Geenstijl

Sorry voor de haters. Maar GeenPeil is geboren uit GeenStijl en daar zijn we trots op. En GeenPeil heeft op deze avond een verhaal, voor bij de stookhouten kachel. Want vanavond negeerde Rutte de Nederlandse meerderheid die nee stemde tegen het EU associatieverdrag met Oekraïne. Bijna een jaar later dan gepland en dan de overige lidstaten. Hij werd opgehouden door het vervelende democratische verschijnsel ‘burgerinspraak’. Maar de premier heeft zich er manmoedig doorheen gelogen en vanavond mag hij dan eindelijk namens Nederland de krabbel voor Kiev zetten. Hoera Europese Unie, en jammer joh, Nederlandse democratie. Geofferd op het altaar van Brussel, uit naam van “het landsbelang”, aan een intens corrupt oorlogsland waar we nauwelijks handel mee drijven. Of de Senaat het “nieuwe” verdrag straks wel of niet goedkeurt, doet er voor dit verhaal niet meer toe. De intenties van de premier zijn duidelijk: Brussel, en zelfs Kiev, gaan vóór de Nederlandse kiezer, die daarmee geen meerderheid over de machthebbers meer heeft in de Nederlandse democratie. Het is de uitkomst die we wisten dat zou komen - maar waarvan we hoopten dat hij toch afgewend kon worden. Toen GeenPeil anderhalf jaar geleden aan de handtekeningenjacht voor het referendum begon, was dat niet omdat we zo’n hekel aan Oekraïne hebben. Ook niet omdat GeenPeil bezwaar heeft tegen vrijhandel. En al helemaal niet omdat we Vladimir Poetin graag de helpende hand wilden reiken. GeenPeil heeft vanaf het begin gezegd dat het associatieverdrag met Oekraïne slechts een kapstok was om een discussie over een veel groter probleem aan op te hangen: het democratische tekort van de Europese Unie. GeenPeil wilde een referendum afdwingen om een signaal af te geven dat de (Nederlandse) kiezer meer inspraak verdient in het democratisch proces, teneinde de immer groeiende kloof tussen burger en bestuur een beetje te dichten. We hebben geleerd dat één referendum daarvoor niet genoeg is. Dat heeft vooral de tegenkrachten doen ontwaken en op scherp gezet. Niet alleen is de discussie over de democratie zelf nauwelijks gevoerd, de praktijk wees uit dat er veel mensen zijn die helemaal niet wíllen dat de kloof tussen burger en bestuur kleiner wordt. Die mensen zijn bijna zonder uitzondering onderdeel van de gevestigde politieke orde, werkzaam in de oude media (voornamelijk NPO en kranten), en afkomstig uit ‘elitaire kringen’ van cultuur en wetenschap. Dat mag klinken alsof we een complot beschrijven, en natuurlijk is het een generalisatie. We zijn ook een heleboel gewetensvolle, objectieve journalisten tegengekomen en ook uit Bekend en/of Belezen Nederland kwam heus wel steun en opbouwende kritiek. Mensen hoeven GeenPeil heus niet te omarmen, laat staan te bewieroken, maar in het afgelopen jaar werd een serieus en constructief initiatief te vaak, te makkelijk weggelachen of geridiculiseerd door mensen die niet de moeite namen zich er überhaupt serieus in te verdiepen. GeenStijl is fout, dus GeenPeil is fout. Zoiets. Dat is door de bank genomen de negatieve perceptie die we gevoeld en gemeten hebben in de anderhalf jaar tussen het moment dat we besloten om een referendum na te jagen en de huidige stand van ratificatie van het weggestemde associatieverdrag.

