Vorige week zagen veel te weinig mensen hoe Rutte II in een achterafzaaltje op een daluur blijft weigeren om openheid van zaken te geven over signalen van onveiligheid in het Oekraïnse luchtruim die vóór 17 juli 2014 al bekend waren. Het is, naast de zoektocht naar de daders van de aanslag, de tweede rode draad in het onderzoek: politieke controle, door kritische Kamerleden, over de vraag of er fouten zijn gemaakt of verantwoordelijkheden zijn genegeerd in de dagen, weken en maanden vóór MH17. VVD en PvdA trekken die kritiek heel slecht en schuwen zelfs niet om kleine partijen te intimideren. Los van het feit dat Opa Opstelten absoluut niet meer de power, powerr, powerrr heeft om zo'n zwaar departement als Veiligheid en Justitie te runnen, is het van een ongekend cynisme dat de regering het belang van de nabestaanden daarmee ondergeschikt maakt aan hun eigen politieke pluchebehoud. Ja, dat is een laf emo-argument van ons over de rug van de nabestaanden, maar dat gebruiken PvdA en VVD zelf dus ook. Het is al lang en breed duidelijk dat Rutte II vóór 17 juli op de hoogte was van de gevaren in het luchtruim boven Oost-Oekraïne. Zelf blijven ze ontkennen, dus om het nog één keer, een en andermaal, glashelder te maken, hebben we een videotopic van de avond in het achterkamertje gemaakt. Een soort kloosried, maar dan zonder de inspanning die lezen vergt. Koffie inschenken, op de afspeelknop drukken en over tien minuten weet u waar de onderste steen verborgen is.

Kijk nou! Een heus, openbaar en live mee te kijken debat over MH17. In de Tweede Kamer. Mét ministers Opstelten & Koenders en stas Mansveld. OK, niet in de plenaire zaal. En het heet ook geen debat maar een 'algemeen overleg'. Maar toch. Er kan nou eindelijk eens een keer níet slap gecommuniceerd worden via lange Kamerbrieven vol verwarrende taalspelles/nietes waar lang & traag aan gekneed is, en die dan na elf uur 's avonds stilletjes worden vrijgegeven in de hoop dat niemand het opmerkt. Neen, de bewindvoerders zullen vanavond hardop & onmiddellijk moeten reageren op De Verantwoordelijkheidsvraag, de inhoud van De Kiev Notulen van 14 juli, en op frustraties bij nabestaanden over de status van het MH17-onderzoek. Dit zijn de documenten die besproken worden. Dit was het vluchtschema de afgelopen tijd, de poortwachters van RTL Nieuws doen de boarding passes , en van hen komen ook de journalistieke codes van de livestream. Riemen vast & zakje vlieguignootjes paraat? Dan kan het taxiën over de Polderbaan beginnen.
UPDATE 20u33: Koenders ontkent dat er vóór 17 juli kennis was van luchtafweergeschut in Oekraïne. Maar NAVO-generaal Breedlove zei op 30 juni letterlijk het volgende: "What we see in training on the east side of the [Russian] border is big equipment, tanks, APCs, anti-aircraft capability, and now we see those capabilities being used on the west side of the border." Kortom, Koenders liegt. Ook Opstelten zegt letterlijk dat er "voor 17 juli geen aanwijzingen waren dat het luchtruim onveilig was." Ook dat is in tegenspraak met de NAVO-intel van 30 juni. (Topic 12 januari)
UPDATE 20u36: 11 vliegtuigen en 8 helikopters neergehaald boven Oekraïne vóór 17 juli. Opstelten: “Geen signalen voor onveilig luchtruim.” Right.
UPDATE 23u06: In de eerste termijn van het overleg ontkenden zowel Koenders als Opstelten kennis over (zwaar) afweergeschut. In de tweede termijn beweerden ze beiden dat ze in de eerste termijn wél wisten van zwaar geschut. Het was hallucinant. Maar de oppositie mocht niet meer reageren, dus de ministers komen er mee weg. Benieuwd hoeveel nabestaanden dit bizarre woordenspel thuis voor de buis hebben moeten ondergaan.

