pels Rijcken. Dat is het kantoor van de landadvocaat, waar je altijd tegen moet procederen, als je je recht wilt halen omdat je jarenlang kapot bent gemaakt door onze overheid.

Dus Eva González Pérez wraakte de rechter, want zulke onderlingen banden tussen rechter en advocatenkantoor passen meer bij shithole countries waar de rechtsstaat onder druk staat zoals Polen en Hongarije en Botswana en Uganda. Maar wat denk u? Die rechter van de Raad van State kon gewoon blijven zitten volgens de raad van State, blijkt uit een uitspraak van de Raad van State. De meeste rechters deugen! Mevrouw Terschelling kreeg trouwens wel gelijk maar dat is vooral omdat ze zo ontzettend gelijk hád. 

Nu kunt u misschien denken, wat zeuren jullie nou GeenStijl? Die rechter is al lang met pensioen! Dus is er is helemaal geen gevaar meer voor innige banden tussen Pels Rijcken en de Raad van State. Nou ja, je hebt deze staatsraad, maar die was alleen advocaat, maar geen partner. En okee, je hebt nog deze staatsraad en deze staatsraad, die waren dan misschien wel partner, maar die werken bij de afdeling advisering, niet bij de afdeling bestuursrechtspraak. En okee, deze ex-partner van Pels Rijcken werkt daar wel. En deze ex-partner ook. En deze ex-partner ook. Maar wat is daar nou erg aan? De kant van de Overheid is immers altijd de kant van Het Goede en het is helemaal geen probleem dat bestuursrechters in Nederland automatisch altijd de overheid geloven.

Nou ja. Behalve als dat dus wel een probleem is. En behalve als de overheid glashard liegt. En behalve als de kant van de overheid helemaal niet De Goede Kant is. Of als de Raad van State juristen intimideert die wijzen op de fouten die de Raad van State jarenlang gemaakt heeft in de toeslagenaffaire. 

Hopelijk zijn de wc's op de Kneuterdijk nog altijd stralend schoon. Hopelijk glanzen de spiegels op de Kneuterdijk als de opvolger van Bart Jan Ettekoven zichzelf daarin even diep aankijkt. En hopelijk gaat de Raad van State snel kapot.

Langer fragment uit 'Leuker kunnen we het niet maken' na de breek.

Zo hadden ze het dus wel bedoeld.

Stel nou hè. Stel nou dat het allemaal een grote vergissing was, die toeslagenaffaire. Dat er eigenlijk gewoon allemaal met kinderopvangtoeslagen frauderende ouders en bureautjes waren, en dat die vanwege de Bulgarenfraude allemaal een tikkie hard zijn aangepakt, en dat dat nu eenmaal is wat er gebeurt. Waarom bestaat Joop Hack dan? Waarom is hij dan een ambtenaar die maandenlang stiekem stukken aan toeslagenadvocaat Eva González Pérez heeft verstrekt? Waarom waren dat dan allemaal stukken waar zij recht op had, maar die zij niet ontving? Waarom is Joop Hack dan door de Belastingdienst op non-actief gesteld wegens "ernstig plichtsverzuim"? Terwijl Joop Hack de enige was, die wel zijn plicht vervulde? Waarom heeft Joop Hack daar, volgens zijn vrouw, hartklachten aan overgehouden? Waarom kreeg Joop Hack pas eerherstel toen staatssecretaris Menno Snel onder politieke druk kwam te staan?  Waarom bestaat er dan zo iemand als 'Teamleider 17051', die als enige van de Belastingdienst wél met Gonzalez Perez mocht praten (en informatie achterhield)?

Nou ja. Dat zou je je dus af kunnen vragen. En je kunt je afvragen waarom er nooit iemand is veroordeeld. En je kunt je afvragen wie 'teamleider 17051' eigenlijk is. Of 'toeslagenjurist 677', of 'toeslagenjurist 936'. En je kunt je afvragen waarom de Belastingdienst in 2021 nog interne filmpjes verspreidde waarin werd gezegd hoe erg het allemaal was, voor de Belastingdienst. En je kunt dus het interview met totale kampioen Joop Hack in Trouw lezen. En het boek van Renske Leijten (bekend van tv) over Eva Gonzélez Pérez lezen. Dan kun je in ieder geval nooit meer zeggen: zo hadden we het niet bedoeld.