Duizenden vrijwilligers versus honderden machthebbers Niet alleen Mark Rutte en zijn regering hebben hun best gedaan om het GeenPeil-referendum tot een zo klein mogelijke politieke schade-kwestie te beperken. De meeste media schreven uitermate negatief over GeenPeil. Cartoonisten lieten geen kans onbenut om ons als rattenvangers (of gewoon ratten) af te beelden, broodschrijvende columnisten doopten hun pennen in het vitriool en wetenschappers en BN’ers dienden zich aan (of werden opgelijnd in NPO-programma’s) om het initiatief te beschimpen, de organisatie tot democratie ondermijnende Poetinvriendjes te bestempelen en de kiezer - met name de eurosceptische tegenstemmer - te degraderen tot dom stemvee dat geen zelfstandige, zelfbewuste keuzes kan maken. Nogmaals, dat mag hoor - hell, we kunnen d’r zelf hier op GS ook wat van. Maar het probleem is: al die mensen kozen massaal de kant van de gevestigde macht, niet voor het in een democratie zo belangrijke controleren van die macht, noch voor het participerende en verbindende effect van de referendumcampagne (al die betrokken burgers en duizenden actieve vrijwilligers, alleen al bij GeenPeil!), of de door ons zo gewenste discussie over (de wrakkige staat van) de democratie. Is dit een klaagzang? Neen. GeenPeil is geen Calimero, want we háálden een half miljoen handtekeningen op, we krégen dik drieduizend vrijwilligers de straat op en we stúúrden ruim vier miljoen Nederlanders naar de stembus waarmee we de opkomstdrempel haalden en een afgetekende uitslag neerlegden. GeenPeil was een enorm succes, en we zijn trots op wat we met en dankzij zoveel mensen hebben bereikt. Het initiatief slaagde juist ondanks wat beroepspolitiek, oude media & establishment er valselijk van probeerden te maken. Zij ijverden voor het tegenovergestelde effect van wat we beoogden te bereiken: wij willen meer directe, participerende democratie, en meer open debat en discussie daarover. Zij niet. Het daglicht van de democratische inspraak Het associatieverdrag met Oekraïne is wel een uitermate geschikt onderwerp voor democratisch debat gebleken. Het was in volstrekte politieke stilte tot stand gekomen. In de Kamer is er een paar minuten over gesproken, daarna werd er mak mee ingestemd. In het publieke debat is het onderwerp nooit aan de orde geweest vóór GeenPeil de stoffige stapel tekst uit een diepe Brusselse bureaulade trok en in het daglicht van de democratische inspraak legde. Dus toen vice-premier Asscher in de aanloop naar het referendum verklaarde dat het “echt een ongelofelijk belangrijk verdrag” is, klonk dat nogal hol uit de mond van iemand die we nog nooit aan de kiezer hebben horen uitleggen waaróm het zo’n ‘ongelofelijk belangrijk’ document is. Niet vóór GeenPeil, en ook niet nadat we het referendum afdwongen. Misschien had de kiezer hem wel gelijk kunnen geven, als die op voorhand ingelicht was over de prangende inhoud van het verdrag. Energiebelangen, geopolitieke grenswensen, de aloude vete tussen de NAVO en Rusland, de uitbreidingsdrift van de Europese Unie: het steeg allemaal op uit de pagina’s van het verdrag, toen we het eenmaal open sloegen. En dan blijven we nog weg van het verhaal achter de staatsgreep in Oekraïne, waarbij een democratisch gekozen oligarch die met een Russisch vlaggetje wapperde vervangen werd door een door de Amerikanen aangewezen oligarch die met een EU-vlaggetje wapperde (maar die verder geen haar beter is dan zijn voorganger). Kortom: alles wat er schimmig is aan supranationale besluitvorming door ongekozen machthebbers, komt samen in het EU Associatieverdrag met Oekraïne. Verkrampte reflexen van een eroderende orde Het democratische debat op het niveau van De Gewone Kiezer, in ons land en over ons land, werd echter nauwelijks gevoerd rond het referendum - of überhaupt in Nederland. Wat we zagen en altijd zien, zijn consoliderende reflexen van een elite die de dienst uitmaakt, en dat wil blijven doen. Zeker nu de taart in eigen land steeds kleiner wordt. Het merendeel van ’s kiezers macht is immers al afgedragen aan Brussel, en daarmee is ook het aanzien en de invloed van het politieke ambt in Nederland geërodeerd: politici verliezen per dag meer geloofwaardigheid. Alleen met het staartje van onze soevereiniteit zitten we nog klem tussen een deur die we met onze laatste democratische krachten dicht proberen te houden, voordat alles ons ontglipt. De Europese Unie is bovenmeester van onze wet- en regelgeving, boekhouder van onze betaalstromen en eigenlijk ook al belastingcollectant via het afdrachtenstelsel. Als we Brussel nog iets meer tijd geven, zijn rechtsstaat (EU Hof en EU Openbaar Ministerie) plus zwaardmacht (Europees Leger) ook volledig in centrale handen van een overheid zonder onderdanen die zichzelf wijs maakt dat de EU een inclusief ideaal voor alle 500 miljoen Europeanen is - die in werkelijkheid 500 miljoen onderdanen zijn wier internetverbindingen getapt worden, die RFID-chips in hun Europese kentekens krijgen en waarvan hun persoonlijke privacy tot een probleemrecht is verworden dat gretig met voeten wordt getreden door Europese overheden. Ook de Nederlandse. Wij willen vooruit GeenPeil geeft echter niet op. Hoeveel associatieverdragen de premier ook tegen de wens van zijn bevolking in ondertekent, hoeveel valse verdachtmakingen het ook