Life is better when you laugh together!

Hoor eens het was natuurlijk tamelijk mal toen comedyclub Boom Chicago begin dit jaar plots twee (uitverkochte) shows van de Israëlische komiek Yohay Sponder cancelde, nadat er was geklaagd over zijn grappen, die soms grof zijn en door sommige mensen als beledigend kunnen worden ervaren. Trek die lijn lang genoeg door en Theo Maassen, Hans Teeuwen en zelfs Jack (godvergeten) Spijkerman kunnen nooit meer ergens optreden, maar goed, van theaters kun je klaarblijkelijk niet verwachten dat ze consequent zijn. Ook elders in de stad wilde niemand Sponder meer programmeren en zoals dat wel vaker gaat bij Joden moest hij dus uitwijken naar Amstelveen. Boom Chicago kwam ondertussen met een statement waarin het volgende werd beloofd: 

"Om van deze ervaring te leren, organiseren we in het voorjaar een open bijeenkomst in Boom Chicago over comedy in 2025. Uiteenlopende meningen zijn welkom en we gaan werken aan begrip voor elkaars standpunten zonder die te verbieden of te cancellen. En daarbij mag vaak en hard gelachen worden, want waar we bij Boom Chicago altijd voor staan: life is better when you laugh together (Live, love, laugh, GeenStijl)." 

Goed, het voorjaar verstreek, de open bijeenkomst kwam er niet, en dus mailden wij BC hoe en wat. "Inmiddels is dit opgepakt door Kunsten'92 en verwijs ik je graag naar: Amsterdam Fringe x NTF PRO, donderdag 4 september, 13.30-15.00u, Frascati 4." Dat is: een beetje gek, want Kunsten'92 is niet Boom Chicago, maar een club die opkomt 'voor de belangen van kunst, cultuur, erfgoed en de creatieve sector'. En NTF PRO is niet het comedyfestival dat momenteel plaatsvindt in Boom Chicago, maar een landelijk congres voor theaterprofessionals. Deze bijeenkomst is dan ook niet in Boom Chicago, maar in Frascati, een goeie anderhalve kilometer verderop. In het panel zit niet alleen niemand van Boom Chicago, maar is ook geen comedian of cabaretier te bekennen. In plaats daarvan schuiven aan: Eve Hopkins, artistiek directeur/bestuurder Theater Bellevue (weigerde Sponder), Mirte Hartland, programmacoördinator Theater Bellevue, Jolanda Spoel, directeur Bijlmer Parktheater, Jeroen Bartelse, algemeen directeur TivoliVredenburg. 

De bijeenkomst, die dus zou gaan over comedy in 2025, heet ineens 'Door het mijnenveld: positie kiezen als theater' en heeft dus niets meer van doen met comedy, cancelcultuur of de grenzen van de grap. In plaats daarvan is gekozen voor een evenement waar het klaarblijkelijke echte slachtoffer van de hele affaire - de theaterprogrammeur - eindelijk eens met soortgenoten kan uithuilen over hun macabere lot. "Samen verkennen we hoe culturele instellingen reageren op tegenwind, intimidatie en politieke druk, en hoe die reacties invloed hebben op de veiligheid en integriteit van artiesten, medewerkers en bezoekers. Aan de hand van prangende voorbeelden ontstaat een beeld van hoe instellingen balanceren tussen hun programmering en maatschappelijke verantwoordelijkheden. Wat gebeurt er als programmeurs artiesten laten vallen onder druk? Moet een podium politieke stelling nemen? Wat zijn de gevolgen van stilzwijgen?"

Tja, wat zouden de gevolgen van dit stilzwijgen precies zijn? In ieder geval een zeer geschikte manier om Sponder - zelf een Amsterdamse-Jood, bij wijze van spreken - nog één laatste keer vol in de bek te tuffen.

Okee deze zijn tenminste eerlijk

Okee even ten eerste. Hulde voor Theater Bellevue. Daar waren ze tenminste eerlijk over het cancelen van de bekende geweigerde Israëlische comedian Yohay Sponder. In tegenstelling tot de lafbekken van Boom Chicago die het over veiligheid en "werken aan begrip voor elkaars standpunten zonder die te verbieden of te cancellen" hadden, zegt de programmeur gewoon helder: die Sponder moeten we niet. Bij Theater Bellevue zijn er dus duidelijk grenzen aan de grap. Die grenzen liggen niet bij humor over Joodse stereotypen (zoals wij laatst zagen bij een niet nader genoemde comedian in Bellevue DIE WE DUS NIET GAAN CANCELEN, RED.) maar wel bij deze en deze fragmenten. En bij beweren dat kritiek op Israël "antisemitisch zou zijn". Want ja. Kritiek op Israël is natuurlijk nooit antisemitisch. Weten we dat ook weer.
UPDATE 18:58 - Artistiek directeur Bellevue reageert op deze mail van Stichting Maccabi:

Dag [naam],

Laat ik beginnen met enige duiding te geven waar Theater Bellevue al jaren voor staat.
In ons beleidsplan schrijven we dat Theater Bellevue podium is voor aan verhalen die verbinden, verbeelden en verwonderen. We zijn een theater waar voorstellingen geprogrammeerd worden op basis van inhoudelijke programmalijnen zoals: the future is female, sense of belonging, de horizon is hier en queer all year.

