Geenstijl

De couppoging van afgelopen nacht is een gevolg van een democratisch tekort in Turkije. De persvrijheid is dood, geen scheiding der machten, een interne oorlog in de Koerdische regio en Erdoğan dertien jaar onafgebroken aan de macht. Nieuwszenders, inlichtingendiensten, politie, legertop, rechters allemaal onder de volledige controle van kritiekloze volgelingen. Erdoğan sprak in 1998: "The mosques are our barracks, the domes our helmets, the minarets our bayonets and the faithful our soldiers..." (BBC). Hij werd veroordeeld tot tien maanden, zat er vier uit en werd uit het passieve kiesrecht gezet. Dankzij zijn eerste persoonlijke grondwetswijziging kon hij later toch parlementslid, premier & president worden. Het Turkse leger ziet zichzelf als beschermheer van een seculiere Turkse staat. De grote Atatürk, de oprichter van de huidige Turkse staat, kwam uit dat leger. Hoewel deze couppoging door slechts een klein deel van het leger was, greep het andere deel niet in. Dat liet Erdoğan liever over aan de gewone bevolking. Die beklommen de tanks, waarvoor hulde. Nu is mijn Turks nogal roestig, maar wat die bevolking scandeerde was goed te verstaan. Welk nieuwsfragment je ook pakt, ze reciteren de naam Recep Tayyip Erdoğan alsof het een soort godheid is. Zoals pubermeisjes vroeger hysterisch naar de Beatles schreeuwden. Ze steunen daarmee dus niet de democratie als systeem, maar alleen de man zelf. Niet de gekozen ceremonieel president, maar een geaccepteerde en geliefde dictator.

Friendly Fire Dat het leger muit over de orders van Erdoğan is niet erg verrassend. De oorlog tegen de Koerden is volledig geëscaleerd, en Turkse militairen moeten niet alleen gerichte acties tegen terroristen uitvoeren, maar ook represailles tegen de maar deels Koerdische bevolking waar complete dorpskernen gesloopt worden. Gewoon in Turkije zelf. Turkse militairen schieten ook al jaren op Syrische Koerden die IS uitmoorden. Of op een Russische SU-24 die tegen IS en andere militante fundamentalisten streed. De vijand van jouw vijand is toch jouw vriend? Dat moet voor sommige militairen wringen, ze haten niet allemaal Koerden. Toen de Syrische Koerden bezig waren IS uit Aleppo te verdrijven werden ze beschoten vanuit Turkije. Erdoğan wil niet dat de Koerden een te groot en aaneengesloten grondgebied in handen krijgen. Geen levensvatbare Koerdische staat in Syrië (of Irak). Het Turkse leger wordt misbruikt om hele vieze spelletjes te spelen. Heeft niets meer met defensie te maken. Syrië en Irak moeten failed states blijven die op een gunstig moment deels geannexeerd kunnen worden. Het lek Met dit beleid houdt Turkije ook de enige corridor open tussen Europa en IS. Ik blijf het vreemd vinden hoe NAVO-lid en kandidaat EU-lid Turkije de grens met IS niet gesloten houdt voor wapens, olie & Syriëgangers. Waarom knijpt Erdoğan hier niet de keel van IS dicht? Hier wordt het Turkse leger gevraagd met een hand op de rug te vechten tegen IS. De aanslagplegers op het Brusselse vliegveld Zaventem werden eerder aangehouden & doorgelaten in dit grensgebied. Laura Hansen werd op haar zeventiende via dezelfde route meegenomen door haar islamitische man met losse handjes. Nederland, Turkije, Raqqa Syrië, thuisbasis van IS. Later reisden ze door naar Mosul, Irak. Afgelopen week werd Laura 'bevrijdt' door de Koerdische Peshmerga. Ook de drie Amsterdamse Syriëgangers reisden via Turkije. Welke Europese verhalen je ook neemt, de Turkse grens tussen Aleppo en Gaziantep is de rode loper naar IS (de rest van de Turks/Syrische grens is voornamelijk in handen van Koerden). Zo lang deze buitengrens tussen bijna Europa en de totale barbarij van IS nog geopend is, is het waanzin van de Europese Unie om heel Turkije visumvrij reizen aan te bieden. Mandaat? Erdoğan heeft een democratisch mandaat voor een ceremonieel presidentschap. Hij staat grondwettelijk op gelijke voet met bijvoorbeeld onze Koning. Lintjes doorknippen, handjes schudden en teksten van de echte regering voorlezen. Dat werk. Hij gedraagt zich echter alsof de grondwet al gewijzigd is, en hij alle macht als premier nog steeds heeft. (zoals Poetin dat voordeed). Het vreemde is dat de media, buitenlandse regeringen en Turkse politiek die machtsgreep accepteren. Erdoğan was ruim elf jaar premier. Hij mocht zich niet meer herkiesbaar stellen vanwege zijn eigen partijreglementen. Juist om te voorkomen dat een persoon als staatshoofd van een land gezien wordt, in plaats van het ambt dat hij tijdelijk bekleed. Grondwetswijziging Er waren in 2015 verkiezingen in Turkije. Toen de verkiezingsuitslag voor Erdoğan niet positief genoeg was, organiseerde hij domweg in hetzelfde jaar nieuwe verkiezingen. Die leverde bijna een uitslag op dat de AKP partij zonder medewerking van de oppositie de grondwet kon wijzigen. Helaas haalde Koerden de hoge kiesdrempel net en ging het feest niet door. Toch vreemd hoe in enkele maanden een zesde van het Koerdische electoraat kon verdwijnen. Toen probeerde Erdoğan via een referendum een tweede persoonlijke grondwetswijziging alsnog te realiseren. Gelukkig blokkeerde het Turkse parlement die gotspe. Maar Erdoğan is duidelijk, het Turkse volk mag net zo lang stemmen, totdat de grondwet hem weer uitkomt. Monocratie Erdoğan zal deze coup aangrijpen om te zorgen dat alle officieren netjes leden zijn van zijn AKP-partij. Zoals in Irak het leger gevormd was vanuit de Ba'ath partij van Saddam. Erdoğan is bezig Turkije steeds verder te hervormen naar een eenpartijstelsel, waarvan hij de enige leider kan zijn. Wat als ontwikkelingssamenwerking het islamitische geloof verspreidt en tot norm maakt. Democratie is niet een meerderheid die de minderheid onderdrukt. De meerderheid regeert, met oog voor iedereen. Iets wat in sterk verzuilde landen niet lukt. Daar geen verkiezingen tussen socialisten en liberalen. Een stammenoorlog in het stemhokje. Er wordt niet naar eenheid gestreefd, maar naar de overheersing en bekering van minderheden. Islamist Erdoğan of een onbekende generaal, het Turkse volk kon alleen maar verliezen.