achtergrond

Geenstijl

Trump, Brexit, GeenPeil. En de media

Al sinds het concept representatieve democratie in het leven is geroepen, bestaat De Kloof. De kloof tussen burger en politiek. Tussen de gewone man en de zittende macht. Tussen de hardwerkende belastingbetaler en de volksvertegenwoordiger die dit geld weer uitgeeft. Die kloof is ook logisch: het is zowel theoretisch als praktisch onmogelijk voor een volksvertegenwoordiger om op elk dossier en in elk debat hetzelfde standpunt in te nemen als zijn achterban. Maar de laatste jaren is bij de zittende macht de trend ontstaan om te kijken hoever De Kloof kan worden opgerekt. De politieke klasse dacht dat zij hem eindeloos konden verbreden, dat er geen maximum aan De Kloof zat. In Nederland bereikten we hiermee een hoogtepunt bij ons eerste (moderne) referendum: het referendum over de Europese Grondwet in 2005. Bijna twee derde van Nederland stemde tegen, maar de vergaande Europese integratie ging door via een achterdeur, genaamd het Verdrag van Lissabon. Een Europese Grondwet met een andere naam, een ander lettertype en een kleinere regelafstand, maar onder de streep hadden de twee verdragen een vrijwel identieke inhoud. Zelfs een overduidelijke democratische meerderheid kon deze bevoegdheidsoverdracht naar Brussel niet tegenhouden. Onze volksvertegenwoordigers overschreden hun politieke mandaat, met alle consequenties van dien. Een zwarte bladzij in de geschiedenis van de Nederlandse democratie. Alles moet groter en groter In de jaren daarna werd het er niet beter op. Ons werd verteld dat meedoen aan globalisering geen keuze meer was. We moesten wel opschalen, we moesten wel meedoen op het wereldtoneel, want anders... Het afstaan van soevereiniteit en/of het ondergeschikt maken van eigen rechtsorde mocht geen obstakel vormen. Feitelijk werden en worden Westerse democratieën gewoon in de uitverkoop gezet, waardoor de gewone man langzaam de grip op zijn eigen leven verliest, zonder daar ook maar enige invloed of zeggenschap over te hebben. En als hij zich daar dan tegen verzet, valt het hele politieke systeem over hem heen. We zagen het vorige maand nog bij onze zuiderburen met CETA: als je gefundeerde, principiële bezwaren hebt tegen grote internationale verdragen die een ingrijpend effect hebben op het leven van de gewone man, "gijzelt" (!) hij 500 miljoen Europeanen. Niemand luistert meer naar hem, en er is geen noodrem meer waar hij aan kan trekken om het politieke systeem tot een halt te roepen. Maar dan barst de bom En dan is het 2016. Het momentum is daar. Via een Brexit en via Trump - maar ook via GeenPeil - gaat de gewone man op zoek naar zijn eigen noodrem. De Kloof tussen hem en de politieke klasse is inmiddels zó groot geworden, dat hij er alle principes voor aan de kant zet om maar gehoord te worden. Het toppunt is bereikt. Hoe vaak The Donald ook uit de bocht schoot, en hoezeer de media dit ook in het gezicht van de kiezer drukten ─ het had geen enkele zin. De seksistische en racistische uitspraken en overduidelijke incompetentie deden er allemaal niet meer toe. Het was te laat. De mensen die op Trump hebben gestemd zijn niet 'gewoon' boos, men is niet 'gewoon' bezorgd. De kiezer voelt zich compleet machteloos. De politiek heeft hem in de steek gelaten en hij heeft onvoldoende democratische instrumenten om dat politieke systeem te corrigeren. Een vertrouwensbreuk van ongekende grootte die jarenlang herstel nodig heeft. De schuld van het establishment, en exact de reden waarom Trump nu tot president verkozen is. De media hebben verloren Maar het is niet bij de gevestigde orde waar de meeste klappen vielen. De grootste verliezers van de Amerikaanse verkiezingen, het Brexit-referendum en het GeenPeil-referendum, zijn de media. Sinds jaar en dag eten ze uit de hand van de gevestigde politieke orde. Het is een integraal onderdeel van het politieke systeem geworden en samen houden ze De Kloof zo breed mogelijk. In Amerika was (en is) dat niet anders. De grote kranten, de journalisten, de experts, de opiniepeilers, allemaal waren ze eensgezind: Hillary zou winnen. Een overwinning voor Trump, zo stelden ze geheel objectief vast, was 'wiskundig onmogelijk' en 'ondenkbaar' - echt hartstikke objectief allemaal. Stel je dat eens voor. Dag in, dag uit hoor je van de media hoe slecht die ene presidentskandidaat, die precies de problemen aankaart waar jij al jaren mee kampt, wel niet is. Problemen die zijn veroorzaakt door precies dat politieke systeem waar die kandidaat tegen ageert, en waar jijzelf nooit iets