Dit is deel 34 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Tweede helft 2009

Dat de salarissoftwarebedrijven pissed off zijn over de "stabiliseringsplannen" van Cor Franke en het UWV is fijn maar onvoldoende. Uiteindelijk hebben ze zich het bos in laten sturen en ligt de wetgeving al klaar. Zelfs als politieke nono weet ik dat dit technische onderwerp waar niemand op kan scoren een hamerstuk gaat worden. Iemand moet in Den Haag uitleggen dat ze hier door hun ambtenaren grof worden belazerd en dat de voorgestelde "versimpeling" van de polisadministratie zomaar kan uitdraaien op volledige herbouw; alles natuurlijk onder het contract dat Capgemini nog steeds heeft. En bovendien wordt de hoogte van iemands UWV-uitkering straks bepaald door de kwaliteit van de salarisadministratie van de werkgever en diens integriteit. Ik heb dus voor iedereen een verhaal. Voor rechts de insteek 'geldverspilling'. Voor links de insteek 'benadeling zwakkere medeburgers'. En voor iedereen de insteek: 'jullie worden belazerd waar je bij staat'.

Door een gelukkig toeval weet ik ook hoe ik bij Kamerleden aan tafel kan komen. Mijn naïeve partner Frans Kleipool had bij zijn onderhandelingen met het UWV het beeld gekregen dat het UWV zou meewerken aan positieve publiciteit over het systeem dat wij hadden gebouwd – samen met het UWV natuurlijk (NOT). En om dat idee handen en voeten te geven heeft hij voor een strategiesessie op de Hilversumse hei Marcel Kummel uitgenodigd. Deze oud-journalist en oud-voorlichter van de VVD-Tweede Kamerfractie (Joris Voorhoeve era) is communicatiestrateeg ofwel lobbyist. Kummel is voorgepraat door Kleipool en legt uit hoe hij onze boodschap zou uitdragen.

Dit is een intermezzo van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Gisteren publiceerde dit medium een screenshot van een vergaderverslag van de directie van UWV WERKbedrijf. Dit is niet de tak van het UWV die uitkeringen uitdeelt aan zieken, arbeidsongeschikten, werklozen en werkgevers met coronaverschijnselen, maar de tak die mensen aan werk helpt. In dat screenshot valt te lezen dat WERKbedrijf-directeur Tof Thissen zijn ondergeschikten vraagt om het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid niet te vertellen dat dienstverlening via het digitale kanaal goed loopt. Als de ambtelijke top daar achterkomt dan is het post-corona een argument om het WERKbedrijf te saneren, zo meldt het verslag.

Als UWV-insider en overheidswatcher kan ik hier veel over zeggen. Ik pik er een paar zaken uit die zeker niet allemaal negatief zijn voor het UWV WERKbedrijf en directeur Thissen (volgende week weer over echte bedriegers). Ik denk dat die observaties interessant zijn voor wie wil begrijpen hoe het bestuur van de overheid werkt en hoe het beter kan. 

Eerst en vooral: ja, Thissen roept op om de bron van zijn budgetten, het ministerie van SZW, in het duister te houden. Is dat fout? Ja, het is verschrikkelijk fout en helemaal nu de wereld in brand staat. Het UWV WERKbedrijf is een dure club die de komende tijd nog veel meer belastinggeld gaat verbranden spenderen. Als de hand die het UWV voedt wordt misleid, dan wordt belastinggeld verspild. Zo simpel is het.

Dit is deel 33 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Het plotselinge besluit van de oppermachtige Ketenmanager Franke om de loonaangifte te versimpelen door correcties achteraf te verbieden, doet bij mij alle alarmbellen rinkelen. Dat dit de opmaat is tot herbouw of verbouwing van onze polisadministratie is duidelijk. Herbouw betekent dat Capgemini weer terugkomt, want die hebben nog steeds een contract. Verbouwing kán betekenen dat er weer bergen werk op ons afkomt, want het UWV kan zelf niets. Ik wil die gok niet nemen: Capgemini is te machtig en ik heb vijf jaar geleden al een keer armpje gedrukt met Cor Franke en vanzelfsprekend verloren.

Allereerst moet ik weten wie hier in de driver seat zit. Ik redeneer dat het versimpelingsplan niet vanuit het UWV komt, maar volledig door Franke zelf is bedacht en uitgewerkt. Natuurlijk kan Franke op verzoek van het UWV handelen. De stokoude UWV-uitkeringssystemen kunnen immers geen correcties verwerken en het nieuwe systeem dat dit probleem zou oplossen is uitgelopen op een totaalfaal. Maar ik werk op de beleidsafdeling die zo'n plan zou moeten uitwerken. Mijn collega’s zijn overduidelijk even verrast als ikzelf.

