Weet u nog? Die 23 vragen van gastblogger P. Omtzigt over MH17 aan ministers Koenders en Van der Steur Blok? Waar eerst maar geen antwoord op kwam? Nou, daar is nu dus wel antwoord op. En het antwoord is dat er geen antwoord komt. Dus of de Oekraïeners een veto hebben afgedwongen in het JIT? Wat in interviewverslagen met ministers staat die geheim blijven, terwijl daar 0,0 grondwettelijke basis voor is? Wat de politie er eigenlijk zelf allemaal van vond? Hoe dat zit met het verdwenen fotorolletje Opstelten-assistent-mailboxje? De Kamer mag het allemaal niet weten en u mag het ook allemaal niet weten. Waarschijnlijk moet het eerst 15 maart worden, en misschien wel 15 maart 2021, voordat antwoord komt op volstrekt legitieme vragen. Tegen die tijd heeft De Onderste Steen Boven een fijn baantje bij de Raad van State en is ie al lang opgevolgd door We Hebben Gedaan Wat We Konden.

In de ruim twee jaar sinds MH17 werd neergehaald, hebben we nog niet één keer een overtuigende perspresentatie gezien die niet overliep van georkestreerde emotie waarbij vorm boven inhoud ging. Om over de aanhoudende politieke draaikonterij rond de Onderste Doofpot maar te zwijgen. MH17 is een internationaal wespennest van geopolitieke belangen en de 298 slachtoffers liggen daarbij vooral enorm in de weg. We zien het kabinet Rutte II al jarenlang geniepig doen rond het dossier, we krijgen nauwelijks medewerking uit "bevriend" Oekraïne (geen primaire radarbeelden, geen toegang tot luchtverkeersleiders voor hun getuigenissen, veranderende verklaringen over radarstations die uit stonden of toch vernietigd waren op 17/7/2014), de Amerikanen zwijgen gewoon helemaal en de Russen strooien steeds iedereen zand in de ogen - met als dieptepunt het vertoon van afgelopen maandag, waarin Moskou doodleuk haar eigen verklaringen veranderde aan de hand van "plotseling opgedoken" radarbeelden. Vandaag is het Joint Investigation Team aan de beurt. PR-bureau NOS, waar dinsdagavond de eerste details al strategisch uitlekten, levert het programmaboekje voor vandaag. In Jip en Janneke-taal. Het JIT gaat vertellen waar de (Russische) BUK-raket precies vandaan kwam, maar nee, ze weten nog steeds niet wíe er op de rode knop drukte op die noodlottige dag. Dus of we echt wijzer worden vandaag, is nog maar de vraag. Niet voor niets neemt het gemor toe nadat ook EU-akela Feekseriekje Mogherini niet thuis gaf: steeds meer mensen beginnen nu om actie te eisen (zie Omtzigt-tweet onder + dit bericht). Desalniettemin stemmen we live af op NPO STAATSRADAR. Spannend. Instant Update: JIT: 'Het was een Russische BUK, die na de daad terug naar Rusland is gesleept, en er zijn 100 verdachten in beeld'. Update: JIT heeft tapgesprekken waaruit blijkt dat er op 16 juli 2014 een BUK 'besteld' werd in de regio Donetsk.

Pro-Russian seperatists requesting a Buk on July 16th 2014 pic.twitter.com/P0uHvEmtBt

— Eliot Higgins (@EliotHiggins) September 28, 2016

JIT: Buk is afgevuurd vanaf landbouwveld in Pervomasjk, gebied dat in handen was van de separatisten. #MH17

— Jeroen Stans (@JeroenStans) September 28, 2016

Europarlementariërs uit Nederland, Duitsland, België en Polen vragen EU commissie wat zij (niet) doet om MH17 radar te verkrijgen: (1) pic.twitter.com/mwpEV1AB8e