aan hebt kunnen doen omdat je er geen invloed op hebt. Dat de kandidaat niet deugt, dat zijn beleid niet deugt en dat de problemen die hij aankaart niet deugen, ook al komt hij op voor jouw belangen. Dat hij nooit kan en zal winnen, hoe graag je het ook zou willen. Natúúrlijk stem je dan op Donald J. Trump. Het is de enige noodrem die je tot je beschikking hebt. De media hebben Trump in het presidentiële zadel geholpen, omdat ze hun macht hebben verloren en hun grip op de samenleving zijn kwijtgeraakt. Stuk voor stuk zaten ze ernaast, omdat ze totaal geen idee meer hebben wat die gewone man, die potentiële Trumpstemmer, allemaal denkt, voelt en meemaakt. Hij schermt zich politiek gezien volledig af en vertelt aan niemand dat hij op Trump stemt, want dat maakt hem een 'boze blanke man', zelfs als hij niet wit is, en zijn zorgen zijn hierdoor niet langer legitiem. Men bestempelt zijn zorgen als 'onterecht', 'onderbuik', (extreem-) rechts of erger, want dat is wat de media ervan maken. Zijn problemen doen er niet meer toe. Gevolg is dat hij zich niet alleen afzet tegen het establishment, maar ook tegen de media. Het politieke systeem begrijpt hem niet en wil hem niet begrijpen. Hij sluit zich aan bij de silent majority. Het establishment moet weg.
De groeiende afkeer van het establishment was ook duidelijk zichtbaar tijdens de campagne van GeenPeil. Binnen no time waren er voldoende donaties binnen voor een stevige campagne, en het duurde niet lang tot zich een groot vrijwilligersleger achter GeenPeil had geschaard. Die 3.000 vrijwilligers waren de meest strijdbare mensen die ik ooit heb gezien in Nederland. Zo kwam er een verzoek in de mail van een vrouw die om een extra doosje flyers vroeg voor haar moeder van 86. Haar moeder was zó fanatiek, dat ze de eerste doos al op had. Zesentachtig jaar oud, en zo strijdbaar voor de democratie. En toch werden ook zulke mensen, die de Nederlandse democratie zo'n warm hart toedragen, door het establishment en hun media-arm bestempeld als 'vriendjes van Poetin' - omdat ze op kwamen voor hun eigen democratie. Het is niet alleen kleinerend en onder de gordel, het is beschamend. En de media dragen eraan bij. GeenPeil en De Kloof GeenPeil maakte duidelijk dat er veel mensen in de samenleving zijn die zich nog niet veilig voelen voor de opschaling, de globalisering, de Europese eenwording. Veel mensen zijn bang de grip op hun leven te verliezen. Dat zijn geheel terechte gevoelens waar je voorzichtig mee om moet gaan, maar het establishment houdt er een deksel op en gaat gewoon verder. De Kloof moet zo breed mogelijk blijven. Maar op een gegeven moment barst dat uit. Dan krijg je inderdaad Trump als president van de VS, na decennialang establishment aan de macht. Dan verlaat het Verenigd Koninkrijk inderdaad de Europese Unie, na 45 jaar lidmaatschap van een bureaucratisch moloch. De gewone man heeft genoeg van het politieke systeem dat zijn leven opslokt, zonder dat hij er iets tegen kan doen. Hij vindt zijn eigen noodrem wel, al moet hij daar al zijn andere principes voor aan de kant zetten. In Nederland was GeenPeil die noodrem. 450.000 mensen tekenen voor een referendum, meer dan 30% van de kiezers ging stemmen en 2,5 miljoen Nederlanders uitten hun diepgewortelde onvrede over Europese uitbreiding. Het moge duidelijk zijn dat Trump en Brexit een waarschuwing zijn voor premier Rutte: negeer deze referendumuitslag en de democratie loopt permanente schade op. Zelfreflectie 2016 gaat de boeken in als het rampjaar voor het establishment en de establishmedia. De harde klappen die de Westerse bevolking heeft uitgedeeld zijn genoeg reden voor de nationale en internationale media om de hand in eigen boezem te steken. Ze kunnen niet anders dan toegeven dat ze lange tijd een speelbal in de handen van het establishment waren en compleet out-of-touch met de rest van de bevolking zijn geraakt. Hoe dan ook, de kop is eraf. Hoelang zullen ze het volhouden? Hebben ze hier echt van geleerd? Voelde het establishment niet gewoon veel te lekker aan? De verkiezingen in Nederland, Frankrijk en Duitsland volgend jaar zijn in ieder geval de volgende grote test. De Europese lente gaat hoe dan ook door. Moge de democratie winnen.
PS. Heb je ook genoeg van De Kloof? GeenPeil probeert het gat te dichten. Sluit je aan bij het Leger des Peils op www.geenpeil.nl en zet je in voor een gezonde democratie.

Reaguursels

Tip de redactie

Wil je een document versturen? Stuur dan gewoon direct een mail naar redactie@geenstijl.nl
Hoef je ook geen robotcheck uit te voeren.