Het kan niet anders of Ketenmanager Franke, deze briljante workaholic, heeft dit konijn uit zijn hoed getoverd. Buiten Cor Franke ken ik niemand die in staat is om in zijn eentje een plan te bedenken waarbij aan alles is gedacht: concept, techniek, veranderaanpak en de verkoop ervan aan minister Donner en zijn ambtenaren voor de noodzakelijke wetswijziging. En die wetswijziging is van belang, want vele bedrijven die salarissoftware bouwen – we tellen er zo'n 160 – zullen hun aangiftesoftware moeten aanpassen. Die gaan niet blij zijn.

Dit is deel 32 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Bij alle nare ervaringen met directeur Diantha C. en de schok van het VWS-incident is er begin 2009 één geruststellende gedachte: onze polisadministratie draait als een zonnetje. In een UWV-organisatie die niets klaarmaakt, geeft dat grond onder de voeten. Alleen daarom loop ik begin 2009 nog bij het UWV rond, zij het op afstand bij de afdeling Informatiemanagement.

Er is echter nog een speler met wie we rekening moeten houden. Ketenmanager Cor Franke was eind 2007 aangesteld als loonaangifte-overlord boven zowel het UWV als de Belastingdienst. Onze angst dat deze oude vijand korte metten met ons zou maken was niet uitgekomen. Heel 2008 is Franke doende geweest om ervoor te zorgen dat de Belastingdienst geen foutieve loonaangiften meer doorliet, zonder dat de aangiften uitvielen. Dat is hem gelukt. De loonaangifteketen wordt eind 2008 'werkend' verklaard.

Frankes macht over het UWV en de Belastingdienst en zijn invloed op de politieke bazen van deze organisaties in het kabinet zijn nu enorm. En wat doe je als je de machtigste ambtenaar van Nederland bent? Je neemt afscheid van je luizige salaris van nog geen 2 ton en begint voor jezelf. Vanaf januari 2009 werkt Cor Franke achter hetzelfde bureau vanuit Franke Interim Management BV. Wie vertrekt bij een werkgever en vervolgens vanuit een BV'tje facturen gaat sturen voor hetzelfde werk, krijgt gedonder met de Belastingdienst. Maar als je bij beide organisaties de eindbaas bent, ligt dat natuurlijk anders. Het is pikant omdat er veel irritatie is over graaiende ambtenaren. Gelukkig voor minister Donner en Franke zelf is het feit alleen in kleine kring– en in de polisadministratie – bekend. Ketenmanager Franke heeft nog voor jaren goedbetaald werk dat hijzelf heeft gecreëerd. Fase 1 is klaar. In fase 2 moet de keten van 'werkend' naar 'stabiel' en daarna in fase 3 naar 'robuust'. Hij doet maar. Onze polisadministratie, de hoeksteen van Frankes keten, is al hartstikke robuust. 

Dit is deel 31 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

Februari 2009, juni 2010

Na het neerzetten van een solide polisadministratie is mijn rol eind 2008 grotendeels uitgespeeld. Corduroy BV, het door ons op verzoek van het UWV opgezette softwarebeheerbedrijf, gaat in 2009 al aan het werk. Het UWV wil dat zo graag dat een contract niet nodig is. Ondertussen is door de unieke UWV-werkwijze de productiviteit tot bijna nul gereduceerd. Voor mij wordt begin 2009 een plekje geregeld bij de afdeling Informatiemanagement van de divisie. Directeur Diantha, of misschien adjunct-directeur Maring, wil mij niet kwijt. Nog niet.

Duidelijk is dat onze dagen bij het UWV zijn geteld. We moeten snel nieuwe opdrachtgevers vinden. Dat is geen sinecure. Op één na zitten alle partners van ons bedrijf bij het UWV. Van de drie die niet aan de polisadministratie werken, zitten er namelijk twee elders bij het UWV. Een daarvan, Paul Peltzer, is tot medio 2008 de rechterhand van de programmamanager van het gedoemde WIA-project. Kort voor de implosie was de programmamanager, Cora S., vanwege een zware beroerte uitgevallen. Peltzer, een ex-militair en met een lange carrière bij UWV-voorganger GAK, kondigde aan dat zijn overlevingskans nu nihil was. De reden was dat het programma nu in handen zou komen van ene Chris P., een ingehuurde projectmanager met wie Peltzer naar eigen zeggen op voet van oorlog stond. Op onze vraag waarom een andere inhuurkracht hem eruit kon werken was zijn antwoord simpel en direct: Chris P. zou op zeer goede voet staan met de eindverantwoordelijke UWV-bestuurder, David Jongen.