Vannacht om drie uur (!!) stuurde de regering een brief naar de Kamer met "nieuwe" informatie over het onderzoek naar MH17. Om die info was herhaaldelijk gevraagd, omdat de Duitsers over bewijzen en satellietbeelden zeggen te beschikken die naar de daders van de aanslag op Malaysian Airlines vlucht 17 kunnen leiden. Oppositiepartijen hebben nadrukkelijk om die informatie gevraagd, want in Nederland moeten we het doen met een foprapport van de OVV ("MH17 doorboord door groot aantal externe voorwerpen met hoge energie" - Duh), een regering die schimmige afspraken maakt met partnerlanden Oekraïne, Maleisië en Australië, een MinBuZa die maatschappelijke onrust veroorzaakte over zuurstofmaskers en raketten omdat hij zijn ijdelheidsuitbarstingen niet onder controle heeft, en een MinPres die zelf de onderste steen is geworden in een moeizaam onderzoek dat door politieke PR en leugenachtige spin een nationale schandvlek is geworden. Maar nu is er dus Een Nieuwe Brief, en gezien het absurde tijdstip waarop die vannacht door Opstelten, Hennis en Timmerfrans Koenders is verstuurd, zullen die elf kantjes antwoorden aan de Kamer wel een heleboel opheldering bevatten. Toch? Nee. Natuurlijk niet. "We" zijn nog geen steek verder. Na de breek de belangrijkste en meest opvallende passages uit de brief op een rij.

Live vanaf 1400 uur: een 'Ambtelijke briefing over Repratriëringsmissie MH17'. De titel zegt het al: we krijgen een heleboel omfloerste bureaucratenlingo, want onder de streep heeft het Nederlandse bergingsteam dus ondanks alle goede bedoelingen geen flikker bereikt in het rampgebied. Mark Rutte zou 'niet rusten' tot de 'onderste steen boven' zou zijn, qua onderzoek naar en vervolging van de daders. Maar toen puntje bij vliegtuigwrak kwam, heeft het onderzoeksteam het rampgebied maar voor een schamele 6% onderzocht. Die overige 94% wordt vanmiddag dicht geouwehoerd, in dikke beleidstaal die moet suggereren dat er Echt Heel Is Veel Bereikt. De waarheid is dat er slechts 1 lijkkist en een vliegtuig vol spullen terug is gekomen uit Oekraïne, er nog talloze lijken liggen te vergaan in de soon to be Russische akkers rond Donetsk, en er nog geen enkele suggestie bestaat dat "we" dicht bij arrestatie & vervolging van de daders zijn. En áls daar op dit moment achter de schermen werk wél van gemaakt wordt, dan gaan we daar in de Tweede Kamer vanmiddag niks over horen. Blijft over: stomme boycots waar Nederlandse bedrijven in glas- en tuinbouw onder lijden (ook in eigen land), een MinPres die geen greintje leiderschap uitstraalt en een MinBuZa die de geschiedenis in gaat als De Man Die Zo Mooi Huilde In De Veiligheidsraad. Beiden zijn er overigens niet bij vanmiddag en dat zij zich niet durven laten zien, zegt alles over de belabberde staat van de afwikkeling van MH17. Wat een land en wat een leiders.

Politieke goede wil tussen Nederland en Oekraïne, die is er heus wel. Ook tussen Oekraïne en Australië, en tussen Nederland en Australië. Tussen Amerika en Nederland. Amerika en Oekraïne. Amerika en Australië. En zelfs de Russen liggen niet echt in de weg. Althans: politiek gezien niet. Maar ondertussen kunnen de Nederlandse forensische onderzoekers en experts voor de vierde dag op rij niet bij de rampplek komen omdat er gevochten wordt tussen de 'vrienden' van het Oekraïense leger en de door de Russen gesteunde 'vijanden' van de separatistische opstand. Maar terwijl de Russen een fruitboycot van Nederland schijnen te overwegen, zij die enge separatisten wél degenen geweest aan wie we de repatriëring van de slachtoffers die tot dusver naar Nederland zijn gevlogen te danken hebben. Het is, kortom, nog steeds een FUBAR situatie die nodig unfucked moet worden. Maar ja. Politiek bedrijven is talmen, talmen en nog meer talmen. Vanmorgen is de Commissie Stiekem in het geheim bijgepraat over de politiemissie met "700 armed personnel", zoals die in het "Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Oekraïne inzake de internationale missie tot bescherming van onderzoek" worden genoemd. De Kamer hoeft overigens niet in te stemmen met het gisteren getekende verdrag waarin afspraken staan over het dragen van handwapens door de KMar (zoals Omtzigt zich hardop afvroeg): als Timmerfrans die "verzekeringspolis" (zijn woorden) in wil zetten, dan mag hij dat lekker zelf weten. Gelukkig worden er nog wel zaken in het openbaar besproken, want om 14:00 uur is er een debat met Timmermans, Opstelten en Hennis over de missie. En die volgt u live hierboven. Afgelopen, vervangen door een minuutje Bontes.
Update: Meisje van 2 met dubbel paspoort stelt Nederlands dodental MH17 omhoog bij, naar 195.
Gerucht: Er wordt gemompeld dat de EU het eindelijk eens is over de sancties tegen Rusland. Onduidelijk is wanneer er vergaderd wordt over de termijn waarop de sancties eventueel ingesteld zouden kunnen worden.
"Too little, too late": We krijgen het bijna niet uit ons toetsenbord, maar Louis Bontes had een scherpe inbreng in het debat zojuist, over ratio als eufemisme voor zwakte. Zijn spreektekst na de breek.

TKTV. De Kamer wordt gebriefd over de traag verlopende, chaotische onderzoeksprocessen rond MH17. Het vliegtuigwrak is een geopolitieke paarse krokodil aan het worden: "Ja maar hij ligt daar." Ja, hij ligt daar ja, maar we komen er niet bij. Voor de derde dag op rij hebben de onderzoekers rechtsomkeert gemaakt omdat de rampplek onbereikbaar is vanwege hevige gevechten in het gebied, een strijd die - naar verluidt - al 1129 burgerdoden heeft gekost. RTL Nieuws loopt er overigens wél gewoon rond. Moskou wil dat de VN naar de rampplek gaat voor onderzoek, want die vertrouwen de afspraken van NL en AUS met de Oekraïense autoriteiten niet. In Nederland is Omtzigt weer eens de enige die de politieke spelletjes van Rutte doorziet: het CDA wil opheldering over gemaakte afspraken met de niet per se betrouwbare Oekraïense regering (hier, president Porosjenko in legeruniform met een hele grote langeafstandsblaffer op een foto van gisteren). Omtzigt wil dat het opgestelde verdrag niet alleen door Kiev, maar ook door de Kamer wordt geratificeerd - zoals dat parlementair gebruikelijk is bij (internationale) verdragen, zeker zoals in dit geval met de inzet van MILITAIRE politie. Waarschijnlijk heeft de Kamer ook vragen over de stilletjes ingebrachte suggestie van de regering dat de Marechaussee toch 'licht bewapend' moeten worden met handvuurwapens: dat klinkt als een potentiële provocatie op de heup - zeker als je te maken hebt met edgy separatisten die belaagd worden door legertroepen. Onbewapend is rationeel verdedigbaar, en zwaarbewapend maakt je fysiek verdedigbaar, maar lichtbewapend klinkt als een gevaarlijk poldervoorstel. Ook opvallend is dat het kabinet net doet of dit een missie is van het Ministerie van V&J van Opstelten, en we MinDef Hennis nog amper gezien of gehoord hebben terwijl het toch echt, nogmaals, om MILITAIRE Politie gaat die in het gebied aanwezig is. Aanwezig in de Kamer: Dick Schoof van de NCTV, "een topambtenaar" (?) van BuZa, de korpschef Nationale Politie en Commandant der Strijdkrachten Tom Middendorp. Live twitterverslag cq teruglezen wat er gezegd is dankzij @JWNavis na de breek. UPDATE Voor alle complotdenkers. Transcript van de briefing van vanmiddag, in 65 kantjes .docx.