zal regenen en hoe vaak de gezichten van GeenPeil ook als rat (of recenter: naakte hond) in de cartoon-rubrieken zullen opduiken. Zij willen niet vooruit, prima. Wij wel. Het oude systeem is vastgelopen, vernieuwing is noodzakelijk. Bij T-Mobile en Vodafone kun je al jarenlang zelf kiezen hoeveel belminuten, hoeveel data en wat voor toestel je bij je per maand opzegbare abonnement wil. Bij Ziggo en KPN kies je televisie en internet, met of zonder vaste telefonie en had u daar nog zenderpakketten sport, series of erotiek bij gewild? Zelfs als je een zaal huurt, zoals wij onlangs deden, kun je per onderdeel dienstverlening inkopen. Licht zus euro per lichtbak, geluid zoveel euro per luidspreker en zelfs het podium werd per deel betaald. Natuurlijk, dat zijn persoonlijke consumptie-keuzes en geen ingrijpende bestuurlijke beslissingen. Maar het onderliggende punt is dat al die aanbieders hun klanten keuzes aanbieden, inspraak geven en de mogelijkheid geven om tussentijds wijzigingen aan te brengen. Dat doen politieke partijen niet. Daar mag je eenmaal in de vier jaar op stemmen, op basis van een vaststaand pakket aan standpunten dat wordt aangeprezen in wervende oneliners, maar na de verkiezingen worden al die beloofde pluspakketten ingetrokken of uitgeruild en krijgt de klant altijd minder dan hem of haar was voorgeschoteld. Zo werkt politieke marketing: de klant is koning vóór de verkiezingen, maar daarna is de kiezer altijd de klos. Beroepspolitici hebben je electorale valuta alleen nodig om voor zichzelf de macht te kopen, niet om de kiezer van dienst te zijn. En achteraf overstappen, opzeggen of zelfs maar bijsturen lukt niet. De enterhaak aan het schip van staat In dat opzicht was GeenPeil een soort grote kiesconsumentenbond, die grote aantallen teleurgestelde, bezorgde en betrokken burgers verzamelde die de politiek samen tóch bij wilden sturen. GeenPeil gaf een schot voor de boeg af met het referendum, maar constateert nu dat de koers van het schip van staat niet verlegd wordt. Wel zien we de kloof tussen wal en schip steeds breder worden, want de stoïcijnse stuurmannen op de brug koersen blind op Brussel en daarmee nog verder weg van de gewone kiezer. In een goed functionerende democratie zijn de kiezers de beste stuurlui en die horen juist níet op de wal te staan. We moeten dus terug aan boord zien te komen. De kiezer moet zijn kajuit terug krijgen op de ZMS Thorbecke. GeenPeil wil dat hij (m/v) weer serieus genomen wordt. Dat zij (m/v) met alle égards wordt ontvangen en bediend door de bestuurders, en niet als stemvee wordt opgesloten op het benedendek, onder de waterlijn van de samenleving. Andersom moet de kiezer zich ook inspannen om de huisregels van de democratie na te leven: publiek debat is een tweerichtingsstraat en publieke discussie voer je op basis van rede, ratio en argumenten. Het moet bovendien voor iedereen leefbaar blijven aan boord - ook voor uitheemse drenkelingen die we onderweg oppikken en die bereid zijn om zich te voegen naar onze waarden. Kortom: op alle reddingsboeien staat ‘EVRM’, want daar drijft onze democratie ook op. GeenPeil stoomt door GeenPeil laat zich niet op een onbestuurbaar eiland achterlaten. We gaan voor de voltreffer. De enterhaak zal midscheeps moeten landen - en dan klauteren we de Kamer in. Niet om politici te worden, maar om de kiezer een sleeptouw toe te werpen. Niet om onder een andere naam hetzelfde te gaan doen als al die anderen, maar om met een oliespuit de machinekamer van het systeem in te lopen. GeenPeil zal geen campagne voor politieke standpunten voeren, maar opkomen voor het democratische recht van kiezers om een eigen standpunt in te brengen en een directe stem te hebben in de uitslag van de weging van alle verzamelde standpunten. GeenPeil zal de koers van het kabinet controleren - met gerichte, doordachte Kamervragen. En GeenPeil, dat zijn de leden. De kiezers. Het Nederlandse volk. Van hén is de democratie, aan hén behoort de Nederlandse democratie toe. Niet aan de beroepspolitici en nog minder aan Brussel. Door het referendum hebben we geleerd wat er gebeurt als je de strijd aan gaat met de gevestigde orde en de beroepspolitici: ze vallen je aan, lokken je in een vuile vechtpartij en ze genieten er nog van ook. Die vuiligheid is immers hun eigen habitat. Mark Rutte wint nu, anderhalf jaar later, de eerste veldslag met de ratificatie van een weggestemd verdrag. Maar GeenPeil zal straks de oorlog winnen. En voor de volgende slag bestormen we het Binnenhof. Onze wapens: het internet, een groot kennisnetwerk, digitale media, open source tools en e-democratische strijdplannen. Maar ook zeker de klassieke pamflettenpers, een ouderwetse dosis goede burgerzin en een enorm Leger des Peils. De cijfers zijn in ons voordeel. Want met de kracht van collectieve kennis kun je meer democratie bouwen dan in een ivoren achterkamertje. En in een democratie ben je altijd met meer mensen dan de machthebbers. Banzai! To infinity, and beyond! Thunderbirds are go! Waarom zijn hier geen goeie Nederlandse strijdkreten voor!? Doe mee! Word lid! Stem op jezelf! En kies GeenPeil!

#NEEisNEE wordt tóch een 'ja, lekker puh'. Het is tijd voor democratische vernieuwing. Help GeenPeil en doe mee: https://t.co/zrXGHqAuHf pic.twitter.com/6gxl9BYRQt

— GeenPeil (@GeenPeil) 15 december 2016