Kan dit topic nog meegenomen worden in de Wekelijkse Divibokaal Vergadering van 13u15, meneer Gelauff?
Dankzij een mol op het Mediapark is GeenStijl in het bezit gekomen van screenshots en documenten waaruit blijkt dat publieke nieuwsdienst NOS haar medewerkers actief aanspoort om in reportages en nieuwsberichten te profileren op geslacht en etniciteit, en daarvoor op basis van drie wekelijkse nominaties iedere maand een "Divibokaal" uitreikt. Daarnaast heeft de NOS-redactie (400 medewerkers) toegang tot een zogenaamde "Divibase", een telefoonklapper waarin mensen zijn geregistreerd op geslacht en etniciteit, waardoor redacteuren bepaalde selectiecriteria kunnen toepassen om reacties en wederhoor specifiek bij Nederlanders met een migratie-achtergrond of van een bepaald geslacht te kunnen halen. Zie screenshot hierboven (opklik voor leesbaar). Afkomst en etniciteit worden in de database vermomd als "Diversiteit", waardoor personen in de klapper ineens een "Marokkaanse diversiteit" of een "Libanese diversiteit" krijgen.
Het feit dat deze "Divibase" gekoppeld is aan een maandelijks uitgereikte "Divibokaal" voor de meest 'diverse' productie, versterkt de suggestie dat de genationaliseerde nieuwsvoorziener etnische profilering en selectie op geslacht sterk aanmoedigt: "Aan het eind van elke week kiest de jury (die bestaat uit de collega’s die de divibase hebben samengesteld) uit de inzendingen drie nominaties, die op vrijdag bekend worden gemaakt in de 13.15 uur-vergadering", halen we uit de spelregels (volledige regels onderaan dit topic).
De Divibokaal lijkt rond begin november 2019 te zijn ingesteld, maken we op uit een mail van 8 november, van coördinator Binnenland Ilse Mennen: "De eerste oproep, hierna wordt onderstaand bericht wekelijks gestuurd." Het is meteen een succes, want twee weken later, op 22 november, lezen we de enthousiaste zin "11 inzendingen, waarbij opvalt dat alle redacties tot nu toe een item hebben ingestuurd! Hofleverancier deze week was de redactie buitenland met 4 items, waarvan 2 (mede)gemaakt door correspondenten. Ook opvallend is dat er voor het eerst een inzending was van een stagiair. Goed om te zien dat ook die laag van de redactie al bezig is met diversiteit."
"Een diversiteitsfeestje"
Zo'n wisseltrofee voor huidskleurscores is natuurlijk hilarisch, maar tegelijkertijd ook - om het maar in diversiteitstermen uit te drukken - problematisch, zo niet toxic. Immers, zodra de Belastingdienst een dubbel paspoort hanteert als criterium voor toeslagtoetsing, regent het verontwaardiging en verwijten van racisme en discriminatie. Maar als de NOS haar eigen producties toetst op kenmerken als afkomst en geslacht, om zulke items in juryrapporten te duiden als "een diversiteitsfeestje", en de makers daarvoor met prijzen te belonen, moeten we ons ook afvragen of het diversiteitsbeleid van de publieke omroep leidt tot discriminatoire keuzes in de nieuwsvoorziening van de NOS, en of die vervolgens zwaarder wegen dan feiten, objectiviteit of ter zake relevante deskundigheid bij de totstandkoming van nieuwsitems.
Bij de NOS zijn ze ontzettend trots als een deelredactie de wisselbeker wint (interne mailing van 29 november 2019 van adjunct hoodredacteur Aletta Oosten: "Nieuwsuur heeft een Emmy, NOS Stories de minstens zo prestigieuze Divibokaal!!!"), maar bestaat er - gelukkig - ook discussie met diverse opvattingen over de "DiviBokaal": De redactiecommissie (RC) heeft zich afgevraagd of de NOS niet doorschiet in het diversiteitsbeleid. 'Marcel' (Gelauff, hoofdredacteur NOS - red.) denkt van niet. De RC "vreest voor negatieve reacties" als naar buiten komt nu GeenStijl bekend maakt op welke wijze de Staatsomroep te werk gaat. Marcel erkent dat risico wel, maar ziet geen reden om van het profileringsbeleid op geslacht en afkomst af te stappen, omdat het "werkt" en "betekenis heeft". Daarmee bevestigt hij dat identiteitspolitiek een zwaarwegende rol speelt in de productie van nieuws.
We zijn ontzettend benieuwd welke drie reportages deze week in de vrijdagvergadering van 13u15 genomineerd worden voor de "Divibokaal", en zullen de NOS nog benaderen voor een reactie op de vraag wat zwaarder weegt: objectieve nieuwsgaring, of het geslacht en de huidskleur van mensen die ze voor de camera, kladblok of plopkap krijgen. Daarnaast zijn we benieuwd of Marcel Gelauff denkt of het belonen van reportages op het tamelijk holle criterium "diversiteit" sturend werkt in de keuze voor nieuwsonderwerpen. Immers, meer vrouwen met een "niet-witte" huidskleur en een hoge positie in beeld, vergroot de kansen op de wisselbeker. Want uit interne mails blijkt letterlijk dat journalisten van de NOS bewust op zoek gaan naar uiterlijke kenmerken bij mensen die ze interviewen, en dat ze daarvoor vervolgens beloond worden met een nominatie. We zijn zeer benieuwd welk hoofdstuk van de Code van Bordeaux deze corrumperende journalistieke praktijken aanmoedigt. Maar eerst, de vrijdagvergadering van 13u15!
Pluspuntje: hier is wél goed gehandeld door de NOS:
