Geenstijl

Deze gastcolumn is geschreven door een bezorgde reaguurder en verscheen eerder op Joop.nl. - Een geldwagen verliest een deel van zijn lading en tientallen passanten vullen gretig hun zakken. Het is een beeld dat blijft fascineren, omdat het zo raak typeert welke fase ons land inmiddels is ingegaan: pakken wat je pakken kan, de verkeersveiligheid kan wel even wachten en als wij het niet doen doet iemand anders het wel. Immoreel? Misschien. Maar nog meer zijn het de stellige overtuigingen van een volk dat al maanden gebukt gaat onder een fascistoïde gedoogregering die feitelijk dezelfde nihilistische levensovertuiging uitdraagt. Want waarom zou je gevonden voorwerpen nog retourneren aan de rechtmatige eigenaar als die eigenaar tegelijkertijd de museumkaartjes fors duurder maakt? Het incident op de A2 is, hoe vervelend ook, nog maar het begin van een tendens die eindigt bij een land in een culturele oorlog. Het is tijd dat we dat eindelijk eens erkennen.

Op de beelden van het A2 drama (want dat is het, niets meer en niets minder) valt één vrouw in het bijzonder op. Ze draagt een driekwartsbroek met daaronder rode sandaalachtige schoenen, een donker shirt en haar haar is praktisch kort. Het is een vrouw die je zo tegen zou kunnen komen bij de supermarkt. We zouden kijken naar wat ze in haar mandje had, vriendelijk knikken, misschien zelfs glimlachen, maar nooit zouden we een gesprek durven te beginnen over goed en fout. Dat heet tegenwoordig namelijk belerend. Toch hadden we dat misschien wel eens moeten doen. Dan hadden we haar nu niet rovend een snelweg af zien struinen maar ons verbaasd over de verbluffende kwaliteit van haar publicaties. Het is tijd dat we dat eindelijk eens erkennen. Want wat verwachten we eigenlijk van de sandaalvrouwen? Dat ze het nalaten om in een land waar je 130 op de snelweg mag rijden gewoon even te stoppen om een geldwagen te plunderen? Dat zou niet alleen abject, het zou ook grenzeloos naïef zijn. Maar de sandaalvrouwen staan symbool voor iets groters. Hun woede heeft zich, anders dan bij de jongere generatie, nog nooit kunnen bewijzen in revoluties zoals we die onlangs in Londen zagen. In plaats daarvan wordt het onbehagen op sleeptouw genomen door populisten als Pim Fortuyn en later Geert Wilders, die het eerst verkrachten om vervolgens ongeïnteresseerd in een hoek te smijten en er niet meer naar om te kijken. Wat er dan nog rest is een onsmakelijke paradox. Het is tijd dat we dat eindelijk eens erkennen. Want sandaalvrouwen komen nooit alleen. De social media keurt hun gedrag goed en wakkert het aan, totdat het onhoudbaar is geworden. Aleid Wolfsen staat al jaren onder permanente druk van de populistische media die het op zijn hoofd gemunt hebben. Eenzelfde lot viel Ella Vogelaar eerder al ten deel, die haar politieke carrière verwoest zag worden omdat ze niet snel genoeg antwoord gaf aan een microfoonproleet. Maar daarover een andere keer. Want uit de stukken van Anders Breivik kwam één ding heel duidelijk naar voren: een land waar de sociaaldemocratie wordt uitgelachen kweekt monsters en zeloten. Vandaag is dat een sandaalvrouw waar we minzaam om lachen. Schattig vinden haar misschien zelfs wel. Maar morgen is het een vrachtwagenchauffeur die zijn wagen in een rotondekunstwerk parkeert, alles uiteraard onder het mom van 'linkse hobby'. De elite mag het opruimen want die hebben het er ook neergezet. Welke rol de sandaalvrouw speelt in dit verhaal? Die vraag is eenvoudig te beantwoorden. Ze symboliseert zowel het kunstwerk als de vrachtwagenchauffer. Het is tijd dat we dat eindelijk eens erkennen. Jelle Brandt Corstius sloot Zomergasten gisteren af met een oproep om lid te worden van de VPRO. Ik onderschrijf die oproep.