"Nog nooit heeft het opleggen van gedachten, gevoel of gedrag, anders dan waar dat rechtstreeks en objectiveerbaar de fysieke integriteit van een ander schaadt, tot iets goeds geleid"

6 mei 2022 – Kort na het bekend worden van het zoveelste geweldsincident met dodelijke afloop kwam de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie in samenwerking met GGZ Nederland met een verklaring. De kersverse en gedreven voorzitter: 

“We betreuren dit incident ten zeerste. Het is ons bekend dat de dader al jaren met ernstige psychische klachten liep en al meerdere keren hulp heeft gezocht*. We zijn ons volledig bewust van de belachelijk lange wachtlijsten. Daarbij gebiedt de eerlijkheid dat we het hele verhaal moeten vertellen. Niet alleen de lange wachtlijsten zijn een probleem maar ook de erbarmelijke werkomstandigheden van onze professionals. De grote GGZ instellingen worden de facto geleid door managers die in de meeste gevallen geen enkele affiniteit met de zorg hebben. Professionals worden lastig gevallen met Excel-sheets waarop hun productie van dag tot dag wordt bijgehouden. *

Onze medisch specialisten staan al jaren op een zijspoor. De enige reden dat er nog psychiaters bij GGZ instellingen werken, is om de zorg ‘declarabel’ te maken. Daadwerkelijk patiëntencontact is er eigenlijk niet meer, als het aan de managers ligt. Nu we het daar toch over hebben, die managers kunnen er niet veel aan doen want die worden er ook maar ingehouden. Het echte probleem is de compleet verziekte bestuurscultuur. Als je eenmaal directeur of bestuurder bent, is de enige weg naar de uitgang via een promotie hogerop. Nogmaals mijn excuses voor deze complete aanfluiting. Gelukkig investeren we al onze energie in het voorkomen dat dit nog een keer gebeurt. Er komen geen commissies en eindeloze praatgroepen meer want het probleem is duidelijk; opheffen die bende en opnieuw beginnen.”

Wat boffen we toch met de tijd waarin we leven. Er gaat wel eens wat mis, maar achter de schermen wordt er waarlijk een hedendaagse versie van het Apollo-programma opgezet. En dan ook nog vanuit onverwachte hoek, ditmaal zijn het geen techneuten en andersoortige nerds die met een inspanning die zijn weerga niet kent uiteindelijk een raket naar de maan schieten. Nee, het zijn onverschrokken psychiaters die hun verantwoordelijkheid nemen en laten zien dat ze hebben geleerd van de lessen uit het verleden. We kunnen er dan ook op vertrouwen dat dit incident echt het aller-allerlaatste was. Een noodzakelijke les. Of zoals een collega die liever anoniem wil blijven uit de werkgroep het beschreef “zonder wrijving geen glans”. Waarvan akte. 

Binnenkort rolt de minister van VWS samen met de GGZ een plan uit en dan zal blijken dat we nog slechts een week of wat van de oplossing van het probleem verwijderd zijn. Hoe het kan dat het allemaal zo snel is gegaan? Nou, laten we niet vergeten hoe getalenteerd onze vorige minister van VWS was. De enige reden dat hij niet bij de uitblinkers van Europa hoorde wat betreft het Corona-beleid, is dat zijn volledige aandacht op het kaartenhuis-dat-vroeg-of-laat-moet-gaan-instorten-dat-de-GGZ-heet lag. Wat een opofferingsgezindheid, hulde! Zijn collega-onderknuppel, de staatsecretaris heeft zelfs een borderliner in huis  genomen (“Ja bestuhmensuh, in zijn eigen godvergeten huis!”, sprak de vorige minister van VWS nog bij het kabinetsoverleg destijds), nog lang voor het salonfähig was om een lekker Oekraïens mokkel op zolder te stallen. 

Zo mooi is het om te zien wat er mogelijk is als intelligente mensen met ambitie en talent dat op de goede manier inzetten. Op het aanstaande Voorjaarscongres van de Nederlandse Vereniging van Psychiatrie komen 2000 psychiaters bij elkaar. Academisch opgeleide professionals met een vervolgopleiding van 4,5 jaar waarvan een groot deel ook nog gepromoveerd is. Eigenlijk hebben deze mensen helemaal geen congres nodig om samen tot mooie dingen te komen, de goede initiatieven schieten als paddenstoelvormige maanraketten de grond uit en de voorzitter van onze vereniging is vooral bezig om het enthousiasme wat te beteugelen. We kijken allemaal rijkhalzend vooruit naar de Goede boodschap en hoe we ons steentje bij kunnen dragen aan het oplossen van de echte problemen. Zin in!

En nu even terug naar de werkelijkheid...