Verder produceren we ook eigen producties op basis van nieuw geschreven teksten waarbij ook bovengenoemde programmalijnen richtingbepalend zijn.

Afgelopen jaren boden we een podium vele gezelschapen en makers en ook aan Israëlische, Joodse, Palestijnse, Islamitische en Christelijke makers. En het Joods Maatschappelijk Werk is al jarenlang een vaste gast in ons theater, als ook Theater na de Dam.

Theater Bellevue krijgt dagelijks aanvragen binnen van bespelers en impresariaten, veel meer dan er plek is op onze podia. We moeten dan ook veel aanvragers teleurstellen. Maar omdat we transparantie richting bespelers en publiek erg belangrijk vinden hebben we een programmeringscode en programmalijnen geformuleerd. Wekelijks bespreken we met het gehele programmateam wie we een plek bieden.

Maar ik ben geschokt door jouw mail vol aannames over Theater Bellevue en mijn collega [naam].
Je suggereert zonder enige onderbouwing dat er bij Bellevue een selectieve censuur richting Israëlische artiesten is. Gezien bovenstaande duiding zien we dit als een onacceptabele beschuldiging.
Vervolgens uit je je twijfels over een objectieve behandeling op basis van privé uitingen van mijn collega. Ook deze beschuldiging is niet acceptabel. We gaan, zoals eerder geformuleerd, uitermate zorgvuldig om met het behandelen en afhandelen van aanvragen. Dat je vervolgens op de privé pagina van mijn collega gaat zoeken om je beschuldiging te onderbouwen stel ik niet op prijs. Iedereen heeft recht op een privé mening en binnen onze organisatie vinden we dat belangrijk. Maar we zorgen er ook voor dat beleidskeuzes niet gebaseerd worden op een individuele mening, al dan niet privé.

Je schrijft vervolgens dat de vrijheid van cultuur en meningsuiting nooit in het geding mag komen, er geen sprake mag zijn van een ‘cultuurkamer’ en artistieke vrijheid moet worden gewaarborgd.
Wij onderschrijven dit volledig.

Als laatste wil ik toch ook maar ingaan op je opmerking over het misquoten. In zijn algemeenheid heb je hierin gelijk, zeker gezien wat er tegenwoordig op de sociale platforms wordt verkondigd. Maar als je dit relateert aan de opmerking van [naam] in een mail aan jou kan ik dat niet plaatsen.

Ik hoop dat ik hiermee duidelijk heb kunnen maken dat we jullie maker, zoals ook vele andere makers, moeten teleurstellen en zie dan ook geen reden om hierover in gesprek te gaan. Zeker niet nu het op Geen Stijl gepubliceerd staat.

Als laatste moet me van het hart dat de toon van je mail, de frontale aanval met beschuldigingen ook niet bepaald uitnodigend zijn voor een goed inhoudelijk gesprek.

Met vriendelijke groet,

[naam]
Artistiek directeur
Theater Bellevue

Allemaal 'vanwege veiligheid'

Als er een theater komt
Dat mij niet wil ontvangen
Mag ik dan bij jou?

En als er een sociale media campagne komt
Om mij uit theaters te weren
Mag ik dan bij jouououou?

Nee nee nee driewerf nee zeggen Amsterdamse theaters tegen Israëlische komiek Yohay Sponder, die grappen wilde komen vertellen over Sam en Moos maar na een cancelcampagne wegens niet grappig pro-Palestijns genoeg werd geweerd uit Boom Chicago. En dus door verschillende andere theaters, zegt althans stichting Maccabi in bovenstaande brief via een oude bekende van deze website. Maar de vraag is natuurlijk: krijg je voor het uitnodigen van een Israëlische komiek eigenlijk diversiteitspunten van de Amsterdamse Kunstraad? Of juist niet?

Mag hij bij Claudia de Breij?

Oorverdovend stil bleef het vanuit de hoek van de moppentappers van Nederlandse bodem toen de Joodse komiek Yohay Sponder van Boom Chicago-directeur Andrew Moskos te horen kreeg dat hij niet welkom is in Boom Chicago, en dat hij maar op een 'Joodse plek' moet gaan optreden. Yohay mag niet bij Claudia de Breij (te druk met BlueSky), Adolf Jansen houdt zich bezig met een vermeende Hitlergroet, rond Sanne Wallis de Vries speelt er iets met de haren van de man van Angela de Jong in het doucheputje, enzovoorts. "En op 4 mei natuurlijk allemaal weer gedwee het hele internet vol kalken met dat gedicht over die goochelaar." Nu ja, zo werkt het dus precies - en ondertussen vraagt Yohay Sponder zelf zich af of hij dan maar in het Anne Frank Huis had moeten optreden. Dat zou eigenlijk wel... grappig zijn? Kan iemand Dick Zijp bellen?