— Pieter Omtzigt (@PieterOmtzigt) September 27, 2016

MH17 is al lang geen sexy media-onderwerp meer. Alleen in achterafzaaltjes wordt er soms over gesproken, in lange zinnen vol emotieloze of onbekende afkortingen als ICAO, JIT en FU2,NUKUBU. Rutte II heeft al lang voor de weg van de langste adem gekozen en het mediageheugen dementeert snel. Maar in de afgelopen week waren er toch weer een paar min of meer opvallende incidentjes op het onderwerp, en die grijpen wij aan als strohalmen om het onderwerp sappel te houden. Omdat het moet.
Ten eerste (en een beetje technisch) hadden we bovenstaande microconfrontatie, tijdens het Verantwoordingsdebat van 26 mei tussen Louis Bontes, Pieter Omtzigt en de MinPres. Bontes vraagt naar voor de zomer toegezegde duidelijkheid over de lanceerlocatie van de BUK die MH17 neerhaalde. Rutte, zijn irritatie verbijtend, begint (bewust) de illustere afkortingen ICAO/OVV en JIT/OM door elkaar te halen bij zijn beantwoording. Even later haakt Omtzigt aan door te vragen of er nader geïnformeerd is naar de radarbeelden, omdat de regering over het ontbreken daarvan een klacht kan indienen bij de internationale luchtvaartorganisatie ICAO. Daarop wil Rutte niet antwoorden, want dat zou 'onverstandig' zijn en dan zou hij zich 'met het onderzoek bemoeien'. Maar dat is 1. Niet waar en 2. Van der Steur heeft er in eerdere debatten uren over gesproken. Sja. Nogmaals: liefhebbersvoer voor die-hards, maar Rutte ontwijkt in bovenstaande fragment opzichtig zijn verantwoordelijkheid om een klacht over ontbrekende radarbeelden in te dienen aan het adres van de Russen en/of de Oekraïners. (Handelingen hier; even ctrl+f doen op 'goede zaak' om naar de juiste plek in de tekst te springen.)
Ten tweede en over Oekraïners gesproken: NSB Handelsblad sprak met Eliot Higgins van het Bellingcat onderzoeksblog en zelfs deze NAVO-medewerker (1), die "100% zeker" weet dat een Russische BUK de MH17 neerhaalde, zegt letterlijk: "Ik vertrouw de Oekraïners ook totaal niet.” En ook: "Ik denk dat er nog belangrijke vragen zijn die beantwoord moeten worden door de Nederlandse en Oekraïense regeringen. Als Rusland internationale regels schendt over het verstrekken van radarbeelden, waarom doet niemand daar dan wat aan? Heeft de Oekraïense regering primaire radarbeelden? Ja of nee? Er worden geen duidelijke antwoorden gegeven. Dat schept ruimte voor samenzweringstheorieën en gerechtvaardigde zorgen." (Paywall voor hele interview.) Hoorden we deze soms wat eenzijdige Ruslandhater maar wat vaker met dergelijke terechte kritiek, want de NOS schrijft doorgaans alles over wat-ie zegt en zowel het schimmige Den Haag als het onbetrouwbare Kiev kunnen zo'n publicitaire schop onder hun hol goed gebruiken.
Ten derde en tot slot: 1 simpele maar veelzeggende tweet van Pieter Klein, die met RTL Nieuws probeert om een Wob-breekijzer tussen de deksel van de MH17-doofpot te wrikken - maar geen enkel antwoord krijgt van het ministerie van de MinPres. Doodzwijgen is het devies in het Torentje. En daarmee zijn we aan het einde van dit drieluikje MH17.

Ook na dit briefje niets meer gehoord van @MinPres over #MH17 Vandaag in gebreke stelling de deur uit naar minAZ... pic.twitter.com/gD8zDw8klA

— pieter klein (@pieterkleinrtl) May 31, 2016

Opvallend artikeltje in de Vandermeerschbode dit weekend. Onder de kop 'Boekraket had mogelijk ander doel dan MH17' (knipselkrant) analyseert ene Karel Knip aan de hand van graden de koers van de Buk-raket. De conclusie wordt getrokken dat er mogelijk een te groot verschil zit in de gradenkoers van de raket die de OVV in haar onderzoek hanteert en de gradenkoers die op basis van de afvuurlocatie aannemelijk zou moeten zijn. Daarbij wordt de vraag opgeworpen of er een ánder toestel dan de Boeing van Malaysian Airlines op de geschutsradar van de raketinstallatie stond. Interessante gedachte. Wij stuurden de theorie van Knip langs onze huisingenieur Feynman, die er zijn eigen analyse op los liet en het artikel grotendeels weerlegt. Om tot de conclusie te komen dat je écht de primaire radarbeelden nodig hebt om zowel de exacte afvuurlocatie, als mogelijke ándere doelen van de BUK-raket te kunnen vaststellen. Maar ja. Die wil de Onderzoeksraad voor de VVD niet hebben...