Dit is deel 30 het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2009 – 2010

Het bedrijf dat ik samen met vijf anderen in 1996 was begonnen is georganiseerd als een maatschap. In de vorige eeuw zou het 'arbeiderszelfbestuur' hebben geheten. Idealisme zat daar van nauwelijks achter. Als werknemer van een groot softwarehuis (Raet) had ik gezien hoeveel nutteloze overhead zo'n bedrijf meesleept. En wie wel eens een softwareproject heeft gezien, weet wat voor samenraapsels projectteams meestal zijn. Mijn idee was om een klein bedrijf op te zetten zonder overhead en voorgebakken taakverdeling, maar wel met strakke afspraken en op elkaar ingespeelde mensen. In de elf jaar voordat de polisadministratie bouwden was dat, met ups & downs, een groot succes gebleken.

En nu moet er dus een bedrijf komen dat in plaats van Capgemini de polisadministratie-software gaat beheren. Een bedrijf met een directie en met werknemers die gewoon salaris en een kerstpakket krijgen. Op Frans Kleipool na wil geen van mijn partners tot dat bedrijf toetreden en dat is gelukkig ook niet nodig. Kleipool zelf en de door hem aangetrokken Mark Bevers willen niets liever dan from scratch een beheerbedrijf opzetten en zijn beslist gekwalificeerd. En goede mensen aannemen is in 2009 geen probleem.

Over allerlei zaken moeten nu besluiten worden genomen: over de bedrijfsnaam, de verdeling van de aandelen en de overdracht van werk en kennis aan het nieuwe bedrijf. Het bedrijf zal Corduroy Application Management gaan heten. 'Corduroy' is geïnspireerd door de softwarebeheerders bij het softwarehuis Raet waarvoor Kleipool, collega Frido en ikzelf hadden gewerkt. De typische softwarebeheerder uit ons verleden was een doorgegroeide computeroperator met snor/baard en gekleed in een ribfluwelen jasje met elleboogstukken met ruimte voor een pak shag. De naam 'Corduroy' is een eerbetoon aan deze grotendeels uitgestorven generatie automatiseerders.

Dit is deel 29 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2008 - 2009

Nu Capgemini is afgedropen afgekocht moet het UWV ons op een andere manier lozen. Zelf heb ik het ook gehad met deze klant. Zeker, het geld stroomt binnen en buiten is de financiële crisis begonnen, maar je hebt ook je vaktrots. Directeur Diantha ziet mij graag vertrekken, maar mijn collega’s zouden daarna worden opgerold. Diantha durft mij niet weg te sturen en ikzelf durf niet te vertrekken. Het is een dodelijke omhelzing.

Ook omdat de polisadministratie werkt met software die ons eigendom is, moeten nu afspraken worden gemaakt. Daar was het nooit van gekomen. Tijdens de noodsituatie in 2007 had ik gemeld dat wij met onze eigen spullen wilden werken, meer specifiek onze eigen High~T software toolset. Het pre-Diantha-management reageerde zelfs niet. En dus regelden we van alles met onze eigen spullen: controles op datakwaliteit, managen van complexe historische data, markeren en corrigeren van foutieve data; op allerlei plekken zat onze software. Het was ook geen probleem. Er moesten alleen afspraken komen.

Ik zie als een berg op tegen onderhandelen met het UWV. Ik ben geen geboren onderhandelaar en onderhandelen met een partij die jou het liefste ziet vertrekken is een nieuwe ervaring voor mij. Het UWV zelf helpt mij beslissen. Informeel hoor ik dat de UWV-inkoopbaas, ene Pierre Bankras, ervan uit zou gaan dat wij onze software tools in UWV-tijd hebben gebouwd. Nooit eerder ben ik beschuldigd van bedrog en valsheid in geschrifte. Dit worden heel onaangename gesprekken. Ik moet hier wegblijven.

Dit is deel 28 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2008 – 2010 – 2011 – 2014 - 2020

Sinds de komst van Diantha C. als operationeel divisiedirecteur heb ik de echte directeur, Paul Dirix, nauwelijks meer gezien. Hetzelfde geldt voor adjunct-directeur Anno Maring. Die is verantwoordelijk voor alle leveringen maar lijkt kaltgestellt door Diantha en haar onderdanen. Vreemd genoeg is het Dirix zelf die ons de wacht komt aanzeggen. Ik val om van wat ik hoor: “Jullie aanwezigheid hier is illegaal.” 

We hebben een contract en verantwoorden netjes onze tijdbesteding. Als ze ons heenzenden lopen ze risico’s die ik de voorzichtige Diantha niet zie nemen. Eigenlijk is de boodschap: we willen jullie kwijt, maar weten nog niet hoe. Onze ‘illegale’ status is sowieso bullshit. Onze contracten zijn simpele detacheringsovereenkomsten waaronder ook hordes andere externen werken.