Buikpijn ja

Terug bij af

Mark Rutte zit al zo lang in het Torentje dat sommige van zijn eerdere problemen alweer retro zijn. Zoals de Bulgarenfraude, die nu helemaal terug lijkt, maar nooit helemaal weg was. Dit Oost-Europese gesjoemel met Nederlandse toeslagen resulteerde in 2014 in een berg ophef, een gesneuvelde staatssecretaris en de veroordeling van enkele daders, maar de bron van het probleem verdween niet. Het intensieve toezicht op fraude (dat overigens al ver voor de Bulgarenfraude begon) haalde weliswaar duizenden onschuldige gezinnen door de mangel in de diepzwarte politieke bladzijde die we nu kennen als het toeslagenschandaal, maar voorkwam de echte fraude van de echte criminelen niet. Die blijven pogingen doen om geld uit ons sociale vangnet te harken, zo signaleert ook de Dienst Toeslagen, die zag dat vanaf enkele Bulgaarse IP-adressen werd ingelogd voor bijna 2.000 verschillende BSN’s. En hoewel die toeslagen inmiddels zijn gestopt, zijn de direct uitbetaalde voorschotten foetsie. Na jaren van leed, ellende, gedoe, enquêtecommissies, rapporten en falende hersteltrajecten zijn we weer exact op het punt waar we begonnen. De toeslagenouders waren collateral damage in een verloren strijd. We zijn tien jaar verder en geen meter opgeschoten.

Hoort u het eens van een ander

Weet u nog, vroeger, toen Mark Rutte premier was van dit land? Toen hadden we dus een toeslagenaffaire. Of, zeg maar gerust, een toeslagenschandaal. Hoop gedoe over geweest, kabinet afgetreden, enquêtecommissie, nog een enquêtecommissie en het zou allemaal door het nieuwe kabinet hersteld worden. Maar dat herstel, dat schiet niet op. Dat zeggen de advocaten van de slachtoffers al lang, en nu citeert de T. teamleider Eric Miedema van de Commissie Werkelijke Schade: "We zien dat onze secretarissen hele betogen houden om te bekijken of de reiskosten wel of niet rechtmatig zijn. En dan komt het uit op een bedrag van 15 euro 32. Ik zeg over ons proces: het is bij de wilde konijnen af. Het klopt allemaal juridisch, het is goed onderbouwd, maar gaan wij geen meters maken op die manier." Geen meters maken. Voor ouders wier levens al kapot zijn. Dat is schade op schade. Een proces dat bij de wilde konijnen af is, na een schandaal dat bij de wilde konijnen af was. En nu, na jaaaaaaaaaaaaaren, komt er dus een nieuwe methode. "We gaan al die dossiers nog eens tegen het licht houden”, zegt Miedema tijdens de bijeenkomst. Volgens de ambtenaar wordt het ’hele concept’ van schade-afhandeling opnieuw bedacht. Daarin zal onder meer een ’andere maatstaf voor ruimhartigheid’ gelden." Nou. Aan het werk dan Hans.

Het wordt tijd dat onze rechters en ons parlement weer op eigen benen staan.

De bedoeling van de Trias Politica is scheiding der machten. Een parlement dat wetten schrijft en richting geeft. Een kabinet wordt vanuit een coalitie benoemd tot dagelijks bestuur die op haar beurt onafhankelijk gaat opereren. Een rechter die alles toetst aan de regelgeving. Macht is iets wat je moet afbreken, verdelen en nooit meer moet samenbrengen. Helaas kan het allemaal weer gebeuren...

Met de kinderopvangtoeslagenaffaire hebben we gezien wat er gebeurd als de Trias Politica te verweven raakt en letterlijk een soort meltdown heeft. We zagen de voet van de olifant letterlijk werkende ouders langzaam, maar helemaal kapot stampen. Een wilde olifant zou zoiets niet snel doen, een gorilla ook niet. De wreedheid die we hier zien, zie je vooral bij chimpansees en mensen.

Niemand dacht zelfstandig na. Achteraf trekt iedereen het boetekleed aan voor hun deel, om direct erna naar de handelingen van de ander te verwijzen. De stapjes zijn te klein, niemand wordt vervolgd. Politieagenten vervolgen we voor splitsecond beslissingen, maar voor andere ambtenaren geldt totale immuniteit vanuit de Pikmeerarresten. Zelfs als ze bewust onschuldigen afpersen en knevelen.

Gelukkig komt er elke paar jaar een zwaarlijvig rapport hoe erg we fiscaal kopschoppen. Een paar jaar geleden veroorzaakte “Ongekend Onrecht” de val van Rutte3, deze week kwam na de val van Rutte4 het rapport “Blind voor mens en recht” uit. Het vorige rapport keek wat er was gebeurd, dit rapport keek naar hoe en waarom. Wie schrijft die blijft. Een glas, een plas en alles bleef zoals het was...

Over mensen, die lekker gewerkt hebben

Een rapport. Je krijgt er je leven niet mee terug, je krijgt er je kinderen niet mee terug, je krijgt er je werk niet mee terug, je krijgt er je geld niet mee terug, je krijgt er je huis niet mee terug, je krijgt er je toekomst niet mee terug, je krijgt er je auto niet mee terug, je krijgt er je opleiding niet mee terug, je krijgt er, samenvattend, eigenlijk helemaal niks mee terug. Maar je krijgt wel iets. Want we hebben gehoord hoe de overheid door consequent de wet te overtreden duizenden mensen heeft kapotgemaakt. En we hebben gehoord wat er gebeurde met mensen die zijn kapotgemaakt door een overheid die consequent de wet overtrad. En de schuldigen? Die kregen geen straf, maar een cursus met socratische kralenspelen en een podcast.