"Uit het artikel: 'Het verschil tussen 27 en 9 is te groot'. Dan praten we over 16 graden verschil van de 360 graden op de gradenboog. Dat is al niet veel ten opzichte van de 9 graden onnauwkeurigheid in inslaghoek op MH17, en ook niet veel ten opzichte van de onnauwkeurigheid van 5 graden in de hoek die de lanceerlocatie behoort op te leveren. (De hoek van de lanceerpositie is max 13 graden, de hoek vanuit de inslag is minimaal 17.) Daartussen zit dus maar 4 graden, ruim een procent van 360. Dus als je al meegaat in het betoog, wordt er een veel strenger stijdigheidscriterium gebruikt dan op de TH/TU gebruikelijk. Conclusie volgt niet uit de data.

Afgaande op deze afbeelding uit dit artikel plaatst Nederlands, Russisch en Oekraïens onderzoek de afvuurlocatie allemaal met een grotere onzekerheid dan de gestelde vijf graden. Allemaal in het bijna onbewoonde boeren-achterland tussen rebellen, Oekraïners & Rusland in.

Koerscorrecties tijdens vlucht
Iedere SAM-raket heeft eigenlijk vier vlucht-stadia. 1. Eerst het lanceren zelf. Dat kan een BUK bijna horizontaal tot en met bijna verticaal. Volgens de foto's zou je bij MH17 een verticale lancering verwachten. 2. Dan een stuk met 'routeaanwijzingen' vanuit de afvuurlocatie. Dit is een geprogrammeerde vlucht, maar de schrijver van NRC neemt aan dat dit stuk rechtdoor is. Dat zou vanuit militair / strategisch opzicht niet zo handig zijn, want dan verraadt een SAM-site haar locatie, terwijl die raketten ook geprogrammeerde bochten kunnen vliegen. Zie bijvoorbeeld de koersverandering op 1:04 in dit filmpje: Waar deze Buk verticaal is vertrokken, is daarna 10 km omhoog & tientallen kilometers opzij gevlogen. Ook dit traject hoeft niet de meest logische bocht te zijn. Ook hier bijsturen op basis van nieuwe radarinformatie op de grond, en de militaire noodzaak niets in een rechte lijn naar het front te sturen.

Screenshot. Jeroen Akkermans (RTL) somt nog eens op wat de huidige (politieke) status van het MH17-onderzoek is. En het is tragisch, frustrerend en boosmakend. Hedenmorgen zat Ard van der Steur, de zak hete lucht die zich VVD-minister van Veiligheid en Justitie mag noemen, nog bij WNL te verkondigen dat Nederland "goed samenwerkt" met Oekraïne op het MH17-dossier, terwijl Kiev weigert om primaire radarbeelden vrij te geven. Ook de Amerikanen verdommen het om een normaal antwoord op vragen over radarbewijs te geven. Wat is er in 's hemelsnaam toch aan de hand met dit onderzoek? Wie heeft er belangen bij zwijgen? Wat moet er precies verzwegen worden? Wat is de rol van Kiev, het Oekraïense leger of de Oekraïense luchtmacht bij het neerhalen van MH17? Akkermans concludeert in een moetlees longread du jour: Ik kan de opstelling van Oekraïne niet anders verklaren dan door te zeggen dat ook deze oorlogspartij iets te verbergen heeft. Een stem vóór het associatieverdrag op 6 april is daarmee ook een stem vóór het land dat weigert mee te werken aan het oplossen van de dood van de 298 passagiers van MH17. Dat is geen retorisch populisme of emotionele chantage, dat is een feit. Hoe "goed" de VVD ook zegt samen te werken met Kiev.

Minister @ArdvanderSteur werkt "goed samen" met Oekraïne, het land dat GEEN primaire radarbeelden van MH17 levert... pic.twitter.com/a2JgZDRWpf

— Bart Nijman (@BartNijman) March 20, 2016

Als je na het verhaal van Akkermans nog niet uitgelezen bent, is "The Ever-Curiouser MH-17 Case" van Robert Parry ook een ontzettende aanrader.

