Feynman en/of Feiten: Hoe Mark over Ard heenstapte
In de eerste termijn verdedigde Ard zich met de stelling dat hij niet letterlijk heeft aangeraden te schrappen, een schrapping niet beoogde en een schrapping niet verwachtte. Daarna trad hij af.
De eerste logische vraag in tweede termijn is waarom Ard niets deed toen hij zag dat de Kamer een gecensureerde versie kreeg. Op dat moment stort namelijk zijn hele kaartenhuis over persoonlijke verwachtingen en bedoelingen in. Hij zag de informatie ontbreken en zweeg jarenlang.
Het is niet alleen Ard die niet aan de bel trok, het was ook Rutte, Opstelten, de VVD en betrokken ambtenaren die daarvan uitgingen. Die dachten dat ze een concept met feiten naar Ard konden sturen en later een versie zonder feiten naar de Kamer, en dat Ard zoiets zou slikken. Dat is blind vertrouwen in de omerta van de VVD.
De conceptversie inclusief de bijna juiste bedragen is naar niet 1, niet 2, niet 3, niet 4, maar zelfs naar 5 verschillende ambtenaren van Algemene Zaken verzonden. Mark Rutte beweert van de inhoud toch geen kennis genomen te hebben. Dat is loodrecht op zijn eigen bewering, in hetzelfde debat, dat door het vinden van het bonnetje zelf zijn hele ministerie met dit dossier bezig was.
Het is niet een groot dossier, er werken vierhonderd mensen bij Algemene Zaken, maar toch zou deze smoking gun aan iedereens aandacht ontsnapt zijn? Vanwege de dynamiek van de situatie? Als dat waar is, beste Mark, is er nog een veel groter probleem dan een integriteitskwestie. Dat zou betekenen dat een heel departement onthecht raakt van de realiteit en details op het moment dat een minister struikelt.
Mark Rutte had het de hele tijd over de dynamiek van het gevonden bonnetje. Moet u eens voorstellen wat voor dynamiek er was geweest als toen niet alleen het bonnetje gevonden was, maar ook de herinnering van Teeven netjes gepubliceerd was. Dat aan de ene kant het kabinet gewoon wist hoe het zat én het gewoon wél in het archief aanwezig was. Dat beide delen van de bom samen afgaan.
Dan was voor de Kamer duidelijk dat het hele circus van Wir haben es nicht gewußt toneel was. Dat Fred Teeven als secondant naar debatten zat te kijken, waarvan hij de juiste inhoud kende, maar toch zijn mond hield. De omerta van de VVD. Het is een kwestie van tijd totdat 1 van de 5 betrokken ambtenaren, die volgens de premier een beroepsfout hebben gemaakt, uit de school klappen. Dat deden de ICT-ambtenaren die de schuld kregen het bonnetje niet te kunnen vinden immers ook.
De VVD zit te klagen dat het boek vlak voor de verkiezingen uitkwam. Terwijl dit verloop gewoon hun eigen timing is. Ze hebben zelf de boel getraineerd door te zwijgen en tot drie keer toe een onafhankelijk onderzoek naar de bekende weg te starten. Mark, Fred & Ard hadden ook netjes deze gifbeker jaren geleden in een teug kunnen leegdrinken, naar goed studentikoos gebruik. Dan had er nooit een haan naar gekraaid.
Met vergelijkbare onderzoeken heeft Wiebes oplossingen op de werkvloer van de belastingdienst en oplossingen voor beginnende zelfstandigen op de lange baan geschoven. Deze methode is standaard voor de coalitie. Helaas voor hun, gelukkig voor ons komen de resultaten van die onderzoeken vlak voor de verkiezingen naar buiten. De VVD zit hier naar zijn eigen timing (en incompetentie) te kijken en mist een transparante en integere bestuurscultuur.
VVD fractievoorzitter Zijlstra noemde bij herhaling dat er maar twee onderzoeken naar het bonnetje waren geweest. Het zijn er minimaal vier. Brummen (die niet eens met Teeven mocht praten), Oosting 1 (die het bonnetje ook niet kreeg), Oosting 2 (die mocht uitzoeken waarom het ministerie vlak voor de finish stopte met het zoeken naar het bonnetje) en een boek van een journalist die in zijn eentje bewijst dat onderzoeksjournalistiek nog niet dood is.
Fouten maken doet iedereen. De vraag is wat je ermee doet, en wanneer. Dit dossier is in de doofpot gestopt, maar daarin bleek excellente potgrond te zitten. Daarom is de opmerking van Humberto Tan zó ontzettend terecht. Als een simpel bonnetje al niet tot een goed einde komt, welke hoop kunnen we nog koesteren voor de moeilijkere dossiers?