En nu dus dit: een rapport. Livestream na de breek.
TITEL RAPPORT: 'Blind voor mens en recht', samenvatting RTL Nieuws daarrrr: "Zonder de juiste maatregelen kan een volgend schandaal morgen weer gebeuren"
UPDATE: Complete rapport hierr

Die doofpot gaat niet meer dicht

Het zal u wellicht niet ontgaan zijn dat de Belastingdienst jarenlang ten onrechte duizenden mensen kapot heeft gemaakt. De Belastingdienst kon dat doen, omdat rechters daar keer op keer toestemming voor gaven. Rechters gaven daar keer op keer toestemming voor, omdat de Afdeling Bestuursrechtspraak de Fraudewet op een volstrekt onredelijke en formalistische manier beoordeelde. Tot de Raad daar in 2019, toen er geen letter in de wet was aangepast, opeens mee ophield. Kon gewoon. Raar hè? Ongeveer iedereen die er verstand van heeft (zie bijvoorbeeld: dit rapport van de Raad voor de Rechtspraak) vindt dat de Raad van State hier grote fouten heeft gemaakt, behalve de Raad van State zelf. Maar nu blijkt dat de Raad van State de afgelopen jaren iedereen die dat hardop zei ging intimideren. "Rechtsgeleerden zeggen dat de Raad van State heeft geprobeerd hen te beïnvloeden met ‘boze' brieven of met een ‘ontmoedigend gesprek aan de Kneuterdijk’. De Raad blijft volgens hen ten onrechte claimen dat de wet dwong tot een keiharde aanpak van toeslagouders. De nieuwe voorzitter van de Raad houdt niettemin vast aan die controversiële opvatting." Dan ben je dus de hoogste bestuursrechter in Nederland, en dan gedraag je op dictatoriale wijze. Joehoe formatietafel (joehoe NSC). Kan iemand dit rotte stuk uit onze rechtsstaat slopen?

Een heldere brief

Kijk, dat is nou het voordeel van NRC-lezers. Die lezen NRC, en die denken 'maar dat klopt helemaal niet'. En ze kunnen het weten, want ze zijn NRC-lezers, en dat zijn bovengemiddeld vaak mensen die ergers voor hebben doorgeleerd. Zo ook jurist Derk Venema, die gehakt maakt van het gezwam van Bart Jan van Ettekoven, de baas van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dat is de afdeling die met een extreem strenge uitleg van de fraudewet keer op keer toeslagenouders kapotmaakte (lees dit, lees dat) en ze daarna nog een keer in zijn gezicht spuugde. Maar volgens Bart Jan van Ettekoven was dat allemaal de schuld van die verschrikkelijke politici. NIET DUS, legt Derk Venema uit. En oh ja. De Raad van State moet kapot.

Kom er maar in Gerard Blankestijn

Zo hadden ze het dus wel bedoeld. Afgelopen maandag hoorden we in de Parlementaire enquêtecommissie Fraudebeleid en Dienstverlening hoe het er op de werkvloer aan toeging bij de afdeling Toeslagen van de Belastingdienst. Stelselmatig werden de rechten van burgers geschonden, en als je daar iets van zei, dan werd je tot een burn-out gedreven. Klokkenluider Pierre Niessen noemde man en paard en de namen van een aantal ambtenaren die wisten van de misstanden, omdat ze dat van klokkenluider Pierre Niessen zelf hadden gehoord. Vandaag is een van hen aan het woord: Gerard Blankestijn, directeur Toeslagen van 2011 tot en met 2018. Nou meneer Blankestijn. We zijn benieuwd naar uw antwoorden. 
UPDATE: Blankestijn kiest de lijn leugens van De Correspondent: allemaal de schuld van de Bulgarenfraude, en van de politiek, en hij kon er allemaal niks aan doen want hij had veel te weinig medewerkers. Slachtoffer (en SP-Kamerkandidaat) Janet Ramesar vat samen: "Smeerlap". 
UPDATE: Dat was het. Blankestijn vond het allemaal reuze vervelend, maar hij had het ook niet makkelijk, moet u maar denken.

Hoogste bestuursrechter kan slachtoffers ook niet helpen

Op het plaatje hierboven twee staatssecretarissen en een minister die alle drie in meer of mindere mate verantwoordelijkheid dragen voor de Belastingdienst en de afhandeling van het toeslagenschandaal in het bijzonder. Het trio zit een Nationale Vergaderzaal waarin een meerderheid van de partijen akkoord ging met de wet die die afhandeling mogelijk moet maken.  Maar deze afwikkeling verloopt zo traag als dikke stront door een trechter. Vandaag heeft de Raad van State daar goed en slecht nieuws over. Het goede nieuws: de rechtbank Midden-Nederland heeft in april van dit jaar de Belastingdienst ten onrechte een veel te lange termijn gegeven om te beslissen op aanvragen voor compensatie in de hersteloperatie toeslagen. Dat geldt ook voor de te lange termijn die de rechtbank heeft gegeven om op bezwaren van gedupeerde ouders te beslissen.