Interessant kwartiertje diepgang over MH17 bij Van Liempt Live dinsdagavond, met Pieter Omtzigt en diplomatiek expert Robert van de Roer (@). Fragment hierboven, hele gesprek onder. Paar interessante observaties uit het gesprek: Een Nederlandse hoge diplomatieke ome zou volgens Van de Roer gezegd hebben dat de regering het in de eerste vier dagen al heeft laten lopen met het onderzoek. Uitgaande van een Russische dader heeft Rutte het ook op het vervolgingsvlak behoorlijk af laten weten. Wim-Lex dronk z'n biertje met Poetin in Sochi. De baas van Shell liet zich lachend met de Russische president filmen. Maar Frans Timmermans heeft zijn Russisch, dixit Van de Roer, in de zomer van 2014 'niet voor de Russen gebruikt'. Hij reisde wél met een fles vol tranen naar New York, maar ging nooit naar Moskou. Wat zegt dat? Zijn de banden met de Russen niet goed genoeg, of zijn ze juist té goed - en leiden beide wegen niet naar een veroordeling? En tenslotte is er nog het verhaal van de primaire radarbeelden, het ontzettend belangrijke bewijsmateriaal dat kennelijk niemand hoeft te hebben. Door het ontbreken daarvan, blíjft Oekraïne een verdachte (en geen vriend) in de zaak MH17 - hou dat in uw achterhoofd op 6 april.

Praat jij vanavond mee over alles wat met de MH17-ramp te maken heeft? Live om 19:00 op Periscope. #MH17 pic.twitter.com/AtSG9lMBI4

— VVD (@VVD) March 3, 2016

Of u even aan de periscoop van Han ten Broeke wilt snuffelen over MH17, vraagt de afdeling pers van de VVD. Maar natuurlijk. We hebben nog wel een paar puntjes. Trouwens: HtB heeft in het Reformatorisch Dagblad #GeenPeil een "staatsgreep in verpakking" genoemd, omdat de PvdA heeft beloofd zowaar te luisteren naar de uitkomst. Volgens Ivoren Toriër Ten Broeke is dit niet de bedoeling, omdat hij het zelf wel even beter weet dan het volk dat hij vertegenwoordigt. Kwootje in de refokrant: "Als volksvertegenwoordiger ,,laat ik mijn oren niet hangen naar elk advies", zei hij. ,,Ik luister ernaar, en maak daarna zelf een afweging."' LOL. Hork. PERISCOPE HIERRR

Op 21 januari schreef Ard van der Steur aan de Kamer dat het Openbaar Ministerie hem had ingefluisterd dat ze helemaal geen primaire radarbeelden nodig hebben voor hun onderzoek naar de daders van MH17. Op 4 februari stamelde Van der Steur die boodschap richting de Kamer. Video daarvan plempen we gewoon nóg eens, hierboven, want die pijnlijke vertoning mag gezien worden. Op 9 februari besloten we toch maar eens te mailen met de Maleise ambassade in Nederland, met een aantal vragen over het JIT, het MH17-onderzoek en de status van de onderlinge communicatie tussen de JIT-landen. Wat weet Maleisië over de beweringen van Van der Steur en het OM? Is Maleisië het daar mee eens? Wat zou het ontbreken van primaire radarbeelden voor gevolgen kunnen hebben in een eventueel strafproces? Hier onze mail. Een dag later kwam er een respons. Ze moesten ff bellen met de thuisbasis: "The Embassy of Malaysia wish to inform you that we need to get more information on this matter from our experts in Kuala Lumpur before we could provide any respond to your questions", schreven ze. Het antwoord kwam dinsdag: "In respond to your e-mail dated 10 February 2016, as a member of the Joint Investigation Team (JIT), Malaysia is in consistent consultation with the Dutch authority in all aspect of the investigation. As such all enquiries concerning the investigation shall be coordinated and responded through the Dutch Government as the head of technical investigation team and criminal investigation team for MH17." (Mailtje) Geen antwoord dus. De Nederlandse regering kan dus roepen wat het wil over het MH17-onderzoek, de andere landen in het Joint Investigation Team zullen als antwoord op vragen omtrent het onderzoek terugverwijzen naar de Nederlandse overheid. Zo komen we niet verder. Nou ja. Als Maleisië niet kan helpen, zullen we het volgende JIT-land eens benaderen: Australië.

Het kan niet anders of er is iets vreselijk mis in het MH17-dossier. Wie zijn oor te luisteren legt, begrijpt dat in Nederland Kabinet en Kamer zich zorgen maken maar ook de Oekraïense politieke kaste bekommert zich over de situatie getuige de off the record-bezoeken aan Den Haag. De MH17-clusterfuck gaat inmiddels langzamerhand richting FUBAR. Want het gaat allang niet meer om alleen die verschrikkelijke ramp en het opsporen van de daders maar ook om de burgeroorlog in Oekraïne, de (internationale) juridische verantwoordelijkheid van het land, gas, het Nederlands Europees voorzitterschap en natuurlijk het nakende Geenpeil-referendum. Maar dat zijn gevolgen, geen oorzaak. Er moet iets anders spelen.

