Geenstijl

De eerste keer dat ik er serieus rekening mee hield dat Theo van Gogh zou worden afgeschoten door een gestoorde moslim-extremist was op donderdagavond 16 september 2004. Er werd toen in Amsterdam een debat georganiseerd over de vrijheid van meningsuiting. Volgens het internet was de maximum-temperatuur die dag 18 graden, in mijn herinnering was het veel warmer. Het werd in ieder geval erg benauwd in de Crea Theaterzaal waar het evenement moest plaatsvinden. De ruimte bleek te klein, iedereen stond zich te verdringen. Van Gogh stond achter mij in een nauwe gang en hij riep hij over mijn hoofd naar voren dat het wellicht beter zou zijn het evenement naar buiten te verplaatsen. En zo geschiedde, het debat werd op straat gevoerd. Toen ik daar slechts enkele agenten zag staan, realiseerde ik mij hoe makkelijk het zou zijn voor een islamitische terrorist Van Gogh uit te schakelen.

De politie raakte Van Gogh kwijt… Die vrees was niet onterecht omdat Zomergasten enkele weken daarvoor de film Submission had uitgezonden en dat had geleid tot meerdere bedreigingen aan het adres van Van Gogh – regisseur – en Ayaan Hirsi Ali, de zomergast in kwestie en scenariste van de korte film. Er is overigens een anekdote dat Van Gogh later – terwijl hij bezig was met 0605, de film over de moord op Pim Fortuyn – politiebescherming had gekregen maar dat hij de dienders op een dwaalspoor had gezet en dat ze hem kwijtraakten. …maar dat is nu uitgesloten Eén van de aanbevelingen van de Commissie Van den Haak – die onderzoek deed naar de moord op Pim Fortuyn – was dat ook opiniemakers recht moeten hebben op persoonsbeveiliging als daar reden toe is. Is het mogelijk te ontkomen aan de bescherming van de politie, met de breedgeschouderde mannen van de DKDB kan dat niet. Wanneer zij tegenwóórdig besluiten dat iemand beveiligd moet worden, heeft het lijdend voorwerp geen enkele inspraak. Dat is een kwestie van het slachtoffer inladen in een gepantserde Audi en klaar is Geert. Helaas golden die regels nog niet op 2 november 2004 toen Van Gogh ritueel werd afgeslacht, net zoals de dag dat Pim Fortuyn zijn einde vond op een parkeerplaats op het Mediapark. Dat zowel Fortuyn als Van Gogh niet expliciet om bescherming hebben gevraagd hielp ook niet mee. Van Gogh versus Dittrich En PATS daar krijg ik nog een flashback; het gesprek dat ik in mei 2004 had gearrangeerd tussen Van Gogh en toenmalig D66-fractievoorzitter Boris Dittrich. De twee hadden woorden gekregen tijdens een ander debat dat jaar – damn, wat werd er veel gedebatteerd in die tijd – en ik wilde de twee bijeen brengen in het Amsterdamse Hilton Hotel. Wat lukte, Van Gogh en Dittrich hebben hun conflict later bijgelegd. Dat dubbelinterview leest u hier. ‘Weet waar je vijanden zitten’ Van Gogh zei tijdens dat interview over zijn werk: "Als je columnist bent kan je mening niet duidelijk genoeg zijn. Ik neem fundamentalistische moslims serieus, want ik beledig ze. En dat Boris, dat is een vorm van respect. Laat ze maar eens iets terugschrijven, dat doen ze nauwelijks. Ik denk dat het debat op deze manier gevoerd moet worden. Ik ben een fundamentalist op het gebied van de vrijheid van meningsuiting. Laat duizend bloemen bloeien en iedereen zijn zegje doen, dan weet je waar je vijanden zitten." Gejengel van een moskee Aan al die gebeurtenissen moest ik afgelopen week denken toen mijn lieve vriendin Ebru Umar een horde gestoorde – veelal jonge - Nederlandse Turken (of Turkse Nederlanders, wat u wilt) digitaal achter zich aan kreeg. Ze had een column geschreven over de Turkse badplaats waar zij in de zomer resideert en in het bijzonder de geluidsoverlast van de moskee aldaar die om vier uur ‘s morgens oproept tot gebed. De column van Umar was echter niet Van Goghiaans. Van felle islamkritiek was geen sprake, het was een keurig verhaaltje over een jengelende moskee. Daar dachten de jonge Turken anders over, grof digitaal geweld – wellicht ingegeven door het vasten voor de ramadan, Bassiehof wordt ook altijd wat kribbig als hij niet voldoende heeft gegeten – viel haar ten deel. PvdA-Kamerlid Kuzu (lafbek)… Desondanks nam PvdA-Kamerlid Tunahan Kuzu afstand van de column vanwege het ‘atheïstisch fundamentalisme’ van Umar. Nogmaals: de column die dus ging over geluidsoverlast. Van een moskee in haar Turkse badplaats. Dat was het. Ze had niemand met de dood, geweld, verkrachting of anderszins bedreigd. Iets wat haar na publicatie wel overkwam. …en PvdA-Kamerlid Yucel (verstandig) Kuzu’s fractiegenoot Keklik Yucel nam het op Twitter wél op voor Umar. Op het microblog schreef zij: “Aan de bedreigers van Ebru Umar: Los van de juridische kant van de bedreigingen en het belachelijke schelden, vrijheid is het hoogste goed in een samenleving. Vrijheid breng je verder, koester je en val je niet aan!” CDA- Kamerleden Mona Keijzer en Pieter Omtzigt – van dezelfde partij waarvan een minister ooit een cartoonist liet oppakken, mind you – namen het ook op voor Umar. Verder was het in Den Haag d-o-o-d-s-t-i-l en dat kwam niet door het reces. Theo van Gogh zou afgelopen dinsdag 56 jaar oud zijn geworden.