Tot 12:00 uur kijkt u hier naar de briefing van de Tweede Kamer over "de ramp" (Den Haag) die volgens de rest van de wereld gewoon een "terroristische aanslag" is. Rutte herhaalt wat hij al drie dagen zegt, met de toevoeging ‘Voortijdig aanwijzen van schuldigen vermindert de kans op een onafhankelijk onderzoek’ (en dit dan?), anderen doen net of ze pas hedenmorgen in de Telegraaf gelezen hebben dat er een vliegtuig met Nederlanders is gecrasht, en PvdA'er Servaes heeft het over 'zielloze' lichamen waar hij 'ontzielde' bedoelt. En allen gebruiken wollige woorden in diplomatiek jargon waaruit bijzonder weinig actiebereidheid blijkt. Maar oordeelt u vooral zelf. Aansluitend is er nog een procedurevergadering. Onbekend of die live te volgen is. (Mobiele kijkers: klik hier. Mac: daar. #silverlightzuigt.)
UPDATE: Nederlandse forensische experts aangekomen bij de Dodentreinen in Torez.
UPDATE: Sjoerd Sjoerdsma (D66) durft het zowaar hardop te suggereren: "Oorlogsmisdaad." Het woord stort als een baksteen ter aarde.
UPDATE: Louis Bontes: "MinPres, stuur de special forces er heen. Haal die lichamen terug. Red de eer van het land."
UPDATE: Kamer wil een 'dag van nationale rouw'.
UPDATE: Rond Donetsk wordt gevochten. Oekraïense leger rukt op, separatisten bieden verzet. Daar tussenin proberen de forensische experts om de treinen met slachtoffers uit het gebied te laten vertrekken, richting Mariapol of Charkov.
Transcript: Volledige briefing (pdf)

bij de trein.. Chaotisch! Verschrikkelijk geur bij openen deuren.. Ned onderzoeksteam heeft goed hoop op vertrek pic.twitter.com/VXlKBxX2Md

— roel van hees (@roelvanhees) July 21, 2014

Hoofd van de forensische experts is Peter van Vliet. Nuchtere man. Recht voor z'n raap. Neemt de tijd en geeft antwoord op alle vragen

— Olaf Koens (@obk) July 21, 2014

Nou. Er gaat wat gebeuren. Een deel van de Tweede Kamer komt morgen bijeen om "bijgepraat" te worden over de moordaanslagramp op 192 Nederlanders, waarvoor volgens deze mevrouw bij Nieuwsuur ene meneer Poetin verantwoordelijk is. Iets wat de Britse PM David Cameron ook al zegt op zijn FaceBook. Tamelijk gruwelijke berichtgeving bij de Daily Mail over aasgieren die persoonlijke bezittingen roven. ANP-fotograaf Pierre Crom is ter plekke en meldt dat 150 mijnwerkers zijn gearriveerd om te zoeken naar slachtoffers. Ook in het gebied: Jeroen Akkermans, Olaf Koens, @v_solohub, @bishopk, Joost Bosman, @bopanc, Al Jazeera-mevrouw, Max Seddon en Koen de Regt. (Foto boven: Stoffelijke overschotten worden in brakke open vrachtwagens afgevoerd naar onbekende locaties.)

Train wagons where the #MH17 bodies are being held. OSCE investigating. Heavy duty Berkut guarding. pic.twitter.com/D9ViwWK1d0

— max seddon (@maxseddon) July 20, 2014