Feynman en/of Feiten - Liborfraude is veel groter
De fraude met de Liborrente laat een waar slachtveld zien in de media, die er niets van lijken te begrijpen. Dagelijks wordt bijvoorbeeld niet een enkele Liborrente bepaald, maar een systeem van 150 rentes: tien verschillende valuta met vijftien verschillende looptijden. De fraude kwam in 2005 voor het eerst in het nieuws en speelt dus al vele jaren, maar zelfs de meest kritische SOBI denkt dat de schade voor de burger wel meevalt. De fraude zou voornamelijk de ene dag omhoog en de andere dag omlaag zijn gegaan en voor de burger middelt het dan uit, ofzo. Of wellicht verwart de beste man wat hij kan aantonen met wat de daadwerkelijke schade is. Gelukkig is Pieter 'bankrun' Lakeman wat alerter als het gaat om de illegale winsten vanuit de rentederivaten: de omvang van de fraude viel wel mee, zei hij bij Knevel en Van den Brink... Terwijl we het hier dus hebben over de dagelijks bepaalde rentestand voor meer dan vier keer de totale wereldproductie. Een basispuntje (0,01%) van dit financiële monster gedurende 24 uur is al 100 miljoen euro. Morgan Stanley schat de manipulatie op 35 basispunten naar beneden gedurende minimaal vier jaar. De Rabobank probeerden jaren van fraude af te doen als een marginaal incidentje, met een mea maxima culpa op YouTube van de CEO. Het zou volgens dat filmpje, maar ook een complete aflevering van Zembla slechts gaan over een handelaar en een 'doorgever'. Een beetje prijzig geneuzel in een iets losgeslagen afdeling, meer niet. De banken zitten echter wel op het strafbankje. Deze pdf ziet al 35 miljard civiele vorderingen aankomen. Banken verwachten acht miljard advocaatkosten, kregen al miljarden aan boetes over zich heen, Fannie Mea wil 800 miljoen dollar terug, en er verdween bijna een half miljard aan onterechte bonussen. Dat alles terwijl nog genoeg autoriteiten civiele en strafzaken moeten starten. De fraude naar beneden is echter volgens BBC & Economist zelfs geïnitieerd door assistent gouverneur Paul Tucker van de Engelse centrale bank, tevens toezichthouder in gesprek met bijvoorbeeld de vorige CEO Bob Diamond van Barclays. Een monsterschandaal, kortom, maar dat haal je niet uit de gemiddelde berichtgeving in de media.De centrale banken hadden net de rentes verlaagd om de economie te stimuleren. Door de val van Lehmann Brothers liep de interbancaire rente op. Aangezien in de reële economie veel gespaard en geleend was tegen driemaands liborrente plus opslag, en niet tegen ECB-rente plus opslag, is de onderliggende wens van de centrale bank begrijpelijk, maar dit is niet de juiste manier. Tijdens de Britse parlementaire enquête werd uiteraard alles ontkend. Helaas valt een gelekte email met een verklaring te goed samen met een Liborrente-daling in de markt, terwijl de kredietcrisis nog in volle gang was. Een schriftelijke email is meer waard dan de mondelinge ontkenning jaren later.
De echte beleggers trapten er niet in, zie het verschil tussen de verzonnen Liborrentes en verhandelde Credit Default Swap. Een CDS is de verzekeringspremie voor een wanbetaling van de onderliggende waarde. Hoewel de CDS voor Citygroup vele malen groter is dan de Bank of Tokyo, geven beide banken aan voor dezelfde rente geld te kunnen lenen. Dit is vreemd, aangezien rente pas koopkracht-behoud oplevert als risico én inflatie vergoed worden.
De nauwkeurigheid waarmee die handelaar en 'doorgever' verwachten te kunnen manipuleren in dezelfde Zembla-aflevering zijn interessant. Uit andere bronnen wordt de indruk gewekt dat de manipulatie vrij grof is en niet altijd resultaat leverde. Rabobank-handelaren bestelden op de basispunt nauwkeurig Liborrentes en de Libor 'doorgevers' beloofden die. Dergelijke nauwkeurigheid red je alleen als alle betrokken doorgevers in een gezamenlijke Whatsapp groep zitten.
Banken oplichten van uw geld
De schade zou ook meevallen omdat vooral de ene bank de andere bank opgelicht zou hebben. Ten eerste is dat niet waar. Naar schatting van Morgan Stanley is een kwart van de fraude tegen de reële economie gericht. Ten tweede, zelfs al zou de ene bank de andere oplichten, dan zijn het de zestien grote jongens die kunnen frauderen tegen de rest van de bancaire sector. Beperkt tot Nederland is het alleen Rabo die dan dus ING, ABN, SNS, Fortis en DSB oplichtte. Allemaal banken die een redding van de staat nodig hadden. Van uw geld, dus.
De echt grote illegale winsten zijn gemaakt met een korter tijdspad. Als handelaar neem je willekeurige posities in, of erger: die laat je door de markt innemen. Als je maar handelt. Long, short of prijs maakt niet uit. Als je positie groot genoeg is, geef je door welke verandering voor jou gunstig is. Voilà, boekwinst. Echt leuk wordt het als de andere partij door marginverplichtingen of interne risicobeheersing vervroegd afscheid moet nemen van haar positie, door dumping ontstaat verdere koerswinst.
Meerdere mensen hebben in een TV-camera geroepen dat de Liborfraude u niet treft, omdat de meeste Nederlandse hypotheken de euribor contractueel gebruiken. Echter, in rentestanden volgende deze twee elkaar op de voet. Daarnaast hebben ze hetzelfde concept, waarin een klein aantal gerenommeerde banken verwachtingen uitspreken in plaats van daadwerkelijke transacties.
Liborfraude tastte pensioenen aan
De grootste bezitting van de gemiddelde Nederlander is het uitgestelde loon onder de vlag van een pensioenfonds. Deze beleggen onder andere in rente producten en zijn voor hun dekkingsgraden afhankelijk van een marktgerelateerde rekenrente. Aangezien de Liborrente langdurig door fraude laag is gehouden, geeft dit samen met de kunstmatig lage FED en ECB rentes in het hele systeem verlaagde rentestanden. Lage rekenrente, geeft lage dekkingsgraad, uw pensioen wordt maar eens gekort.
Het geeft ook een andere invalshoek op de Vestia affaire (kort resumé). Dan bedoel ik niet of de banken wel vijf keer zo veel rentederivaten mochten verkopen dan Vestia op basis van haar vreemd vermogen positie nodig had. Ook niet of de banken Vestia wel mochten aanmerken als een professionele belegger die gerechtigd is financiële suïcide te plegen. Ik vraag me vooral af of de rekening van twee miljard uit de hoge hoed kwam, netjes uit de bancaire computer rolde of gedeeltelijk door fraude is verzwaard. Vestia verloor door lagere rente. Nu heb ik geen inzage in of Vestia hier ook door getroffen is, maar er zijn bedrijven, pensioenfondsen, instellingen en overheden die op deze wijze getild zijn.
U bent met de Liborfraude (met een omweg) wel degelijk stevig genaaid.