De diepste boodschap is dat de polisadministratie onder het UWV-regime van ‘weinig doen met veel mensen’ moet worden gebracht. Diantha c.s. willen dat, maar de werkvloer overwegend ook. Voor velen zijn we ‘die cowboys’. We zijn voor veel UWV-sudderlappen medewerkers een bedreiging, met name voor het middenmanagement en de voor de vele mensen met vage functieomschrijvingen.

Het duurt niet lang voordat we horen wie ons werk overneemt: jawel, Capgemini. Dat Capgemini verantwoordelijk is voor honderden miljoenen schade is irrelevant en de corrupte praktijken zijn verdrongen. Cap heeft het nog steeds het ‘legale’ contract en ook het beheer van hun ons systeem. En dus komen we Capgemini weer tegen, zij het niet de bouwers, maar de beheerders.

Dit is deel 27 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

 Circa 2005 – medio 2008

Een organisatie die ruim 300 miljoen euro weggooit aan een geflopt automatiseringsproject heeft een probleem, maar is nog geen faalfabriek. Wat het UWV tot een faalfabriek maakt is dat mislukken de standaard is. 

Lezers van dit feuilleton zullen zich herinneren dat het UWV een mislukte fusie is van vijf organisaties die werknemersverzekeringen verzorgden. Omdat er volgens Den Haag een enorme efficiëntiewinst te boeken was, zou een kwart van UWV'ers moeten afvloeien. Maar dat plan hing op het komen tot één WW-systeem, één WAO-systeem en één Ziektewetsysteem voor het hele UWV.

Natuurlijk ontstond er een enorm gevecht tussen de fusiepartners over wiens systemen de beste waren, maar de afloop daarvan stond vast. De grootste fusiepartner, het GAK, had al zestig procent van de verzekerden onder zich. Het leek erop dat het UWV een soort GAK-in-vermomming zou worden. Gelukkig voor de andere fusiebedrijven waren de GAK-systemen zwaar verouderd. De oplossing: nieuwe systemen voor het hele UWV. De totale mislukking die dat zou opleveren definieert het UWV tot de dag van vandaag.

Dit is deel 26 van het feitenfeuilleton UWV: Kroniek van een faalfabriek. Hierin beschrijft database doctor @René Veldwijk van binnenuit zijn ervaringen met het UWV. Lees HIER de introductie, inclusief een lijst met afleveringen en personages.

2008 - 2010

In de loop van 2008 lijkt iedereen bij het UWV te beseffen dat het systeem dat wij hebben gebouwd een blijvertje is en het Capgemini-wanproduct eruit gaat. Een crisis dreigt nu. Tien mensen die aan een groot systeem bouwen en tegelijk de software beheren en exploiteren, dát kan niet. Daarvoor heeft het UWV een complete divisie van honderden fte opgezet. Ook omdat de automatiseringsdivisie weer wil aanhaken nu het gevaar voorbij is, moet er ruimte worden gemaakt.

Directeur Diantha en programmamanager Robert pakken dat omzichtig aan. Nu de paniekfase voorbij is, ben ik sowieso al ge-sidelined, maar een conflict willen ze vermijden. Niet dat ze daarvoor bang hoeven te zijn. Wij zijn geen IBM of Capgemini maar gewone adviseurs en softwarebouwers. Bij slechte besluitvorming ontraden en waarschuwen wij hooguit. In het meest extreme geval vertrek je, maar dat is hier geen optie. Alles hangt op ons en omgekeerd hebben wij als klein bedrijf alle eieren in het UWV-mandje gelegd. Dus krijg ik vanaf de zijlijn in slow motion een fantastische demonstratie van de overgang naar de UWV-werkwijze.

Het geheime wapen is arbeidsdeling. Wie zich de economielessen herinnert, weet dat door specialisatie de productiviteit stijgt. Bij het UWV is die specialisatie echter tot in het extreme doorgevoerd en daaroverheen is het automatiseringswerk ook weer verdeeld over twee gescheiden divisies, terwijl het uitvoerende werk (programmeren, exploiteren) wordt gedaan door inhuurkrachten (Capgemini, IBM). Het resultaat is dat niet alleen de productiviteit per medewerker daalt maar zelfs de totale productiviteit. 

Maar dat wist ik al. Maar hoe werkt dat op microniveau? Kun je honderd mensen uit hun neus laten eten? Ja dat kan, maar niet zomaar. Twee elementen zijn noodzakelijk: 'clueless sandwiching' en 'no feedback'.