Volgens Ard van der Steur kent het Openbaar Ministerie mensen die aan het opvragen van primaire radarbeelden zijn overleden. Dat zou hem zijn ingefluisterd door het college van PG's, de hoogste bazen van het OM. Gisterenavond bevestigde het OM dat beeld min of meer, door met een "nieuwe update" te komen waarin te lezen valt dat het OM na het referendum van 6 april in de zomer met bewijs komt over de raket die MH17 neerhaalde. Het OM geeft aan "dat het Joint Investigation Team (JIT) verwacht voor de tweede helft van dit jaar het strafrechtelijk bewijs te kunnen leveren met welk type wapen en vanaf welke locatie de MH17 is neergeschoten." Meer details hierover zijn door het OM in een brief aan de nabestaanden gezonden. "De nabestaandenbrief is uitsluitend bestemd voor nabestaanden en zal derhalve niet aan journalisten worden verstrekt", aldus het Openbaar Ministerie op de eigen site. Geeft niet, OM. We hebben de brief, ondertekend door hoofdofficier Fred Westerbeke, inmiddels via andere kanalen ontvangen. We mogen hem niet integraal publiceren van onze bron, maar wel uit de tekst citeren. Daarin staan een paar opvallende zaken. Update: Steurzender heeft de hele brief inmiddels zelf online gezet (.doc). Primaire radarbeelden ontbreken (nog steeds) Die slotzin is onzin. Zonder ruwe primaire radardata is alleen te zien welke vliegtuigen hun transponders aan hadden staan. Stel dat er militair verkeer rond MH17 vloog, dan zijn die op secundair materiaal niet zichtbaar. De Russen beweren op basis van een video van hun primaire beelden dat er een ongeïdentificeerd toestel bij MH17 opduikt (zie video in dit topic), maar de Russische Federatie beweert dat hun primaire beelden inmiddels vernietigd zijn - en wil dus niet meewerken aan opheldering van die bewering. Vanwege bewolking zijn er geen bruikbare satellietbeelden van het moment van de aanslag, wat de noodzaak voor (primaire) radardata alleen maar groter maakt. Geen luchtverkeersleiders gesproken? Dit is een sneaky zinnetje. Er zijn 'leden van de OEK luchtverkeersleiding' gesproken. Daar staat dus niet: 'er is gesproken met de luchtverkeersleider die MH17 als laatste sprak. Die man (of vrouw) is dus (nog steeds) niet gehoord. Opvallend en verdacht: degene die als laatste contact had met een verongelukt toestel, verhoor je doorgaans als allereerste. En als dat niet lukt, maak je als onderzoekers zijnde stampij, want dan is er wat aan de hand. Wat is er aan de hand? Wilde Oekraïne niet meewerken? Zo nee, waarom niet? Plus: dat er geen primaire radarbeelden bestaan, is volstrekt ongeloofwaardig. Niemand laat zijn eigen of andermans (militaire) toestellen ongezien over zijn grondgebied vliegen als daar op dat moment gevechtshandelingen plaatsvinden. De Amerikanen In de brief staat te lezen dat er geen foto's en filmpjes van de raketlancering zijn. Satellietbeelden zijn niet bruikbaar. De Amerikanen hebben, lekker vaag, "data" die "mogelijk informatie zou kunnen geven", maar die mag alleen via de MIVD in het geheim gedeeld worden. Zonder declassificatie is die "data" onbruikbaar in een rechtszaak, want de verdediging moet straks dergelijk bewijsmateriaal ook in kunnen zien. Wat blijft er over als er geen filmpjes, foto's, satellietbeelden en "data" is? Primaire radarbeelden. Maar die hoeft het OM niet te hebben, zegt de regering, die er zelf ook niet achteraan gaat. Wat een soap. Bellingcat de bel aanbinden Het JIT heeft 'een grote groep personen in beeld' die betrokken lijken te zijn bij de aanslag op MH17, schrijven ze. Verder kan het JIT daar in het belang van het onderzoek niks over zeggen en dat is prima natuurlijk. Maar een pagina later wordt bovenstaande geschreven, waarin een onderzoek van Bellingcat wordt aangehaald om toch te kunnen zeggen dat het (vermoedelijk) de Russen waren. Dat kan kloppen natuurlijk, maar waarom wordt er een alinea eerder zorgvuldigheid bepleit, om daarna alsnog naar een particuliere onderzoeker te refereren die bovendien omstreden is, temeer omdat hij op de loonlijst van een NAVO-stichting staat.